Giáo trình Phay rãnh cắt đứt

TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ ĐỒNG NAI
KHOA CƠ KHÍ CHẾ TẠO

GIÁO TRÌNH
PHAY, BÀO RÃNH, CẮT ĐỨT
Biên soạn: PHẠM VĂN KIÊN


TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ ĐỒNG NAI
KHOA CƠ KHÍ CHẾ TẠO

GIÁO TRÌNH
PHAY, BÀO RÃNH, CẮT ĐỨT
Biên soạn: PHẠM VĂN KIÊN

2015


Lời nói đầu
Phát triển công nghiệp chế tạo máy là phát triển mọi ngành công nghiệp khác.
Trong chế tạo các loại rãnh được được sử dụng rất nhiều trong các loại máy công cụ, ví
dụ: lắp ghép then, lắp ghép mộng vuông, lắp ghép mộng én…
Cuốn giáo trình này viết về mô dun phay rãnh – cắt đứt góc gồm 3 bài:
Phay rãnh vuông
Phay rãnh tròn
Phay rãnh then
Nhằm trang bị và củng cố kiến thức phần phay rãnh - phay chốt cơ bản cho học
sinh, sinh viên và thợ nghề phay, hay thợ cơ khí.
Do biên soạn lần đầu, cuốn sách chắ chắn còn những thiếu sót. Tác giả mong nhận
được và trân trọng cảm ơn những ý kiến đóng góp của bạn đọc và đồng nghiệp để lần tái
bản sau, nội dung cuốn sách được hoàn chỉnh hơn.

Mục lục
Trang
Lời nói đầu

3

BÀI 1: PHAY RÃNH VUÔNG

5

BÀ I 2:PHAY RÃNH TRÒN

8

BÀI 3: PHAY RÃNH THEN

9


Phay rãnh – phay góc
…………………………………………………………………………………………………..

BÀI 1: PHAY RÃNH VUÔNG
Giới thiệu các loại rãnh

Hình 2.1: Các loại rãnh

………………………………………………………………………………………………

Khoa CKCT
5
Phạm Văn Kiên


Phay rãnh – phay góc
…………………………………………………………………………………………………..

I. Phay rãnh vuông trên máy phay vạn năng
1. Các loại dao phay dung để phay rãnh vuông

Hình 2.2: Các loại dao phay rãnh
………………………………………………………………………………………………
Khoa CKCT
6
Phạm Văn Kiên


Phay rãnh – phay góc
…………………………………………………………………………………………………..

2.Công việc chuẩn bị


Đọc bản vẽ



Chuẩn bị phôi



Chuẩn bị máy



Chuẩn bị dao



Chuẩn bị đồ gá



Chuẩn bị dụng cụ phụ, dụng cụ đo và kiểm tra

3.Trình tự gia công


Lắp đồ gá lên bàn máy



Lắp dao vào trục chính



Gá chi tiết lên đồ gá



Điều chỉnh máy



Chỉnh dao ngay tâm chi tiết gia công



Phay thô rãnh



Đo và kiểm tra rãnh



Gia công tinh rãnh đúng kích thước



Dừng máy lấy chi tiết, làm sạch ba via và kiểm tra

………………………………………………………………………………………………
Khoa CKCT
7
Phạm Văn Kiên


Phay rãnh – phay góc

…………………………………………………………………………………………………..

BÀI 2: PHAY RÃNH TRÒN
Hình dáng và dao phay rãnh tròn

Dụng cụ kiểm tra rãnh tròn

………………………………………………………………………………………………
Khoa CKCT
8
Phạm Văn Kiên


Phay rãnh – phay góc
…………………………………………………………………………………………………..

BÀI 3: PHAY RÃNH THEN
I.

II.

III.

PHÂN LOẠI THEN VÀ RÃNH THEN
1.

Then bằng

2.

Then vát

3.

Then bán nguyệt

4.

Then hoa

YÊU CẦU KỸ THUẬT KHI PHAY RÃNH THEN
1.

Độ chính xác kích thước gia công

2.

độ chính xác hính học

3.

độ chính xác vị trí

4.

độ nhẳn bề mặt

CÁC PHƯƠNG PHÁP PHAY RÃNH THEN
1.

Phay bằng dao phay ngón
Dao phay ngón dùng phay rãnh then

Gá dao – trục khi phay rãnh then

………………………………………………………………………………………………
Khoa CKCT
9
Phạm Văn Kiên


Phay rãnh – phay góc
…………………………………………………………………………………………………..

