phân tích tình hình huy động vốn tại ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn chi nhánh huyện châu thành, tỉnh hậu giang

TRƢỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA KINH TẾ - QUẢN TRỊ KINH DOANH

LÝ MINH THƢ
MSSV: 4104556

PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH HUY ĐỘNG VỐN
TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT
TRIỂN NÔNG THÔN CHI NHÁNH HUYỆN
CHÂU THÀNH, TỈNH HẬU GIANG

LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
Ngành Tài Chính Ngân Hàng
Mã số ngành: 52340201

CÁN BỘ HƢỚNG DẪN
CÔ NGUYỄN THỊ LƢƠNG

Tháng 9-Năm 2013


LỜI CẢM TẠ
Đầu tiên em xin gửi lời cảm ơn đến các thầy cô trƣờng Đại học Cần
Thơ. Đặc biệt, các thầy cô khoa Kinh tế - Quản trị kinh doanh, đã tận tình dạy
dỗ, truyền đạt những kiến thức quý báu về nghề nghiệp cũng nhƣ về cuộc sống
cho chúng em. Em xin chân thành cảm ơn cô Nguyễn Thị Lƣơng là ngƣời đã
trực tiếp hƣớng dẫn, chỉ bảo để em có thể hoàn thành tốt luận văn. Tiếp đến,
em xin gửi lời cảm tạ đến Ban Giám đốc, các cô chú, anh chị tại ngân hàng
Nông Nghiệp và Phát Triển Nông Thôn huyện Châu Thành, tỉnh Hậu Giang đã
tạo mọi điều kiện thuận lợi trong suốt thời gian em thực tập tại ngân hàng
cũng nhƣ đã hết lòng chỉ dẫn, hỗ trợ, cung cấp số liệu và những thông tin hữu

ích để em thực hiện đề tài tốt nghiệp của mình. Sau cùng, em muốn nói lời
cảm ơn với cha mẹ, gia đình và bạn bè, những ngƣời luôn bên em, cho em sức
mạnh vƣợt qua những khó khăn trong cuộc sống để hoàn thành tốt việc học
của mình.
Với vốn kiến thức và kinh nghiệm còn ít ỏi, nên luận văn khó tránh
khỏi có những thiết sót và khuyết điểm. Em rất mong nhận đƣợc ý kiến đóng
góp của quý thầy cô, Ban Giám đốc và các cô chú, anh chị trong ngân hàng để
kịp thời sửa chữa sai sót, tiếp nhận những thông tin bổ ích cho nghề nghiệp.
Cuối lời, em xin chúc quý thầy cô trƣờng Đại học Cần Thơ, Ban lãnh
đạo, các cô chú, anh chị trong ngân hàng Nông Nghiệp và Phát Triển Nông
Thôn huyện Châu Thành, tỉnh Hậu Giang, gia đình và bạn bè thật nhiều sức
khỏe, luôn hạnh phúc trong cuộc sống, gặt hái đƣợc nhiều thành công trong
công việc và học tập. Em xin chân thành cảm ơn!

Cần Thơ, ngày ….. tháng ….. năm …..
Sinh viên thực hiện

Lý Minh Thƣ

i


TRANG CAM KẾT
Tôi xin cam kết luận văn này đƣợc hoàn thành dựa trên các kết quả
nghiên cứu của tôi và các kết quả nghiên cứu này chƣa đƣợc dùng cho bất cứ
luận văn cùng cấp nào khác.
Cần Thơ, ngày ….. tháng ….. năm …..
Sinh viên thực hiện

Lý Minh Thƣ

ii


NHẬN XÉT CỦA CƠ QUAN THỰC TẬP
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
Cần Thơ, ngày....tháng....năm
Thủ trƣởng đơn vị

iii


NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƢỚNG DẪN
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
Cần Thơ, ngày....tháng....năm
Giáo viên hƣớng dẫn

iv


NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN PHẢN BIỆN

...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
Cần Thơ, ngày....tháng....năm
Giáo viên phản biện

v

MỤC LỤC
Trang
CHƢƠNG 1 GIỚI THIỆU ....................................................................................... 1
1.1

LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI................................................................................. 1

1.2

MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU .......................................................................... 3

1.2.1.

Mục tiêu chung....................................................................................... 3

1.2.2.

Mục tiêu cụ thể ....................................................................................... 3

1.3

PHẠM VI NGHIÊN CỨU ............................................................................ 3

1.3.1

Không gian: ............................................................................................ 3

1.3.2

Thời gian: ............................................................................................... 3

1.3.3

Đối tƣợng nghiên cứu ............................................................................ 3

CHƢƠNG 2 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHƢƠNG PHÁP ........................................... 4
2.1

CƠ SỞ LÝ LUẬN ......................................................................................... 4

2.1.1.

Khái niệm NHTM .................................................................................. 4

2.1.2.

Nguồn vốn của NHTM........................................................................... 4

2.1.3.

Các chỉ tiêu tài chính đánh giá hiệu quả huy động vốn của ngân hàng
.............................................................................................................. 11

2.1.4.
2.2.

Phƣơng pháp phân tích SWOT ............................................................ 13

PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ............................................................... 13

2.2.1.

Phƣơng pháp thu thập số liệu ............................................................... 13

2.2.2.

Phƣơng pháp phân tích số liệu ............................................................. 13

CHƢƠNG 3 GIỚI THIỆU VỀ NHNo&PTNT CHÂU THÀNH, HẬU GIANG
.................................................................................................................................... 15
3.1

GIỚI THIỆU VỀ NHNN & PTNT VIỆT NAM ......................................... 15

3.2 TỔNG QUÁT VỀ NHNo&PTNT HUYỆN CHÂU THÀNH, TỈNH HẬU
GIANG ................................................................................................................... 18
3.2.1

Lịch sử hình thành ................................................................................ 18

3.2.2

Cơ cấu tổ chức và chức năng của các phòng ban ................................. 20

3.2.3

Những sản phẩm huy động chủ yếu của ngân hàng ............................. 22

3.3 KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA NGÂN HÀNG TỪ NĂM
2010 ĐẾN 6 THÁNG ĐẦU NĂM 2013 ............................................................... 25
3.3.1

Thu nhập............................................................................................... 25

3.3.2

Chi phí .................................................................................................. 29

3.3.3

Lợi nhuận ............................................................................................. 34

3.4 ĐỊNH HƢỚNG PHÁT TRIỂN CỦA NGÂN HÀNG TRONG THỜI GIAN
TỚI ..................................................................................................................... 37

vi


CHƢƠNG 4 PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH HUY ĐỘNG VỐN CỦA NGÂN HÀNG
.................................................................................................................................... 39
4.1.

