Bài giảng sinh học lớp 6 thao giảng tham khảo bài cấu tạo tế bào thực vật (8)

ROBERT HOOK ( 1635 – 1730 )

Người ta đã cát những lát thật mỏng qua rễ, thân và lá
của một cây rồi đem quan sát dưới kính hiển vi
Qua quan sát 3 hình trên:
1. Tìm điểm giống nhau cơ bản trong
cấu tạo của rễ, thân, lá?
2. Hãy nhận xét hình dạng tế bào thực vật? - Các cơ quan của thực vật đều được
cấu tạo bằng tế bào.

2. Hãy nhận xét hình dạng tế bào thực vật?
- Tế bào có nhiều hình dạng khác nhau.
Ví dụ: Tế bào rễ cây có hình đa giác.
Tế bào lá cây có hình trụ dài.
Quan sát hình 7.1 hãy nhận xét hình
dạng các tế bào trong cùng một cơ
quan ?
- Trong cùng một cơ quan cũng có
nhiều loại tế bào khác nhau.
Trong phần rễ cây gồm các tế bào biểu
bì hình đa giác xếp xít nhau. Phần thịt
vỏ gồm nhiều tế bào có độ lớn khác
nhau.

 Người ta đo được kích thước của các loại tế bào thực vật
khác nhau theo bảng sau:
STT TẾ BÀO CHIỀU DÀI
(mm)
ĐƯỜNG KÍNH
(mm)

1 Tế bào sợi gai 550 0,04
2 Tế bào tép bưởi 45 5,5
3 Tế bào thịt quả cà chua 0,55 0,55
4 Tế bào mô phân sinh ngọn 0,001 – 0,003 0,001 – 0,003
? Nhận xét về kích thước của các loại tế bào thực vật ?
- Kích thước tế bào khác nhau.
Phần lớn tế bào có kích thước nhỏ bé không thể nhìn bằng
mắt thường được mà chỉ nhìn thấy được dưới kính hiển vi
như tế bào thịt quả cà chua, tế bào mô phân sinh ngọn.
Nhưng có những tế bào khá lớn như tế bào sợi đay, tép bưởi
mà mắt thường nhìn thấy được.

Quan sát hình 7.4 sgk 24 kết hợp nghiên cứu thông tin,
ghi nhớ các bộ phận của tế bào→ ghi chú các bộ phận
của tế bào thực vật trên sơ đồ sau:
VÁCH TẾ
BÀO BÊN
CẠNH
VÁCH TẾ
BÀO
MÀNG SINH
CHẤT
CHẤT TẾ
BÀO
NHÂN TẾ
BÀO
KHÔNG BÀO
LỤC LẠP

VÁCH TẾ BÀO

MÀNG SINH CHẤT
CHẤT TẾ BÀO
NHÂN TẾ BÀO
KHÔNG BÀO
LỤC LẠP
? Tế bào gồm những bộ phận nào? Chức năng của từng bộ phận?


VÁCH TẾ
BÀO
MÀNG SINH
CHẤT
CHẤT TẾ
BÀO
NHÂN TẾ
BÀO
KHÔNG BÀO
LỤC LẠP
- Ở thực vật có vách tế bào (màng xenlulôzơ) cấu tạo vững chắc.
- Màng sinh chất sát với tế bào xenlulôzơ cấu tạo chủ yếu bằng
chất prôtêin  màng sống.
- Chất tế bào là chất sống, không màu, lỏng ở những tế bào non,
tế bào chất chiếm hầu hết khoang tế bào khi tế bào lớn và già
thì không bào xuất hiện chất tế bào chỉ còn lại một lớp màng ép
sát màng tế bào.
- Nhân gồm có màng nhân bao ngoài, trong là chất nhân có dịch
nhân và các NST , trong chất nhân có vài nhân con.
- Không bào là thành phần phổ biến đặc trưng của tế bào thực
vật, còn ở tế bào động vật thường không có, ở tế bào thực vật
lúc còn non, không bào là những túi nhỏ, không nhìn được

dưới kính hiển vi. Tế bào càng lớn không bào càng lớn, khi tế
bào già thì các không bào nhỏ, hẹp lại thành một không bào
duy nhất. Trong không bào chứa đầy chất dịch tế bào gồm có
nước, chất hoà tan, có trường hợp tế bào chết, chất sống biến
mất chỉ còn lại không bào trong chứa dịch tế bào như: tép cam,
tép chanh
? Thành phần nào của tế bào làm cho cây có màu xanh ?
- Lục lạp trong chất tế bào có chứa diệp lục làm cho hầu hết
cây có màu xanh và góp phần vào quá trình quang hợp.

? Cấu tạo, hình dạng các tế bào của cùng một loại mô,
các loại mô khác nhau như thế nào ?
- Trong cùng một loại mô các tế bào có cấu tạo hình dạng giống
nhau, trong các loại mô khác nhau, tế bào có cấu tạo hình dạng
khác nhau.
- Ở mô phân sinh ngọn gồm các tế bào có màng trong chứa
đầy chất tế bào đặc, nhân lớn, không bào nhỏ, các tế bào xếp
xít nhau.
- Mô mềm gồm những tế bào có màng mỏng hình trứng tròn
hay trái xoan.
- Mô nâng đỡ gồm các tế bào cơ màng rất dày vững chắc.
? Vậy em hiểu mô là gì ?
- Là một nhóm tế bào có hình dạng, cấu tạo giống nhau cùng
thực hiện một chức năng riêng

GHÉP CÁC Ý GIỮA CỘT A VÀ CỘT B SAO CHO PHÙ HỢP
CỘT A
1. Tế bào
2. Nhân tế bào
3. Màng sinh

chất
4. Chất tế bào
5. Vách tế bào
6. Lục lạp
7. Không bào
8. Mô
CỘT B
a. Là chất keo lỏng chứa các bào quan
b. Giúp cho tế bào thực vật có hình dạng nhất định
c. Chứa chất diệp lục, tham gia quá trình quang hợp
d. Là nhóm tế bào có hình dạng, cấu tạo giống nhau
cùng thực hiện một chức năng.
e. Lớp màng mỏng bao bọc chất tế bào
f. Chứa dịch tế bào, điều hòa áp suất thẩm thấu của tế
bào
g. Đơn vị cấu tạo nên các cơ quan của thực vật
h. Điều khiển mọi hoạt động sống của tế bào.
1 2 3 4 5 6 7 8
g h e a b c f d

VÁCH TẾ
BÀO BÊN
CẠNH
VÁCH
TẾ BÀO
MÀNG SINH
CHẤT
CHẤT
TẾ BÀO
NHÂN

TẾ BÀO
KHÔNG
BÀO
LỤC LẠP

Hướng dẫn học
- Học bài và trả lời câu hỏi 1, 2, 3 sgk.
- Đọc mục em có biết.
- Đọc và nghiên cứu trước bài mới:
“Sự lớn lên và phân chia tế bào”