Bài giảng Kinh tế vĩ mô: Chương 1 ThS. Trần Mạnh Kiên

1
CHƯƠNG 1
MƯỜI NGUYÊN LÝ CỦA KINH TẾ HỌC &
CÁCH TƯ DUY NHƯ MỘT NHÀ KINH TẾ
KINH TẾ HỌC

“Kinh tế học là môn học nghiên cứu loài
người trong cuộc sống thường nhật của
họ”. (Alfred Marshall)
Vi du\gia hàng hóa cao.mht Vi du\Bí mật động trời.mht Vi
du\Nghịch lý phát triển.mht
9/5/2010
Trần Mạnh Kiên 2
9/5/2010
Trần Mạnh Kiên 3
Nền kinh tế . . .
. . .
Thuật ngữ kinh tế (economy) bắt nguồn từ
tiếng Hy lạp có nghĩa là: “người quản lý một hộ
gia đình”.
Vi du\Kinh tế học – Wikipedia.mht

Một hộ gia đình và một nền kinh tế phải đối mặt
với nhiều quyết định:

Ai sẽ làm việc?
 Loại hàng hóa nào sẽ được sản xuất và sản
xuất bao nhiêu?
 Loại tài nguyên nào nên được sử dụng trong
sản xuất?


Nên bán hàng hóa với giá nào?
2
9/5/2010
Trần Mạnh Kiên 4
MƯỜI NGUYÊN LÝ CỦA
KINH TẾ HỌC
Xã hội và nguồn lực khan hiếm:

Khan hiếm (Scarcity). . . có nghĩa là xã hội chỉ
có một nguồn lực có giới hạn và do đó không
thể sản xuất mọi loại hàng hóa và dịch vụ mà
mọi người mong muốn.
 Việc quản lý nguồn lực của một xã hội rất
quan trọng bởi vì nguồn lực luôn khan hiếm.
Kinh tế học (Economics) là một ngành học
nghiên cứucáchthức để xã hộicóthể quảnlý
các nguồnlực khan hiếmcủa nó.
9/5/2010
Trần Mạnh Kiên 5
MƯỜI NGUYÊN LÝ CỦA KINH TẾ HỌC
Con người ra quyết định như thế nào?
1.
Con người phải đối mặt với sự đánh đổi
2.
Chi phí của một thứ là cái mà bạn phải từ bỏ để có được nó
3.
Con người duy lí suy nghĩ tại điểm cận biên
4.
Con người phản ứng với các kích thích
Con người tương tác với nhau thế nào?

5.
Thương mại làm mọi người đều có lợi
6.
Thị trường luôn là phương thức tốt để tổ chức hoạt động kinh tế
7.
Đôi khi chính phủ có thể cải thiện được kết cục thị trường
Nền kinh tế như một tổng thể vận hành như thế nào?
8.
Mức sống của 1 quốc gia phụ thuộc vào năng lực sản xuất hàng hóa
và dịch vụ của nước đó
9.
Giá cả tăng khi chính phủ in quá nhiều tiền
10.
Chính phủ phải đối mặt với sự đánh đổi trong ngắn hạn giữa lạm
phát và thất nghiệp
9/5/2010
Trần Mạnh Kiên 6
NGUYÊN LÝ 1: CON NGƯỜI ĐỐI MẶT VỚI
SỰ ĐÁNH ĐỔI

Ngạn ngữ Phương Tây: “Không có bữa ăn
trưa miễn phí!” (There is no such thing as a
free lunch!) hoặc “Cái gì cũng có giá của nó!”.
Vi du\Bô xít-Võ nguyên Giáp.mht Vi du\Lê Quang Bình.mht
3
9/5/2010
Trần Mạnh Kiên 7
Đưa ra quyết định đòi hỏi đánh đổi
một mục tiêu lấy một mục tiêu khác
NGUYÊN LÝ 1:

CON NGƯỜI ĐỐI MẶT VỚI SỰ ĐÁNH ĐỔI
Để có một thứ gì đó, chúng ta thường phải hi
sinh một thứ khác:

Súng đánh đổi bơ
Vi du\Bac trieu tien doi.mht Vi du\Bac trieu tien 2.mht Vi du\My-Sung
va bo.mht Vi du\cứu người chết đuối.mht

An toàn đánh đổi lợi nhuận

Thời gian thư giãn đánh đổi làm việc

Hiệu quả đánh đổi công bằng
9/5/2010
Trần Mạnh Kiên 8
NGUYÊN LÝ 1: CON NGƯỜI ĐỐI MẶT VỚI
SỰ ĐÁNH ĐỔI

Hiệu quả hay công bằng

Hiệu quả (Efficiency) có nghĩa rằng xã hội có được
nhiều nhất có thể từ nguồn lực có hạn của nó;

Công bằng (Equity) có nghĩa rằng lợi ích của những
nguồn lực trên được phân phối hợp lý (fairly) giữa
các thành viên của xã hội.

Khi chính phủ thực hiện các chính sách tái phân
phối giúp công bằng hơn thì cũng thường làm hại
tới hiệu quả của nền kinh tế hay nói cách khác, khi

cố cắt miếng bánh ra các phần đều nhau hơn, chính
phủ đã làm chiếc bánh nhỏ lại
Vi du\Cuba lương cào bằng.mht Vi du\Cuba sắp hết
giấy vệ sinh.mht Vi du\nguoi giau duoc loi.mht Vi du\kinh te nong thon.mht Vi du\cau chuyen Z30.mht Vi du\Tranh cãi quyết liệt
về thuế.mht Vi du\Hạ mức chịu thuế.mht
9/5/2010
Trần Mạnh Kiên 9
NGUYÊN LÝ 2: CHI PHÍ CỦA MỘT THỨ LÀ
CÁI MÀ BẠN PHẢI TỪ BỎ ĐỂ CÓ ĐƯỢC NÓ
 Vì con người luôn phải đối mặt với sự đánh đổi nên
quá trình ra quyết định đòi hỏi phải so sánh chi phí
(cost) và lợi ích (benefit) của các đường lối hành
động khác nhau:

Liệu nên đi học hay đi làm?

Liệu nên đến lớp hay ở nhà ngủ?

Song trong nhiều trường hợp, chi phí của một số
hành động không phải lúc nào cũng rõ ràng như biểu
hiện ban đầu của chúng.

Chi phí cơ hội của một thứ là những cái mà bạn phải
từ bỏ để có được nó.
4
9/5/2010
Trần Mạnh Kiên 10
NGUYÊN LÝ 3: NGƯỜI DUY LÝ SUY NGHĨ TẠI
ĐIỂM CẬN BIÊN


Các thay đổi biên thường nhỏ, được điều
chỉnh tăng lên dần theo hành động đang diễn
ra. Con người thường phải lựa chọn mức
biên hơn là lựa chọn tổng thể.

Con người duy lí (rational) ra quyết định bằng
cách so sánh lợi ích cận biên và chi phí cận
biên. Người duy lí chỉ hành động khi lợi ích
cận biên vượt chi phí cận biên.
Vi du\Đếm tiền có lợi cho sức khỏe.mht
Vi du\Bí quyết giầu nhanh.mht Vi du\Hạnh phúc qui ra tiền.mht
9/5/2010
Trần Mạnh Kiên 11
NGUYÊN LÝ 4: CON NGƯỜI ĐÁP ỨNG LẠI
CÁC KHUYẾN KHÍCH

Vì mọi người ra quyết định dựa trên sự so
sánh chi phí và lợi ích nên hành vi của họ có
thể thay đổi khi ích lợi hoặc chi phí thay đổi,
tức là mọi người phản ứng với các kích thích.