KHÁI QUÁT TÌNH HÌNH NGUỒN VỐN CỦA NGÂN HÀNG .............. 39

4.1.1

Tình hình nguồn vốn của ngân hàng giai đoạn 2010-2012 .................. 39

4.1.2
Tình hình nguồn vốn của ngân hàng 6 tháng đầu năm 2012 và 6 tháng
đầu năm 2013 ..................................................................................................... 41
4.2

THỰC TRẠNG HUY ĐỘNG VỐN TẠI NGÂN HÀNG .......................... 43

4.2.1

Tình hình huy động vốn theo kỳ hạn ................................................... 43

4.2.2

Tình hình huy động vốn theo đối tƣợng khách hàng ........................... 51

4.2.3

Tình hình huy động vốn theo loại tiền tệ ............................................. 57

4.2.4
Phân tích biến động lãi suất của một số loại tiền gửi tiêu biểu tại ngân
hàng từ cuối năm 2010 đến tháng 6 năm 2013 .................................................. 62
4.3 ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ HUY ĐỘNG VÀ SỬ DỤNG VỐN CỦA NGÂN
HÀNG THÔNG QUA CÁC CHỈ TIÊU TÀI CHÍNH ........................................... 66
4.3.1
Đánh giá hiệu quả sử dụng và huy động vốn của ngân hàng giai đoạn
2010-2013 .......................................................................................................... 66
4.3.2
Đánh giá hiệu quả huy động và sử dụng vốn của ngân hàng 6 tháng đầu
năm 2012 và 6 tháng đầu năm 2013................................................................... 69

CHƢƠNG 5 GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ HUY ĐỘNG VỐN ............ 73
5.1 PHÂN TÍCH CÁC ĐIỂM MẠNH, ĐIỂM YẾU, CƠ HỘI VÀ THÁCH
THỨC ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG HUY ĐỘNG VỐN CỦA NGÂN HÀNG ......... 73
5.2 CÁC GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ HUY ĐỘNG VỐN THEO MÔ
HÌNH MA TRẬN SWOT ...................................................................................... 76
CHƢƠNG 6 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ........................................................... 83
6.1.

KẾT LUẬN ................................................................................................. 83

6.2

KIẾN NGHỊ ................................................................................................ 83

6.2.1

Đối với NHNN ..................................................................................... 83

6.2.2

Đối với NHNo&PTNT Việt Nam ........................................................ 84

6.2.3

Đối với chính quyền địa phƣơng .......................................................... 84

vii


DANH SÁCH BẢNG

Trang
Bảng 3.1 Thu nhập của NHNo&PTNT Châu Thành, Hậu Giang giai
đoạn 2010-2012 ................................................................................................25
Bảng 3.2 Thu nhập của NHNo&PTNT Châu Thành, Hậu Giang 6
tháng đầu năm 2012 và 6 tháng đầu năm 2013 ..................................................28
Bảng 3.3 Chi phí của NHNo&PTNT Châu Thành, Hậu Giang từ năm
2010 đến năm 2012 .............................................................................................30
Bảng 3.4 Chi phí của NHNo&PTNT Châu Thành, Hậu Giang 6 tháng
đầu năm 2012 và 6 tháng đầu năm 2013 ............................................................32
Bảng 3.5 Tình hình lợi nhuận của NHNo&PTNT Châu Thành, Hậu
Giang giai đoạn 2010-2012 ................................................................................34
Bảng 3.6 Tình hình lợi nhuận của NHNo&PTNT Châu Thành, Hậu
Giang giai đoạn 6 tháng đầu năm 2012 và 6 tháng đầu năm 2013 .....................36
Bảng 4.1 Cơ cấu nguồn vốn của NHNo&PTNT Châu Thành, Hậu
Giang giai đoạn 2010-2012 ................................................................................39
Bảng 4.2 Cơ cấu nguồn vốn của NHNo&PTNT Châu Thành, Hậu
Giang 6 tháng đầu năm 2012 và 6 tháng đầu năm 2013 .....................................42
Bảng 4.3 Tình hình huy động vốn theo kỳ hạn của NHNo&PTNT Châu

Thành, Hậu Giang giai đoạn 2010-2012.............................................................44
Bảng 4.4 Tình hình huy động vốn theo kỳ hạn của NHNo&PTNT Châu
Thành, Hậu Giang 6 tháng đầu năm 2012 và 2013 ............................................49
Bảng 4.5 Tình hình huy động vốn theo thành phần kinh tế của
NHNo&PTNT Châu Thành, Hậu Giang giai đoạn 2010-2012 ..........................52
Bảng 4.6 Tình hình huy động vốn theo thành phần kinh tế của
NHNo&PTNT Châu Thành, Hậu Giang 6 tháng đầu năm 2012 và 2013 ..........55
Bảng 4.7 Tình hình huy động vốn theo loại tiền tệ của NHNo&PTNT
Châu Thành, Hậu Giang giai đoạn 2010-2012 ...................................................57
Bảng 4.8 Tình hình huy động vốn theo loại tiền tệ của NHNo&PTNT
Châu Thành, Hậu Giang 6 tháng đầu năm 2012 và 2013 ...................................61

Bảng 4.9 Các chỉ tiêu tài chính đánh giá hiệu quả huy động và sử dụng vốn
của NHN0&PTNT Châu Thành, Hậu Giang giai đoạn 2010-2012 .............................. 66

viii


Bảng 4.10 Các chỉ tiêu tài chính đánh giá hiệu quả huy động và sử dụng vốn
của NHN0&PTNT Châu Thành, Hậu Giang 6 tháng đầu năm 2012 và 6
tháng đầu năm 2013 ...................................................................................................... 70
Bảng 5.1 Ma trận SWOT tình hình huy động vốn của NHNo&PTNT Châu
Thành, Hậu Giang ......................................................................................................... 76