Phương pháp canh tâm dao

Các phương pháp ăn dao
Phương pháp khoan lỗ mồi
 Nếu dùng dao ngón có lỗ tâm, phải khoan lỗ mồi khi phay then
để tránh làm dao gảy
 Lỗ khoan mồi nên chọn nhỏ hơn bề rộng rảnh then một ít
Phương pháp không khoan lỗ
 Nếu dùng dao ngón có các lưỡi cắt phụ dài quá tâm,
có thể dùng như một mũi khoan để ăn sâu rồi tiến hành
phay đạt chiều dài của then
………………………………………………………………………………………………
Khoa CKCT
10
Phạm Văn Kiên

Phay rãnh – phay góc
…………………………………………………………………………………………………..

 Trường hợp cần cắt nhiều nhát, có thể ăn dao theo đường zic-zăc

2.

Phay bằng dao phay đĩa
Dao phay dĩa dùng phay rãnh then

Phương pháp canh tâm dao

3.

Phay rãnh then kín một đầu
Bản vẽ

………………………………………………………………………………………………
Khoa CKCT
11
Phạm Văn Kiên


Phay rãnh – phay góc
…………………………………………………………………………………………………..

 Yêu cầu:
 Độ nhám rãnh đạt Rz = 40.
 Độ không đối xứng của rãnh so với tâm chi tiết ≤ 0.05

 Độ không song song của rãnh so với đường tâm của chi tiết ≤ 0.1
 Trình tự thực hiện
 Gá phôi và gá dao (lưu ý rà cho hàm tĩnh của Ê tô song song với chuyển
động dọc của bàn máy.

………………………………………………………………………………………………
Khoa CKCT
12
Phạm Văn Kiên


Phay rãnh – phay góc
…………………………………………………………………………………………………..

 Chỉnh cho tâm dao trùng với tâm chi tiết.



Phay

thô



Phay

tinh

rãnh.

rãnh.

4.

Phay rãnh then kín hai đầu
Bản vẽ

………………………………………………………………………………………………
Khoa CKCT
13
Phạm Văn Kiên


Phay rãnh – phay góc
…………………………………………………………………………………………………..

 Yêu cầu:
 Độ nhám rãnh đạt Rz = 40.
 Độ không đối xứng của rãnh so với tâm chi tiết ≤ 0.05
 Độ không song song của rãnh so với đường tâm của chi tiết 0.1/100
 Trình tự thực hiện
 Gá phôi và gá mũi khoan (lưu ý rà cho hàm tĩnh của Ê tô song song với
chuyển động dọc của bàn máy - Khoan mồi.

 Gá dao – phay thô và phay tinh rãnh.

………………………………………………………………………………………………
Khoa CKCT
14
Phạm Văn Kiên

Phay rãnh – phay góc
…………………………………………………………………………………………………..

BÀI 4: BÀI TẬP THỰC HIỆN
Bản vẽ:

………………………………………………………………………………………………
Khoa CKCT
15
Phạm Văn Kiên


Phay rãnh – phay góc
…………………………………………………………………………………………………..

CÁC BƯỚC CHUẨN BỊ
 MÁY:
o Máy phay với đầu đứng
 DAO:
o Dao phay ngón Ø10, Ø8 (HSS ) dao phay đĩa ba mặt cắt Ø80 x 6 (HK).
o Mũi khoan Ø6.5 (HSS) .
o Dao phay đĩa ba mặt cắt Ø125 x 3 (HSS).
 PHÔI:
Phôi 85 x 55 x 25 (C30)
 ĐỒ GÁ PHAY
o Ê tô vạn năng
 DỤNG CỤ ĐO
o Thước cặp 1/50.

 DỤNG CỤ PHỤ
TRÌNH TỰ THỰC HIỆN
 Nguyên công 1: Phay hai rãnh vuông suốt b = 12.
 Nguyên công 2: Phay hai rãnh vuông kín 1 đầu b = 10.
 Nguyên công 3: Phay hai rãnh vuông kín hai đầu b = 8.
 Khoan mồi hai lỗ Ø6.5.
 Phay hai rãnh vuông kín hai đầu b = 8.
 Nguyên công 4: Phay bốn rãnh vuông suốt b = 6.

………………………………………………………………………………………………
Khoa CKCT
16
Phạm Văn Kiên


Phay rãnh – phay góc
…………………………………………………………………………………………………..

Tài liệu tham khảo
1. Giáo trình phay rãnh và góc
2. Giáo trình thực hành phay, Nguyễn Văn Phước ĐHSPKT
3. Thực hành phay, Người dịch Trần Văn Địch

………………………………………………………………………………………………
Khoa CKCT
17
Phạm Văn Kiên