Hướng dẫn soạn bài : Luyện tập về lập luận phân tích

LUY Ệ
N TẬ
P VỀLẬ
P LU Ậ
N PHÂN TÍCH
(Tác ph ẩ
m th ơ
)
I. KI Ế
N TH Ứ
C C ƠB Ả
N
1. Th ơ tr ữ tình là m ộ
t th ểlo ạ
i vă
n họ
c có ph ạ
m vi ph ổbi ế
n rộ
ng và
sâu. Th ơ ca là n ơ
i ph ả
n ánh đờ
i số
ng tâm h ồ
n , là ti ế
ng nói c ủ
a con
ng ườ
i , là rung độ
ng củ

a trái tim tr ướ
c cu ộ
c đời . Th ơ chú tr ọ
ng đế
n cái
đẹp , ph ầ
n thi vị c ủ
a tâm h ồ
n con ng ườ
i và cu ộ
c số
ng khách quan. V ẻ
đẹp và giá tr ị c ủ
a th ơtr ữtình được th ểhi ệ
n ở ngôn ng ữcô đọn g, giàu
hình ảnh và nh ạ
c đệ
i u. Vầ
n đệ
i u , s ựphân dòng t ạ
o nên nh ạ
c tính cho
th ơ
.
2. Khi phân tích tác ph ẩ
m th ơ c ầ
n chú ý đế
n ngôn ng ữ
, hình ảnh, ý
th ơ

, t ứth ơ
, hình t ượ
n g nhân v ậ
t tr ữtình, các bi ệ
n pháp ngh ệthu ậ
t,
nh ịp đệ
i u , nh ạ
c tính, m ố
i liên h ệgi ữ
a các y ế
u t ốc ủ
a bài th ơ
. Phân tích
tác ph ẩ
m th ơ là khám phá, làm rõ v ẻđẹ
p ngh ệthu ậ
t và giá tr ị n ộ
i dung
củ
a tác ph ẩ
m th ểhi ệ
n ở cả
m hứ
ng nhân v ă
n và ngh ệthu ậ
t t ổch ứ
c
ngôn t ừc ủ
a nhà th ơ

.
II. RÈN K Ĩ N Ă
NG
Câu 1
a. N ộ
i dung chính mà ng ườ
i vi ế
t mu ố
n làm n ổ
i bậ
t qua đ
o ạn v ă
n là
cách dùng t ừtinh t ế
, đcặ s ắ
c, độ
c đ
áo c ủ
a Nguy ễ
n Du trong hai câu
th ơ Ki ề
u:
“Cậy

em em có chịu lời

Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa”.
b. Để làm nổi bật nội dung trên, tác giảđã dựa vào từ ngữ, âm điệu

thơ, ngữ nghĩa của văn bản.
- Nét đặc sắc trong cách phân tích của tác giả:
+ Bám sát văn bản, nắm bắt được cái “thần” của câu ch ữ, ch ỉ ra được
các “nhãn tự” của văn bản (cậy, chịu, lạy, thưa)
+ Linh hoạt trong việc liên tiếp so sánh, liên hệ, đối chiếu các “nhãn
tự” với các từ gần nghĩa, đồng âm từđó khẳng định s ự tinh tế, tài tình
trong việc dùng từ của Nguyễn Du: Không thể thay thế các từ Người
đã dùng bằng bất kì từ nào khác.
+ Đưa vào bài viết vốn hiểu biết vềđời sống, văn chương phong phú,
sâu sắc đầy kinh nghiệm của một con người t ừng trải, hiểu đời, hiểu
người…
+ Sử dụng từ ngữ trong sáng, sắc sảo; diễn đạt logic, uyển chuyển,
truyền cảm…
Câu 2
- Đề bài yêu cầu viết một đoạn văn phân tích một hình ảnh thơ, một
câu thơ, hoặc một đoạn thơ mà mình yêu thích.
- Có thể tuỳ chọn đối tượng để phân tích theo s ở thích của cá nhân.
- Nếu là thơ Nôm chú ý bám sát văn bản, phân tích câu chữ, nhịp điệu,
biện pháp tu từ, âm hưởng …thơ.
Nếu là thơ chữ Hán, chú ý đối chiếu bản dịch với bản phiên âm,
tránh bình tán tuỳ tiện, không có cơ sở.
- Nếu phân tích một hình ảnh thơ, một câu thơ, một đoạn th ơ chú ý đặt
vào văn cảnh.
- Chú ý phân tích cả về Nội dung và Nghệ thuật của câu thơ, đoạn
thơ…


G ợi ý vi ết đo ạn v ăn
Mở đoạn:
- Trích dẫn hình ảnh thơ, câu th ơ, đoạn th ơ…Nếu là bài thơ có thể m ở

bài gián tiếp.
Thân đoạn:
- Nội dung khái quát của câu thơ, đoạn thơ…ý nghĩa của hình ảnh
thơ? Vị trí của chúng trong câu thơ, đoạn thơ, bài thơ…?
- Tư tưởng của tác giả có gì mới lạ, độc đáo?
- Trong câu thơ, đoạn thơ…có từ ngữ nào độc đáo? Độc đáo ở điểm
nào?
- Tìm những biện pháp tu từ, chúng có gì lạ? Tác dụng của chúng?
- Vần thơ, nhịp điệu thơ có gì hay? Tác dụng của chúng?
Kết đoạn:
- Khẳng định thành công của hình ảnh th ơ, câu th ơ…và tài năng của
tác giả.