DANH SÁCH HÌNH
Trang
Hình 3.1 Sơ đồ cơ cấu tổ chức NHNo & PTNT huyện Châu Thành,
tỉnh Hậu Giang ...........................................................................................................20
Hình 3.2 Biểu đồ thu nhập của NHNo&PTNT Châu Thành, Hậu Giang
giai đoạn 2010-2012 ..................................................................................................26
Hình 3.3 Biểu đồ thu nhập của NHNo&PTNT Châu Thành, Hậu Giang
6 tháng đầu năm 2012 và 6 tháng đầu năm 2013 .....................................................28
Hình 3.4 Biểu đồ tình hình chi phí của NHNo&PTNT Châu Thành,
Hậu Giang qua các năm 2010-2012...........................................................................30
Hình 3.5 Biểu đồ tình hình chi phí của NHNo&PTNT Châu Thành,
Hậu Giang 6 tháng đầu năm 2012 và 6 tháng đầu năm 2013 ....................................33
Hình 3.6 Biểu đồ thể hiện tỷ trọng của tổng chi phí và lợi nhuận trên
tổng thu nhập của NHNo&PTNT Châu Thành, Hậu Giang giai đoạn
2010-2012 ..................................................................................................................34
Hình 3.7 Biểu đồ thể hiện tỷ trọng của tổng chi phí và lợi nhuận trên
tổng thu nhập của NHNo&PTNT Châu Thành, Hậu Giang 6 tháng đầu
năm 2012 và 2013 ......................................................................................................36

Hình 4.1 Biểu đồ thể hiện cơ cấu nguồn vốn của NHNo&PTNT Châu
Thành, Hậu Giang các năm 2010-2012 .....................................................................40
Hình 4.2 Biểu đồ thể hiện cơ cấu nguồn vốn của NHNo&PTNT Châu
Thành, Hậu Giang 6 tháng đầu năm 2012 và 2013 ...................................................42
Hình 4.3 Biều đồ thể hiện tình hình huy động vốn theo kỳ hạn của
NHNo&PTNT Châu Thành, Hậu Giang giai đoạn 2010-2012 .................................44
Hình 4.4 Biểu đồ thể hiện tình hình huy động vốn theo kỳ hạn của
NHNo&PTNT Châu Thành, Hậu Giang 6 tháng đầu năm 2012 và
2013 ........................................................................................................................... 49

ix


Hình 4.5 Biểu đồ tình hình huy động vốn theo thành phần kinh tế của
NHNo&PTNT Châu Thành, Hậu Giang giai đoạn 2010-2012 ............................................ 52
Hình 4.6 Biểu đồ thể hiện tình hình huy động vốn theo thành phần kinh

tế của NHNo&PTNT 6 tháng đầu năm 2012 và 2013 ...............................................55
Hình 4.7 Biểu đồ thể hiện tình hình huy động vốn theo loại tiền tệ của
NHNo&PTNT Châu Thành, Hậu Giang giai đoạn 2010-2012 .................................58
Hình 4.8 Biểu đồ thể hiện tình hình huy động vốn theo loại tiền tệ của
NHNo&PTNT Châu Thành, Hậu Giang 6 tháng đầu năm 2012 và 2013............................ 61
Hình 4.9 Biểu đồ lãi suất một số loại tiền gửi phồ biến tại

NHNo&PTNT Châu Thành, Hậu Giang từ cuối năm 2010 đến 6 tháng
đầu năm 2013 .............................................................................................................63

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
DNNVV: doanh nghiệp nhỏ và vừa
HĐDV: hoạt động dịch vụ

HĐTD : hoạt động tín dụng
HĐV: Huy động vốn
NH: ngân hàng
NHNN: Ngân hàng nhà nƣớc
NHNo & PTNT/ AGRIBANK: Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông
thôn
NHTM: Ngân hàng thƣơng mại
TCKT: tổ chức kinh tế
TCTD: tổ chức tín dụng
TGCKH: Tiền gửi có kỳ hạn
TGKKH: Tiền gửi không kỳ hạn
VHĐ: Vốn huy động
VHĐCKH: Vốn huy động có kỳ hạn
VHĐKKH: Vốn huy động không kỳ hạn

x


CHƢƠNG 1
GIỚI THIỆU
1.1 LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Ngân hàng nói chung, các ngân hàng thƣơng mại (NHTM) nói riêng với vai trò là các tổ chức trung gian tài chính, nơi có chức năng phân phối lại
vốn cho thị trƣờng , điều hòa vốn từ nơi thừa vốn sang nơi thiếu vốn – luôn
đóng một vị trí không thể thay thế trong nền kinh tế. Ngân hàng giúp cho Nhà
nƣớc, các doanh nghiệp, các cá nhân có đƣợc lƣợng vốn cần thiết để kịp thời
đáp ứng các nhu cầu chi tiêu công, kinh doanh, tiêu dùng đồng thời cũng mang
đến một nguồn thu nhập ổn định cho khách hàng của mình thông qua kênh
huy động vốn. Cũng nhƣ các doanh nghiệp kinh doanh bình thƣờng khác,
ngân hàng muốn hoạt động đƣợc và thực hiện những chức năng, nhiệm vụ
quan trọng của mình thì cần phải có một nguồn vốn vững mạnh.Vốn huy động

