Nghiên cứu phương pháp xác định phạm vi của thử nghiệm cơ bản từ kết quả đánh giá rủi ro kiểm soát trong kiểm toán báo cáo tài chính doanh nghiệp tại công ty TNHH kiểm toán và tư vấn thuế atax

1
B GIÁO D C VÀ ĐÀO T O
Đ I H C ĐÀ N NG
---------------------------

2
Cơng trình đư c hồn thành t i
Đ I H C ĐÀ N NG

Ngư i hư ng d n khoa h c: TS. ĐOÀN TH NG C TRAI
TR N TH THANH TI NG

TR N TH THANH TI NG
NGHIÊN C U PHƯƠNG PHÁP XÁC Đ NH PH M VI
C A TH NGHI M CƠ B N T K T QU ĐÁNH GIÁ
R I RO KI M SOÁT TRONG KI M TỐN BÁO CÁO
TÀI CHÍNH DOANH NGHI P T I CƠNG TY TNHH
KI M TỐN VÀ TƯ V N THU -ATAX

NGHIÊN C U PHƯƠNG PHÁP XÁC
Đ NH PH M VI C A TH NGHI M CƠ
B N T K T QU ĐÁNH GIÁ R I RO
Chuyên ngành: K M TOÁN BÁO
KI M SOÁT TRONG KI TOÁN
Mã s : 60.34.30
CÁO TÀI CHÍNH DOANH NGHI P T I
CƠNG TY TNHH KI M TỐN VÀ TƯ
TĨM T T LU N VĂN TH C SĨ QU N TR KINH DOANH
V N THU -ATAX

Ph n bi n 1: Ti n sĩ Đoàn Ng c Phi Anh

Ph n bi n 2: Ti n sĩ Ph m Quang

Lu n văn s ñư c b o v trư c H i ñ ng ch m Lu n văn t t
nghi p Th c sĩ Qu n tr kinh doanh h p t i Đ i h c Đà N ng vào
ngày 25 tháng 8 năm 2012.

Có th tìm hi u lu n văn t i:
- Trung tâm Thông tin- H c li u, Đ i h c Đà N ng.
Đà N ng – Năm 2012

- Thư vi n trư ng Đ i h c kinh t , Đ i h c Đà N ng


3
M

4

Đ U

đư c đánh giá

1. Tính c p thi t c a ñ tài

m t m c cao nh t là ñ ñ m b o nguyên t c th n

tr ng. V n đ cịn l i là bu c các doanh nghi p ki m toán ph i xây

Ngày nay, d ch v ki m tốn đ c l p có vai trị ngày càng quan

d ng cho mình cơ s khoa h c đ xác đ nh ph m vi th nghi m cơ

tr ng ñ i v i ho t ñ ng c a n n kinh t , ñ c bi t ñ i v i yêu c u v

b n phù h p v i k t qu ñánh giá r i ro ki m sốt trong doanh

tính minh b ch và cơng b thơng tin đ i v i các doanh nghi p ñ i

nghi p, t ñó có th thu th p ñ y ñ và hi u qu b ng ch ng ki m

chúng. Xu t phát t yêu c u này mà ch t lư ng cu c ki m tốn ngày

tốn có hi u l c và đ y ñ ñ có cơ s ñưa ra ý ki n ki m tốn v

càng ph i đư c chú tr ng và nâng cao ñ ñáp ng nhu c u th trư ng.

Báo cáo tài chính c a doanh nghi p. Cơng ty TNHH Ki m tốn và

Ch t lư ng c a d ch v ki m toán tùy thu c vào hai y u t quan

Tư v n Thu -ATAX chưa th c hi n ñư c yêu c u này nên ch t
nh hư ng r t l n. Vì v y, tác gi đã

tr ng đó là chương trình ki m tốn và đ i ngũ nhân s hành ngh

lư ng cu c ki m toán cũng b

ki m toán. Cu c ki m toán Báo cáo tài chính có đ m b o phát hi n

ch n ñ tài: “Nghiên c u phương pháp xác ñ nh ph m vi c a th

h t các gian l n và sai sót tr ng y u hay không tùy thu c r t l n vào

nghi m cơ b n t k t qu ñánh giá r i ro ki m sốt trong ki m

chương trình ki m tốn mà Cơng ty ki m tốn áp d ng, n u chương

tốn báo cáo tài chính doanh nghi p t i Cơng ty TNHH Ki m

trình ki m tốn khơng khoa h c ho c khơng phù h p v i quy đ nh

tốn và Tư v n Thu -ATAX “ ñ nghiên c u lu n văn cao h c.

c a Chu n m c ki m tốn thì s d d n đ n tình tr ng cu c ki m tốn

2. M c đích nghiên c u

không phát hi n h t các gian l n và sai sót tr ng y u.

V lý lu n: Làm rõ các cơ s lý lu n v phương pháp xác

Trong cu c ki m toán Báo cáo tài chính, ki m tốn viên khơng
th ki m tra h t 100% các nghi p v kinh t phát sinh trong doanh

ñ nh ph m vi th nghi m cơ b n t k t qu ñánh giá r i ro ki m soát
trong ki m toán Báo cáo tài chính doanh nghi p.

nghi p đư c ki m toán mà s áp d ng k thu t ch n m u nh m tăng

V th c ti n: Thơng qua vi c tìm hi u, thu th p, t ng h p,

hi u qu cu c ki m tốn cũng như phù h p v i đi u ki n v th i gian

phân tích thơng tin t th c ti n t i Công ty TNHH Ki m toán và Tư

th c hi n ki m tốn. M t v n đ quan tr ng trong vi c áp d ng k

v n thu ATAX, phát hi n nh ng h n ch trong công tác xác ñ nh

thu t ch n m u là xác ñ nh c

ph m vi th nghi m cơ b n t k t qu ñánh giá r i ro ki m sốt, tác

m u, đ c bi t là ñ i v i các th

nghi m cơ b n nh m h n ch r i ro ki m tốn
đư c. V i m t m c R i ro ki m toán

m c ch p nh n

m c ch p nh n ñư c ñã xác

gi nghiên c u ñưa ra phương th c ñánh giá r i ro ki m soát m t
cách khoa h c nh m kh c ph c h n ch trong vi c th c hi n các th

