Chứng phát ban ở trẻ em:
Chứng phát ban ở trẻ em:
Triệu chứng, chẩn đoán và sử trí
Triệu chứng, chẩn đoán và sử trí
PGS TS Phạm Nhật An
PGS TS Phạm Nhật An
Đại cương
Đại cương
•
Định nghĩa:
- Phát ban là tình trạng bệnh lý do nhiều căn
nguyên gây nên với biểu hiện đỏ hoặc/và viêm
da và niêm mạc do giãn và ứ máu ở mao mạch
ngoại biên. Các dạng ban đỏ thường gặp là:
Nốt, mảng, vòng hoặc đa hình thái
-Sốt phát ban Là tình trạng phát ban có biểu
hiện sốt kèm theo, thường do các căn nguyên
nhiễm khuẩn
Các thuật ngữ
Các thuật ngữ
•
Phát ban: Rash, skin eruption (sự phát ban ở da)
-
Ban cánh bướm: Butterfly rash
-
Diaper Rash
-
Drug Rash
-
Heat Rash
•
Ban đỏ: Erythema
-
Dạng nốt sẩn: Papule
-
Dạng chấm: Macule
-
Dạng nốt: Nodule
-
Dạng mụn nước, bọng nước: Vesicle or Bullae
-
Ban vòng: Erythema Marginatum
Cách khám trẻ sốt phát ban
Cách khám trẻ sốt phát ban
•
Hỏi và xác định tính chất sốt, đo nhiệt độ
cơ thể
•
Xác định vị trí phát ban, tính chất khởi
đầu, thứ tự xuất hiện…
•
Xác định hình thái,dạng phát ban
•
Khám phát hiện các biểu hiện khác kèm
theo (khám toàn diện)
•
Chú ý các yếu tố dịch tễ
Các bệnh sốt phát ban thường gặp
Các bệnh sốt phát ban thường gặp
•
Các bệnh nhiễm khuẩn:
Các bệnh nhiễm khuẩn:
-
Hàng đầu là các bệnh virus: Sởi, sốt dengue,
thuỷ đậu, tay chân miệng
-
Các bệnh do vi khuẩn: Tinh hồng nhiệt,
thương hàn, NK huyết…
-
Các bệnh ký sinh trùng
Các bệnh ký sinh trùng: Nấm, giun…
•
Các bệnh dị ứng:
Các bệnh dị ứng:
- Dị ứng toàn thân
-
Các bệnh da tiếp xúc
•
Các bệnh khác:
Các bệnh khác: Tự miễn, bỏng …
Bệnh sởi
Bệnh sởi
•
Biểu hiện LS: Sốt, ho, viêm long, viêm kết mạc,
hạt Coplic, phát ban đều theo trình tự…
•
Chẩn đoán: Dựa vào LS và yếu tố dịch tễ
Chẩn đoán: Dựa vào LS và yếu tố dịch tễ
(chú ý chẩn đoán biến chứng như viêm thanh
quản, viêm phổi, tiêu chảy, viêm não…)
•
Điều trị và chăm sóc
-
Điều trị hỗ trợ
-
Chăm sóc
-
Phòng và điều trị biến chứng
Bệnh thủy đậu (varicella)
Bệnh thủy đậu (varicella)
•
Lâm sàng: Sốt, phát ban rồi tiến triển
thành các bọng nước (không đồng lứa
tuổi), có thể ngứa…
•
Các biến chứng: Bội nhiễm, viêm não,
viêm gan, viêm cầu thận, giảm tiểu cầu…
(thường trên trẻ suy giảm miễn dịch)
•
Điều trị : Triệu chứng, biến chứng
Acyclovir nếu suy MD hoặc nặng
Bệnh sốt XH Dengue
Bệnh sốt XH Dengue
•
Có bài riêng
Bệnh Kawasaki
Bệnh Kawasaki
•
LS: Hay gặp trẻ Á châu dưới 5 tuổi
-
Sốt cao liên tục khó hạ trên 5 ngày
-
Viêm kết mạc khô
-
Môi đỏ, nứt, lưỡi quả dâu
-
Phản ứng hạch cổ
-
Đau khớp, phù nhẹ
-
Bong da
-
Cận LS: Tiểu cầu tăng, CRP tăng, siêu âm tim
có thể thấy phồng mạch vành…
Bệnh Rubella
Bệnh Rubella
•
Thể ở trẻ SS (bẩm sinh, thường gây dị tật
kèm theo như đục thể thủy tinh, bệnh
võng mạc BS, dị tật tim, viêm não, điếc,
chậm phát triển…)
•
Thể ở trẻ em:
Sốt nhẹ, phát ban đỏ dạng nốt, chấm,
đĩa…; sưng hạch, đau khớp…
Chủ yếu điều trị hỗ trợ
Các bệnh sốt phát ban do virus khác
Các bệnh sốt phát ban do virus khác
•
Adenovirus
•
Các virus đường ruột ( Coxsackievirus –
bệnh tay-chân-miệng; ECHO virus, EV…)
•
Viêm gan virus B…)
•
Herpes
•
Các Arbovirus khác
•
EBV…
Phát ban trong các bệnh do vi khuẩn
Phát ban trong các bệnh do vi khuẩn
•
Nhiễm khuẩn huyết
•
Thương hàn
•
Não mô cầu
•
Leptospirosis
•
Tụ cầu
•
Do Ricketsia ( Sốt phát ban chấy rận, sốt
mò…)
•
Dịch hạch…
Phát ban trong các bệnh KST
Phát ban trong các bệnh KST
•
Toxoplasmosis
•
Giun…
•
(Ghẻ)
•
Sán ( Fasiolar Hepatica…)
•
Nấm (P. Manerfei…)
Phát ban do côn trùng đốt
Phát ban do côn trùng đốt
•
Các loại muỗi
•
Ve, rận, mạt, rệp…(phân biệt sốt phát ban
chấy rận – do Ricketsia)
•
Ong
•
Kiến
•
Nhện
•
.v.v.v
Phát ban trong các bệnh dị ứng,
Phát ban trong các bệnh dị ứng,
miễn dịch
miễn dịch
•
H/C viêm da do tiếp xúc
•
Dị ứng toàn thân ( VD: h/c Steven
Johnson)
•
Bệnh tự miễn
•
Ban vòng trong bệnh sốt thấp…
Điều trị
Điều trị
•
Điều trị triệu chứng và hỗ trợ
-
Điều trị toàn thể
-
Điều trị tại chỗ
•
Điều trị theo căn nguyên
-
Khi nào dùng Kháng sinh?
-
Khi nào dùng Corticoides?
-
Các điều trị đặc hiệu khác ( VD:
Globulin…)
•
Thanks for your attention!
•
Questions and comment?