kế toán xác định và phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh tại công ty cổ phần thực phẩm sao ta

TRƢỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA KINH TẾ - QUẢN TRỊ KINH DOANH

  

NGUYỄN PHAN MỸ PHƢƠNG

KẾ TOÁN XÁC ĐỊNH VÀ PHÂN TÍCH
HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH
TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN THỰC PHẨM
SAO TA

LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
Ngành Kế toán
Mã số ngành: 52340301

Tháng 8 - 2014


TRƢỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA KINH TẾ - QUẢN TRỊ KINH DOANH

  

NGUYỄN PHAN MỸ PHƢƠNG
MSSV: C1200315

KẾ TOÁN XÁC ĐỊNH VÀ PHÂN TÍCH
HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH
TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN THỰC PHẨM
SAO TA

LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
NGÀNH KẾ TOÁN
Mã số ngành: 52340301

CÁN BỘ HƢỚNG DẪN
Th.S ĐÀM THỊ PHONG BA

Tháng 8 - 2014


LỜI CẢM TẠ
-------Em xin chân thành cảm ơn quý thầy cô Trƣờng Đại học Cần Thơ đã
truyền đạt cho em những kiến thức quý báu về các nghiệp vụ chuyên môn
cũng nhƣ những kiến thức về lý luận chính trị trong suốt thời gian em học tại
Trƣờng.
Em xin tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến Cô Đàm Thị Phong Ba, ngƣời đã tận
tình hƣớng dẫn em trong quá trình thực tập và hoàn thành tốt luận văn tốt
nghiệp này.
Đồng thời em cũng xin gửi lời cảm ơn đến Ban Lãnh Đạo, toàn thể các
cô, chú, anh, chị cán bộ, công nhân viên trong Công ty Cổ phần Thực phẩm
Sao Ta đã tạo điều kiện giúp đỡ em trong quá trình thực tập tại Công ty.đặc
biệt là các cô, chú, anh, chị của phòng kế toán đã tận tình giúp đỡ, tạo mọi
điều kiện thuận lợi để em học hỏi công việc thực tế trong thời gian thực tập,
giúp em hoàn thành tốt luận văn của mình.
Trong quá trình học tập tại Trƣờng và thực tập tại Công ty, em không
tránh khỏi đƣợc những thiếu sót, em rất mong đƣợc sự giúp đỡ và đóng góp ý
kiến của quý Thầy, Cô và Ban Lãnh Đạo công ty để giúp em hoàn thành tốt
luận văn tốt nghiệp của mình.
Cuối cùng em xin kính chúc toàn thể quý Thầy, Cô trƣờng Đại học Cần

Thơ và các cô, chú, anh, chị ở Công ty Cổ phần Thực phẩm Sao Ta luôn khỏe
mạnh và công tác tốt, chúc công ty hoạt động ngày càng phát triển và lớn
mạnh trong công tác nghiệp vụ của mình.
Cần Thơ, ngày …. tháng …. năm ….
Ngƣời thực hiện

Nguyễn Phan Mỹ Phƣơng

i


LỜI CAM KẾT
-------Tôi xin cam kết luận văn này đƣợc hoàn thành dựa trên các kết quả
nghiên cứu của tôi và các kết quả nghiên cứu này chƣa đƣợc dùng cho bất cứ
luận văn cùng cấp nào.

Cần Thơ, ngày …. tháng …. năm ….
Ngƣời thực hiện

Nguyễn Phan Mỹ Phƣơng

ii


NHẬN XÉT CỦA CƠ QUAN THỰC TẬP
-------..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................

..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
Ngày ….. tháng ….. năm …..
Thủ trƣởng đơn vị

iii


BẢNG NHẬN XÉT LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
-------Họ và tên ngƣời nhận xét: ..........................................................................
Học vị: ........................................................................................................
Chuyên ngành: ............................................................................................
Nhiệm vụ trong hội đồng: Cán bộ hƣớng dẫn
Cơ quan công tác: .......................................................................................
Tên sinh viên: .............................................................................................
Mã số sinh viên: ..........................................................................................
Lớp: ............................................................................................................
Tên đề tài: Kế toán xác định và phân tích hiệu quả hoạt động kinh
doanh tại Công ty Cổ phần Thực phẩm Sao Ta
NỘI DUNG NHẬN XÉT

1. Tính phù hợp của đề tài với chuyên ngành đào tạo
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
2. Hình thức trình bày
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
3. Ý nghĩa khoa học, thực tiễn và tính cấp thiết của đề tài
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
4. Độ tin cậy của số liệu và tính hiện đại của luận văn
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................

iv


5. Nội dung và kết quả đạt đƣợc
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
6. Các nhận xét khác
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
7. Kết luận (Ghi rõ mức độ đồng ý hay không đồng ý nội dung đề tài và
yêu cầu chỉnh sửa)

.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................