(VHĐ) vẫn luôn là nguồn quan trọng và chiếm tỷ trọng cao nhất trong tổng
nguồn vốn của mỗi NHTM. Do đó,nếu ngân hàng huy động đƣợc vốn với kỳ
hạn, chi phí hợp lý kết hợp với việc nghiên cứu, tìm hiểu, đầu tƣ vào những
kênh phù hợp sẽ không chỉ mang lại lợi nhuận cho bản thân ngân hàng mà
còn giúp cho các chủ thể khác trong nền kinh tế tiếp cận đƣợc nguồn vốn vay
với “một mức giá tốt”, giàm thiểu chi phí, gia tăng thu nhập, thúc đẩy hoạt
động kinh tế phát triển. Nhất là đối với nƣớc ta, một đất nƣớc có nền kinh tế
còn non yếu so với bạn bè thế giới, đang trong quá trình đẩy mạnh công
nghiệp hóa, hiện đại hóa, đặt những bƣớc chân đầu tiền vào thị trƣờng quốc tế,
do đó cần có một lƣợng vốn khổng lồ để đáp ứng những nhu cầu cấp thiết tạo
điều kiện đẩy mạnh tốc độ phát triển kinh tế, tăng khả năng cạnh tranh trong
nền kinh tế toàn câu hóa nhƣ xây dựng cơ sở vật chất, đầu tƣ nghiên cứu khoa
học công nghệ, đổi mới máy móc, trang thiết bị, khuyến khích , tạo điều kiện
kinh doanh cho các doanh nghiệp, cá nhân, kích thích tiêu dùng…Đến đây
một lần nữa ta lại thấy đƣợc vai trò cung cấp vốn quan trọng của ngân hàng
mà để thực hiện đƣợc nó, nhƣ đã nói, ngân hàng phải tạo lập đƣợc cho mình
một nguồn VHĐ chất lƣợng, thích hợp. Trong những năm gần đây, điều này
không phải là đễ dàng cho các ngân hàng trong hoàn cảnh nền kinh tế toàn cầu
suy thoái, lạm phát tăng cao, nhu cầu tiêu dùng giảm mạnh, các doanh nghiệp
đồng loạt thua lỗ, thất nghiệp gia tăng nhanh chóng kéo theo hậu quả tất yếu là
ngân hàng gặp nhiều khó khăn hơn trong hoạt động huy động vốn (HĐV) khi
thu nhập của ngƣời dân giảm đi,giá cả hàng hóa tăng cao, đồng nội tệ liên tục
mất giá đồng thời ngân hàng phải gánh chịu nhiều rủi ro hơn nhƣ rủi ro tín
dụng khi khách hàng làm ăn thất bại không có khả năng hoàn trả nợ, kéo theo
1


rủi ro thanh khoản khi ngân hàng không thu hồi đƣợc vốn, rủi ro lãi suất khi
ngân hàng phải lấy “vốn ngắn cho vay dài” hoặc dùng “vốn dài cho vay ngắn”
nhƣng lãi suất lại liên tục sụt giảm dẫn đến lợi nhuận giảm mạnh thậm chí

thua lỗ, khiến cho khách hàng mất lòng tin nơi ngân hàng. Trƣớc thực tế đó,
toàn bộ hệ thống ngân hàng nói chung, các NHTM nói riêng đang cố gắng tìm
ra giải pháp nhằm nâng cao khả năng thu hút vốn, khuyến khích khách hàng
đầu tƣ vào ngân hàng, thận trọng hơn trong hoạt động tín dụng và các kênh
đầu tƣ khác, giảm thiểu thấp nhất những rủi ro có thể xảy ra nhằm đảm bảo
khả năng thu hồi và chi trả vốn cho khách hàng, gây dựng niềm tin vững chắc
nơi họ. Trong đó, phải kể đến Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn
Việt Nam (NHNN & PTNT VN) Agribank – ngân hàng thƣơng mại nhà nƣớc
hàng đầu Việt Nam, một trong những ngân hàng có lịch sử hình thành lâu đời
nhất, là ngân hàng lớn nhất ở nhiều tiêu chí nhƣ tổng tài sản, tổng nguồn
vốn,vốn điều lệ, tổng dƣ nợ, mạng lƣới hoạt động, nhân sự (tính đến ngày
31/12/2012) cũng là một trong những ngân hàng tiên phong trong đổi mới
công nghệ ngân hàng, tích cực tìm kiếm giải pháp nâng cao nguồn vốn huy
động nhằm đáp ứng nhu cầu kinh doanh của bản thân và cung cấp vốn cho thị
phần khách hàng đông đảo, giữ vai trò chủ đạo, chủ lực trong phát triển kinh
tế đất nƣớc, đặc biệt đầu tƣ cho nông nghiệp, nông dân và nông thôn. Cụ thể
hơn tại huyện Châu Thành, tỉnh Hậu Giang, với những đặc điểm kinh tế - xã
hội nhƣ nông nghiệp chiếm tỷ trọng cao trong toàn bộ nên kinh tế, ngƣời dân
chủ yếu làm ruộng, làm vƣờn, chăn nuôi, khoa học kỹ thuật, công nghệ thông
tin còn nhiều thiếu thốn; mặt khác do tỉnh mới đƣợc thành lập và nhận đƣợc sự
hỗ trợ từ Nhà nƣớc, thành phố Cần Thơ do đó đƣờng xá, cơ sở vật chất đã và
đang đƣợc xây dựng khá khang trang, thuận lợi cho giao lƣu hàng hóa với các
tỉnh lân cận nhƣ thành phố Cần Thơ, Vĩnh Long, thành phố Hồ Chí Minh
…cho thấy nền kinh tế huyện cũng nhƣ tỉnh nhà sẽ ngày càng phát triển hơn
trong tƣơng lai.Tại đây, NHNN & PTNT chi nhánh huyện Châu Thành, tỉnh
Hậu Giang là nơi cung cấp vốn chủ lực, tạo điều kiện cho sản xuất nông
nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, thƣơng mại hàng hóa, dịch vụ phát triển .Vì vậy,
ban lãnh đạo ngân hàng vẫn luôn quan tâm đến hoạt động huy động vốn làm
sao để tận dụng thế mạnh của ngân hàng, điều kiện của địa phƣơng nhằm tăng
khả năng thu hút vốn đáp ứng đƣợc nhu cầu tín dụng với chi phí hợp lý cho

ngƣời dân địa phƣơng, thúc đẩy kinh tế huyện nhà phát triển. Đây cũng chính
là lý do em chọn đề tài “ Phân tích tình hình huy động vốn tại NHNN &
PTNT chi nhánh huyện Châu Thành, tỉnh Hậu Giang” làm đề tài luận văn
tốt nghiệp từ đó mong muốn tìm ra một số giải pháp giúp ngân hàng nâng cao
hiệu quả huy động vốn.