ñ nh, c m u trong th nghi m cơ b n ph thu c vào k t qu đánh

nghi m ki m sốt t i ATAX. Đ ng th i, tác gi cũng áp d ng các

giá r i ro ti m tàng và r i ro ki m soát c a Ki m tốn viên, trong đó,

ki n th c v sác xu t th ng kê toán vào vi c nghiên c u xác đ nh

do nh ng khó khăn nh t ñ nh, vi c ñánh giá R i ro ti m tàng thư ng

ph m vi th nghi m cơ b n t k t qu ñánh giá r i ro ki m sốt trong

ch đư c xác đ nh

ki m tốn báo cáo tài chính đ áp d ng t i Cơng ty ATAX.

hai m c có ho c khơng có r i ro ho c thư ng


5

6

3. Đ i tư ng và ph m vi nghiên c u
Đ i tư ng nghiên c u c a ñ tài là phương pháp xác ñ nh
ph m vi c a th nghi m cơ b n d a trên k t qu đánh r i ro ki m
sốt ñư c th c hi n theo phương pháp ñánh giá phù h p.
Ph m vi nghiên c u: Đ tài đư c th c hi n t i Cơng ty TNHH
Ki m toán và tư v n Thu ATAX.
4. Phương pháp nghiên c u
Đ tài d a trên các k t qu nghiên c u có trư c k t h p v i
s nghiên c u c a tác gi .
5. Ý nghĩa khoa h c và tính th c ti n c a ñ tài
Đ tài nghiên c u có ý nghĩa th c ti n l n ñ i v i ch t lư ng
cu c ki m toán cũng như hi u qu ho t đ ng ki m tốn báo cáo tài

chính c a Cơng ty TNHH Ki m tốn và Tư v n thu -ATAX. C th
là ñ tài mang l i phương pháp xác ñ nh nh hư ng c a k t qu đánh
giá R i ro ki m sốt đ i v i ph m vi các th nghi m cơ b n, giúp
cho cu c ki m toán mang l i hi u qu hơn. Đ ng th i, tác gi ñ tài
cũng ñã nghiên c u ñư c cơ s

cho vi c xác ñ nh ph m vi th

nghi m cơ b n. K t qu c a q trình tìm hi u và đánh giá h th ng
ki m sốt n i b s đư c ch ng minh trong tác ñ ng ñ n ph m vi các
th nghi m cơ b n, ki m toán viên có đ cơ s đ áp d ng chương
trình ki m toán m u do VACPA ban hành. Qua đó, ki m tốn viên có
đ cơ s đ ch ng minh v i các cơ quan ch c năng v cơng vi c c a
mình. N u đ tài ñư c áp d ng vào th c t , vi c ki m tốn báo cáo
tài chính t i ATAX s mang l i hi u qu cao hơn nh m i liên k t ñã
ñư c thi t l p s n trong ñ tài.
6. C u trúc lu n văn
N i dung chính c a Lu n văn s bao g m 3 chương.

Chương 1: CƠ S LÝ LU N V PHƯƠNG PHÁP
XÁC Đ NH PH M VI C A TH NGHI M CƠ B N T
K T QU ĐÁNH GIÁ R I RO KI M SOÁT TRONG
KI M TỐN BÁO CÁO TÀI CHÍNH DOANH NGHI P
1.1 Các đ c trưng c a ki m tốn báo cáo tài chính
1.1.1 M c tiêu ki m tốn báo cáo tài chính
Đ đ nh nghĩa v ki m tốn BCTC, có nhi u quan đi m
khác nhau.Theo đ nh nghĩa c a Liên Đồn K Tốn Qu c t (
International Federation of Acountants- IFAC) thì “Ki m tốn
là vi c các ki m tốn viên đ c l p ki m tra và trình bày ý ki n
c a mình v BCTC”. Theo ti n sĩ Robert N.Anthony, giáo sư

trư ng đ i h c Haward( M ) thì: “Ki m toán là vi c xem xét,
ki m tra các ghi chép k toán b i các ki m tốn viên đ c l p
đư c th a nh n bên ngồi t ch c, đơn v đư c ki m tra”
Ngồi m c tiêu là đưa ra ý ki n v Báo cáo tài chính,
thơng qua vi c th c hi n các th t c ki m tốn, ki m tốn viên
cịn giúp đơn v đư c ki m toán th y rõ nh ng t n t i trong H
th ng ki m soát n i b , nh ng t n t i trong quá trình qu n lý
ho t đ ng kinh doanh c a mình, t đó, ki m tốn viên đưa ra
nh ng ý ki n góp ý nh m giúp đơn v kh c ph c ñư c nh ng
t n t i c a mình.
1.1.2 Đ c đi m ki m tốn báo cáo tài chính
Trong ki m tốn BCTC, m t s ñ c ñi m sau ñây:
- Trách nhi m phát hi n và ngăn ch n gian l n, sai sót
- Tính đ m b o h p lý
- Ki m tốn viên và Cơng ty ki m toán ph i tuân th các
nguyên t c cơ b n chi ph i cu c ki m toán Báo cáo tài chính


7

8

Phương pháp ki m tốn đ thu th p b ng ch ng ki m tốn có
nh hư ng r t l n ñ n ch t lư ng cu c ki m toán, n u phương
pháp ki m toán khơng phù h p thì có th b ng ch ng ki m tốn
thu th p đư c s khơng chính xác, d n đ n ý ki n c a ki m toán
viên d a vào nh ng b ng ch ng ki m tốn này s khơng phù h p.
1.1.3 Quy trình ki m tốn Báo cáo tài chính
Theo hư ng d n c a VAS 400- Đánh giá r i ro và ki m soát n i
b quy đ nh r ng, ki m tốn viên b t bu c ph i có s hi u bi t và

ñánh giá nh t ñ nh ñ i v i vi c thi t k và th c hi n c a H th ng
ki m soát n i b đơn v đư c ki m tốn. Vì v y, m t cu c ki m
toán BCTC bao gi cũng bao g m ít nh t là 4 bư c cơng vi c bao
g m: Giai đo n trư c khi ký k t h p ñ ng, giai ño n ñánh giá
HTKSNB, giai ño n th c hi n th t c ki m toán cơ b n và giai
ño n k t thúc phát hành báo cáo ki m tốn. Tùy thu c vào đ c
đi m và m c tiêu ho t ñ ng c a t ng Cơng ty ki m tốn, có th có
thêm các bư c th c hi n khác.
1.2 M i liên h gi a ñánh giá r i ro ki m sốt và xác đ nh
ph m vi c a th nghi m cơ b n
Trong doanh nghi p ho t đ ng s n xu t kinh doanh thơng
thư ng, Ban lãnh ñ o doanh nghi p là ch s h u doanh nghi p
ho c nh ng ngư i ñi u hành cao nh t ñ i v i doanh nghi p. Do
Ban lãnh ñ o doanh nghi p khơng th ki m tra, ki m sốt t ng
ho t ñ ng c a doanh nghi p nên thơng thư ng, đ ngăn ch n gian
l n phát sinh trong q trình ho t đ ng kinh doanh, ngư i ta
thư ng hình thành và thi t k h th ng ki m soát n i b .
HTKSNB s giúp lãnh ñ o doanh nghi p ngăn ch n nh ng gian
l n và sai sót phát sinh t q trình ho t đ ng kinh doanh. Vì v y,