Cần Thơ, ngày ….. tháng …. năm ….
Ngƣời nhận xét

v


BẢNG NHẬN XÉT LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
-------Họ và tên ngƣời nhận xét: ..........................................................................
Học vị: ........................................................................................................
Chuyên ngành: ............................................................................................
Nhiệm vụ trong hội đồng: Cán bộ phản biện
Cơ quan công tác: .......................................................................................
Tên sinh viên: .............................................................................................
Mã số sinh viên: ..........................................................................................
Lớp: ............................................................................................................
Tên đề tài: Kế toán xác định và phân tích hiệu quả hoạt động kinh
doanh tại Công ty Cổ phần Thực phẩm Sao Ta
NỘI DUNG NHẬN XÉT
1. Tính phù hợp của đề tài với chuyên ngành đào tạo
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
2. Hình thức trình bày
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................

3. Ý nghĩa khoa học, thực tiễn và tính cấp thiết của đề tài
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
4. Độ tin cậy của số liệu và tính hiện đại của luận văn
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................

vi


5. Nội dung và kết quả đạt đƣợc
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
6. Các nhận xét khác
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
7. Kết luận (Ghi rõ mức độ đồng ý hay không đồng ý nội dung đề tài và
yêu cầu chỉnh sửa)
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................

Cần Thơ, ngày ….. tháng …. năm ….
Ngƣời nhận xét

vii

MỤC LỤC
Trang
CHƢƠNG 1: GIỚI THIỆU................................................................................ 1
1.1 Lý do chọn đề tài ......................................................................................... 1
1.2 Mục tiêu nghiên cứu .................................................................................... 2
1.2.1 Mục tiêu chung ......................................................................................... 2
1.2.2 Mục tiêu cụ thể ......................................................................................... 2
1.3 Phạm vi nghiên cứu ..................................................................................... 2
1.3.1 Phạm vi về thời gian ................................................................................. 2
1.3.2 Phạm vi về không gian ............................................................................. 2
1.3.3 Đối tƣợng nghiên cứu ............................................................................... 2
CHƢƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ......... 3
2.1 Cơ sở lý luận ................................................................................................ 3
2.1.1 Kế toán các khoản doanh thu và thu nhập ................................................ 3
2.1.2 Kế toán các khoản chi phí ......................................................................... 9
2.1.3 Kết toán xác định kết quả hoạt động kinh doanh ................................... 18
2.1.4 Khái niệm, ý nghĩa và phân tích kết quả hoạt động kinh doanh............. 21
2.2 Phƣơng pháp nghiên cứu ........................................................................... 23
2.2.1 Phƣơng pháp thu thập số liệu.................................................................. 23
2.2.2 Phƣơng pháp phân tích số liệu ................................................................ 23
CHƢƠNG 3: GIỚI THIỆU TỔNG QUAN VỀ CÔNG TY CỔ PHẦN
THỰC PHẨM SAO TA ................................................................................. 25
3.1 Lịch sử hình thành và phát triển ................................................................ 25
3.1.1 Khái quát sơ lƣợc về công ty .................................................................. 25
3.1.2 Lịch sử hình thành và phát triển ............................................................. 26
3.2 Ngành nghề kinh doanh ............................................................................. 27
3.3 Cơ cấu tổ chức bộ máy của công ty ........................................................... 27
3.3.1 Bộ máy quản lý của công ty ................................................................... 27

