Bài giảng hóa học sơ lược cơ chế phản ứng

SƠ LƯỢC CƠ CHẾ PHẢN ỨNG
1 tiết
1. ĐỊNH NGHĨA
Là xem xét các phản ứng dưới ba góc độ:
•
Các giai đoạn của phản ứng
•
Bản chất của sự đứt và thành lập các nối đặc
trưng của phản ứng
•
Trạng thái chuyển tiếp của phản ứng
Giải thích sản phẩm sinh ra phù hợp với quá trình
thực nghiệm.
ĐẶC ĐIỂM PHẢN ỨNG HỮU CƠ
-Diễn ra với tốc độ chậm
-Các phản ứng thường thuận nghịch, hiệu suất
phản ứng không cao.
-Các phản ứng thường xảy ra theo nhiều hướng
khác nhau tạo thành hỗn hợp sản phẩm.
⇒ dùng nhiệt, xúc tác và kĩ thuật thực hiện
phản ứng
2. PHÂN LOẠI
1. Phản ứng thế (Substituation)
CH
3
-H + Cl
2
→ CH
3
-Cl + HCl
2. Phản ứng cộng

CH
2
=CH
2
+ Cl-Cl → Cl-CH
2
CH
2
-Cl
3. Phản ứng tách loại
H-CH
2
-CH
2
-OH → CH
2
=CH
2
+ H
2
O
4. Phản ứng oxi hóa khử
CH
3
-CH=O + H
2
→ CH
3
-CH
2

-OH
CH
2
=CH
2
+ [O] + H
2
O → HO-CH
2
-CH
2
-OH
5. Phản ứng chuyển vị.
Phản ứng chuyển vị
Có thể làm thay đổi khung Carbon.
C
6
H
5
CH CH CH
2
OH
H
C
6
H
5
CH CH CH
2
OH

C N OH
R'
R
H
R C
O
N R'
H
3. Sự phân cắt liên kết
+ Phân cắt đồng ly: tạo các gốc tự do
+ Phân cắt dị li: Tạo các ion, carbocation, carbanion
Cl Cl
Cl
Cl
hv
CH
3
H
CH
3
H
C
CH
3
CH
3
CH
3
Br C
CH

3
CH
3
CH
3
Br
C
C
6
H
4
NO
2
p
pO
2
NC
6
H
4
C
6
H
4
NO
2
p
H
OH
C

C
6
H
4
NO
2
p
pO
2
NC
6
H
4
C
6
H
4
NO
2
p
H
4.Các kiểu cơ chế phản ứng
+ Cơ chế Nucleophil(thân hạch-hạt nhân)
Cl < CH
3
OC
2
H
5
CH

3
O C
2
H
5
Cl
δ
δ
NO
2
NO
2
H
CH
4
Cl
CH
3
HCl
CH
3
Cl
2
CH
3
Cl
+ Cơ chế gốc tự do
+ Cơ chế Electrophil(thân electron-điện tử)