n u HTKSNB ñư c thi t k , th c hi n t t và ho t ñ ng m t cách h u
hi u thì s ngăn ng a đư c gian l n và sai sót phát sinh do con ngư i
t o ra trong quá trình ho t đ ng kinh doanh h ng ngày c a ñơn v
(ngo i tr nh ng h n ch v n có c a HTKSNB) và ngư c l i, khi H
th ng ki m soát n i b khơng đư c thi t k và ho t đ ng h u hi u thì
khơng th phát hi n và ngăn ch n k p th i sai sót, gian l n phát sinh
t ho t đ ng kinh doanh. Do đó, s li u trình bày trong Báo cáo tài
chính c a doanh nghi p cũng ch a đ ng sai sót.
Xu t phát t ngun nhân này mà B Tài chính đã quy đ nh
r ng m i cu c ki m toán Báo cáo tài chính đ u ph i th c hi n đánh

giá r i ro ki m soát trư c khi th c hi n các th nghi m cơ b n. Vì
v y, vi c đánh giá r i ro ki m soát là th t c ki m toán b t bu c
trong m i cu c ki m toán Báo cáo tài chính. Tuy nhiên, m c đ th c
hi n đánh giá h th ng ki m sốt n i b (th nghi m ki m soát) nh
hư ng ñ n vi c th c hi n các th nghi m cơ b n như th nào s ñư c
trình bày trong ph n ti p theo.
1.2.1 Các lo i th nghi m trong ki m toán Báo cáo tài chính
Trong ki m tốn Báo cáo tài chính, thư ng có 2 phương pháp
ki m tốn (hay cịn g i là 2 lo i th nghi m), đó là th nghi m cơ
b n và th nghi m ki m soát.
1.2.1.1

Th

nghi m ki m soát (Phương pháp ki m toán tuân th )

1.2.1.2

Phương pháp ki m toán cơ b n (th nghi m cơ b n)

1.2.2 M i liên h gi a ñánh giá r i ro ki m sốt và xác đ nh ph m
vi th nghi m cơ b n
Trong ki m toán Báo cáo tài chính, n u sau khi th c hi n th
nghi m ki m sốt mà cho KTV có đ

b ng ch ng ñ k t lu n

HTKSNB ho t ñ ng h u hi u thì ph m vi các th nghi m cơ b n s

9

10

nh hơn trong trư ng h p k t qu c a th nghi m ki m sốt là khơng

ch n bao nhiêu m u là tùy thu c vào k t qu ñánh giá c a KTV ñ i

h u hi u. V n ñ này phát sinh là do HTKSNB t t thì đã ngăn ch n

v i r i ro ki m soát và r i ro ti m tàng.

ñư c ph n l n các gian l n và sai sót phát sinh trong q trình ho t

Chương 2: TH C TR NG ĐÁNH GIÁ R I RO KI M SỐT

đ ng kinh doanh c a doanh nghi p và ngư c l i.

T I ATAX VÀ M I LIÊN H V I PH M VI TH

Như v y, k t qu c a th nghi m ki m sốt có m i liên h

NGHI M

CƠ B N ĐANG ĐƯ C ÁP D NG TRONG KI M TOÁN BÁO

m t thi t v i ph m vi các th nghi m cơ b n, c th là n u k t qu

CÁO TÀI CHÍNH T I ATAX

c a th nghi m ki m soát là t t thì ph m vi các th nghi m cơ b n s

2.1. Gi i thi u v công ty TNHH Ki m toán và TV Thu -ATAX

th p hơn, ho c khi k t qu c a th nghi m ki m sốt là khơng t t thì

2.1.1 Q trình hình thành và phát tri n

ph m vi các th nghi m cơ b n s cao hơn, lúc này, ki m toán viên
c n ph i ki m tra nhi u ch ng t , nghi p v

kinh t hơn so v i

trư ng h p HTKSNB ñư c ñánh giá là t t.
1.3

Phương pháp xác ñ nh ph m vi c a th nghi m cơ b n

Cơng ty TNHH Ki m tốn và Tư v n Thu , tên vi t t t là
ATAX- Auditting and Tax consulting Company ñư c thành l p ngày
30/06/2006 theo gi y ch ng nh n ñăng ký kinh doanh s
3202003333 do S K ho ch và Đ u tư thành ph Đà N ng c p.
V i phương châm “Ch t lư ng t o nên s khác bi t”, ho t ñ ng

1.3.1 Khái ni m v phương pháp xác ñ nh ph m vi th nghi m cơ

c a ATAX ngày càng đư c s tín nhi m c a khách hàng, ñ ghi nh n

b n
Phương pháp xác ñ nh ph m vi th nghi m cơ b n trong ki m

ch t lư ng d ch v c a ATAX, ngày 11/10/2009, t i Hà N i, Ban t

tốn Báo cáo tài chính th c ch t là phương pháp xác ñ nh s lư ng

ch c gi i thư ng "Thương hi u ch ng khốn uy tín năm 2009" đã

các nghi p v kinh t mà ki m toán viên c n ki m tra trong th

bình ch n, trao Cúp vàng và ch ng nh n ñ t gi i cho ATAX - m t

nghi m cơ b n ñ ñ m b o m c tiêu ki m tốn.

trong 14 cơng ty ki m tốn đư c vinh danh là t ch c ki m toán uy

1.3.2 Các phương pháp xác ñ nh ph m vi th nghi m cơ b n

tín.

Các phương pháp xác đ nh ph m vi c a th nghi m cơ b n
bao g m:
- Ki m tra 100% các nghi p v kinh t phát sinh c a tài

2.1.2 Đ c ñi m ho t ñ ng kinh doanh và cơ c u t ch c Cơng ty
2.1.2.1 Các lo i hình d ch v Cơng ty
D ch v ki m tốn

kho n ho c s dư nghi p v ñ i v i các kho n m c ít phát sinh, các

D ch v tư v n thu bao

nghi p v ho c s dư mà KTV đánh giá r ng có sai sót tr ng y u.

