Bài giảng kỹ thuật sơ cứu cố định xương gãy ths phan chung thùy linh

ThS. PHAN CHUNG THÙY LYNH
Mục tiêu
 Trình bày được mục đích, nguyên tắc của sơ cứu cố
định xương gãy.

 Thực hiện bất động được các loại gãy xương.
Mục đích bất động xương gãy
 Giảm đau, phòng ngừa biến chứng sốc do đau.
 Giảm nguy cơ gây thêm các tổn thương mạch
máu, thần kinh, cơ và da do các đầu xương gãy
chọc vào.
Triệu chứng
 Tiếng lạo xạo
 Ðau, tăng khi vận động hoặc khi ấn
 Sưng nề, bầm tím
 Biến dạng
 Giảm hoặc mất khả năng vận động hoặc có cử động
bất thường
 Nếu không xác định được chắc chắn cứ xử trí như
gãy xương

Dấu hiệu và triệu chứng
Nguyên tắc nẹp
 Không đặt nẹp trực tiếp lên da nạn nhân phải lót ở đầu
nẹp, đầu xương
 Cố định trên, dưới ổ gãy, khớp trên và dưới ổ gãy, riêng
xương đùi bất động 3 khớp.
 Băng vết thương với gạc vô trùng, cầm máu
 Đừng cố gắng đặt các xương gãy vào vị trí cũ

Nguyên tắc nẹp
 Chú ý nẹp nhưng không làm BN đau thêm
 Để BN ở tư thế dễ chịu nhất, có thể nẹp đúng tư
thế đang tổn thương
 Có thể sử dụng túi chườm lạnh
 Để hở các đầu chi
 Cột, sử dụng thêm băng vải để bất động hoàn
toàn vùng tổn thương
 Kiểm tra tuần hoàn, cảm giác chi sau khi nẹp

Các loại nẹp
 Nẹp cứng
 Nẹp mềm
 Nẹp khí, nẹp hơi
 Nẹp giải phẫu
Nẹp cứng
 Ván
 Miếng nhựa hoặc
kim loại
 Tờ báo hoặc quyển
tạp chí cuộn lại
 Giấy các tông dày
Nẹp mềm
 Gối
 Mền, khăn gấp lại
 Mảnh vải hình tam
giác dùng để treo tay
lên vai
Nẹp giải phẫu
 Dán ngón chân/ngón

tay với ngón không bị
thương
Nẹp thương mại
Rất nhiều dụng cụ cố định được làm sẳn
Cố định nẹp
 Dùng dây băng, vải
xé
 Sử dụng những nút
thắt chặt

Vùng vai và cánh tay
Tổn thương khớp vai
 Gồm tổn thương xương đòn, xương bả vai, khớp
vai
 Gãy xương đòn thường gặp nhất
 Gãy xương bả vai hiếm gặp
 Trật khớp vai cũng thường gặp
Nẹp khớp vai
 Mục đích: cố định vai từ
thân người đến cánh tay
 Dùng nẹp mềm, không di
chuyển cánh tay
 Lót giữa cơ thể và tay
 Dùng vải treo tay và dây
buộc cố định để nâng đỡ
và cố định cánh tay

Tổn thương cánh tay
 Bất động xương cánh tay gãy bằng nẹp cứng
 Đối với gãy ở gần vai ta dùng nẹp mềm

 Cố định xương gãy giữa vai và khuỷu

Tổn thương cánh tay
 Dùng 2 nẹp cứng
o Nẹp bên trong: đầu trên tới hố nách, đầu dưới
quá khuỷu tay
o Nẹp bên ngoài: đầu trên quá mỏm cùng vai,
đầu dưới quá khuỷu tay.
 Cột cố định phía trên thương tổn và tại khuỷu
 Nâng đỡ cổ tay với vải treo và băng
 Nếu gây đau khi nâng cổ tay lên để treo, chỉ sử
dụng nẹp cứng dài
Tổn thương cánh tay
 Dùng khăn tam giác treo
tay BN và buộc cố định
vào trước ngực.
 Đặt miếng lót vào giữa
tay và ngực.
 Dùng băng cuộn lớn
buộc chặt quanh ngực
và vòng qua lớp băng
treo.
Nẹp vùng khuỷu
 Nếu khuỷu
gập, dùng nẹp
cứng từ cánh
tay đến cổ tay
 Dùng vải treo
cổ tay và
băng cột

quanh ngực
Nẹp vùng khuỷu
 Nếu khuỷu thẳng, dùng
nẹp cứng từ cánh tay
đến bàn tay
 Dùng dây cột quanh
ngực và cánh tay, cẳng
tay và thắt lưng
Vùng cẳng tay,
cổ tay, bàn tay

Dùng băng, vải cố định khuỷu
tay, cổ tay

Cách đặt mảnh
vải tam giác

Đặt phần cuối
của mảnh vải
lên bờ vai