Tiểu luận triết học quy luật lượng chất

1

MỞ ĐẦU

TRONG ĐỜI SỐNG HÀNG NGÀY, ĐẰNG SAU CÁC HIỆN TƯỢNG
MUÔN HÌNH MUÔN VẺ, CON NGƯỜI DẦN DẦN NHẬN THỨC ĐƯỢC
TÍNH TRẬT TỰ VÀ MỐI LIÊN HỆ CÓ TÍNH LẶP LẠI CỦA CÁC
HIỆN TƯỢNG, TỪ ĐÓ HÌNH THÀNH NÊN KHÁI NIỆM “QUY LUẬT”.
VỚI TƯ CÁCH LÀ PHẠM TRÙ CỦA LÝ LUẬN NHẬN THỨC, KHÁI
NIỆM “QUY LUẬT” LÀ SẢN PHẨM CỦA TƯ DUY KHOA HỌC, PHẢN
ÁNH SỰ LIÊN HỆ CỦA CÁC SỰ VẬT VÀ TÍNH CHỈNH THỂ CỦA
CHÚNG.
CÁC QUY LUẬT CỦA TỰ NHIÊN, CỦA XÃ HỘI CŨNG NHƯ CỦA
TƯ DUY CON NGƯỜI ĐỀU MANG TÍNH KHÁCH QUAN. CON
NGƯỜI KHÔNG THỂ TẠO RA HOẶC TỰ Ý XOÁ BÓ ĐƯỢC QUY
LUẬT MÀ CHỈ NHẬN THỨC VÀ VẬN DỤNG NÓ TRONG THỰC
TIỄN.
QUY LUẬT “TỪ NHỮNG THAY ĐỔI VỀ LƯỢNG DẪN ĐẾN SỰ
THAY ĐỔI VỀ CHẤT VÀ NGƯỢC LẠI” LÀ MỘT TRONG BA QUY
LUẬT CỦA PHÉP BIỆN CHỨNG DUY VẬT, NÓ CHO BIẾT PHƯƠNG
THỨC CỦA SỰ VẬN ĐỘNG, PHÁT TRIỂN. NHẬN THỨC ĐƯỢC QUY
LUẬT NÀY CÓ Ý NGHĨA RẤT QUAN TRỌNG TRONG HOẠT ĐỘNG
THỰC TIỄN KHI CHÚNG TA XEM XÉT CÁC SỰ VẬT, HIỆN TƯỢNG.
NẾU NHẬN THỨC KHÔNG ĐÚNG QUY LUẬT NÀY SẼ DẪN ĐẾN TƯ
TƯỞNG TẢ KHUYNH, HỮU KHUYNH. TẢ KHUYNH LÀ PHỦ NHẬN
SỰ TÍCH LUỸ VỀ LƯỢNG, MUỐN CÓ NGAY SỰ THAY ĐỔI VỀ
CHẤT, CÒN HỮU KHUYNH LÀ KHI CHẤT ĐÃ BIẾN ĐỔI VƯỢT QUÁ
GIỚI HẠN ĐỘ NHƯNG KHÔNG DÁM THỰC HIỆN SỰ THAY ĐỔI
CĂN BẢN VỀ CHẤT.

2

NƯỚC TA ĐANG QUÁ ĐỘ LÊN CNXH, BỎ QUA GIAI ĐOẠN
PHÁT TRIỂN CỦA CNTB, VIỆC NHẬN THỨC ĐÚNG ĐẮN QUY LUẬT
LƯỢNG- CHẤT SẼ CÓ Ý NGHĨA RẤT LỚN TRONG QUÁ TRÌNH
HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH
HƯỚNG XHCN.
TRONG PHẠM VI CỦA TIỂU LUẬN NÀY, TÔI XIN ĐƯỢC TRÌNH
BÀY NHỨNG CƠ SỞ LÝ LUẬN CHUNG VỀ NỘI DUNG CỦA QUY
LUẬT LƯỢNG- CHẤT, TRÊN CƠ SỞ ĐÓ RÚT RA Ý NGHĨA THỰC
TIỄN CỦA VIỆC NHẬN THỨC QUY LUẬT NÀY, SỰ VẬN DỤNG QUY
LUẬT NÀY ĐỂ PHÁT TRIỂN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG
XHCN Ở VIỆT NAM.
"PHÂN TÍCH NỘI DUNG QUI LUẬT TỪ NHỮNG THAY ĐỔI
VỀ LƯỢNG DẪN ĐẾN SỰ THAY ĐỔI VỀ CHẤT VÀ NGƯỢC LẠI.
VIỆC NHẬN THỨC VÀ VẬN DỤNG VÀO TRONG HOẠT ĐỘNG
THỰC TIỄN CỦA ANH CHỊ VÀO TRONG HOẠT ĐỘNG THỰC
TIỄN"
KẾT CẤU CỦA TIỂU LUẬN GỒM 3 PHẦN:
PHẦN MỞ ĐẦU
PHẦN I: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CỦA QUY LUẬT, TỪ
NHỮNG THAY ĐỔI VỀ LƯỢNG DẪN ĐẾN SỰ THAY ĐỔI VỀ CHẤT
VÀ NGƯỢC LẠI.
PHẦN II: VẬN DỤNG VÀO QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT
TRIỂN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG XHCN Ở VIỆT NAM.
PHẦN KẾT LUẬN.