Các nhà hoạch định chính sách công cộng
không bao giờ được quên các kích thích, vì
nhiều chính sách làm thay đổi lợi ích hoặc chi
phí mà mọi người phải đối mặt và bởi vậy
làm thay đổi hành vi của họ.
Vi du\130 kiến nghị cho giáo dục.mht
9/5/2010
Trần Mạnh Kiên 12
NGUYÊN LÝ 5: THƯƠNG MẠI LÀM CHO

MỌI NGƯỜI ĐỀU CÓ LỢI

Mọi người có thể thu được lợi ích từ việc
trao đổi thương mại với những người khác

Cạnh tranh mang lại lợi ích trong thương
mại

Thương mại cho phép mọi người chuyên
môn hóa trong những công việc mà họ
thành thạo nhất
Vi du\malaysia.mht Vi du\Điều khoản Mua hàng Mỹ.mht Vi du\Obama-vỏ
xe.mht
5
9/5/2010
Trần Mạnh Kiên 13
NGUYÊN LÝ 6: THỊ TRƯỜNG LUÔN LÀ PHƯƠNG
CÁCH TỐT ĐỂ TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG KINH TẾ

Một nền kinh tế thị trường là nền kinh tế
mà các nguồn lực được phân phối thông
qua các quyết định phi tập trung của nhiều
doanh nghiệp và hộ gia đình khi họ tương
tác trên thị trường hàng hóa và dịch vụ
Vi
du\Vong kim co.mht Vi du\Anh bao cap.doc Vi du\Tư Duy Kinh Tế Việt Nam.mht

Các hộ gia đình quyết định họ nên mua và
nên làm cái gì.


Các doanh nghiệp quyết định họ nên thuê ai
và nên sản xuất cái gì.
9/5/2010
Trần Mạnh Kiên 14
NGUYÊN LÝ 6: THỊ TRƯỜNG LUÔN LÀ PHƯƠNG
CÁCH TỐT ĐỂ TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG KINH TẾ

Adam Smith đã quan sát thấy rằng các hộ gia đình
và doanh nghiệp tương tác trên thị trường hành động
như thể họ được hướng dẫn bởi một bàn tay vô hình
(invisible hand).

Do giá cả hướng dẫn nên các tác nhân trong nền kinh
tế sẽ làm điều tốt nhất cho mình và qua đó mang lại lợi
ích tối đa cho xã hội. Ông cổ vũ cho nguyên tắc tự do
kinh doanh, nhà nước không can thiệp vào thị trường
(laissez – faire).

Nhưng do các hộ gia đình và doanh nghiệp chỉ xem
xét giá cả khi quyết định mua hoặc bán nên họ sẽ
không tính đến các chi phí xã hội của các hành động
của họ.
9/5/2010
Trần Mạnh Kiên 15
NGUYÊN LÝ 6: THỊ TRƯỜNG LUÔN LÀ PHƯƠNG
CÁCH TỐT ĐỂ TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG KINH TẾ

“Không phải nhờ lòng nhân từ của những người bán thịt,
chủ cửa hàng rượu hay người bán bánh mì mà chúng ta
có được bữa tối mà chính là nhờ lợi ích riêng của họ

Mỗi cá nhân thường không có ý chăm lo cho lợi ích cộng
đồng, cũng như không biết rằng điều mình làm sẽ đem lại
ích lợi cho cộng đồng. Anh ta chỉ nhắm tới lợi ích riêng
của mình và trong trường hợp này, cũng giống như nhiều
tr
ường hợp khác, anh ta được dẫn dắt bởimột bàn tay vô
hình để thực hiện một sứ mệnh mà anh ta không hề có
dự định thực hiện. Song không phải lúc nào cũng là tồi tệ
với xã hội nếu điều đó nằm ngoài dự định của anh ta.
Bằng cách theo đuổi lợi ích riêng của mình, anh ta
thường xuyên thúc đẩy lợi ích cộng đồng một cách
hiệu quả hơn cả khi anh ta th
ực sự có ý định làm như
vậy”. Adam Smith (1723-1790
) Vi du\hoa thuc liet truyen.doc Vi du\mùa hè xanh.mht Vi
du\hon nhan han quoc.mht Vi du\Lực điền ế vợ.mht Vi du\cam van gai lang.mht
6
9/5/2010
Trần Mạnh Kiên 16
NGUYÊN LÝ 7: CHÍNH PHỦ ĐÔI KHI CÓ
THỂ CẢI THIỆN KẾT QUẢ THỊ TRƯỜNG

Thất bại thị trường (Market failure) xảy ra
khi thị trường thất bại trong việc phân bố
nguồn lực một cách có hiệu quả

