Hướng dẫn soạn bài : Luyện tập về hiện tượng tách từ

LUY Ệ
N TẬ
P V Ề HI Ệ
N TƯ
ỢN G

TÁCH T Ừ

I. KI Ế
N TH Ứ
C C ƠB Ả
N
T ừth ư
ờn g có c ấ
u tạ
o ổn đ
ị n h, các ti ế
ng trong m ộ
t t ừk ế
t hợ
p ch ặ
t ch ẽ
vớ
i nhau. Nh ư
ng khi s ửd ụ
ng, đ
ối v ớ
i mộ
t s ốt ừđ
a âm ti ế
t, các ti ế

ng
có th ểđ
ư
ợ c tách ra theo l ố
i đ
an xen t ừkhác vào. Cách táh t ừnh ưv ậ
y
tạ
o nh ạ
c đệ
i u cho câu đ
ồn g th ờ
i nh ấ
n mạ
nh đ
ư
ợc nộ
i dung c ầ
n làm rõ.
II. RÈN K Ĩ N Ă
NG
1. M ặ
t sao dày gió d ạ
n sư
ơn g
Thân sao b ư
ớm

chán ong ch ư
ờn g b ấ

y thân

a. Các t ừdày d ạ
n , chán ch ư
ờn g đ
ư
ợ c tách ra theo cách đ
an xen t ừ
ng ữ
. Hình th ứ
c ban đ
ầu c ủ
a chúng là: dày d ạ
n gió s ư
ơn g, b ư
ớm ong
chán ch ư
ờn g.
b. Hi ệ
n tư
ợn g tách t ừnh ưtrên t ạ
o nên hai nh ịp đ
ôi, đ
ối x ứ
ng hài hoà
để nh ấ
n mạ
nh đề
i u mu ố
n nói. Trong câu th ơnày nó t ạ

o ra kh ản ă
ng
th ểhi ệ
n tâm tr ạ
ng day d ứ
t, đ
au kh ổd ằ
n vặ
t củ
a nàng Ki ề
u khi ph ả
i
số
ng trong c ả
nh nh ụ
c nhã ê ch ềở ch ố
n lầ
u xanh.
c. M ộ
t s ốví d ụv ềhi ệ
n tư
ợn g tách t ừ
: cay đ
ắn g, sa s ẩ
y, đ
ắn đ
o.
- Quán r ằ
ng ghét vi ệ
c tầ

m phào
Ghét cay ghét đ
ắn g , ghét vào t ậ
n tâm
Ghét đ
ời Ki ệ
t Tr ụmê dâm
Để dân đến n ỗ
i sa h ầ
m sẩ
y hang.
(Nguy ễ
n Đ
ì nh Chi ể
u - Truy ệ
n Lụ
c Vân Tiên )
Làm ng ư
ời ph ả
i đ
ắn ph ả
i đ
o
Ph ả
i cân n ặ
ng nh ẹ
, ph ả
i dò nông sâu

2. Có th ểtách các c ụ
m t ừl ạ
c xiêu h ồ
n phách , đ
i v ề l ẻ loi thành
hồ
n xiêu phách l ạ
c, h ồ
n lạ
c phách xiêu, đ
i l ẻ v ề loi , v ề l ẻ
đ
i loi.
Đặt câu:
- Bóng ma lại hiện lên làm nó s ợ đến h ồn xiêu phách l ạc.
- Kể từ khi người chồng lên ngựa ra chiến trường thực hiện mộng
công hầu, người chinh phụ sống trong cảnh đi l ẻ v ề loi , cô đơn chờ
đợi.
3. Đặt câu với các thành ngữ sử dụng hiện tượng tách từ:
- Người dân quê tôi vẫn phải dãi gió d ầm s ương để làm ra hạt gạo.
- Mẹ tôi là người biết đối nhân x ử th ế.
4. Đi đâu mà v ội mà vàng
Mà vấp phải đá, mà quàng phải dây.
(Ca dao)
a. Trong câu trên, từ v ội vàng đã được tách bằng cách xen thêm từ
mà.
b. Hiện tượng tách từ trong câu trên tạo nhịp điệu cho câu ca dao, nhấn
mạnh điều muốn nói: không nên làm việc vội vàng cẩu thả.
c. Ví dụ tương tự:
- Dù ai nói ng ả nói nghiêng

Lòng ta vẫn vững như kiềng ba chân
(Ca dao)
- Cánh đồng nào cũng chôn vàng giấu bạc
B ờ biển nào cũng chói ng ọc ng ời châu .
(Nguyễn Bính - Bài thơ quê hương)
- Những là rày ước mai ao


Mười lăm năm ấy biết bao nhiêu tình
(Truyện Kiều – nguyễn Du)
5. Hiệu quả diễn đạt của hiện tượng tách từđối v ới các từ láy và từ
ghép: AB tách thành: A với/v ới chả B.
- Ăn v ới chả u ống
- Đi v ới chảđứng
- Xinh v ới chảđẹp
- Chồng v ới chả con, ...
Hiện tượng tách từ như trên tạo nên khả năng nhấn mạnh, khắc sâu
điều muốn nói, hàm ý chê bai. Chẳng hạn:
+ Trong bữa ăn, nếu em hậu đậu đánh đổ c ơm canh, mẹ em , nếu đang
bực dọc, nói: " Ăn v ới chả uống như thế à?
+ Một đứa trẻđi không cẩn thận nên bị ngã, người lớn sẽ trách mắng:
Đi v ới chảđứng như thế à?
+ Sau khi thoa một chút son lên môi, mặc chiếc váy mới, cô con gái
hỏi mẹ: "Mẹ thấy con gái mẹ có xinh không?" Người mẹ nói: "Xinh
với chảđẹp, cô tập trung vào việc học cho tôi nhờ."
WWW.SOANBAI.COM