2


1.2 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
1.2.1. Mục tiêu chung
Phân tích tình hình huy động vốn tại NHNN & PTNT chi nhánh Châu
Thành, Hậu Giang giai đoạn 2010 – 2012 và 6 tháng đầu năm 2013 để thấy
đƣợc thực trạng công tác huy động vốn tại ngân hàng giai đoạn trên và đƣa ra
một số giải pháp giúp nâng cao hiệu quả huy động vốn của ngân hàng.
1.2.2. Mục tiêu cụ thể
 Phân tích thực trạng huy động vốn tại NHNN & PTNT chi nhánh
Châu Thành, Hậu Giang từ năm 2010 đến 6 tháng đầu năm 2013.
 Đánh giá hiệu quả huy động vốn của ngân hàng giai đoạn 2010-2012
và 6 tháng đầu năm 2013.
 Phân tích các nhân tố ảnh hƣởng đến tình hình huy động vốn tại ngân
hàng từ năm 2010 đến tháng 6 năm 2013.
 Đƣa ra một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả huy động vốn của
ngân hàng trong thời gian tới.

1.3 PHẠM VI NGHIÊN CỨU
1.3.1 Không gian:
Đề tài đƣợc thực hiện tại NHNN & PTNT huyện Châu Thành, tỉnh Hậu
Giang.
1.3.2 Thời gian:

 Đề tài phân tích số liệu kết quả hoạt động kinh doanh, tình hình huy
động vốn của ngân hàng từ năm 2010 đến 6 tháng đầu năm 2013.
 Đề tài đƣợc thực hiện từ ngày 12/8/2013 đến ngày 18/11/2013.
1.3.3 Đối tƣợng nghiên cứu
Hoạt động huy động vốn tại NHNN & PTNT chi nhánh Châu Thàng,
Hậu Giang giai đoạn 2010 – 2012 và 6 tháng đầu năm 2013.

3


CHƢƠNG 2
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHƢƠNG PHÁP
NGHIÊN CỨU
CƠ SỞ LÝ LUẬN

2.1

2.1.1. Khái niệm NHTM
NHTM là một tổ chức kinh doanh tiền tệ và dịch vụ ngân hàng bằng cách
huy động vốn tức là nhận tiền gửi và phát hành giấy tờ có giá, rồi sử dụng vốn
huy động đó vào nghiệp vụ cho vay, chiết khấu, làm dịch vụ thanh toán và
cung ứng dịch vụ ngân hàng cho tất cả các doanh nghiệp, các tổ chức kinh tế
và cá nhân (Thái Văn Đại và cộng cự, 2010, trang 38).
2.1.2. Nguồn vốn của NHTM
Vốn của Ngân hàng thƣơng mại là những giá trị tiền tệ do NHTM tạo lập
hoặc huy động đƣợc dùng để đầu tƣ, cho vay hoặc thực hiện các dịch vụ kinh
doanh khác. Nó chi phối toàn bộ hoạt động của NHTM. Nó quết định sự tồn
tại và phát triển của Ngân hàng.
Cơ cấu vốn của Ngân hàng thƣơng mại bao gồm:






Vốn chủ sở hữu
Vốn huy động
Vốn vay
Vốn khác ( trong đó có vốn điều chuyển, vốn ủy thác đầu tƣ…)

2.1.2.1.

Vốn chủ sở hữu

Vốn thuộc sở hữu của NHTM chiếm một tỷ trọng nhỏ trong các khoản
mục tạo nên nguồn vốn (thƣờng chỉ chiếm 5% trong tổng nguồn vốn) nhƣng
nó có vai trò cực kỳ quan trọng đối với các Ngân hàng. Do tính chất thƣờng
xuyên ổn định nên Ngân hàng có thể sử dụng nó vào các mục đích khác nhau
nhƣ trang bị cơ sở vật chất kỹ thuật, tạo tài sản cố định phục vụ cho bản thân
Ngân hàng, có thể sử dụng cho vay, đặc biệt là đầu tƣ góp vốn liên doanh. Mặt
khác với chức năng bảo vệ, vốn thuộc sở hữu của Ngân hàng đƣợc coi nhƣ là
tài sản đảm bảo gây lòng tin với khách hàng, duy trì khả năng thanh toán cho
khách hàng khi Ngân hàng hoạt động thua lỗ. Hơn nữa nó là một căn cứ quyết
định đối với qui mô và khối lƣợng vốn huy động cũng nhƣ hoạt động cho vay
và bảo lãnh của Ngân hàng. Quy mô và sự tăng trƣởng vốn thuộc sở hữu của
Ngân hàng sẽ quyết định năng lực phát triển của NHTM. Khi đánh giá về qui

4


mô của một NHTM thì tiêu chí đầu tiên đƣợc đề cập là vốn thuộc sở hữu của

Ngân hàng đó. Vốn chủ sở hữu bao gồm:


Vốn điều lệ : Là mức vốn đƣợc hình thành khi Ngân hàng đƣợc thành
lập. Vốn điều lệ luôn lớn hơn hoặc bằng vốn pháp định. Vốn pháp định
là mức vốn tối thiểu phải có khi thành lập một Ngân hàng do pháp luật
qui định. Vốn điều lệ đƣợc ghi vào điều lệ thành lập Ngân hàng. Tuỳ
thuộc vào loại hình Ngân hàng mà vốn điều lệ đƣợc hình thành từ
những nguồn gốc khác nhau nhƣ : do Ngân sách nhà nƣớc cấp, vốn góp
cổ đông, vốn góp liên doanh, vốn đầu tƣ 100% nƣớc ngoài…
 Các quỹ:
 Quỹ dự trữ: Nhằm để bổ sung vốn điều lệ.
 Quỹ dự phòng rủi ro: Để dự phòng bù đắp rủi ro trong quá trình hoạt
động kinh doanh của Ngân hàng nhằm bảo vệ vốn điều lệ.
 Quỹ phúc lợi, khen thƣởng.
 Lợi nhuận chƣa chia.
2.1.2.2. Vốn huy động
a. Khái niệm:

Đây là nguồn vốn chủ yếu của các ngân hàng thƣơng mại, thực chất là
tài sản bằng tiền của các chủ sở hữu chủ mà ngân hàng tạm thời quản lý và sử
dụng nhƣng phải có nghĩa vụ hoàn trả kịp thời, đầy đủ khi khách hàng yêu
cầu. Nguồn vốn huy động là nguồn vốn chiếm tỷ trọng lớn nhất trong tổng
nguồn vốn của NHTM (hơn 90%).
b. Các hình thức huy động vốn:
 Theo phương thức huy động vốn:
 Huy động bằng hình thức nhận tiền gửi
Đây là hình thức huy động vốn thƣờng xuyên của ngân hàng đóng vai
trò quan trọng bậc nhất trong cung cấp nguồn vốn kinh doanh cho ngân hàng.
-

Tiền gửi không kỳ hạn:

Là loại tiền gửi mà ngƣời gửi tiền đƣợc sử dụng khoản tiền này bất cứ
lúc nào nhằm đáp ứng cho nhu cầu thanh toán chi trả bằng hình thức chuyển
khoản qua ngân hàng, do đó lãi suất của loại tiền gửi này thƣờng thấp hơn so
với các loại tiền gửi có kỳ hạn xác định.
Đối tƣợng sử dụng là tổ chức và cá nhân có nhu cầu thanh toán qua ngân
hàng. Đây là hình thức chủ yếu đƣợc các doanh nghiệp lựa chọn nhằm mục
đích giao dịch trong kinh doanh. Do vậy lƣợng tiền gửi không kỳ hạn thƣờng

5


chiếm tỷ trọng rất lớn trong tổng nguồn vốn huy động của Ngân hàng. Với đặc
tính của nguồn tiền này là luôn biến động cho nên Ngân hàng chỉ đƣợc sử
dụng một tỷ lệ phần trăm(%) nhất định của lƣợng tiền gửi không kỳ hạn nhận
đƣợc tuỳ thuộc vào dự tính của Ngân hàng về sự ổn định tƣơng đối của lƣợng
tiền huy động đƣợc trong thời gian tới.
-

Tiền gửi có kỳ hạn:

Đây là loại tiền gửi có sự thõa thuận giữa ngƣời gửi tiền và Ngân hàng về
số lƣợng, kỳ hạn và lãi suất của khoản tiền gửi dó. Do có sự xác định rõ ràng
về kỳ hạn, có độ ổn định cao nên Ngân hàng chủ động trong việc sử dụng
nguồn tiền đó để phục vụ cho hoạt động kinh doanh của mình, vì vậy Ngân
hàng trả lãi cho ngƣời gửi tiền cao hơn lãi suất của loại tiền gửi không kỳ hạn,
Ngân hàng đƣa ra các kỳ hạn khác nhau nhƣ 3 tháng, 6 tháng, 12 tháng, Mức
lãi suất tỷ lệ thuận với kỳ hạn, nếu kỳ hạn càng dài thì lãi suất càng cao.

Các cá nhân và doanh nghiệp sử dụng loại tiền gửi này nhằm bảo đảm an
toàn cho tài sản đáp ứng nhu cầu chi tiêu đã xác định sẵn trong tƣơng lai và để
đƣợc hƣởng lãi.
-

Tiền gửi tiết kiệm:

Là tiền gửi của các tầng lớp dân cƣ , ngƣời gửi tiền gửi vảo ngân hàng
nhằm mục đích để dành, sinh lời và an toàn tài sản. Thông thƣờng tiền gửi tiết
kiệm có khối lƣợng nhỏ, thời hạn ngắn, gồm 2 loại:
Tiền gửi tiết kiệm không kỳ hạn: Không thỏa thuận trƣớc với ngân hàng về
thời điểm rút tiền cụ thể.
Tiền gửi tiết kiệm có kỳ hạn: thời điểm rút đƣợc xác đinh trƣớc.
 Huy động bằng hình thức phát hành giấy tờ có giá
Đây là hình thức huy động vốn không thƣờng xuyên, chủ yếu cung cấp
nguồn vốn trung và dài hạn có tính ổn định cao cho ngân hàng, đƣợc phân
loại thành:
-

Chứng từ có giá ngắn hạn (kỳ phiếu hoặc các loại chứng chỉ tiền gửi
thời hạn đến 1 năm). NH phát hành chứng từ này để bổ sung vốn huy
động ngắn hạn.

-

Chứng từ có giá trung và dài hạn (trái phiếu, kỳ phiếu… thời hạn trên
1 năm). NH phát hành loại chứng từ này nhằm gia tang vốn trung và
dài hạn.

Ngoài ra hình thức huy động vốn còn đƣợc phân loại theo:

6


 Kỳ hạn:
Ngày nay ngƣời ta thƣờng phân chia các khoản tiền gửi theo tiêu thức này
để có thể quản lý tốt lƣợng tiền gửi, tiền lãi và là cơ sở để Ngân hàng xây
dựng chiến lƣợc dự trữ phù hợp và chủ động trong việc sử dụng nguồn vốn đó
vào quá trình hoạt động kinh doanh.
 Tiền gửi không kỳ hạn và tiền tiết kiệm không kỳ hạn
 Tiền gửi có kỳ hạn và tiền tiết tiết kiệm có kỳ hạn
Các loại tiền gửi này chúng ta đã đề cập đến ở phần trên.
 Thành phần kinh tế (Đối tượng khách hàng)
 Khách hàng là dân cƣ (cá nhân): đây là đối tƣợng khách hàng có tiềm
năng lớn và quan trọng nhất đối với hoạt động huy động vốn của ngân
hàng. Lƣợng tiền nhàn rỗi trong dân cƣ cung cấp cho ngân hàng
nguồn vốn có tính ổn định cao.
 Khách hàng là tổ chức kinh tế (TCKT): Những khoản tiền tạm thời
chƣa sử dụng đến trong sản xuất kinh doanh hoặc những khoản tiền có
mục đích sử dụng nhất định trong tƣơng lai, tiền phục vụ cho thanh
toán của đối tƣợng khách hàng này cung cấp nguồn vốn to lớn cho
ngân hàng, tuy nhiên tính ổn định của nguôn vốn này lại thấp
 Loại tiền tệ:
 Huy động vốn bằng nội tệ : là hình thức huy động vốn bằng VND.
nguồn vốn nội tệ là nguồn vốn chủ yếu đối với các Ngân hàng, nó phụ
thuộc vào mức thu nhập trong nƣớc và lãi suất huy động trong từng
thời kỳ, loại tiền này thƣờng chiếm tỷ trọng cao trong tổng nguồn vốn
huy động.
 Huy động vốn bằng ngoại tệ: là hình thức huy động vốn bằng ngoại tệ,
đặc biệt các ngoại tệ mạnh nhƣ USD, FRF, GBP, DEM… Những