3

DO TRÌNH ĐỘ NHẬN THỨC VỀ VẤN ĐỀ NÀY NÊN TIỂU LUẬN

KHÔNG TRÁNH KHỎI NHỮNG THIẾU SÓT, RẤT MONG NHẬN
ĐƯỢC NHỮNG NHẬN XÉT GÓP Ý CỦA CÔ GIÁO.











PHẦN I
NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CỦA QUY LUẬT TỪ NHỮNG THAY ĐỔI
VỀ LƯỢNG DẪN ĐẾN SỰ THAY ĐỔI VỀ CHẤT VÀ NGƯỢC LẠI

QUY LUẬT NHỮNG THAY ĐỔI VỀ LƯỢNG DẪN ĐẾN SỰ THAY
ĐỔI VỀ CHẤT VÀ NGƯỢC LẠI LÀ MỘT TRONG NHỮNG QUY LUẬT
CƠ BẢN CỦA PHÉP BIỆN CHỨNG DUY VẬT. QUY LUẬT NÀY CHỈ
RÕ TÍNH CHẤT VÀ CÁCH THỨC CỦA SỰ PHÁT TRIỂN.
1- CÁC KHÁI NIỆM

4

1.1- KHÁI NIỆM VỀ CHẤT
CHẤT LÀ TÍNH QUY ĐỊNH VỐN CÓ CỦA SỰ VẬT HIỆN TƯỢNG
ĐƯỢC BIỂU HIỆN THÔNG QUA CÁC THUỘC TÍNH VÀ ĐẶC ĐIỂM
CẤU TRÚC CỦA SỰ VẬT. TÍNH QUY ĐỊNH LÀ CÁI VỐN CÓ CỦA SỰ
VẬT, HIỆN TƯỢNG ĐỂ PHÂN BIỆT SỰ VẬT NÀY VỚI SỰ VẬT

KHÁC. TÍNH QUY ĐỊNH NÀY ĐƯỢC THỂ HIỆN THÔNG QUA CÁC
THUỘC TÍNH. CÓ THUỘC TÍNH CƠ BẢN VÀ KHÔNG CƠ BẢN.
THUỘC TÍNH CƠ BẢN QUY ĐỊNH CHẤT CỦA SỰ VẬT. NẾU THUỘC
TÍNH CƠ BẢN MẤT ĐI THÌ CHẤT CỦA SỰ VẬT THAY ĐỔI. CÒN
THUỘC TÍNH KHÔNG CƠ BẢN THÌ TRONG QUÁ TRÌNH TỒN TẠI
CỦA SỰ VẬT, CÓ NHỮNG THUỘC TÍNH KHÔNG CƠ BẢN MỚI NẢY
SINH VÀCÓ NHỮNG THUỘC TÍNH KHÔNG CƠ BẢN MẤT ĐI
NHƯNG CHẤT CỦA SỰ VẬT KHÔNG THAY ĐỔI. THUỘC TÍNH CHỈ
BỘC LỘ THÔNG QUA QUAN HỆ VỚI SỰ VẬT KHÁC.
TRONG SỰ VẬT, HIỆN TƯỢNG, CHẤT KHÔNG TÁCH RỜI VỚI
LƯỢNG
1.2-LƯỢNG CỦA SỰ VẬT
LÀ TÍNH QUY ĐỊNH VỐN CÓ CỦA SỰ VẬT, HIỆN TƯỢNG, CHỈ
RÕ VỀ MẶT QUY MÔ, TỐC ĐỘ, TRÌNH ĐỘ PHÁT TRIỂN CỦA SỰ
VẬT, HIỆN TƯỢNG. NÓI ĐẾN LƯỢNG SỰ VẬT TỨC LÀ SỰ VẬT ĐÓ
LỚN HAY BÉ, TỐC ĐỘ PHÁT TRIỂN NHANH HAY CHẬM, TRÌNH
ĐỘ CAO HAY THẤP V V ĐO BẰNG CÁC ĐẠI LƯỢNG CỤ THỂ,
BẰNG SỐ TUYỆT ĐỐI NHƯ TRONG LƯỢNG, THỂ TÍCH HOẶC SO
SÁNH VỚI VẬT THỂ KHÁC, THỜI KỲ NÀY VỚI THỜI KỲ KHÁC.
VÍ DỤ TỐC ĐỘ CỦA ÁNH SÁNG LÀ 300.000KM/GIÂY, MỘT CÁI
BÀN CÓ CHIỀU CAO 80 PHÂN, MỘT NƯỚC CÓ 50 TRIỆU DÂN V V