Khi thị trường thất bại chính phủ có thể
can thiệp để kích thích hiệu quả và công
bằng
9/5/2010

Trần Mạnh Kiên 17
NGUYÊN LÝ 7: CHÍNH PHỦ ĐÔI KHI CÓ
THỂ CẢI THIỆN KẾT QUẢ THỊ TRƯỜNG

Thất bại thị trường có xảy ra do:

Một ngoại ứng (externality), là ảnh hưởng
từ hành động của một người hoặc một
doanh nghiệp tới những người bên ngoài
Vi
du\Khac tinh cua “dinh tac”.mht Vi du\bà già và đinh tặc.mht

Sức mạnh thị trường (market power), đây
là khả năng của một người hay một doanh
nghiệp đơn lẻ gây ảnh hưởng một cách
quá mức, không chính đáng tới giá cả thị
trường
9/5/2010
Trần Mạnh Kiên 18
NGUYÊN LÝ 8: MỨC SỐNG CỦA MỘT QUỐC GIA PHỤ
THUỘC VÀO NĂNG LỰC SẢN XUẤT CỦA NÓ

Hầu hết những sự khác nhau trong mức
sống giữa các quốc gia được giải thích bởi
năng suất của chúng. Các cách giải thích
khác chỉ đóng vai trò thứ yếu.
Vi du\Daron Acemoglu.mht

Năng suất (Productivity) là số lượng sản
phẩm hàng hóa và dịch vụ được sản xuất

trong mỗi giờ của người lao động.
Vi du\Big Mac.mht

Nguyên lý 70/x
7
9/5/2010
Trần Mạnh Kiên 19
NGUYÊN LÝ 9: GIÁ CẢ SẼ TĂNG LÊN KHI
CHÍNH PHỦ IN QUÁ NHIỀU TIỀN
 Lạm phát (Inflation) là sự tăng lên trong
mức giá chung của nền kinh tế

Một trong những nguyên nhân của lạm
phát là sự tăng lên của khối lượng tiền tệ

Khi chính phủ in ra một số lượng lớn tiền
tệ, giá trị của chúng giảm xuống

Tháng 1/1921, giá 1 tờ báo ở Đức là 0,3
mark. 11/1922 nó có giá: 70.000.000
mark!!!
Vi du\Zimbabwe bỏ 12 chữ số.mht
9/5/2010
Trần Mạnh Kiên 20
NGUYÊN LÝ 10: XÃ HỘI PHẢI ĐÁNH ĐỔI TRONG
NGẮN HẠN GIỮA LẠM PHÁT VÀ THẤT NGHIỆP

Đường cong Philips
minh họa sự đánh
đổi giữa lạm phát và

thất nghiệp:
Lạm phát 
Thất nghiệp
Đây là sự đánh đổi
ngắn hạn!
Vi du\Châu Âu lạm phát hạ
nhiệt, thất nghiệp tăng.mht
Thất nghiệp
2468
2
4
6
8
1
7
3
5
5
13 7
Đường cong Phillips
Lạm phát
Principles of Macroeconomics Ch. 21 Second Canadian Edition
Đường Phillips ở Mỹ giai đoạn
1950 và 1960
0
1
2
3
4
5

6
7
8
9
02468
Unemployment Rate
Rate of Inflation
1968
1967
1966
1956
1957
1962
1961
1960
1958
1959
1963
1964
1965
8
9/5/2010
Trần Mạnh Kiên 22
TÓM TẮT

Khi các cá nhân ra quyết định, họ phải đối mặt với sự đánh đổi
giữa các mục tiêu khác nhau

Chi phí của bất kỳ hành động nào được đo lường bằng các cơ
hội đã mất đi


Con người duy lý đưa ra các quyết định bằng việc so sánh giữa
lợi ích và chi phí cận biên

Con người thay đổi hành vi để đáp ứng lại các kích thích

Thương mại có thể đồng thời làm lợi cho các bên tham gia

Thị trường luôn là phương cách tốt để phối hợp sự trao đổi giữa
con người

Chính phủ có khả năng cải thiện kết quả thị trường nếu có một
số thất bại thị trường hoặc nếu thị trường gây ra sự bất bình
đẳng