ngoại tệ này cũng rất cần thiết trong hoạt động của Ngân hàng nhƣ
kinh doanh ngoại tệ trong nƣớc, trong quan hệ tài trợ xuất nhập khẩu,
thanh toán quốc tế…Nhận tiền gửi bằng ngoại tệ là một phƣơng thức
đa dạng hoá về phƣơng thức huy động vốn của các Ngân hàng thƣơng
mại.
c. Vai trò của hoạt động huy động vốn
 Đối với khách hàng:

7


Cung cấp nơi cất giữ và tích lũy tiền nhàn rỗi, đảm bảo an toàn cho tài sản
của khách hàng. Hơn nữa còn mang đến những kênh tiết kiệm và đầu tƣ giúp
tiền của họ sinh lời. Mặt khác hoạt động HĐV còn mang đến cho khách hàng
cơ hội tiếp cận với những sản phẩm, dịch vụ tiện ích của NH nhƣ: thanh toán
qua ngân hàng, thanh toán qua thẻ ATM, máy POS, dịch vụ tín dụng đáp ứng
kịp thời nhu cầu sản xuất, kinh doanh…
 Đối với nền kinh tế:
-

NHTM là tổ chức trung gian tài chính trong nền kinh tế, thực hiện
nhiệm vụ điều hòa vốn, chu chuyển vốn từ nơi thừa vốn sang nơi thiếu
vốn, cung cấp vốn kịp thời cho nhu cầu sản xuất kinh doanh của các
thành phần kinh tế, giúp duy trì và phát triển tốc độ phát triển kinh tế,
tránh gián đoạn, làm chậm các hoạt động kinh tế do thiếu hụt vốn.

-

Các hoạt động kinh doanh của ngân hàng là các công cụ tài chính giúp
NHNN và Chính phủ kiểm soát lạm phát, quản lý thị trƣờng tiền tệ.

-

NHTM còn là nơi cung cấp các sản phầm cho thị trƣờng tài chính.

 Đối với NHTM:
-

Tạo nguồn vốn chủ lực cho hoạt động kinh doanh của ngân hàng.
VHĐ mang tính chất quyết định đối với qui mô, tính chủ động, khả
năng cạnh tranh trong kinh doanh, vị thế trên thị trƣờng của một
NHTM.

-

Thông qua hoạt động HĐV, NH còn có thể đo lƣờng uy tín, sự tín
nhiệm của khách hàng đối với mình từ đó có biện pháp tạo lập và gữ
gìn quan hệ tốt với khách hàng, nâng cao hiệu quả huy động vốn.

d. Nguyên tắc hoạt động huy động vốn:
 Nguyên tắc thứ nhất: Việc huy động vốn phải trên cơ sở nhu cầu cho
vay. Ngân hàng phải tính toán nhu cầu cho vay để xác định số vốn cần
huy động. Phải đảm bảo cân đối giữa huy động vốn và sử dụng vốn về
qui mô, về thời hạn để nâng cao hiệu quả sử dụng vốn của Ngân hàng.
 Nguyên tắc thứ hai: Ngân hàng nhận tiền gửi của khách hàng (bao
gồm các Doanh nghiệp nhà nƣớc, Doanh nghiệp tƣ nhân, các cơ quan
nhà nƣớc, đoàn thể xã hội và các tầng lớp dân cƣ) phải có trách nhiệm
hoàn trả đầy đủ, đúng hạn cả vốn lẫi lãi theo thoã thuận trƣớc giữa
Ngân hàng và khách hàng.
Để đảm bảo khả năng chi trả theo nguyên tắc trên, pháp lệnh Ngân

hàng, Hợp tác xã tín dụng và Công ty tài chính quy định các NHTM
8


phải mở tài khoản tiền gửi tại Ngân hàng nhà nƣớc và duy trì trên tài
khoản đó số tiền dự trữ bắt buộc (do Ngân hàng nhà nƣớc qui định),
Ngân hàng không đƣợc huy động quá 20 lần tổng số vốn tự có và quỹ
dự trữ của mình
 Nguyên tắc thứ ba: Ngân hàng không đƣợc phát hành trái phiếu mà
việc phát hành trái phiếu đó tạo cho các chủ sở hữu giành đƣợc quyền
quản lý trực tiếp và gián tiếp đối với Ngân hàng.
e. Mục tiêu của công tác HĐV
Nguốn VHĐ là nguồn vốn có chi phí cao nhất trong các loại vốn. Hơn nữa,
trong các thành phần VHĐ có các loại nguồn vốn có chi phí thấp, tuy nhiên
thời hạn ngắn, tính ổn định thấp hoặc có thời hạn dài, tính ổn định cao nhƣng
chi phí lại cao. Do đó, việc đặt ra các mục tiêu trong hoạt động HĐV nhằm
cân đối giữa chi phí và rủi ro, tạo lập nguồn VHĐ với cơ cấu hợp lý, giảm
thiểu tối đa chi phí, thích hợp với nhu cầu kinh doanh của NH là một việc hết
sức cần thiết.
 Mục tiêu thứ nhất: tìm kiếm nguồn vốn rẻ
Chi phí trả lãi đƣợc coi là chi phí lớn nhất trong các chi phí của Ngân
hàng. Trong đó lớn nhất là chi phí trả lãi đầu vào cho tiền gửi có kỳ hạn và trả
lãi trái phiếu và kỳ phiếu. Thông thƣờng có ba cách trả lãi : Trả lãi trƣớc, trả
lãi khi đến hạn và trả lãi nhiều lần theo định kỳ. Mỗi cách trả lãi khác nhau sẽ
ảnh hƣởng đến chi phí khác nhau. Quản lý chi phí trả lãi là hoạt động thƣờng
xuyên và quan trọng của các Ngân hàng. Việc tính chi phí của từng nguồn vốn
cụ thể cho phép các nhà quản lý xác định nguồn vốn nào rẻ hơn, có nên thay
đổi lãi suất hay không, thu nhập từ tài sản tăng thêm có đủ bù đắp chi phí của
nguồn vốn loại đó tăng thêm hay không. Tính chi phí một cách chính xác cho
phép Ngân hàng chủ động lựa chọn những nguồn vốn khác nhau và đảm bảo