D ch v k toán

- S d ng phương pháp ch n m u ñ ch n ra các m t s ph n
t ñ ki m tra. Phương pháp ch n m u bao g m phương pháp ch n
m u ñ i di n và phương pháp ch n m u phi ñ i di n. Tuy nhiên, vi c

2.1.2.2 Cơ c u t ch c qu n lý c a Công ty: Bao g m:
Giám đ c, Phó giám đ c, Phịng nghi p v 1 và 2, Phịng
ki m tốn xây d ng cơ b n, Phịng hành chính, Phịng k tốn.


11

12

2.2 Th c tr ng ñánh giá r i ro ki m soát t i ATAX và m i liên

Vi c tìm hi u, đánh giá tính thi t k , th c hi n và h u hi u c a

h v i ph m vi các th nghi m cơ b n ñang ñư c ATAX áp d ng

H th ng ki m sốt n i b khơng ph i tr i ñ u ra trong t t c các giai

trong ki m tốn Báo cáo tài chính

đo n và t t c các y u t mà m i giai ño n th c hi n m t ho c m t s

2.2.1 Chương trình ki m tốn ATAX đang áp d ng

m c tiêu ki m soát c th là g m 3 n i dung chính sau đây:

ATAX đang áp d ng hư ng d n c a chương trình ki m tốn

1. Tìm hi u khách hàng và mơi trư ng ho t đ ng
2. Đánh giá tính thi t k và th c hi n c a t ng chu trình kinh

m u do H i ki m toán viên hành ngh Vi t Nam ban hành năm 2010.
2.2.2 Quy trình ki m tốn báo cáo tài chính t i Cơng ty TNHH

doanh;
3. Đánh giá tính h u hi u c a t ng chu trình kinh doanh quan

Ki m tốn và Tư v n Thu -ATAX
Trong ki m toán Báo cáo tài chính t i ATAX bao g m 6 giai

tr ng

đo n, c th :

M i m c tiêu trên ñây ñư c th c hi n c th như sau:

- Giai ño n trư c khi ký h p ñ ng ki m tốn

2.2.3.1 Trong giai đo n tìm hi u khách hàng và mơi trư ng ho t đ ng

- Giai ño n l p k ho ch chi n lư c

- Tìm hi u các y u t bên ngồi doanh nghi p:

- Giai đo n l p k ho ch ki m tốn

+ Các thơng tin v môi trư ng kinh doanh chung c a DN trong năm

- Giai ño n th c hi n k ho ch ki m tốn

hi n hành;

- Giai đo n phát hành Báo cáo ki m toán

+ Đánh giá các v n ñ v ngành ngh kinh doanh;

- Giai ño n sau khi phát hành Báo cáo ki m toán và giai đo n

+ Các thơng tin chung v mơi trư ng pháp lý mà DN ñang ho t ñ ng

h u mãi.

- Tìm hi u các y u t bên trong doanh nghi p (hi u bi t v doanh

2.2.3 Th c tr ng ñánh giá r i ro ki m sốt và xác đ nh ph m vi th

nghi p)

nghi m cơ b n t i ATAX

+ Các thông tin chung v ho t đ ng và tình hình kinh doanh ch y u

Vi c th c hi n các th nghi m ki m sốt (đánh giá r i ro

c a DN

ki m sốt) đư c th c hi n trong h u h t các giai ño n c a cu c ki m

+ Hình th c s h u, các bên có liên quan, c u trúc t ch c doanh

toán ngo i tr 2 giai đo n cu i cùng. Theo đó, ki m tốn viên s tìm

nghi p

hi u và đánh giá các y u t c a h th ng ki m toán n i b bao g m:

+ Các thay ñ i l n v ho t ñ ng c a doanh nghi p trong năm:

- Môi trư ng kinh doanh;

+ Hi u bi t v h th ng k toán áp d ng

- Tính chính tr c c a Ban giám ñ c;

+ K t qu kinh doanh và thu

- H th ng k toán;

+ Đ i ngũ nhân s k tốn và các v n đ khác.

- H th ng th t c ki m sốt, trình t và vi c v n hành các

K t qu cu i cùng c a quá trình tìm hi u các y u t bên trong và bên

th t c ki m soát trong đơn v đư c ki m tốn.

ngồi doanh nghi p ñư c ghi l i vào cu i wps s A310, c th là


13

14

ki m tốn viên ph i đánh giá đư c các v n ñ v các giao d ch b t

Báo cáo tài chính đư c ki m tốn. (m c 3.2.2 s nêu nh ng hư ng

thư ng và r i ro phát hi n.

kh c ph c như c đi m này).

2.2.3.2. Đánh giá tính thi t k và th c hi n c a h th ng ki m soát n i

2.2.4 M i liên h gi a đánh giá R i ro ki m sốt v i ph m vi c a

b

th nghi m cơ b n ñang ñư c áp d ng trong ki m tốn Báo cáo tài
Trong giai đo n này, ki m tốn s đánh giá vi c thi t k và

th c hi n các th t c ki m soát trên t ng chu trình kinh doanh.

chính t i ATAX
Như v y, v i công vi c mà ki m tốn viên đang th c hi n t i

ATAX áp d ng phương pháp phân lo i theo ch c năng ñ phân lo i

ATAX, m c dù h th ng ki m sốt đ i v i t ng chu trình

các chu trình kinh doanh.

nghi p t t hay khơng thì ki m tốn s khơng áp d ng th ti p t c các

Trong m i chu trình, ki m tốn viên có th th c hi n m t (1)

doanh

th nghi m ki m soát do chương trình khơng quy đ nh rõ ràng đ i

trong ba (3) bư c ñ ñánh giá h th ng ki m sốt n i b đư c thi t k

v i doanh nghi p s n xu t, như th nào g i là HTKSNB T t, Trung

trong t ng chu trình, bao g m, đánh giá vi c thi t k h th ng ki m

bình và khơng t t.

sốt n i b trong t ng chu trình. Tuy nhiên, chương trình ki m tốn

Đi m y u th 2 c a chương trình ATAX đang s d ng cho

ATAX ñang áp d ng ñ i v i quá trình th c hi n th nghi m ki m

th y, k t qu c a vi c ñánh giá HTKSNB đ i v i t ng doanh nghi p

sốt ch nêu ra nh ng g i ý ñ ki m toán viên th c hi n th nghi m

t t hay khơng t t đ u cho k t qu như nhau ñ i v i ph m vi các th

ki m sốt mà khơng nêu c th cơng vi c c n ph i th c hi n ñ i v i

nghi m cơ b n. Vì v y, th c t thì nhân viên ATAX thư ng b qua

t ng ph n hành.

giai ño n ki m tra tính thi t k và th c hi n c a HTKSNB mà h s

2.2.3.3 Th c hi n các th nghi m cơ b n t i ATAX

ñi ngay vào th c hi n các th t c ki m toán chi ti t.