5

1.3- KHÁI NIỆM VỀ ĐỘ
ĐỘ LÀ GIỚI HẠN MÀ TRONG ĐÓ LƯỢNG BIẾN ĐỔI CHƯA GÂY
NÊN SỰ THAY ĐỔI CĂN BẢN VỀ CHẤT. SỰ VẬT VẪN LÀ NÓ, MỌI
SỰ VẬT HIỆN TƯỢNG ĐỀU TỒN TẠI TRONG MỘT ĐỘ THÍCH HỢP
KHI LƯỢNG BIẾN ĐỔI VƯỢT QUÁ GIỚI HẠN ĐỘ THÌ SỰ VẬT
KHÔNG CÒN LÀ NÓ.

TRONG PHẠM VI MỘT ĐỘ NHẤT ĐỊNH HAI MẶT CHẤT VÀ
LƯỢNG TÁC ĐỘNG QUA LẠI LẪN NHAU LÀM CHO SỰ VẬT VẬN
ĐỘNG. MỌI SỰ THAY ĐỔI VỀ LƯỢNG ĐỀU CÓ ẢNH HƯỞNG ĐẾN
TRẠNG THÁI CHẤT CỦA SỰ VẬT, NHƯNG KHÔNG PHẢI NHỮNG
THAY ĐỔI VỀ LƯỢNG NÀO CŨNG DẪN ĐẾN THAY ĐỔI VỀ CHẤT.
CHỈ TRONG TRƯỜNG HỢP KHI SỰ THAY ĐỔI VỀ LƯỢNG ĐẠT TỚI
MỨC PHÁ VỠ ĐỘ CŨ THÌ CHẤT CỦA SỰ VẬT MỚI THAY ĐỔI, SỰ
VẬT CHUYỂN THÀNH SỰ VẬT KHÁC.
1.4-ĐIỂM NÚT
LÀ ĐIỂM MÀ TẠI ĐÓ LƯỢNG BIẾN ĐỔI ĐÃ GÂY NÊN SỰ THAY
ĐỔI CĂN BẢN, TẬP HỢP NHỮNG ĐIỂM NÚT GỌI LÀ ĐƯỜNG NÚT.
1-5-BƯỚC NHẢY
SỰ THAY ĐỔI CĂN BẢN VỀ CHẤT, CÁI CŨ MẤT ĐI CÁI MỚI RA
ĐỜI PHẢI THÔNG QUA BƯỚC NHẢY.
BƯỚC NHẢY LÀ MỘT PHẠM TRÙ TRIẾT HỌC DÙNG ĐỂ CHỈ SỰ
BIẾN ĐỔI CĂN BẢN TỪ CHẤT SỰ VẬT NÀY SANG CHẤT CỦA SỰ
VẬT KHÁC.
+ BƯỚC NHẢY ĐỐT BIẾN LÀ BƯỚC NHẢY XẢY RA TRONG
THỜI GIAN NGẮN LÀM THAY ĐỔI BẢN CHẤT CỦA SỰ VẬT. BƯỚC

6

NHẢY NÀY DIỄN RA BẰNG MỘT SỰ BÙNG NỔ MÃNH LIỆT. VD
CÁCH MẠNG THÁNG MƯỜI NGA LÀ MỘT BƯỚC NHẢY ĐỘT BIẾN.
+ BƯỚC NHẢY DẦN DẦN LÀ BƯỚC NHẢY ĐƯỢC THỰC HIỆN
BẰNG VIỆC LOẠI BỎ DẦN NHỮNG YẾU TỐ, NHỮNG BỘ PHẬN
CHẤT CŨ XẢY RA TRONG MỘT THỜI GIAN DÀI MỚI LOẠI BỎ
HOÀN TOÀN CHẤT CŨ THÀNH CHẤT MỚI.
2- NỘI DUNG QUY LUẬT TỪ NHỮNG THAY ĐỔI DẦN VỀ
LƯỢNG DẤN ĐẾN SỰ THAY ĐỔI VỀ CHẤT VÀ NGƯỢC LẠI.