Năng suất là nguồn gốc nền tảng của mức sống

Tăng trưởng tiền tệ là nguồn gốc căn bản của lạm phát

Xã hội phải đối mặt với sự đánh đổi giữa lạm phát và thất
nghiệp
9/5/2010
Trần Mạnh Kiên 23
2
TƯ DUY NHƯ MỘT NHÀ KINH TẾ
9/5/2010
Trần Mạnh Kiên 24
TƯ DUY NHƯ MỘT NHÀ KINH TẾ

Mọi ngành khoa học đều có các thuật ngữ của

chúng:

Toán học

Tích phân  Tiên đề  Không gian véc tơ

Tâm lý học

Cái ngã  Cái tôi  Nhận thức

Triết học

Biện chứng  Tư biện  Siêu hình

Kinh tế học

Cung  Chi phí cơ hội  Độ co giãn  Thặng dư
người tiêu dùng
9
9/5/2010
Trần Mạnh Kiên 25
TƯ DUY NHƯ MỘT NHÀ KINH TẾ

Kinh tế học dạy bạn cách :

Suy nghĩ về sự chọn lựa

Lượng giá chi phí cá nhân và chọn
lựa xã hội
 Xem xét và tìm hiểu cách thức các sự

việc và chủ đề liên quan tới nhau
9/5/2010
Trần Mạnh Kiên 26
NHÀ KINH TẾ NHƯ MỘT
NHÀ KHOA HỌC

Cách tư duy của khoa học kinh tế . . .

Suy nghĩ theo hướng phân tích và
khách quan

Sử dụng các phương pháp khoa học

Sử dụng các mô hình rút gọn để giải thích
cách thức một thế giới thực, phức tạp vận
hành

Phát triển các lý thuyết, thu thập và phân
tích dữ liệu để đánh giá lý thuyết
Vi du\Ăn nhanh để phát triển
kinh tế.mht
9/5/2010
Trần Mạnh Kiên 27
VAI TRÒ CỦA CÁC GIẢ ĐỊNH

Các nhà kinh tế đưa ra các giả định để
giúp thế giới thực trở nên dễ hiểu hơn

Nghệ thuật trong tư duy khoa học là
quyết định xem nên sử dụng giả định

nào

Các nhà kinh tế sử dụng các giả định
khác nhau để trả lời các câu hỏi khác
nhau
10
9/5/2010
Trần Mạnh Kiên 28
MÔ HÌNH KINH TẾ

Các nhà kinh tế sử dụng các mô hình
đơn giản hóa để giúp chúng ta hiểu thế
giới dễ dàng hơn
 2 mô hình được sử dụng nhiều nhất là
Biểu đồ dòng chu chuyển (The Circular
Flow Diagram) và Đường giới hạn khả
năng sản xuất (The Production
Possibilities Frontier).
9/5/2010
Trần Mạnh Kiên 29
Hình 1: Biểu đồ dòng chu chuyển
Chi tiêu
Hàng hóa
và dịch vụ
được mua
Thu nhập
Hàng hóa
và dịch vụ
được bán
Lao động, đất,

và vốn
Thu nhập
= Luồng đầu vào
và đầu ra
= Luồng tiền
Các yếu tố
sản xuất
Lương, tiền thuê,
và lợi nhuận
DOANH NGHIỆP
•Sản xuất và bán
hàng hóa và dịch vụ
•Thuê và sử dụng
các yếu tố sản xuất
•Mua và tiêu dùng
hàng hóa và dịch vụ
•Sở hữu và bán
các yếu tố sản xuất
HỘ GIA ĐÌNH
•Hộ gia đình bán
•Doanh nghiệp mua
THỊ TRƯỜNG
CHO
CÁC YẾU TỐ SẢN XUẤT
•Doanh nghiệp bán
•Hộ gia đình mua
THỊ TRƯỜNG
CHO
HÀNG HÓA VÀ DỊCH VỤ
9/5/2010