Sau khi th c hi n các th t c ñánh giá h th ng ki m sốt n i

Hi n nay, chương trình ki m tốn c a ATAX đang áp d ng

b , các ki m toán viên t i ATAX thư ng s d ng phương pháp ch n

ch nêu ra 3 m c k t qu ñánh giá h th ng ki m sốt n i b đ làm

m u theo phương pháp th ng kê ñ xác ñ nh ph m vi các th nghi m

cơ s ch n m u trong th nghi m cơ b n, c th là m c T t, Trung

cơ b n b ng cơng th c đã nêu t i ph n 2.2.4 mà khơng th c hi n

bình, Y u.

phân tích t ng th c n ki m toán cũng như hư ng ki m tốn cho t ng

Các m c đánh giá này h u như khơng có liên quan m t thi t

kho n m c c th trong Báo cáo tài chính. (Ví d đi n hình nêu t i

đ n k t qu c a q trình th c hi n th nghi m ki m soát như ñã nêu

Ph l c 02). S lư ng m u ch n ñ ki m tra ñ u d a vào hư ng d n

trên ñây. K t qu c a q trình đánh giá HTKSNB trên đây s là

c a chương trình ki m tốn m u mà khơng nêu nguyên nhân vì sao

doanh nghi p thi t k t t hay không t t

ch n c m u như v y. Vì v y, b ng ch ng ki m toán mang l i t quá

th c hi n t t hay không t t HTKSNB và cu i cùng là HTKSNB v n

trình ch n m u không th b tr cho k t lu n c a ki m toán viên v

hành h u hi u hay không.

KTKSNB, doanh nghi p

15

16

Hơn n a, do h n ch t chương trình ki m tốn là khơng
đưa ra hư ng d n c th cho ki m toán viên trong k t lu n c a
mình v HTKSNB, vì v y h u như t t c các khách hàng c a
ATAX, ki m tốn viên đ u k t lu n là HTKSNB là Trung bình,
do đó, nhân t R thư ng ñư c ch n là 1,5 cho các tài kho n
B ng cân đ i k tốn và 0,5 cho tài kho n trong B ng k t qu
ho t ñ ng kinh doanh.
Qua kh o sát h sơ lưu c a ATAX cho th y h u như vi c
tìm hi u h th ng ki m sốt n i b là ch mang tính đ i phó v i
quy ñ nh c a chu n m c, t c là ch ñi n ñ y ñ nh ng thông tin
c n thi t vào nh ng Gi y làm vi c v ki m tra HTKSNB có s n
ñ cho ñ y ñ các gi y làm vi c theo yêu c u c a chương trình,
do ñó, xét v m t ch t lư ng c a nh ng gi y làm vi c này h u
như chưa đ t u c u và cũng khơng th hi n ñư c tác ñ ng
c a vi c ñánh giá HTKSNB (th c hi n th nghi m ki m sốt)
đ n ph m vi các th nghi m cơ b n như th nào.
2.3 Ví d ñi n hình v xác ñ nh ph m vi th nghi m cơ b n
t i –ATAX
(Ph l c kèm theo)
2.4 Nh n xét v vi c xác ñ nh ph m vi th nghi m cơ b n t
k t qu ñánh giá r i ro ki m soát t i ATAX

m u ch n trong ki m tra cơ b n s mang tính ch t ch quan c a KTV

Qua ví d cho th y, có nh ng v n ñ sau ñây t n t i trong vi c
th c hi n các th nghi m ki m sốt t i ATAX như sau:
1.

Chương trình không nêu h t các m c tiêu ki m sốt nên

mà khơng có cơ s đ đánh giá.
2.

Gi y làm vi c A410 cho th y m c KTV hài lòng h t v i

các m c tiêu ki m sốt đ t ra nhưng h v n quy t đ nh khơng ki m
tra tính h u hi u c a HTKSNB.
3.

Vi c xác ñ nh ph m vi th nghi m cơ b n mà không th c

hi n phân tích t ng th cũng như khơng xác đ nh hư ng ki m tốn
trư c khi th c hi n ch n m u nên m u ch n khơng đ i di n cho t ng
th , đ ng th i do khơng xác đ nh hư ng ki m toán nên t t c các tài
kho n nên tài kho n nào trong Báo cáo tài chính cũng dùng phương
pháp ch n m u theo th ng kê nên sau khi th c hi n ki m tra các
m u, ki m toán viên cũng khơng th thu th p đư c b ng ch ng ki m
tốn đ y đ và thích h p cho ý ki n c a mình.
4.

S lư ng m u ch n ñư c áp d ng theo chương trình

ki m tốn m u mà khơng nêu cơ s lý lu n cho vi c l a ch n này.
Ph n ti p theo c a ñ tài s t p trung vào gi i quy t nh ng h n

ch ñã nêu trong ph n II.
Chương 3: HOÀN THI N PHƯƠNG PHÁP XÁC Đ NH
PH M VI C A TH

NGHI M CƠ B N T

K T QU ĐÁNH

GIÁ R I RO KI M SOÁT TRONG KI M TỐN BÁO CÁO
TÀI CHÍNH DOANH NGHI P T I CƠNG TY TNHH KI M
TOÁN VÀ TƯ V N THU -ATAX
Xu t phát t nh ng h n ch trên ñây c a chương trình ki m tốn
mà ATAX đang áp d ng, tác gi s t p trung vào nghiên c u các v n

ki m toán viên ch ki m tra đ i v i m c tiêu có s n, do đó, khơng đ

đ chính như sau:

cơ s ñ k t lu n r ng HTKSN ñư c thi t k và th c hi n t t hay

- Nghiên c u m i quan h gi a th nghi m ki m sốt đ n ph m vi

khơng. Khi khơng đ cơ s đ k t lu n v HTKSNB thì s lư ng

th nghi m cơ b n trong ki m tốn Báo cáo tài chính thông qua vi c


17

18

xây d ng h th ng các m c tiêu ki m sốt trong các chu trình kinh

3.1.2 M c tiêu ki m sốt đ i v i t ng chu trình kinh doanh trong doanh

doanh quan tr ng có trong doanh nghi p s n xu t, ñ ng th i xây

nghi p s n xu t

d ng h th ng tiêu th c, quy trình nh m đánh giá H th ng ki m sốt

3.1.3. Quy trình đánh giá r i ro ki m soát

n i b (th c hi n th nghi m ki m soát) m t cách c th đ có th

3.1.3.1- Quy trình th c hi n các th nghi m ki m sốt

đưa ra k t lu n phù h p v HTKSNB, t đó có đ cơ s đ xác đ nh

Quy trình th c hi n và đánh giá v HTKSNB ñư c th c hi n theo

ph m vi các th nghi m cơ b n phù h p. (g i t t là nghiên c u

hư ng d n c a Chu n m c ki m toán Vi t Nam cũng như phù h p v i

phương th c và quy trình th c hi n th nghi m ki m sốt).