SỰ PHÁT TRIỂN CỦA MỌI SỰ VẬT, HIỆN TƯỢNG TRONG TỰ
NHIÊN VÀ XÃ HỘI CŨNG NHƯ SỰ PHÁT TRIỂN NHẬN THỨC TƯ
DUY CON NGƯỜI ĐỀU ĐI TỪ SỰ THAY ĐỔI DẦN VỀ LƯỢNG ĐƯỢC
TÍCH LUỸ LẠI KHI VƯỢT QUÁ GIỚI HẠN ĐỘ TỚI ĐIỂM NÚT THÌ
THÌ GÂY NÊN SỰ THAY ĐỔI CĂN BẢN VỀ CHẤT. SỰ VẬT CŨ MẤT
ĐI, SỰ VẬT MỚI RA ĐỜI THAY THẾ.
SỞ DĨ NHƯ VẬY LÀ VÌ CHẤT VÀ LƯỢNG LÀ HAI MẶT ĐỐI LẬP
VỐN CÓ CỦA SỰ VẬT HIỆN TƯỢNG. LƯỢNG THÌ THƯỜNG XUYÊN
BIẾN ĐỔI, CÒN CHẤT TƯƠNG ĐỐI ỔN ĐỊNH. DO ĐÓ SỰ PHÁT
TRIỂN CỦA LƯỢNG TỚI MỘT LÚC NÀO ĐÓ THÌ MÂU THUẪN VỚI
CHẤT CŨ. KHI CHẤT CŨ KÌM HÃM THÌ QUA ĐÓ NẢY SINH YÊU
CẦU TẤT YẾU PHẢI PHÁ VỠ CHẤT CŨ, MỞ RA MỘT ĐỘ MỚI ĐỂ
MỞ ĐƯỜNG CHO LƯỢNG PHÁT TRIỂN. SỰ CHUYỂN HOÁ TỪ
NHỮNG THAY ĐỔI VỀ LƯỢNG DẪN ĐẾN NHỮNG THAY ĐỔI VÊ
CHẤT, DIỄN RA MỘT CÁCH PHỔ BIẾN TRONG TỰ NHIÊN, XÃ HỘI
VÀ TƯ DUY.
QUY LUẬT NÀY CÒN CÓ CHIỀU NGƯỢC LẠI, TỨC LÀ KHÔNG
CHỈ THAY ĐỔI VỀ LƯỢNG DẪN ĐẾN THAY ĐỔI VỀ CHẤT MÀ SAU
KHI CHẤT MỚI RA ĐỜI DO SỰ BIẾN ĐỔI VỀ LƯỢNG GÂY NÊN THÌ

7

CHẤT ĐÓ LẠI QUY ĐỊNH SỰ BIẾN ĐỔI VỀ LƯỢNG, ẢNH HỞNG
CỦA CHẤT MỚI ĐẾN LƯỢNG THỂ HIỆN Ở QUY MÔ, MỨC ĐỘ, NHỊP
ĐIỆU PHÁT TRIỂN MỚI.
NỘI DUNG DUY LUẬT NÀY ĐƯỢC PHÁT BIỂU NHƯ SAU
MỌI SỰ VẬT HIỆN TƯỢNG DỀU VẬN ĐỘNG, PHÁT TRIỂN
BẰNG CÁCH THAY ĐỔI DẦN VỀ LƯỢNG, LƯỢNG THAY ĐỔI ĐẾN
MỘT LÚC NÀO ĐÓ VƯỢT QUÁ ĐỘ TỒN TẠI CỦA SỰ VẬT TỚI ĐIỂM
NÚT THÌ DIỄN RA BƯỚC NHẢY, TẠO SỰ THAY ĐỔI VỀ CHẤT CỦA

SỰ VẬT. KẾT QUẢ LÀ SỰ VẬT CŨ, CHẤT CŨ MẤT ĐI VÀ SỰ VẬT
MỚI, CHẤT MỚI RA ĐỜI. CHẤT MỚI LẠI TÁC ĐỘNG TRỞ LẠI
LƯỢNG MỚI, LƯỢNG MỚI LẠI TIẾP TỤC THAY ĐỔI DẦN, ĐẾN LÚC
NÀO ĐÓ, VƯỢT QUÁ ĐỘ TỒN TẠI CỦA SỰ VẬT TỚI ĐIỂM NÚT THÌ
LẠI DIỄN RA BƯỚC NHẢY TẠO SỰ THAY ĐỔI VỀ CHẤT, CỨ NHƯ
VẬY SỰ TÁC ĐỘNG QUA LẠI GIỮA HAI MẶT CHẤT VÀ LƯỢNG
TẠO RA CON ĐƯỜNG VẬN ĐỘNG, PHÁT TRIỂN KHÔNG NGỪNG
CỦA MỌI SỰ VẬT, HIỆN TƯỢNG.