3.3.2 Chức năng nhiệm vụ của từng bộ phận .................................................. 28

viii


3.4 Tổ chức bộ máy kế toán ............................................................................. 29
3.4.1 Sơ đồ tổ chức .......................................................................................... 29
3.4.2 Chế độ kế toán và hình thức kế toán....................................................... 30
3.4.3 Phƣơng pháp kế toán .............................................................................. 32
3.5 Khái quát tình hình hoạt động kinh doanh của công ty qua 3 năm
(2011 – 2013) và 6 tháng đầu năm 2014 ......................................................... 33
3.5.1 Khái quát kết quả hoạt động kinh doanh của công ty qua 3 năm
(2011 – 2013) ................................................................................................... 33
3.5.2 Khái quát kết quả hoạt động kinh doanh của công ty trong 6 tháng
đầu năm (2012 – 2014) .................................................................................... 36
3.6 Thuận lợi, khó khăn và phƣơng hƣớng phát triển ..................................... 38
3.6.1 Thuận lợi ................................................................................................. 38
3.6.2 Khó khăn ................................................................................................. 38
3.6.3 Phƣơng hƣớng phát triển ........................................................................ 38
CHƢƠNG 4: THỰC TRẠNG VỀ CÔNG TÁC KẾ TOÁN VÀ XÁC
ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN THỰC
PHẨM SAO TA............................................................................................... 40
4.1 Kế toán xác định kết quả kinh doanh......................................................... 40
4.1.1 Kế toán các khoản doanh thu – thu nhập ................................................ 40
4.1.2 Kế toán các khoản chi phí kinh doanh .................................................... 45
4.1.3 Kế toán xác định kết quả kinh doanh...................................................... 57
4.1.4 Lập báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh quý I năm 2014 .................. 58
4.2 Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh .................................................. 59
4.2.1 Phân tích tình hình doanh thu của công ty trong quý I (2012 – 2014) ... 59
4.2.2 Phân tích tình hình chi phí của công ty trong quý I (2012 – 2014) ........ 65

4.2.3 Phân tích tình hình lợi nhuận của công ty quý I (2012 – 2014) ............. 70
4.2.4 Phân tích các nhân tố ảnh hƣởng đến kết quả hoạt động kinh doanh
của Công ty ...................................................................................................... 74
4.2.5 Đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh của công ty thông qua các
chỉ tiêu sinh lời................................................................................................. 75

ix


CHƢƠNG 5: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN CÔNG TÁC
KẾ TOÁN XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI CÔNG TY CỔ
PHẦN THỰC PHẨM SAO TA ...................................................................... 78
5.1 Nhận xét chung .......................................................................................... 78
5.1.1 Nhận xét về công tác kế toán .................................................................. 78
5.1.2 Nhận xét về hiệu quả hoạt động kinh doanh.......................................... 79
5.2 Một số giải pháp hoàn thiện công tác kế toán ........................................... 80
5.3 Một số giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh ...................... 80
5.3.1 Giải pháp tăng doanh thu ........................................................................ 80
5.3.2 Giải pháp giảm chi phí ............................................................................ 81
CHƢƠNG 6: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .................................................. 82
6.1 Kết luận ...................................................................................................... 82
6.2 Kiến nghị.................................................................................................... 82
TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................................. xiv
DANH MỤC PHỤ LỤC .................................................................................. xv

x


DANH SÁCH BẢNG
Trang

Bảng 3.1: Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh của Công ty qua 3 năm
(2011 – 2013) ................................................................................................... 34
Bảng 3.2: Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh của Công ty trong 6
tháng đầu năm (2012 – 2014) .......................................................................... 37
Bảng 4.1: Bảng tính toán chi tiết đối với doanh thu bán hàng của các
nghiệp vụ phát sinh trong quý I năm 2014 ...................................................... 42
Bảng 4.2: Bảng tính toán chi tiết đối với giá vốn hàng bán của các nghiệp
vụ phát sinh trong quý I năm 2014 .................................................................. 46
Bảng 4.3: Bảng tổng hợp chi tiết chi phí bán hàng của các nghiệp vụ phát
sinh trong quý I năm 2014 ............................................................................... 50
Bảng 4.4: Bảng tổng hợp chi tiết chi phí quản lý doanh nghiệp của các
nghiệp vụ phát sinh trong quý I năm 2014 ...................................................... 53
Bảng 4.5: Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh của Công ty trong quý I
năm 2014.......................................................................................................... 59
Bảng 4.6: Tổng hợp doanh thu và thu nhập của Công ty trong quý I (2012
– 2014) ............................................................................................................. 60
Bảng 4.7: Tổng hợp doanh thu thuần về bán hàng và cung cấp dịch vụ của
Công ty trong quý I (2012 – 2014) .................................................................. 62
Bảng 4.8: Tổng hợp các khoản chi phí của Công ty trong quý I (2012
– 2014) ............................................................................................................. 66
Bảng 4.9: Tổng hợp lợi nhuận của Công ty trong quý I (2012 – 2014) .......... 71
Bảng 4.10: Tổng hợp một số chỉ tiêu sinh lời của Công ty trong quý I
(2012 – 2014) ................................................................................................... 75

xi


DANH SÁCH HÌNH
Trang
Hình 2.1 Sơ đồ hạch toán doanh thu bán hàng ................................................ 04