thơng l qu c t . Qúa trình đánh giá HTKSNB đư c th c hi n qua 3 bư c là

- Nghiên c u phương pháp xác ñ nh ph m vi c a th nghi m

ñánh giá v m t thi t k , ñánh giá vi c th c hi n và ñánh giá tính h u hi u

cơ b n t k t qu đánh giá r i ro ki m sốt t i ATAX b ng cách v n

c a t ng chu trình kinh doanh.

d ng các nghiên c u có trư c trong lĩnh v c ki m toán.

3.1.3.2. Đánh giá r i ro ki m soát

- V n d ng các nghiên c u trên vào th c hi n ñánh giá

3.1.3.2.1

Các lo i r i ro phát hi n trong q trình đánh giá h th ng

HTKSNB và xác ñ nh ph m vi th nghi m cơ b n ñ i v i ph n hành

ki m soát n i b

doanh thu và n ph i thu.

- R i ro liên quan đ n tồn b Báo cáo tài chính;

3.1. Nghiên c u phương th c và quy trình đánh giá r i ro ki m

- R i ro phát hi n liên quan ñ n m t ho c m t vài tài kho n.

soát.

3.1.3.2.2 Các m c ñ ñánh giá v r i ro ki m sốt

3.1.1. Phương pháp ti p c n đ i v i quá trình th c hi n th nghi m

- Khi HTKSN ñư c ñánh giá là Y u: HTKSNB ñư c ñánh giá là Y u trong

ki m sốt.

các trư ng h p sau đây:

Phương pháp ti p c n c a ñ tài này d a vào phương pháp

+ HTKSNB khơng đư c thi t k đ t yêu c u;

ti p c n theo r i ro và vi c th c hi n các th nghi m ki m soát trong

+ Trư ng h p HTKSNB thi t k ñ t yêu c u nhưng không tri n khai th c

m i quan h v i ph m vi các th nghi m cơ b n c n ph i ñư c ñánh

hi n.

giá theo t ng chu trình kinh doanh. Đ ti n hành ñánh giá theo t ng

- Khi HTKSN ñư c ñánh giá là Trung bình khi:

chu trình, ngư i vi t s ñ c p ñ n m c tiêu ki m sốt t i thi u cho
t ng chu trình. M c tiêu này s là cơ s , hay cịn g i là hành lang an
tồn, n u doanh nghi p khơng đư c đư c nh ng m c tiêu này

m c

Đơn v đư c ki m tốn th c hi n các th t c ki m sốt nhưng th c hi n
khơng h u hi u;
HTKSNB ñư c th c hi n h u hi u nhưng do có r i ro phát hi n

đ nh t đ nh thì s đư c xem như là h th ng ki m sốt đ i v i ph n

nên ki m toán viên ph i th n tr ng ngh nghi p nên ch ñư c k t lu n

hành khơng đ t u c u.

HTKSN là Trung bình.
- Khi HTKSNB đư c đánh giá là T t: Là trư ng h p HTKSNB c a t ng
ph n hành ñư c thi t k , th c hi n t t và tri n khai th c hi n h u hi u.


19
3.1.4 Phương th c th c hi n ñánh giá r i ro ki m sốt
Giai đo n tìm hi u ho t ñ ng kinh doanh ñư c th c hi n tương t
như quy trình ATAX đã áp d ng. Các giai đo n cịn l i đư c th c
hi n theo t ng giai ño n như sau:

20
3.2.2 Xác ñ nh ph m vi th nghi m cơ b n b ng các công
th c th ng kê toán
Sau khi th c hi n các phân tích nêu t i m c 3.2.1, n u t ng
th c n ki m tra th a mãn yêu c u v hư ng ki m toán (hư ng

- Giai ño n ki m tra vi c thi t k các th t c ki m sốt

overstatement) và tính ch t ñ i di n trong t ng th , ki m tốn viên có

- Giai đo n ki m tra vi c th c hi n các th t c ki m sốt đã

th áp d ng các cơng th c th ng kê tốn đ xác đ nh ph m vi th

ñư c thi t k
- Giai ño n ñánh giá tính h u hi u c a HTKSNB
3.2

Hồn thi n vi c xác đ nh ph m vi th nghi m cơ b n t i

nghi m cơ b n t k t qu ñánh giá r i ro ki m soát như sau:
V n d ng phương pháp DUS – (Dollar – Unit Sampling ) vào
vi c xác ñ nh ph m vi th nghi m cơ b n trong ki m toán Báo cáo tài

Cơng ty TNHH Ki m tốn và Tư v n Thu ATAX.

chính. Phương pháp DUS là phương pháp s a ñ i c a phương pháp

3.2.1 Xác ñ nh hư ng ki m tốn và phân tích t ng th khi xác đ nh

ch n m u thu c tính cho phép ki m tốn viên đưa ra k t lu n v ñơn

ph m vi th nghi m cơ b n

v ti n t m t cách phù h p. Phương pháp này có nhi u tên g i khác

Vi c xác ñ nh ph m vi th nghi m cơ b n trong ki m toán

nhau, bao g m: CAV- Combined attributed-variable sampling,

Báo cáo tài chính có th ñư c th c hi n b ng 1 trong 2 phương pháp,

CMA- cumulative monetary amount sampling, MUS- Moneytary unit

đó là phương pháp xác ñ nh ph m vi th nghi m theo xét đốn c a

sampling và phương pháp PPS- Probability proportional to size.

ki m toán viên và phương pháp s d ng các hàm th ng kê toán ñ
ch n ph m vi c a th nghi m.
Ph m vi th nghi m cơ b n ngoài vi c ph thu c vào k t qu
ñánh giá c a ki m toán viên v h th ng ki m sốt n i b (xác đ nh