8

ĐIỀU CẦN CHÚ Ý LÀ:
-QUY LUẬT NÀY CHỈ ĐƯỢC THỂ HIỆN TRONG MỐI QUAN HỆ
GIỮA CHẤT VÀ LƯỢNG HOÀN TOÀN XÁC ĐỊNH, MỐI QUAN HỆ
NÀY HÌNH THÀNH MỘT CÁCH KHÁCH QUAN CHỨ KHÔNG THỂ
GÁN GHÉP MỘT CÁCH TUỲ TIỆN. ĐỒNG THỜI SỰ CHUYỂN HOÁ
LƯỢNG VÀ CHẤT BAO GIỜ CŨNG PHỤ THUỘC VÀO NHỮNG ĐIỀU
KIỆN NHẤT ĐỊNH.
-QUY LUẬT LƯỢNG-CHẤT ĐƯỢC VẬN DỤNG TRONG XÃ HỘI
THỂ HIỆN Ở MỐI QUAN HỆ GIỮA TIẾN HOÁ VÀ CÁCH MẠNG.
TRONG SỰ PHÁT TRIỂN CỦA XÃ HỘI, SỰ THAY ĐỔI DẦN VỀ
LƯỢNG GỌI LÀ TIẾN HOÁ, CÒN SỰ THAY ĐỔI VỀ CHẤT THEO
HƯỚNG TIẾN HOÁ LÊN GỌI LÀ CÁCH MẠNG, TIẾN HOÁ CHUẨN
BỊ CHO CÁCH MẠNG. TRONG GIAI ĐOẠN TIẾN HOÁ, CHẾ ĐỘ XÃ
HỘI CHƯA CÓ SỰ THAY ĐỔI CĂN BẢN VỀ CHẤT, CÒN CÁCH
MẠNG LÀ KẾT QUẢ CỦA QUÁ TRÌNH TIẾN HOÁ, CHẤM DỨT MỘT
QUÁ TRÌNH NÀY, MỞ RA MỘT QUÁ TRÌNH TIẾN HOÁ MỚI CAO
HƠN, CHẾ ĐỘ XÃ HỘI CŨ BỊ XOÁ BỎ, CHẾ ĐỘ XÃ HỘI MỚI RA ĐỜI
THAY THẾ. CÁCH MẠNG XÃ HỘI LÀ PHƯƠNG THỨC THAY THẾ
XÃ HỘI NÀY BẰNG XÃ HỘI KHÁC, BẠO LỰC LÀ HÌNH THỨC CƠ

BẢN CỦA CÁCH MẠNG.
3- Ý NGHĨA PHƯƠNG PHÁP LUẬN
-TRONG HOẠT ĐỘNG NHẬN THỨC THỰC TIỄN, CẦN PHẢI COI
TRỌNG QUÁ TRÌNH TÍCH LUỸ VỀ LƯỢNG, NẾU KHÔNG COI
TRỌNG QUÁ TRÌNH NÀY THÌ SỰ KHÔNG CÓ SỰ BIẾN ĐỔI VỀ
CHẤT.

9

-QUY LUẬT NÀY CÓ CHIỀU NGƯỢC LẠI, CHẤT MỚI RA ĐỜI
THÌ LÀM BIẾN ĐỔI TỐC ĐỘ, QUY MÔ LƯỢNG MỚI. CHO NÊN KHI
CHẤT MỚI RA ĐỜI PHẢI BIẾT XÁC ĐỊNH TỐC ĐỘ, QUY MÔ PHÁT
TRIỂN VỀ LƯỢNG CHO THÍCH HỢP, KHÔNG ĐƯỢC BẢO THỦ,
DỪNG LẠI
-CẦN PHẢI CHỐNG QUAN ĐIỂM TẢ KHUYNH, HỮU KHUYNH.
TẢ KHUYNH LÀ PHỦ NHẬN TÍCH LUỸ VỀ LƯỢNG MUỐN CÓ
NGAY SỰ THAY ĐỔI VỀ CHẤT, CÒN HỮU KHUYNH LÀ THÌ
NGƯỢC LẠIKHI LƯỢNG BIẾN ĐỔI ĐÃ TỚI VƯỢT QUÁ ĐỘ NHƯNG
KHÔNG DÁM THỰC HIỆN SỰ THAY ĐỔI CĂN BẢN VỀ CHẤT.