Hình 2.2 Sơ đồ hạch toán các khoản giảm trừ doanh thu ................................ 06
Hình 2.3 Sơ đồ hạch toán doanh thu hoạt động tài chính ................................ 07
Hình 2.4 Sơ đồ hạch toán các khoản thu nhập khác ........................................ 08
Hình 2.5 Sơ đồ hạch toán giá vốn hàng bán .................................................... 10
Hình 2.6 Sơ đồ hạch toán chi phí hoạt động tài chính ..................................... 12
Hình 2.7 Sơ đồ hạch toán chi phí bán hàng ..................................................... 14
Hình 2.8 Sơ đồ hạch toán chi phí quản lý doanh nghiệp ................................. 16
Hình 2.9 Sơ đồ hạch toán chi phí khác ............................................................ 17
Hình 2.10 Sơ đồ hạch toán chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp ..................... 18
Hình 2.11 Sơ đồ hạch toán kết quả hoạt động kinh doanh .............................. 20
Hình 3.1 Sơ đồ tổ chức bộ máy quản lý của công ty ....................................... 27
Hình 3.2 Sơ đồ tổ chức bộ máy kế toán của công ty ....................................... 29
Hình 3.3 Sơ đồ trình tự ghi chép sổ sách theo hình thức chứng từ ghi sổ ....... 32
Hình 4.1 Biểu đồ thể hiện doanh thu bán hàng của Công ty trong quý I
(2012 – 2014) ................................................................................................... 63
Hình 4.2 Biểu đồ thể hiện doanh thu hoạt động tài chính của Công ty
trong quý I (2012 -2014).................................................................................. 64
Hình 4.3 Biểu đồ thể hiện chi phí giá vốn hàng bán của Công ty trong quý
I (2012 – 2014) ................................................................................................ 67
Hình 4.4 Biểu đồ thể hiện chi phí tài chính của Công ty trong quý I (2012
– 2014) ............................................................................................................. 68
Hình 4.5 Biểu đồ thể hiện lợi nhuận sau thuế của Công ty trong quý I
(2012 – 2014) ................................................................................................... 73

xii


DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
CP

: Cổ phần

XĐKQKD

: Xác định kết quả kinh doanh

QĐ

: Quyết định

BTC

: Bộ tài chính

TK

: Tài khoản

GTGT

Giá trị gia tăng

TSCĐ

Tài sản cố định

K/C

Kết chuyển

DT

Doanh thu

CKTM

Chiết khấu thƣơng mại

HBBTL

Hàng bán bị trả lại

GGHB

Giảm giá hang bán

KH

Khách hàng

TNDN

Thu nhập doanh nghiệp

HĐKD

Hoạt động kinh doanh

SXKD

Sản xuất kinh doanh

HĐTC

Hoạt động tài chính

BH

Bán hàng

QLDN

Quản lý doanh nghiệp

HĐBH

Hóa đơn bán hàng

xiii


CHƢƠNG 1
GIỚI THIỆU
1.1 LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Kết quả hoạt động kinh doanh, sự mong đợi của tất cả các công ty, doanh
nghiệp. Nó đánh giá sự thành bại sau một năm dài phấn đấu và nổ lực. Vậy để
một doanh nghiệp ngày càng phồn thịnh, phát triển mạnh, tiến sâu và xa hơn
trong sự nghiệp kinh doanh đòi hỏi nhà lãnh đạo phải nắm rõ tình hình hoạt
động kinh doanh hiện tại và hoạch định chiến lƣợc kinh doanh cho tƣơng lai.
Để làm đƣợc điều này thì việc xác định và phân tích hiệu quả hoạt động kinh

