Hướng dẫn soạn bài : Cha Tôi (Trích Đặng Dịch Trai ngôn hành lục)

CHA TÔI
(Trích n g D ch Trai ngôn hành l c )
n g Huy Tr
I. KI N TH C C B N
1. n g Huy Tr (1825-1874) hi u là T nh Trai và V ng Tân, t là
Hoàng Trung, ng i làng Thanh L n g, huy n H n g i n , t nh Th a
Thiên - Hu . N m 1843, n g Huy Tr
c nhân, n m 1848 Ti n
s nh ng vì ph m huý ông ã b ánh tr t và b t c luôn h c v c
nhân.
2. n g D ch Trai ngôn hành l c là thu c th lo i kí, thu c lo i v n t
thu t. Tác ph m là nh ng trang h i t n g c a tác gi v ng i cha
áng kính c a n g Huy Tr v cha ông là n g V n Tr ng (tên hi u
là D ch Trai). Qua ó th hi n nh ng quan ni m v cu c s ng.
II. RÈN K N N G
1. o n trích l n l t thu t l i ba s ki n tiêu bi u, ba khúc ngo t trên
n g thi c c a nhân v t tôi (t c n g Huy Tr ).
S ki n th nh t x y ra vào mùa thu n m Quý Mão (1843), nhân v t
tôi c nhân ngay l n u i thi v i m c ích làm quen tr n g thi.
Nghe tin con , m t tin vui i v i c gia t c, dòng h nh ng ng i
cha l i có ph n ng th t l “cha tôi d a vào cây xoài, n c m t t áo”
nh là “g p vi c ch ng lành”. Và ông gi i thích “có gì áng vui âu.
t cao là dành cho ng i có phúc c . Con tôi tính tình ch a
già d n, ch a có c nghi p gì... C nhân ã nói “Thi u niên n g
khoa nh t b t h nh dã!”.
S ki n th hai là “Khoa thi H i mùa xuân n m i nh Mùi Nhân t
tu n i khánh c a c Hi n t Ch n g Hoàng Thi u Tr , vua cho
m Ân khoa”. Và nhân v t tôi l i . Ph n ng c a ng i cha là lo
l ng. Không ph i ng i cha không tin vào kh n ng c a con mình. Mà
ông lo l ng vi c
t quá s m và quá d dàng có th s gây nên thói

t mãn, kiêu ng o, tr thành có h i i v i ng i con.
S ki n th ba là hai s vi c n g th i x y ra trong gia ình
ng i ca
t m lòng và nhân cách c a ng i cha. “bác ng y n g V n Ch c
m t... Tôi thì v a b ánh h ng trong kì thi ì nh... C nhà l i càng
bu n cho tôi”. Tr c hai tin d y, n g V n Tr ng au n tr c cái
ch t c a ng i anh và coi vi c con trai b ánh h ng là “không có
chuy n gì áng k ”. Ng i cha ã có cách ng x r t h p o làm
ng i . T m lòng c a ng i cha y c th hi n rõ l i nói c a ông
trong ph n k t o n trích. Khi vi c tang ng i anh trai ã h i th , ông
m i quay sang khuyên nh con trai. L i khuyên nh này là tâm s
gi u kín t n i sâu th m t m lòng ng i cha: “ ã vào thi ì nh thì


không còn ánh tr t n a, t i Lê n nay nh th lâu mà nay con
l i b ánh tr t ”. Ông ch ra sai l m c a và khuyên nh con trai
nh ng l i th u tình t lí.
2. Câu tr l i c a thân ph n g Huy Tr th hi n s khiêm t n (
t cao là dành cho ng i có phúc c . Con tôi tính tình ch a già
d n, ch a có c nghi p gì), n g th i th hi n s chín ch n c a m t
ng i t ng tr i. Câu nói y ã có ng m ý r ng: m c ích c a vi c thi
c không nh t thi t ph i
t
làm quan ngay. S i cái gì d
ki m thì không c trân tr ng dù nó r t quý giá. Dù là ng i có tài
n ng th c s nh ng n u
t quá s m s sinh ra kiêu ng o và t
mãn. Trong nhi u tr n g h p, câu Thi u niên n g khoa nh t b t h nh
dã! Là úng, b i nhi u khi s u
t quá s m, thành công quá d

dàng khi n nhi u ng i sinh ra t mãn, kiêu ng o sinh ra ch quan coi
th n g ng i khác.
3. L i khuyên nh c a ng i cha i v i ng i con mang tính tri t lí
sâu s c. Tri t lí ó có th thu g n trong câu “Th t b i là m thành
công”. Ông v a r n d y (vi c con b ánh h ng và t c b ng c nhân
là m t l i l n, khó tha th ) v a khuyên nh , an i con. Ng i cha ã
giup sng i con nh n ra l i l m c a mình nh ng không tuy t v ng mà
có thêm ngh l c, ý chí ti p t c v n lên.
Lí l và quan ni m v chuy n thi c , v thành công và th t b i c a
ng i cha u r t sâu s c. ó c ng chính là m t bài h c nhân sinh quý
giá cho ng i i sau.
4.
i , i u quan tr ng không ph i là thành công hay th t b i. i u
quan tr ng là ta ph i bi t vì sao mình th t b i, t ó rút ra bài h c cho
b n thân. Thành công không kiêu ng o t mãn, th t b i không bi quan
tuy t v ng. Ph i bi t mình bi t ta, bi t s ng cho úng m c và ph i bi t
n g lên sau khi ngã.
5. o n k t “Ông Ph m V n Huy Thiên L c... s a ch a” là m t bài
h c nhân sinh sâu s c. Bài h c ó là: bi t n g lên sau khi ngã, nh n
ra sai l m c a mình s a ch a là i u áng quý nh t con ng i , nó
còn quan tr ng h n c thành công. Ông n g V n Tr ng ã d n ra các
t m g n g v tinh th n v n lên, v ý chí ngh l c
r n d y và n g
viên con trai. i u ó có ý ngh a r t quan tr ng i v i n g Huy Tr
trong hoàn c nh ó.
WWW.SOANBAI.COM