PHẦN II
VẬN DỤNG VÀO THỰC TIỄN PHÁT TRIỂN KINH TẾ THỊ
TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG XHCN Ở VIỆT NAM

1-TÍNH TẤT YẾU KHÁCH QUAN CỦA KINH TẾ THỊ TRƯỜNG
ĐỊNH HƯỚNG CNXH Ở NƯỚC TA
KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG XHCNTHỰC CHẤT LÀ
PHÁT TRIỂN NỀN KINH TẾ HÀNG HOÁ NHIỀU THÀNH PHẦN VẬN
HÀNH THEO CƠ CHẾ THỊ TRƯỜNG CÓ SỰ QUẢN LÝ CỦA NHÀ

NƯỚC THEO ĐỊNH HƯỚNG XHCN NHƯNG ĐƯỢC DIẾN ĐẠT GỌN
HƠN, NÓI RÕ ĐƯỢC MÔ HÌNH HINH TẾ TỔNG QUÁT CỦA NƯỚC
TA TRONG THỜI KỲ QUÁ ĐỘ.

10

NÓI NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG XHCN CÓ
NGHĨA LÀ NỀN KINH TẾ CỦA CHÚNG TA KHÔNG PHẢI LÀ KINH
TẾ HIỆN VẬT, TỰ CẤP, TỰ TÚC, QUẢN LÝ THEO KIỂU TẬP
TRUNG, QUAN LIÊU, BAO CẤP. NHƯNG ĐÓ CŨNG KHÔNG PHẢI
LÀ NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG TỰ DO THEO CÁCH NÓI CỦA TƯ
BẢN, TỨC LÀ KHÔNG PHẢI NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG TBCN, VÀ
CŨNG CHƯA HOÀN TOÀN LÀ KINH TẾ THỊ TRƯỜNG XHCN, CÒN
CÓ SỰ ĐAN XEN VÀ ĐẤU TRANH GIỮA CÁI CŨ VÀ CÁI MỚI, VỪA
CÓ LẠI VỪA CHƯA CÓ ĐẦY ĐỦ CÁC YẾU TỐ CNXH.
PHÁT TRIỂN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG XHCN Ở
NƯỚC TA LÀ MỘT TẤT YẾU KHÁCH QUAN. BỞI VÌ.
- KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG XHCN LÀ KẾT QUẢ
CỦA SỰ NHẬN THỨC VÀ VẬN DỤNG QUY LUẬT VÈ SỰ PHÙ HỢP
GIỮA QUAN HỆ SẢN XUẤT VỚI TÍNH CHẤT VÀ TRÌNH ĐỘ CỦA
LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT. CÙNG VỚI CNH, HĐH ĐẤT NƯỚC, NỀN
KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG XHCN LÀ CON ĐƯỜNG KINH
TẾ CƠ BẢN ĐƯA NƯỚC TA QUÁ ĐỘ LÊN CNXH.
- NƯỚC TA TRONG THỜI KỲ QUÁ ĐỘ LÊN CNXH, LÀ THỜI
KỲ ĐANG THỰC HIỆN HOÁ DẦN DẦN CNXH, THỜI KỲ XUẤT HIỆN
NHIỀU HÌNH THỨC KINH TẾ QUÁ ĐỘ, VỪA CÓ CNXH VỪA CÒN
CNTB. CHỦ TRƯƠNG XÂY DỰNG KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH
HƯỚNG XHCN LÀ PHÙ HỢP VỚI BẢN CHẤT CỦA THỜI KỲ LỊCH
SỬ ĐẶC BIỆT NÀY.
- CHÚNG TA ĐÃ BIẾT THỜI KỲ QUÁ ĐỘ LÀ MỘT THỜI KỲ