doanh để thấy đâu là thế mạnh, đâu là điểm yếu nhằm khắc phục nhƣợc điểm
và phát huy những lợi thế trong kinh doanh là nhiệm vụ hàng đầu của mỗi
doanh nghiệp.
Việc xem xét và tính toán kết quả kinh doanh không những giúp nhà
quản lý biết đƣợc hiệu quả sản xuất kinh doanh của công ty mà còn giúp nhà
quản lý phân tích, tìm ra các giải pháp thích hợp nhằm tăng doanh thu và giảm
chi phí một cách hợp lý để nâng cao hiệu hiệu quả hoạt động kinh doanh của
công ty. Vì thế việc đánh giá và nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của
công ty cũng là một trong những vấn đề đƣợc quan tâm hàng đầu.
Mặt khác, trong giai đoạn hội nhập và phát triển kinh tế nhƣ hiện nay, đã
tạo ra vô vàn cơ hội cũng nhƣ thách thức cho doanh nghiệp. Vì thế việc phân
tích kết quả hoạt động kinh doanh hàng năm ngoài việc giúp doanh nghiệp
nắm bắt đƣợc thuận lợi và khó khăn, giải quyết những tồn tại và bất cập của
doanh nghiệp, cũng từ đó nắm bắt đƣợc nhu cầu ngày càng thông minh của
ngƣời tiêu dùng để có hƣớng điều chỉnh sản phẩm làm ra cho phù hợp với thị
hiếu của khách hàng. Chỉ có chiếm đƣợc lòng tin của khách hàng mới là sự
nghiệp lâu dài mà các doanh nghiệp cần phấn đấu, vì đó là nguồn sống của tất
cả các doanh nghiệp, là niềm tự hào của một doanh nghiệp thành đạt, đó cũng
là mục tiêu phấn đấu của các doanh ngiệp chƣa đủ mạnh, chƣa đủ sức cạnh
tranh trong môi trƣờng cạnh tranh khốc liệt.
Từ đó cho thấy, việc xác định và phân tích hiệu quả hoạt động kinh
doanh có ý nghĩa vô cùng quan trọng, nó quyết định đến sự thành công hay
thất bại trong kinh doanh của một công ty. Hiểu rõ tầm quan trọng đó, nên em
chọn đề tài “Kế toán xác định và phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh tại
Công ty Cổ phần Thực phẩm Sao Ta” làm đề tài tốt nghiệp của mình.

1


1.2 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU

1.2.1 Mục tiêu nghiên cứu chung
Kế toán xác định và phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh tại Công ty
Cổ phần Thực phẩm Sao Ta, từ đó đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện
công tác kế toán và nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh tại Công ty.
1.2.2 Mục tiêu cụ thể
- Đánh giá khái quát hoạt động kinh doanh của Công ty qua 3 năm (2011
– 2013) và 6 tháng đầu năm 2014.
- Kế toán xác định kết quả hoạt động kinh doanh của Công ty trong quý I
năm 2014.
- Phân tích và đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh của Công ty trong
quý I (2012 – 2014).
- Nhận xét và đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác kế toán
và nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh tại Công ty Cổ phần Thực phẩm
Sao Ta.
1.3 PHẠM VI NGHIÊN CỨU
1.3.1 Phạm vi về không gian
Đề tài kế toán xác định và phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh tại
Công ty Cổ phần Thực phẩm Sao Ta, Km 2132, Quốc lộ 1A, Phƣờng 2, Thành
phố Sóc Trăng, Tỉnh Sóc Trăng.
1.3.2 Phạm vi về thời gian
- Đề tài đƣợc nghiên cứu từ ngày 11/8/2014 đến ngày 17/11/2014.
- Số liệu đƣợc sử dụng trong đề tài là số liệu đƣợc thu thập từ năm 2011
– 2013 và 6 tháng đầu năm 2014.
1.3.3 Đối tƣợng nghiên cứu
Đối tƣợng nghiên cứu của đề tài là kế toán xác định và phân tích hiệu
quả hoạt động kinh doanh tại Công ty Cổ phần Thực phẩm Sao Ta.