Phương pháp DUS là phương pháp ch n m u g n li n v i
kho n ti n b ng Đô la M v i các phương pháp th ng kê. Phương
pháp này ñang ñư c s d ng r ng rãi trong nhi u hãng ki m tốn
trên th gi i.

có r i ro phát hi n), còn ph thu c vào hư ng ki m toán mà ki m

Phương pháp DUS ñ nh nghĩa t ng th c n ki m tra là s ti n

toán viên áp d ng ñ ki m toán ñ i v i t ng kho n m c, s dư tài

c a s dư tài kho n ho c s phát sinh c a t ng lo i nghi p v kinh t .

kho n và k t qu phân tích t ng th c a ki m tốn viên v t ng th

Ví d , khi c n ki m tra s dư kho n n ph i thu thì t ng th c n ki m

c n ki m tra.

tra là t ng s dư tài kho n n ph i thu t i th i ñi m c n ki m tra ch

Vì v y, khi xác đ nh ph m vi th nghi m cơ b n trong ki m
toán Báo cáo tài chính, ATAX c n ph i th c hi n các ñ y ñ các yêu
c u v xác đ nh hư ng ki m tốn cho t ng kho n m c và s dư c n

khơng ph i s lư ng khách hàng cịn n .
Theo phương pháp này, s lư ng m u ch n đư c tính b ng
cơng th c sau:

ki m tra, ñ ng th i, c n ph i th c hi n phân tích t ng th c n ki m
tra ñ xác ñ nh ph m vi th nghi m cơ b n cho phù h p.

N= (BV*R)/MM (1)


21

22

Trong đó:

s n, các doanh nghi p khác thì ki m toán viên l a ch n ch tiêu

N: s lư ng m u ñư c ch n;

doanh thu ñ tính.

BV: (Book value) T ng giá tr s sách (giá tr ghi s ) c a s

- V t ng th c n ki m tra (BV)
Như đã trình bày

dư tài kho n ho c t ng giá tr nghi p v kinh t phát sinh;
R: Y u t r i ro tính theo hàm Poison tương ng v i r i ro
ch p nh n sai sót (Risk of incorrect acceptance- RIA).
MM: (Material of Misstatement) M c tr ng y u c a cu c
ki m tốn.
Cơng th c tính m c tr ng y u như trên xu t phát t công th c

ph n 3.2.1, t ng th c n ki m tra s d ng

trong công th c ch n m u này là giá tr đư c ghi s k tốn tính theo
đơn v ti n t là Đô la M . Đi u này có nghĩa là ki m tốn viên ch
áp d ng phương pháp ch n m u theo công th c nêu trên ñ i v i
nh ng tài kho n ñư c xác ñ nh hư ng ki m toán Overstatment. Đây
là hư ng ki m toán mà ki m tốn viên m c đ nh r ng giá tr ghi s

tính xác su t sai sót t hàm Poisson như sau: R=n.P, cho P= MM/BV

c a doanh nghi p ñư c ki m toán cao hơn so v i giá tr th c t phát

(P =r/n là t l sai sót trong th t c ki m tra cơ b n).

sinh.

Các y u t c a công th c trên đư c tính tốn như sau:

-V y u t r i ro R

- V m c tr ng y u (MM)

Y u t v m c ñ r i ro R tính theo hàm poisson là nhân t

Trong cu c ki m tốn Báo cáo tài chính, các y u t v m c

tương ng v i 1- ñ ñ m b o ki m toán hay RIA(Page 25, chapter

tr ng y u (MM) là y u t ñư c tính d a vào phương pháp đã cho c a

10- Audit Sampling). Nhân t R đư c tính tốn d a vào B ng giá tr

chương trình ki m toán m u do VACPA ban hành. M c tr ng y u

R (R value table) đư c tính tốn s n t hàm Poisson (Ph l c 03 kèm

ñư c tính d a vào t ng doanh thu, l i nhu n trư c thu ho c t ng tài

theo). (ngu n: Audit Sampling).

s n c a doanh nghi p đư c ki m tốn. M c tr ng y u thơng thư ng
đư c tính theo t l như sau:

RIA là r i ro ch p nh n sai sót (incorrect acceptance) trong

ma tr n r i ro ki m tốn hay cịn đư c g i là r i ro ki m tra chi ti t

+ 0,5% đ n 3% doanh thu;

b i vì đây chính là r i ro do ch n m u ñ th c hi n các th t c ki m

+ 5%- 10% l i nhu n trư c thu

toán cơ b n.

+ 2% t ng giá tr tài s n.

D a vào B ng tính nhân t R tương ng v i t l r i ro do ch p

Vi c l a ch n tính tốn m c tr ng y u theo ch tiêu nào là tùy

nh n sai sót-RIA ki m tốn viên s suy ra đư c nhân t R V n ñ cơ

thu c vào xét ñoán c a ki m toán viên và t ng ñ i tư ng khách hàng.

b n khi s d ng cơng th c (1) đ tính tốn ph m vi th nghi m cơ

Đ i v i khách hàng niêm y t, cơng ty đ i chúng, ki m tốn viên

b n, ki m tốn viên c n có ư c lư ng ban ñ u v s lư ng sai sót có

thư ng ch n ch tiêu l i nhu n trư c thu đ tính ch tiêu tr ng y u,

th ch p nh n ñư c ñ ch n m c R thích h p. Sau khi áp d ng công

các doanh nghi p m i thành l p thì thư ng ch n ch tiêu T ng tài

th c trên ñ xác ñ nh c m u và ki m tra chi ti t, n u k t qu ki m


23

24

tra có s lư ng sai sót l n hơn thì ki m tốn viên c n s d ng công th c

Qua ki m tra th nghi m phương pháp nêu trên, t l r i ro
ki m soát luôn t l thu n v i s lư ng m u c n ch n ñ ki m tra

n i suy ñ suy ra k t qu c a th t c ki m tra cơ b n.
3.2.3 Xác ñ nh ph m vi th nghi m cơ b n t k t qu ñánh giá r i

th t c ki m tra cơ b n. Đi u này có nghĩa là n u HTKSNB đư c
thi t k , th c hi n và ho t ñ ng h u hi u thì r i ro ki m sốt đư c

ro ki m sốt
Ta có mơ hình v các lo i r i ro ki m toán như sau:

xác đ nh là th p thì s lư ng m u ch n c n ki m tra

AR= IR x CR x RIA (2)

b n càng th p và ngư c l i.