LỊCH SỬ ĐẶC BIỆT, TRONG ĐÓ KẾT CẤU KINH TẾ - XÃ HỘI VỪA
BAO HÀM NHỮNG YẾU TỐ CỦA XÃ HỘI CŨ ĐANG SUY THOÁI

11

DẦN, VỪA BAO HÀM NHỮNG YẾU TỐ CỦA XÃ HỘI MỚI RA ĐỜI
ĐANG LỚN LÊN TỪNG BƯỚC NHƯNG CHƯA DÀNH TOÀN THẮNG.
THỜI KỲ QUÁ ĐỘ LÀ THỜI KỲ MÀ XÃ HỘI ĐANG CHUYỂN
TỪ CHẾ ĐỘ NÀY SANG CHẾ ĐỘ KHÁC, Ở ĐÓ CHƯA CÓ PHƯƠNG
THỨC SẢN XUẤT NÀO GIỮ VỊ TRÍ THỐNG TRỊ TUYỆT ĐỐI,
TRONG ĐÓ MỖI PHƯƠNG THỨC CHỈ LÀ MỘT “MẢNH” MỘT “BỘ
PHẬN” CỦA KẾT CẤU KINH TẾ XÃ HỘI, VỪA ĐỘC LẬP TƯƠNG
ĐỐI, VỪA HỢP TÁC VÀ ĐẤU TRANH VỚI NHAU. MỖI “MẢNH”,
MỖI “BỘ PHẬN” ẤY LÀ MỘT THÀNH PHẦN KINH TẾ.
THÀNH PHẦN KINH TẾ KHÁC PHƯƠNG THỨC SẢN XUẤT Ở
CHỖ KHI NÓ CHƯA VƯƠN LÊN ĐÓNG VAI TRÒ THỐNG TRỊ,
NHƯNG CŨNG KHÔNG Ở VÀO VỊ TRÍ CHI PHỐI, NÓ TỒN TẠI NHƯ
MỘT BỘ PHẬN TƯƠNG ĐỐI ĐỘC LẬP, ĐAN XEN VỚI CÁC BỘ
PHẬN KHÁC CỦA KẾT CẤU KINH TẾ-XÃ HỘI. DO VẬY, NỀN KINH
TẾ NHIỀU THÀNH PHẦN LÀ ĐẶC TRƯNG RIÊNG CÓ CỦA THỜI KỲ
QUÁ ĐỘ LÊN CNXH.
PHÁT TRIỂN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG XHCN
CHÍNH LÀ THỰC HIỆN NHẤT QUÁN VÀ LÂU DÀI CHÍNH SÁCH
PHÁT TRIỂN KINH TẾ HÀNG HOÁ NHIỀU THÀNH PHẦN, QUA ĐÓ
TIỀM NĂNG CỦA CÁC THÀNH PHẦN KINH TẾ ĐƯỢC KHAI THÁC
ĐỂ PHÁT TRIỂN LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT, XÂY DỰNG CƠ SỞ VẬT
CHẤT KỸ THUẬT CỦA CNXH, NÂNG CAO ĐỜI SỐNG NHÂN DÂN,
ĐẢM BẢO XÂY DỰNG THÀNH CÔNG CNXH.
NHƯ VẬY, PHÁT TRIỂN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG
XHCN LÀ MỘT TẤT YẾU KHÁCH QUAN, LÀ SỰ NHẬN THỨC

ĐÚNG ĐẮN QUY LUẬT TỪ NHỮNG THAY ĐỔI VỀ LƯỢNG SẼ DẪN
ĐẾN SỰ THAY ĐỔI VỀ CHẤT VÀ NGƯỢC LẠI. ĐIỀU ĐÓ CÓ NGHĨA

12

LÀ KHI CHÚNG CHA CHƯA TÍCH LUỸ ĐƯỢC ĐẦY ĐỦ NHỮNG
ĐIỀU KIỆN VẬT CHẤT CHO CNXH THÌ CHÚNG TA CHƯA THỂ
NÓNG VỘI XÂY DỰNG QUAN HỆ SẢN XUẤT XHCN NGAY NHƯ
TRƯỚC NĂM 1986 CHÚNG TA ĐÃ LÀM, MÀ CHÚNG TA PHẢI TIẾN
HÀNH DẦN DẦN, HAY NÓI CÁCH KHÁC, CHÚNG TA PHẢI CÓ MỘT
THỜI KỲ QUÁ ĐỘ.
2-NHỮNG THÀNH TỰU MÀ CHÚNG TA ĐÃ ĐẠT ĐƯỢC SAU
15 NĂM ĐỔI MỚI.
SAU NĂM 1975 KHI ĐẤT NƯỚC ĐƯỢC THỐNG NHẤT, CẢ
NƯỚC ĐI LÊN CNXH, CHÚNG TA ĐÃ NÓNG VỘI VÀ NHẤT LOẠT
XÂY DỰNG QUAN HỆ SẢN XUẤT MỘT THÀNH PHẦN DỰA TRÊN
CƠ SỞ CÔNG HỮU XHCN VỀ TƯ LIỆU SẢN XUẤT, MỌI THÀNH
PHẦN KINH TẾ KHÁC BỊ COI LÀ BỘ PHẬN ĐỐI LẬP VỚI KINH TẾ
XHCN, VÌ VẬY NẰM TRONG DIỆN PHẢI CẢI TẠO, XOÁ BỎ, LÀM
NHƯ VẬY LÀ CHÚNG TA ĐÃ ĐẨY QUAN HỆ SẢN XUẤT ĐI QUÁ
XA SO VỚI TRÌNH ĐỘ PHÁT TRIỂN CỦA LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT,
TẠO RA MÂU THUẪN GIỮA MỘT BÊN LÀ LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT
THẤP KÉM VỚI MỘT BÊN LÀ QUAN HỆ SẢN XUẤT ĐƯỢC XÃ HỘI
HOÁ GIẢ TẠO, DẪN ĐẾN KÌM HÃM SỰ PHÁT TRIỂN CỦA LỰC
LƯỢNG SẢN XUẤT, HAY NÓI CÁCH KHÁC KHI LỰC LƯỢNG SẢN
XUẤT CỦA CHÚNG TA CÒN QUÁ THẤP KÉM CHƯA TÍCH LUỸ ĐỦ
VỀ LƯỢNG (TÍNH CHẤT VÀ TRÌNH ĐỘ) ĐÃ VỘI VÃ THAY ĐỔI
CHẤT (QUAN HỆ SẢN XUẤT XHCN) LÀM CHO ĐẤT NƯỚC LÂM
VÀO TÌNH TRANG KHỦNG HOẢNG KINH TẾ – XÃ HỘI.
TỪ ĐẠI HỘI VI CỦA ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM ĐẾN NAY,