2

CHƢƠNG 2
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.1 CƠ SỞ LÝ LUẬN
2.1.1 Kế toán các khoản doanh thu và thu nhập
2.1.1.1 Kế toán doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ
a) Khái niệm
Doanh thu bán hàng là tổng giá trị đƣợc thực hiện do bán hàng hóa, sản
phẩm, cung cấp lao vụ, dịch vụ cho khách hàng. Tổng doanh thu bán hàng là
số tiền ghi trên hóa đơn bán hàng, trên hợp đồng cung cấp lao vụ, dịch vụ.
b) Chứng từ sử dụng
Hóa đơn GTGT, hóa đơn bán hàng, bảng thanh toán hàng đại lý, phiếu
thu tiền bán hàng, phiếu giao hàng,…
c) Tài khoản sử dụng
- Tài khoản 511 – Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ.
- Bên nợ:

+ Thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế xuất nhập khẩu và thuế GTGT tính theo
phƣơng pháp trực tiếp phải nộp tính trên doanh thu bán hàng thực tế của doanh
thu trong kỳ.
+ Khoản giảm giá hàng bán, trị giá hàng bị trả lại, chiết khấu thƣơng mại.
+ Cuối kỳ, kế toán kết chuyển doanh thu bán hàng sang tài khoản 911 để
xác định kết quả kinh doanh.
- Bên có: Doanh thu bán sản phẩm, hàng hóa và cung cấp lao vụ, dịch vụ
của doanh nghiệp thực hiện trong kỳ hạch toán.
- Tài khoản 511 không có số dƣ cuối kỳ.
- Tài khoản 511 có 6 tài khoản cấp 2:
+ TK 5111: Doanh thu bán hàng hóa.
+ TK 5112: Doanh thu bán thành phẩm.
+ TK 5113: Doanh thu cung cấp dịch vụ.
+ TK 5114: Doanh thu trợ cấp, trợ giá.

+ TK 5117: Doanh thu kinh doanh bất động sản.
+ TK 5118: Doanh thu khác.
3


d) Sơ đồ hạch toán
TK 511

TK 333

TK 111, 112, 131

Thuế GTGT phải nộp theo

DT bán hàng không chịu

phƣơng pháp trực tiếp

thuế GTGT

TK 33311

TK 521, 531, 532
K/C các khoản giảm DT

DT bán hàng chịu

TK 911

thuế GTGT

K/C sang 911
XĐKQKD

Nguồn: Bài giảng kế toán tài chính 1, Trần Quốc Dũng, 2010

Hình 2.1 Sơ đồ hạch toán doanh thu bán hàng
2.1.1.2 Kế toán các khoản giảm trừ doanh thu
a) Kế toán chiết khấu thương mại
* Khái niệm: Chiết khấu thƣơng mại phản ánh số tiền mà doanh nghiệp
giảm trừ hoặc thanh toán cho khách hàng do việc khách hàng đã mua hàng hóa
dịch vụ với số lƣợng lớn theo thỏa thuận về chiết khấu thƣơng mại đã ghi trên
hợp đồng mua bán hoặc các cam kết mua bán hàng hóa.
* Chứng từ sử dụng: Hóa đơn bán hàng, hóa đơn GTGT, hợp đồng kinh
tế,....
* Tài khoản sử dụng:
- Tài khoản 521 – Chiết khấu thƣơng mại.
- Bên nợ: Số tiền chiết khấu đã chấp nhận thanh toán cho khách hàng.
- Bên có: Cuối kỳ, kế toán kết chuyển toàn bộ chiết khấu thƣơng mại
phát sinh trong kỳ sang tài khoản 511 để xác định doanh thu.
- Tài khoản 521 không có số dƣ cuối kỳ.

4


b) Hàng bán bị trả lại
* Khái niệm: Hàng bán bị trả lại phản ánh giá trị số sản phẩm, hàng hóa,
lao vụ, dịch vụ đã tiêu thụ bị khách hàng trả lại do vi phạm hợp đồng kinh tế,
vi phạm cam kết nhƣ hàng bị mất, kém phẩm chất, không đúng chủng loại,
quy cách,...
* Chứng từ sử dụng: Hợp đồng kinh tế, hóa đơn GTGT,...

