bai thực hành số 04 KHẢO SÁT VI MẠCH 74LS73

BÀI 4: KHẢO SÁT VI MẠCH 74LS73

1. Mục tiêu
Sau khi học xong bài học này, người học có thể:
- Hiểu rõ hoạt động của vi mạch 74LS73
- Biết cách vận dụng vi mạch 74LS73 thực hiện chức năng của các loại Tri-gơ
JK, D,T.
2. Thiết bị, vật tư cần chuẩn bị

TT
Tên thiết bị, vật
tư
Số lượng
Ghi chú
1
Nguồn +5V
1 bộ

2
Đồng hồ vạn năng
1 chiếc

3
Pre-Board
1 chiếc

4
Dây 1 lõi-0.5mm
1m

5

Vi mạch 74xx73
2 chiếc

6
Vi mạch 74xx04
1 chiếc

7
Điện trở 330 Ohm
10 chiếc

8
Switch 3 cực
10 chiếc

9
Led xanh, đỏ, vàng
10 chiếc


Ngoài ra người học cần chuẩn bị các tài liệu về chức năng hoạt động
của các vi mạch trên cụ thể: Bài giảng lý thuyết, datasheet.
3. Cơ sở lý thuyết
3.1. Các loại Tri-gơ
3.1.1. Khái niệm, sơ đồ khối, bảng chân lý các loại Tri-gơ RS,JK,T,D (Xem
lại bài giảng lý thuyết)
3.1.2. Vi mạch 74LS73
Vi mạch 74xx73 là vi mạch chuyên dụng tích hợp sẵn 2 bộ Tri-gơ JK sử dụng
xung clock (clk) tích cực ở sườn âm và tín hiệu clear (CLR) tích cực ở mức thấp.
Sơ đồ chân và bảng tóm tắt chức năng của vi mạch 74LS73A được mô tả như

hình 3.1:


Hình 3.1: Sơ đồ chân và bảng chân lý của vi mạch 74xx73

3.2 Chuyển đổi Tri-gơ JK thành Tri-gơ T và Tri-gơ D.
Tri-gơ JK được xem là loại tri-gơ đa năng vì có khả năng chuyển đổi sang
các loại Tri-gơ khác. Sau đây ta sẽ xem xét khả năng chuyển đổi của Tri-gơ JK
thành Tri-gơ T và Tri-gơ D.
3.2.1. Chuyển đổi Tri-gơ JK thành Tri-gơ T.
Căn cứ vào bảng trạng thái của Tri-gơ T, chúng ta thấy khi ngõ vào T=“0”
thì ngõ ra giữ nguyên trạng thái còn ngõ vào T= “1” thì ngõ ra Q lật trạng thái.
Phối hợp với bảng trạng thái của Tri-gơ JK, chúng ta có bảng chuyển đổi như sau:

Hình 3.2: Bảng chuyển đổi từ Tri-gơ JK sang Tri-gơ T
Nhìn vào bảng chuyển đổi ta nhận thấy J=K=T, vậy trên mạch điện ta có thể
nối J và K lại và xem như đó là ngõ vào của Tri-gơ T như sơ đồ sau.

Hình 3.3: Sơ đồ chuyển đổi Tri-gơ JK sang Tri-gơ T

3.2.2. Chuyển đổi Tri-gơ JK thành Tri-gơ D.
- Tri-gơ D có chức năng làm trễ dữ liệu từ ngõ vào D đến ngõ ra Q sau một
xung clock. So sánh bảng chức năng của Tri-gơ D và Tri-gơ JK ta có thể rút
ra bảng chuyển đổi như sau.
-
Hình 3.4: Bảng chuyển đổi từ Tri-gơ JK sang Tri-gơ D

Từ bảng chuyển đổi trên ta nhận thấy D=J=
̅
, vậy ta có thể chuyển đổi từ

Tri-gơ JK sang Tri-gơ D theo sơ đồ sau.


