Bài Giảng Khối U Ung Thư

U


U






MỤC TIÊU
1. Nêu rõ và phân tích đònh nghóa của U.
2. Kể rõ và phân tích 3 cơ sở khoa học dùng
để phân loại và xác đònh danh pháp các
khối u. Cho thí dụ.
3. Kể rõ và phân tích các đặc điểm đại thể
của U
4. Kể rõ và phân tích các đặc điểm vi thể
của U
5. Kể rõ và phân tích đònh nghóa của u giả.


Các khối u có một lòch sử tồn tại cổ xưa như
lòch sử phát triển của con người.


Người cổ đại mô tả các khối u
- trên các cuộn giấy

cói papirút Ebers
(1500 năm trước

CN), papirút Edwin
Smith (1600 năm
trước CN)



Người cổ đại mô tả các khối u

- Bộ kinh Vệ đà (n độ) (năm 1500 trước
CN) trình bày nhiều khối u, xác nhận phải cắt
bỏ u mới khỏi bệnh




Tài liệu cổ đại của Trung Quốc (vào
khoảng 3000 - 2000 năm trước CN) cũng
bàn đến các khối u.
Tại

n độ, vào khoảng năm 2000 trước

CN, đã biết dùng thuốc mỡ arsenic đề
điều trò những u ác.




Hippocrate (470 - 380 trước CN), khuyên
nên đốt u bằng sắt nung đỏ



Đã biết phân biệt “u hiền lành” và “u nguy
hiểm” có thể làm chết người bệnh.


U vú dạng loét ở
tượng người Hy Lạp
Cổ



U không chỉ có ở người
Động vật

Người

Thực vật


U laø gì?


Là khối mô tân tạo
Tế bào tăng sản bất thường
Tồn tại lâu dài
Ít phụ thuộc vào cơ thể
Lành tính

Ác tính


2. DANH PHÁP VÀ PHÂN LOẠI U
Loại tế bào

Tạo phôi, tạo mô

Diễn tiến

-U sợi tuyến vú
-U mỡ

-U nghòch mầm
-U dây sống

-Lành tính
-Giáp biên
-Ác tính


U LÀNH
- Hình thái rõ rệt
- Bề mặt nhẵn
- Dễ sờ nắn
Vỏ bao rõ ràng
- Thuần nhất
- Đơn dạng
Cấu trúc mô đơn dạng
Nhân, bào tương ít biến đổi

- Tiến triển chậm
- Ít gây chết người

Thí dụ:
u mỡ, nêvi sắc tố, u cơ trơn tử cung




Ung Thư là khối mô tân tạo
Tế bào tăng sản bất thường
Phát triển rất nhanh
Hủy hoại lan rộng

Di căn

Tái phát

Chết người
Thí dụ:
Ung thư phổi, ung thư gan, ung thư dạ dày




U giáp biên ác
Tế bào tăng sản
bất thường

tiến triển chậm

Di căn không hằng đònh và rất muộn
Thí dụ: u đại bào xương (có thể giáp biên ác

hoặc ác rất rõ rệt),


u sợi bó


Cách
đặt
tên u
theo
danh
pháp
quốc
tế

Khối u lành
tên tiền tố
FIBRE
(tiền tố: mô sợi)

+
+ OMA

OMA
FIBROMA

(u sợi)

CHONDRO
+ OMA
(tiền tố: mô sụn)

CHONDROMA
(u sụn)

OSTEO
+
OMA
(tiền tố: mô xương)

OSTEOMA
(u xương)


Cách đặt tên u theo danh pháp
quốc tế
CARCINÔM

U ÁC

Xuất nguồn từ
thượng mô

Xuất nguồn từ
Trung mô

SARCÔM

- Tuyến
- tế bào gai
- tế bào đáy
- tế bào gan
-...

-

sợi
sụn
xương
mỡ
mạch máu
...


Ngoại lệ
LYMPHOÂM

- U LYMPHOÂ AÙC

MELANOÂM

- U HAÉC TOÁ AÙC

CARCINOSARCOÂM ?