* Tài khoản sử dụng:
- Tài khoản 531 – Hàng bán bị trả lại.
- Bên nợ: Trị giá hàng bán, thành phẩm bị trả lại.
- Bên có: Cuối kỳ, kế toán kết chuyển toàn bộ trị giá hàng bán bị trả lại
trong kỳ sang tài khoản 511 để xác định doanh thu.
- Tài khoản 531 không có số dƣ cuối kỳ.
c) Giảm giá hàng bán
* Khái niệm: Giảm giá hàng bán phản ánh số tiền giảm trừ cho khách
hàng đƣợc ngƣời bán chấp nhận trên giá đã thỏa thuận vì lý do hàng bán kém
phẩm chất hay không đúng quy cách theo quy định trong hợp đồng kinh tế.
* Chứng từ sử dụng: Hợp đồng kinh tế, hóa đơn GTGT,...
* Tài khoản sử dụng:
- Tài khoản 532 – Giảm giá hàng bán.
- Bên nợ: Các khoản giảm giá đã chấp thuận cho ngƣời mua do hàng bán
kém, mất phẩm chất, sai qui cách,… theo quy định trong hợp đồng kinh tế.
- Bên có: Cuối kỳ, kế toán kết chuyển toàn bộ giá trị hàng bị trả lại sang
tài khoản 511 để xác định doanh thu.
- Tài khoản 532 không có số dƣ cuối kỳ.

5


e) Sơ đồ hạch toán
TK 111, 112, 131…

TK 521, 531, 532
Khoản CKTM, HBBTL
GGHB phát sinh

TK 511

Cuối kỳ, K/C các khoản
làm giảm doanh thu

TK 3331
Thuế GTGT
hoàn lại cho KH

Nguồn: Bài giảng kế toán tài chính 1, Trần Quốc Dũng, 2010

Hình 2.2 Sơ đồ hạch toán các khoản giảm trừ doanh thu
2.1.1.3 Kế toán doanh thu hoạt động tài chính
a) Khái niệm
Doanh thu hoạt động tài chính là tổng giá trị các lợi ích kinh tế doanh
nghiệp thu đƣợc trong kỳ kế toán, phát sinh từ các hoạt động đầu tƣ tài chính
và hoạt động kinh doanh về vốn khác của doanh nghiệp, bao gồm:
- Thu lãi từ các hoạt động góp vốn liên doanh, liên kết, lãi góp vốn cổ
phần, lãi tiền gởi ngân hàng, lãi cho vay,....
- Thu lãi do hoạt động bán ngoại tệ, thu về chênh lệch tỷ giá hối đoái.
- Lãi chuyển nhƣợng vốn, thu hồi vốn.
- Thu tiền chiết khấu thanh toán đƣợc hƣởng khi mua hàng.
- Hoạt động tài chính khác.
b) Chứng từ sử dụng
Phiếu thu, giấy báo có, hóa đơn GTGT, hợp đồng cho vay, quyết định
chia cổ tức,....
c) Tài khoản sử dụng
- Tài khoản 515 – Doanh thu hoạt động tài chính.
- Bên nợ:
+ Số thuế GTGT phải nộp theo phƣơng pháp trực tiếp.

6


+ Cuối kỳ, kế toán kết chuyển doanh thu hoạt động tài chính sang tài
khoản 911 để xác định kết quả kinh doanh.
- Bên có: Doanh thu hoạt động tài chính phát sinh trong kỳ.
- Tài khoản 515 không có số dƣ cuối kỳ.
d) Sơ đồ hạch toán
TK 515

TK 911

K/C doanh thu tài chính

TK 111, 112, 138, 152
Thu nhập từ các khoản
đầu tƣ liên doanh

TK 112
Lãi tiền gửi ngân hàng

TK 331
Chiết khấu thanh toán
đƣợc hƣởng

Nguồn: Bài giảng kế toán tài chính 1, Trần Quốc Dũng, 2010

Hình 2.3 Sơ đồ hạch toán doanh thu hoạt động tài chính
2.1.1.4 Kế toán thu nhập khác
a) Khái niệm

Thu nhập khác là các khoản thu mà doanh nghiệp không dự tính trƣớc
đƣợc hoặc có dự tính đến nhƣng ít có khả năng thực hiện hoặc là những khoản
thu không mang tính thƣờng xuyên, bao gồm:
- Thu do thanh lý, nhƣợng bán TSCĐ.
- Thu về tiền phạt do khách hàng vi phạm hợp đồng.
- Thu đƣợc các khoản khó đòi, đã xử lý xóa sổ.
- Thu nhập quà biếu, tặng bằng tiền hay hiện vật.
- Các khoản thu nhập khác từ bán vật tƣ, hàng hóa, tài sản thừa,....

