CƠ QUAN CẢM GIÁC
•
Bộ phận nhận cảm
•
Đường hướng tâm
•
Trung tâm
SINH LÝ THỊ GIÁC
1. BỘ PHẬN NHẬN CẢM THỊ GIÁC
•
2 phần:
–
Hệ thống thấu kính hội tụ ánh sáng:
•
Giác mạc
•
Thủy dịch
•
Thể thủy tinh
•
Dịch kính
–
Hệ thống nhận cảm ánh sáng: võng mạc
•
Tế bào gậy (que)
•
Tế bào nón
1.1. Cơ chế thành lập hình ảnh trên võng mạc
•
Hiện tượng quang học
Tiêu điểm
Tiêu cự
Độ khúc xạ (Điôp)= 1/tiêu cự (m)
•
Cơ chế thành lập hình ảnh trên võng mạc
•
Các tật quang học của mắt
–
Cận thị
–
Viễn thị
–
Lão thị
–
Loạn thị
–
Lác mắt
1.2. Cơ chế cảm thụ ánh sáng
•
Tính chất vật lý của ánh sáng và sắc tố
photon
E = h.ν = h.c/λ
•
Cơ chế cảm thụ ánh sáng
Sắc tố
Opsin
(protein)
Retinal
(Sắc tố caroten)
(aldehyde của Vt.A)
Tế bào gậy
(Scotopsin)
Tế bào nón
(Photopsin)
11 cis retinal
(kết hợp opsin)
All trans retinal
(không kết hợp opsin)
Tế bào gậy Tế bào nón
Sắc tố Rhodopsin .Sắc tố nhạy cảm màu đỏ
.Sắc tố nhạy cảm màu xanh lá cây
.Sắc tố nhạy cảm màu xanh dương
Chức năng . Nhìn trong bóng tối
. Không phân biệt chi
tiết, màu sắc, giới hạn
. Nhìn ban ngày
. Phân biệt màu sắc, chi tiết, giới
hạn
Cơ chế Chuyển 11 cis retinal
thành all trans retinal
Tỷ lệ hấp thu các ánh sáng đơn sắc
II-cis-Retinol all-trans-
Retinol
(Vitamin
A)
II-cis-Retinal all-trans-Retinal
Scotopsin
Isomerase
Lumirhodopsin
•
Cơ chế nhận cảm ánh sáng của tế bào gậy
Rhodopsin Bathorhodopsin
Metarhodopsin I
Metarhodopsin II
Ánh
sáng
•
Đặc điểm:
–
Thời gian kích thích tối thiểu: 2/1000 giây
–
Thời gian lưu ảnh ở võng mạc: 35/100 giây
–
Thời gian xuất hiện đáp ứng: 20/100 giây
•
Bệnh lý liên quan:
thiếu vitamin A gây quáng gà dẫn đến mù
•
Cơ chế nhận cảm màu sắc
Sắc tố nhạy
cảm màu đỏ
(579nm)
Sắc tố nhạy cảm
màu xanh lá cây
(535nm)
Sắc tố nhạy cảm
màu xanh dương
(445nm)
Màu cam 99% 42% 0%
Màu xanh
dương
0% 0% 97%
Màu vàng 83% 83% 0%
Màu xanh
lá cây
31% 67% 36%
Màu trắng
Tổ hợp của bảy màu cơ bản
•
Đặc điểm:
–
Nhìn được: bước sóng 400-700nm
–
Không nhìn được:
•
Vùng tia cực tím (100-400nm)
•
Vùng tia tử ngoại (>700nm)
•
Bệnh lý liên quan: mù màu
2. DẪN TRUYỀN XUNG ĐỘNG THỊ GIÁC
thị trường
thái dương
thị trường
thái dương
thị trường mũi
thị trường mũi
Võng mạc thái dương
Võng mạc thái dương
Võng mạc mũi
Võng mạc mũi
Dây thị
Dây thị
Dải thị
Dải thị
chéo thị
Bó gối cựa
Bó gối cựa
Vỏ não
3. TRUNG TÂM THỊ GIÁC
•
Vỏ não thị giác
–
Vị trí: thùy chẩm
–
Gồm 2 vùng:
•
Vùng thị giác sơ cấp (cấp I)
•
Vùng thị giác thứ cấp (cấp II)