Hình 3.5: Sơ đồ chuyển đổi Tri-gơ JK sang Tri-gơ D
4. Các bước tiến hành
4.1. Lắp ráp và khảo sát vi mạch 74xx73
Bước 1: Lắp ráp mạch
- Sinh viên cần quan sát kỹ sơ đồ chân và bảng hoạt động ở hình 3.1 và tự
mình vẽ sơ đồ lắp ráp vào vở nhật ký thực hành. Trong sơ đồ lắp ráp nên bổ
sung thêm các LED để dễ dàng quan sát trạng thái của các ngõ vào và ngõ
ra.
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
Giải thích vai trò các linh kiện:

………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
Bước 2: Khảo sát hoạt động của mạch:
- Thay đổi mức điện áp ở các ngõ vào điều khiển, sau đó thay đổi trạng thái
các ngõ vào dữ liệu , quan sát trạng thái LED ở ngõ ra để xác định xem ngõ ra
được kết nối với ngõ vào nào Lập bảng kết quả và ghi kết quả quan sát vào bảng :
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………

Bước 3: Xử lý số liệu, nhận xét kết quả, kết luận
- Căn cứ vào số liệu đã đo, nghiệm lại hoạt động của mạch và viết nhận xét kết
quả
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………



4.2. Chuyển đổi Tri-gơ JK sang Tri-gơ T dùng 74xx73
Bước 1: Lắp ráp mạch
- Sinh viên cần quan sát kỹ sơ đồ chân và bảng chân lý của IC74LS73 ở hình
3.1 và đọc kỹ cách chuyển đổi ở mục 3.2.1, sau đó tự mình vẽ sơ đồ nguyên
lý và sơ đồ lắp ráp vào vở nhật ký thực hành. Trong sơ đồ nên bổ sung thêm
các LED để dễ dàng quan sát trạng thái của các ngõ vào và ngõ ra.
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
Giải thích vai trò các linh kiện:
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
Bước 2: Khảo sát hoạt động của mạch:
- Thay đổi mức điện áp ở các ngõ vào điều khiển, sau đó thay đổi trạng thái
ngõ vào dữ liệu , quan sát trạng thái các LED ở ngõ ra để xác định xem ngõ ra nào
được kết nối với ngõ vào. Lập bảng kết quả và ghi kết quả quan sát vào bảng :

……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
Bước 3: Xử lý số liệu, nhận xét kết quả, kết luận
- Căn cứ vào số liệu đã đo, nghiệm lại hoạt động của mạch và viết nhận xét kết
quả
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………

4.3. Chuyển đổi Tri-gơ JK sang Tri-gơ D dùng 74xx73

Bước 1: Lắp ráp mạch
Sinh viên cần quan sát kỹ sơ đồ chân và bảng chân lý của IC74LS73 ở hình
3.1 và đọc kỹ cách chuyển đổi ở mục 3.2.2, sau đó tự mình vẽ sơ đồ nguyên
lý và sơ đồ lắp ráp vào vở nhật ký thực hành. Trong sơ đồ nên bổ sung thêm
các LED để dễ dàng quan sát trạng thái của các ngõ vào và ngõ ra.

………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
Giải thích vai trò các linh kiện:
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
Bước 2: Khảo sát hoạt động của mạch:
- Thay đổi mức điện áp ở các ngõ vào , quan sát trạng thái LED 7 thanh,

dùng đồng hồ vạn năng đo điện áp các ngõ vào và ngõ ra. Lập bảng kết quả và ghi
kết quả quan sát vào bảng :
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
Bước 3: Xử lý số liệu, nhận xét kết quả
- Căn cứ vào quy ước mức logic, hãy điền đầy đủ bảng chân lý của mạch vừa
khảo sát. Chú ý sử dụng các ký hiệu “0” hoặc “1” để ghi kết quả vào bảng chân
lý.
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
- Đối chiếu với lý thuyết, nhận xét kết quả và rút ra các kết luận:
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………

5. Nhận xét của giảng viên
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………