Bình giảng đoạn văn trong chữ người tử tù của nguyễn tuân

Bình giảng đoạn văn trong Chữ người tử tù của Nguyễn Tuân
September 20, 2014 - Chuyên mục: Văn mẫu THPT - Tác giả: qt
Đề bài: Bình giảng về đoạn văn trong Chữ người tử tù của Nguyễn Tuân:
"Tiếng trống canh thành phủ gần đấy đã bắt đẩu thu không. Trên bấn chòi canh, ngục tốt cũng bắt đẩu điểm vào cái
quạnh quẽ của trời tối mịt, những tiếng kẻng và mõ đều đặn thưa thớt. Lướt qua cái thẳm thẳm của nội cỏ sương, vẳng từ
một làng xa đưa lại mây tiếng chó cắn ma. Trong khung cửa sổ có nhiều con song kẻ những nét đen thẳng lên nền trời
lốm đốm tinh tú, một ngôi sao Hôm nhấp nháy nhu muõn trụt xuống phía chân trời không định. Tiếng dội chó sủa ma,
tiếng trông thành phủ, tiếng kiểng mõ canh nổi lên nhiều nhiều. Bấy nhiêu âm thanh phức tạp bay cao lần lên khỏi mặt
đất, nâng đỡ lấy một ngôi sao chính vị muốn từ biệt vũ”.
Đoạn văn nằm ở phần mở đầu tác phẩm, sau cuộc trò chuyện của ngục quan và thầy thơ lại về Huấn Cao. Đấy là bức tranh của
nhà tù tỉnh Sơn đêm trước khi Huấn Cao vào trại giam. Đoạn văn thể hiện bút lực già dặn bậc thầy của Nguyễn Tuân trong việc
tả cảnh ngụ tình, hé mở cho người đọc về con người thật của viên quản ngục, góp phần khẳng định sức tỏa sáng của hình tượng
Huấn Cao giữa chốn ngục tù tăm tối.
Khung cảnh nhà tù tỉnh Sơn hiện lên trong không gian tối mịt với những âm thanh quen thuộc vọng lên chút sự sống quạnh quẽ
nơi đầy. Tiếng trống thu không, tiếng kiểng mõ đều đặn, thưa thớt nhịp vào không gian thêm quạnh vắng hoang vu. Cảnh ở đây
yên tĩnh và đầy bất trắc, đầy rùng rợn với tiếng dội chó ma sủa từ làng xa đi lại. Lấy động để tả tĩnh, Nguyễn Tuân đã dùng âm
thanh làm nền để bật lên khung cảnh hoang vu, tĩnh mịch đến lạnh lẽo của chốn tù láo – nơi ngự trị của cái ác và bóng tối, cảm
tưởng như lẫn khuất đâu đây chỉ toàn những bóng ma, không một chút sự sống. Có âm thanh nhưng chỉ vẳng lại từ xa thưa thớt
và heo hắt, có hình ảnh của mặt đất nhưng chĩ thấy thăm thẳm cỏ đẫm sương. Nguyễn Tuân tả cảnh qua đôi mắt nhìn của viên
quản ngục – đôi mắt chứa đầy tâm trạng, gợi bao suy tư, trăn trở. Đi qua vùng tâm tưởng ấy, những con song vô tư bỗng vô hình
giam hãm, trói buột những nhân cách, số phận con người. Những con song kẻ những nét đen thẳng lên nền trời như vạch ranh
giới hư ảo vào chốn ngục tù nơi đây. Trong màn đêm đen bao trùm cảnh vật, điểm vào những mảng sáng nhỏ nhoi của lốm đốm
tinh tú, nhưng nếu chỉ có thể thì hẳn chốn tù lao sẽ mãi chìm khuất sau bông tối dày đặc đang ngự trị. Nhà văn đã điểm vào nền
tối ấy, ánh sáng của ngôi sao Hôm nhấp nháy, ngôi sao ấy như muốn trụt xuống phía chân trời không định, muốn từ biệt vũ trụ.
Hình ảnh sao Hôm xuất hiện hai lần với cách nhân hóa gợi ấn tượng về người anh hùng Huấn Cao. Qua con mắt của viên quản
ngục, Huấn Cao như một ngôi sao sáng, rực lên giữa cái tối tăm của chốn tù ngục. Hình ảnh ngôi sao Hôm xuất hiện mang vẻ đẹp
lung linh hiếm có và giàu chất thơ. Nguyễn Tuân sử dụng bút pháp lấy động để tả tĩnh, thủ pháp đối lập, dựng lên khung cảnh
chốn tù lao hoang vắng, yên tĩnh. Cảnh tĩnh nhưng không chêt, âm thanh, màu sắc kết nối với nhau bằng những sợi dây vô hình,
toát lên nền ây là tâm trạng của viên quản ngục.
Quản ngục xuất hiện trong cái dáng người lặng lẽ đầy ưu tư trăn trở. Dường như ngục quan đang bâng khuâng về hoàn cảnh sống
của mình giữa chốn tù lao bức bối trói buộc con người, trói buộc nhân cách đang khát khao cái đẹp. Quản ngục trân trọng và cảm

phục Huấn Cao bởi tài hoa và khí phách anh hùng, âm thầm tiếc nuối cho một nhân cách lớn sắp rơi vào tay tử thần. Cái nhìn của
ngục quan hướng tới ngôi sao Hôm cũng là cái nhìn hướng đến cái đẹp, cái cao cả của tâm hồn. Bởi vậy mà giữa cái tối tăm của
ngục tù, ngục quan vẫn hiện lên với vẻ đẹp của con người lương thiện, khao khát cái đẹp và trân trọng người tài là một âm thanh
trong trẻo chen vào giữa một bản làng mà nhạc luật đều hỗn loạn, xô bồ. Khơi được nét tâm trạng này của quản ngục, Nguyễn
Tuân càng khẳng định thêm sức tỏa sáng của hình tượng Huấn Cao. Chính tài hoa và khí phách anh hùng của Huấn Cao đã đánh
thức một tâm hồn lâu nay ngủ quên trong bóng tối để tâm hồn ấy tìm được trái tim đồng cảm, tri âm, tri kỉ. Phải chăng đó cũng là
một ngôi sao sáng giữa màn đêm đen?
Đoạn văn là sự kết hợp giữa cảnh và tình. Cảnh được khúc xạ qua tình và tình được bật lên từ cảnh. Nghệ thuật phục bút của
Nguyễn Tuân cùng việc sử dụng lớp từ cổ: nội cỏ, thành phủ, tiếng, kiễng, tiếng mõ canh đã tạo được không khí truyện, đưa
người đọc trở về thời xa xưa. Đoạn văn mang đậm phong khí cổ điển với chất văn đĩnh đạt và bút lực tài hoa. Chỉ một đoạn văn
ngắn, Nguyễn Tuân đã tạc thêm một ít hồn xưa vào lòng người.
Read more: />