Trần Mạnh Kiên 30
BIỂU ĐỒ DÒNG CHU CHUYỂN

Các doanh nghiệp

Sản xuất và bán các hàng hóa, dịch
vụ

Thuê và sử dụng các yếu tố sản xuất

Các hộ gia đình

Mua và tiêu thụ hàng hóa và dịch vụ

Sở hữu và bán các yếu tố sản xuất
11
9/5/2010
Trần Mạnh Kiên 31
BIỂU ĐỒ DÒNG CHU CHUYỂN

Thị trường hàng hóa và dịch vụ

Các doanh nghiệp bán

Các hộ gia đình mua

Thị trường cho các yếu tố sản xuất

Các hộ gia đình bán


Các doanh nghiệp mua

Các yếu tố sản xuất (Factors of Production)

Các đầu vào để sản xuất hàng hóa và dịch vụ

Đất đai, lao động và tư bản
9/5/2010
Trần Mạnh Kiên 32
ĐƯỜNG GIỚI HẠN KHẢ NĂNG SẢN XUẤT

Đường Giới hạn khả năng sản xuất
(production possibilities frontier) là
một biểu đồ cho thấy các sự kết
hợp giữa các mức sản lượng mà
nền kinh tế có thể sản xuất với các
nhân tố sản xuất và công nghệ hiện
có
9/5/2010
Trần Mạnh Kiên 33
Hình 2: Đường giới hạn khả năng sản xuất
Copyright©2003 Southwestern/Thomson Learning
Đường giới hạn
khả năng sản xuất
A
B
C
Số lượng
ôtô được sản xuất
2,200

600
1,000
3000
700
2,000
3,000
1,000
Số lượng
máy tính
được sản xuất
D
12
9/5/2010
Trần Mạnh Kiên 34
ĐƯỜNG GIỚI HẠN KHẢ NĂNG SẢN XUẤT

Các khái niệm được minh họa bởi
đường giới hạn khả năng sản xuất

Hiệu quả (Efficiency)
 Sự đánh đổi (Tradeoffs)
 Chi phí cơ hội (Opportunity Cost)
 Tăng trưởng kinh tế (Economic
Growth)
9/5/2010
Trần Mạnh Kiên 35
Hình 3 Sự dịch chuyển của đường giới hạn khả năng sản xuất
Copyright © 2004 South-Western
E
Số lượng

ôtô được sản xuất
2,000
700
2,100
750
0
4,000
3,000
1,000
Số lượng
máy tính
được sản xuất
A
9/5/2010
Trần Mạnh Kiên 36
KINH TẾ VĨ MÔ VÀ KINH TẾ VI MÔ

Kinh tế vi mô (Microeconomics) nhấn mạnh
vào từng thành phần tách biệt trong nền kinh
tế

Cách thức mà các hộ gia đình và doanh
nghiệp đưa ra các quyết định và họ tương
tác trên các thị trường đặc thù như thế nào

Kinh tế vĩ mô (Macroeconomics) nhìn nền
kinh tế như một tổng thể
 Các sự kiện kinh tế lớn như lạm phát, thất
nghiệp và tăng trưởng kinh tế
13

9/5/2010
Trần Mạnh Kiên 37
NHÀ KINH TẾ NHƯ NGƯỜI TƯ VẤN
CHÍNH SÁCH

Khi các nhà kinh tế đang cố gắng giải
thích thế giới, họ là nhà khoa học

Khi các nhà kinh tế cố gắng thay đổi thế
giới, họ là nhà tư vấn chính sách
9/5/2010
Trần Mạnh Kiên 38
PHÂN TÍCH THỰC CHỨNG VÀ PHÂN
TÍCH CHUẨN TẮC

Các nhận định thực chứng (Positive
statements) là các nhận định mô tả thế
giới như nó có

Được gọi là các phân tích mô tả

Các nhận định chuẩn tắc (Normative
statements) là các nhận định cho rằng thế
giới nên như thế nào

Được gọi là các phân tích nhận định
9/5/2010
Trần Mạnh Kiên 39

Nhận định thực chứng hay chuẩn tắc?