KHẮC PHỤC SAI LẦM TRÊN CHÚNG TA THỰC HIỆN XÂY DỰNG
NỀN KINH TẾ HÀNG HOÁ NHIỀU THÀNH PHẦN, XUẤT PHÁT TỪ

13

TÍNH CHẤT VÀ TRÌNH ĐỘ CỦA LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT NƯỚC TA
LÀ ĐA DẠNG, KHÔNG ĐỒNG ĐỀU VÀ CHƯA CAO.
THỰC TIỄN SAU 15 NĂM ĐỔI MỚI ĐÃ KHẲNG ĐỊNH CHỦ
TRƯƠNG XÂY DỰNG KINH TẾ NHIỀU THÀNH PHẦN LÀ PHÙ HỌP
VỚI PHÁT TRIỂN LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT Ở NƯỚC TA. NÓ ĐÃ
THỰC SỰ GIẢI PHÓNG , PHÁT TRIỂN VÀ KHƠI DẬY CÁC TIỀM
NĂNG CỦA SẢN XUẤT. KHƠI DẬY NĂNG LỰC SÁNG TẠO CHỦ
ĐỘNG CỦA CÁC CHỦ THỂ KINH TẾ TRONG SẢN XUẤT ĐƯA NƯỚC
TA RA KHỎI THỜI KỲ KHỦNG HOẢNG KINH TẾ- XÃ HỘI.




PHẦN KẾT LUẬN

NHƯ VẬY, LƯỢNG VÀ CHẤT LÀ HAI MẶT THỐNG NHẤT
BIỆN CHỨNG CỦA SỰ VẬT, CHỈ KHI NÀO LƯỢNG ĐƯỢC TÍCH LUỸ
TỚI MỘT ĐỘ NHẤT ĐỊNH MỚI LÀM THAY ĐỔI VỀ CHẤT, NÊN
TRONG CHỈ ĐẠO HOẠT ĐỘNG THỰC TIỄN CŨNG NHƯ TRONG
NHẬN THỰC KHOA HỌC PHẢI CHÚ Ý TÍCH LUỸ DẦN DẦN
NHỮNG THAY ĐỔI VỀ LƯỢNG, ĐỒNG THỜI PHẢI BIẾT THỰC HIỆN
VÀ THỰC HIỆN KỊP THỜI NHỮNG BƯỚC NHẢY KHI CÓ ĐIỀU KIỆN
CHÍN MUỒI.
THỜI KỲ QUÁ ĐỘ TỪ CNTB LÊN CNXH CHÍNH LÀ BƯỚC
NHẢY DẦN DẦN TỪ CHẤT CŨ SANG CHẤT MỚI. TRONG QUÁ

14

TRÌNH TIẾN HOÁ CÁCH MẠNG, MỘT MẶT PHẢI CHỐNG KHUYNH
HƯỚNG BẢO THỦ, TRỊ TRỆ, NHẰM TẠO RA NHỮNG BƯỚC NHẢY
ĐỂ ĐẨY NHANH SỰ PHÁT TRIỂN, MẶT KHÁC, LẠI PHẢI CHỐNG
TƯ TƯỞNG NÓNG VỘI, MUỐN ĐƯA NHANH SỰ PHÁT TRIỂN, TIẾN
HÀNH NHỮNG BƯỚC NHẢY KHI CHƯA CÓ ĐIỀU KIỆN CHÍN
MUỒI, BẤT CHẤP NHỮNG QUY LUẬT KHÁCH QUAN.

15


TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. GIÁO TRÌNH TRIẾT HỌC MÁC - LÊNIN
2. NGHỊ QUYẾT ĐẠI HỘI ĐẢNG LẦN 8 - 9
3. VẬN DỤNG NGHỊ QUYẾT 9.
4. TẠP CHÍ CỘNG SẢN.