th nghi m cơ

AR: Là r i ro c a cu c ki m tốn, đây là lo i r i ro đư c tính b ng 1-

Đ xác ñ nh m c ñ R i ro ki m sốt – CR t k t qu đánh

m c ñ ñ m b o c a cu c ki m tốn. AR đư c các hãng ki m tốn xác

giá HTKSNB, tác gi đ tài đ xu t các m c ñ khác nhau tương ng

ñ nh thư ng là t 5% ñ n 10%.

v i k t qu ñánh giá HTKSNB như sau:

IR: Là r i ro ti m tàng trong t ng tài kho n, lo i r i ro này ñư c xác
giá lo i r i ro này

M cñ

R i ro ki m

ñ nh b ng xét đốn c a ki m tốn viên. Các hãng ki m tốn thư ng đánh

sốt

m c t 0,3 ñ n 1. (Theo Audit Sampling page 21).

r i ro ki m
soát

CR: Là m c r i ro ki m sốt, lo i r i ro này đư c ki m tốn viên đánh

Cao

0,3 đ n 1(Theo Audit

Sampling page 21).
RIA: (Risk of incorrect acceptance) như đã đư c trình bày

ph n

0,7

Th p

tốn thư ng đ nh đánh giá m c r i ro này t

1

Trung bình

giá sau khi th c hi n ñánh giá h th ng ki m soát n i b . Các hãng ki m

0,3

Nguyên nhân c a vi c phân ñ nh các m c c a r i ro ki m soát
g n li n v i các m c k t qu c a vi c đánh giá HTKSNBlà T t,

3.2.2. T cơng th c (2) suy ra:

Trung bình, Kém. M i m c c a R i ro ki m soát s tương ng v i

AR
RIA=---------

(2)

CR x IR

t ng k t qu v ñánh giá RRKS

ph n 3.1. Tuy nhiên, do RRKS-

(CR) t l thu n v i s lư ng m u ch n

th nghi m cơ b n, vì v y,

tác giá ñ tài ch n m c CR cao nh t trong m i m c phân tách ñ ñ m
b o tính th n tr ng trong th nghi m cơ b n.

Như v y, v i m c ñ AR ñư c ñ t ra c a t ng hãng ki m toán, m c

Như v y, tương ng v i k t qu ñánh giá HTKSNB, v n d ng

IR và CR có đư c t k t qu đánh giá HTKSNB, ki m tốn viên s suy

B ng phân lo i nêu trên, các công th c (1), (2) và B ng tính giá tr R

ra m c RIA, tương ng v i t ng m c RIA, ki m toán viên áp d ng B ng

đã cho t hàm Poisson, ki m tốn viên có th suy ra ph m vi th

tính giá tr R và áp d ng cơng th c (1) đ suy ra ph m vi

nghi m cơ b n.

th nghi m cơ b n.


25

26

V n ñ quan tr ng trong xác ñ nh ph m vi th nghi m cơ b n
ñ v n d ng b ng R – Table là các gi ñ nh khi th c hi n hàm

PH N K T LU N
Trong b i c nh h u h t các Cơng ty ki m tốn v a và nh

Poison, nhân t R ñư c xác ñ nh d a vào gi ñ nh v s lư ng sai sót

Vi t Nam áp d ng ch y u chương trình ki m tốn m u do H i ki m

có th có trong th nghi m, hàm Poisson gi đ nh các sai sót phát

tốn viên hành ngh c a Vi t Nam ban hành. Như đã trình bày trong

sinh là t 0-20 sai sót. Tương ng v i t ng giá tr K sai sót gi đ nh,

ph n II, chương trình này ch a đ ng nhi u h n ch trong vi c xác

Công ty ki m toán ch n ra m c R c n thi t ñ ch n m u trong th

ñ nh ph m vi c a th nghi m cơ b n cũng như m i quan h gi a các

nghi m cơ b n, sau đó, c n ph i có s đánh giá l i ph m vi th

th nghi m ki m sốt đ n ph m vi các th nghi m cơ b n. ATAX

nghi m cơ b n n u sai sót sau khi th c hi n th nghi m cơ b n

cũng n m trong s các doanh nghi p này.

không ph i là s lư ng sai sót gi đ nh ban ñ u.
3.3 Áp d ng nghiên c u vào vi c xác ñ nh ph m vi th

Xu t phát t nh ng h n ch này, tác gi ñ tài đã áp d ng
nh ng nghiên c u có trư c ñ ch ng minh v phương pháp xác ñ nh

nghi m cơ b n t k t qu ñánh giá r i ro ki m soát ñ i v i ph n

ph m vi th nghi m cơ b n. Đ ng th i, tác gi cũng ñã nghiên c u

hành doanh thu và n ph i thu

và ñ xu t phương pháp th c hi n các th nghi m ki m soát m t

K t lu n chương 3:

cách khoa h c ñ k t lu n v vi c thi t k , th c hi n và tính h u hi u

B ng kinh nghi m th c t k t h p v i tài li u có s n, tác gi

c a H th ng ki m soát n i b nh m kh c ph c h n ch v n có c a

đ tài đã nghiên c u phương pháp và cách th c đánh giá HTKSNB

Chương trình ki m tốn ATAX đang áp d ng. Thơng qua đó, ki m

cũng như phương pháp xác ñ nh ph m vi th nghi m cơ b n cũng

tốn viên có đ cơ s ñ ch ng minh cho ph m vi các th nghi m cơ

như ch ng minh m i liên h gi a k t qu ñánh giá HTKSNB và

b n c a mình trong t ng ph n hành cũng như Báo cáo tài chính đư c

ph m vi th nghi m cơ b n. K t qu nghiên c u trong ph n này cho

ki m toán. V n ñ ñư c nghiên c u trong ñ tài ñư c xem là m t

th y m c đ r i ro ki m sốt ln t l thu n v i ph m vi th nghi m

bư c ñ t phá v cơ s

cơ b n trong ki m tốn Báo cáo tài chính doanh nghi p.

nghi m cơ b n trong ki m tốn BCTC đ i v i các doanh nghi p ki m
toán v a và nh

lý lu n trong vi c xác ñ nh ph m vi th

Vi t Nam.

Đ tài ñư c th c hi n v i s hư ng d n, ch b o t n tình c a
giáo viên hư ng d n, thơng qua đây, tơi xin chân thành c m ơn Ti n
sĩ Đoàn Th Ng c Trai đã giúp tơi hồn thi n đ tài này.
Do th i gian nghiên c u còn h n nên ñ tài s không tránh
kh i nh ng thi u sót, r t mong s góp ý t giáo viên hư ng d n cũng
như H i ñ ng b o v .
Tôi xin chân thành c m ơn.