Một sự tăng lên trong tiền lương tối thiểu
sẽ làm tăng thất nghiệp ở những người có
kỹ năng kém
Thực chứng

Mức thâm hụt ngân sách cao sẽ đẩy lãi
suất tăng lên
Thực chứng
?
?
PHÂN TÍCH THỰC CHỨNG VÀ
PHÂN TÍCH CHUẨN TẮC
?
14
9/5/2010
Trần Mạnh Kiên 40

Nhận định thực chứng hay chuẩn tắc?

Lợi ích thu được từ tiền lương tối thiểu cao
hơn sẽ đáng giá hơn thiệt hại do mức tăng
nhẹ trong thất nghiệp
Chuẩn tắc
- Chính phủ nên cho phép đánh thuế từ các
công ty thuốc lá để bù đắp chi phí chữa các
bệnh liên quan đến thuốc lá của người nghèo
Chuẩn tắc
?
?

PHÂN TÍCH THỰC CHỨNG VÀ
PHÂN TÍCH CHUẨN TẮC
?
9/5/2010
Trần Mạnh Kiên 41
TẠI SAO CÁC NHÀ KINH TẾ BẤT
ĐỒNG VỚI NHAU

Họ có thể không đồng ý với nhau về
mức độ đúng đắn của các lý thuyết thực
chứng mô tả sự vận hành của thế giới.

Họ cũng có thể có các hệ giá trị khác
nhau và do đó có cách nhìn chuẩn tắc
khác nhau về loại chính sách nào nên
được thực hiện.
9/5/2010
Trần Mạnh Kiên 42
CÁC NHÀ KINH TẾ KHÔNG PHẢI LÚC
NÀO CŨNG BẤT ĐỒNG VỚI NHAU!

Việc định ra giá trần thuê nhà làm giảm số lượng và
chất lượng nhà hiện có (93%)

Thuế quan và hạn ngạch thường làm giảm phúc lợi
kinh tế nói chung (93%)

Tỷ giá hối đoái linh hoạt và thả nổi tạo ra cơ chế tiền
tệ quốc tế có hiệu quả (90%)


Mức thâm hụt ngân sách liên bang lớn có tác động
tiêu cực tới nền kinh tế

Luật về tiền lương tối thiểu làm tăng tỷ lệ thất nghiệp
của thanh niên và công nhân không lành nghề (79%)
Vi du\Có nên tin chuyên gia.mht
15
9/5/2010
Trần Mạnh Kiên 43
TÓM TẮT

Các nhà kinh tế cố gắng giải quyết các mối
quan tâm của họ bằng sự khách quan của
khoa học:

Họ đưa ra các giả định phù hợp và xây
dựng các mô hình được đơn giản hóa để
hiểu tốt về thế giới quanh họ

2 mô hình kinh tế đơn giản nhất là Biểu đồ
dòng chu chuyển và Đường giới hạn khả
năng sản xuất
9/5/2010
Trần Mạnh Kiên 44
TÓM TẮT

Kinh tế học được phân ra 2 chuyên ngành
phụ:

Các nhà Kinh tế vi mô nghiên cứu việc ra

quyết định của các hộ gia đình và doanh
nghiệp trong thị trường.

Các nhà Kinh tế vĩ mô nghiên cứu các lực
và khuynh hướng tác động đến tổng thể
nền kinh tế.
9/5/2010
Trần Mạnh Kiên 45
TÓM TẮT

Một nhận định thực chứng là một đánh
giá về thế giới hiện hoặc sẽ như thế
nào

Một nhận định chuẩn tắc là một nhận
định về thế giới nên như thế nào

Khi các nhà kinh tế đưa ra một nhận
định chuẩn tắc, họ hành động như nhà
tư vấn chính sách hơn là một nhà khoa
học
16
9/5/2010
Trần Mạnh Kiên 46
TÓM TẮT

Các nhà kinh tế đưa ra các lời khuyên
trái ngược nhau cho các nhà làm chính
sách bởi vì họ có các nhận định khoa
học khác nhau và bởi vì họ có các hệ

giá trị khác nhau

Ở một thời điểm khác, các nhà kinh tế
có thể thống nhất về lời khuyên nhưng
các nhà làm chính sách lại lựa chọn
việc không để ý đến chúng