7


b) Chứng từ sử dụng
Phiếu thu, giấy báo có, biên bản thanh lý TSCĐ, hóa đơn GTGT, hợp
đồng kinh tế, quyết định về việc hoàn thuế,...
c) Tài khoản sử dụng
- Tài khoản 711 – thu nhập khác.
- Bên nợ:
+ Số thuế GTGT phải nộp (nếu có) theo phƣơng pháp trực tiếp đối với
các khoản thu nhập khác (nếu có).
+ Cuối kỳ, kế toán kết chuyển các khoản thu nhập khác phát sinh trong
kỳ sang tài khoản 911 để xác định kết quả kinh doanh.
- Bên Có: Các khoản thu nhập khác phát sinh trong kỳ.
- Tài khoản 711 không có số dƣ cuối kỳ.
d) Sơ đồ hạch toán
TK 911

TK 111, 112, 131

TK 711

Thu nhập từ thanh lý,
nhƣợng bán TSCĐ

K/C các khoản
thu nhập khác

TK 333
Thuế GTGT
phải nộp

TK 3331
Thuế GTGT đƣợc miễn,
giảm trừ vào số thuế
GTGT phải nộp

TK 334, 338
Thu tiền phạt trừ vào
tiền ký quỹ

Nguồn: Bài giảng kế toán tài chính 1, Trần Quốc Dũng, 2010

Hình 2.4 Sơ đồ hạch toán các khoản thu nhập khác

8


2.1.2 Kế toán các khoản chi phí
2.1.2.1 Kế toán giá vốn hàng bán
a) Khái niệm
Giá vốn hàng bán là giá thực tế xuất kho của sản phẩm gồm cả chi phí

mua hàng phân bổ cho số hàng hóa đã bán trong kỳ đối với doanh nghiệp
thƣơng mại, hoặc là giá thành lao vụ, dịch vụ hoàn thành và đã đƣợc xác định
là tiêu thụ và các khoản khác đƣợc tính vào giá vốn để xác định kết quả kinh
doanh trong kỳ.
b) Chứng từ sử dụng
Phiếu xuất kho, hóa đơn bán hàng (kiêm phiếu xuất kho), biên bản xuất
thành phẩm,...
c) Tài khoản sử dụng
- Tài khoản 632 – Giá vốn hàng bán.
- Bên nợ: Trị giá vốn của thành phẩm, hàng hóa, dịch vụ đã cung cấp cho
khách hàng trong kỳ.
- Bên có:
+ Trị giá vốn của thành phẩm, hàng hóa, dịch vụ cung cấp cho khách
hàng bị trả lại.
+ Cuối kỳ, kế toán kết chuyển giá vốn của thành phẩm, hàng hóa, dịch
vụ đã tiêu thụ trong kỳ sang tài khoản 911 để xác định kết quả kinh doanh.
- Tài khoản 632 không có số dƣ cuối kỳ.

9


d) Sơ đồ hạch toán
TK 632

TK 154, 155
TP sản xuất ra tiêu thụ ngay
không qua nhập kho

TK 911
Cuối kỳ, K/C

giá vốn hàng bán
bán để xác định KQKD

TK 157
Xuất hàng

Hàng gửi bán đƣợc

gửi bán

xác định đã tiêu thụ

TK 159
Hoàn nhập khoản dự

TK 159

phòng đã lập từ trƣớc
Lập dự phòng giảm giá hàng
tồn kho

TK 155,156
Thành phẩm, hàng hóa

TK 241, 138

đã bán bị trả lại nhập kho
Xử lý hao hụt hàng tồn kho
Chi phí xây dựng vƣợt mức

Nguồn: Bài giảng kế toán tài chính 1, Trần Quốc Dũng, 2010

Hình 2.5 Sơ đồ hạch toán giá vốn hàng bán
2.1.2.2 Kế toán chi phí hoạt động tài chính
a) Khái niệm
Chi phí hoạt động tài chính là các khoản chi phí trực tiếp liên quan tới
các khoản đầu tƣ hoạt động tài chính và hoạt động vay vốn của doanh nghiệp,
bao gồm:
- Chi phí mua bán chứng khoản kể cả tốn thất trong đầu tƣ (nếu có).
- Lỗ do nhƣợng bán ngoại tệ.
- Lỗ liên doanh, lỗ chuyển nhƣợng vốn, lỗ thu hồi vốn.
- Chi phí lãi tiền vay phải trả.
- Chi phí thuê tài chính,....

10