doanh thu đủ bù đắp chi phí và đem lại tỷ lệ thu nhập mong đợi.
 Mục tiêu thứ hai: Tạo ra nguồn vốn ổn định và cơ cấu phù hợp.
Cơ cấu vốn cần đa dạng thể hiện ở việc duy trì một tỷ lệ giữa vốn huy
động ngắn hạn và dài hạn, giữa vốn nội tệ và ngoại tệ. Một Ngân hàng có chất
lƣợng huy động vốn cao sẽ có nguồn vốn dồi dào và cơ cấu vốn cân đối.Hơn
nữa Ngân hàng phải dự đoán xu hƣớng biến đổi cơ cấu nguồn vốn huy động.
Yếu tố này cũng rất quan trọng trong việc xây dựng kế hoạch sử dụng vốn của
Ngân hàng. Mỗi loại nguồn vốn có điểm mạnh, điểm yếu riêng biệt trong việc
huy động và khai thác. Do đó sự biến động về cơ cấu vốn sẽ kéo theo sự biến
đổi trong cơ cấu cho vay, đầu tƣ, bảo lãnh… và kéo theo sự thay đổi lợi

9


nhuận, rủi ro trong hoạt động Ngân hàng. Sự biến đổi cơ cấu vốn huy động
phụ thuộc một phần vào kế hoạch điều chỉnh của Ngân hàng và những nhân tố
bên ngoài Ngân hàng đòi hỏi Ngân hàng phải thƣờng xuyên nghiên cứu và tiếp
cận thị trƣờng.
 Mục tiêu thứ ba: Xây dựng qui mô và sự tăng trưởng nguồn vốn ổn
định.
Quy mô vốn huy động có ý nghĩa rất quan trọng đối với hoạt động của
Ngân hàng. Ngân hàng muốn mở rộng hoạt động cần có quy mô vốn tƣơng đối
lớn, trong đó vốn huy động là một bộ phận quan trọng. Không thể nói đến chất
lƣợng huy động vốn tốt nếu việc huy động không đáp ứng đƣợc nhu cầu về
khối lƣợng vốn kinh doanh. Khối lƣợng vốn phải đạt tới qui mô nhất định theo
kế hoạch huy động của Ngân hàng. Để thực hiện tốt vấn đề này cần kết hợp
hài hoà các yếu tố khác nhƣ lãi suất, chính sách Marketing khách hàng, các
hình thức huy động vốn, uy tín của khách hàng…
Tuy nhiên không phải cứ có nguồn vốn lớn đã là tốt, nó cần phải phù hợp
với qui mô hoạt động của Ngân hàng, mức vốn tự có, khả năng cho vay và đầu

tƣ của Ngân hàng… Hơn nữa việc mở rộng hoạt động chỉ thực sự an toàn khi
nguồn vốn huy động luôn có tốc độ tăng trƣởng ổn định. Nếu qui mô vốn hiện
tại lớn nhƣng Ngân hàng không kiểm soát, không dự đoán đƣợc xu hƣớng của
các dòng tiền gửi vào và rút ra trong giai đoạn tiếp theo thì sẽ rất khó khăn
trong việc cho vay va đầu tƣ và mất đi sự chủ động của mình.
2.1.2.3.

Vốn vay

Nguồn VHĐ mà ngân hàng có đƣợc là nguồn vốn thụ động. Tuy nhiên
trong quá trình hoạt động kinh doanh, có những lúc đòi hòi ngân hàng phải
chủ động tìm kiếm vốn để bù đắp kịp thời những thiếu hụt, đảm bảo khả năng
thanh toán… Khi đó NH sẽ đi vay.
 Vay các tổ chức tín dụng (TCTD) khác.
 Vay NHNN (vay tái cấp vốn)
-

Cho vay lại theo hệ số tín dụng

-

Chiết khấu giấy tờ có giá.

-

Cho vay có đảm bảo.

2.1.2.4.
-

Vốn khác

Nguồn vốn trong thanh toán: các khoản lƣu ký, ký quỹ, chêch lệch
thời điểm ghi nợ - có cho khách hàng.

10


-

Vốn điều chuyển: Ngày nay hệ thống NHTM đƣợc tổ chức theo mô
hình tổng công ty và các công ty con gồm ngân hàng hội sở và các hệ
thống các ngân hàng chi nhánh trực thuộc. Có một phƣơng thức huy
động vốn rất hiệu quả hiện nay là chu chuyển vốn điều hoà. Do tình
hình hoạt động của các chi nhánh tại các địa bàn khác nhau là khác
nhau (do ảnh hƣởng của điều kiện phát triển kinh tế của từng vùng, do
phong tục tập quán…) Cho nên những chi nhánh ngân hàng mà hoạt
động sử dụng vốn vƣợt quá khả năng huy động vốn thì đầu kỳ lập kế
hoạch lên Ngân hàng mẹ và xin đƣợc nhận đƣợc một lƣợng vốn điều
hoà cần thiết cho hoạt động của mình. Còn những ngân hàng mà khả
năng huy động vốn vƣợt quá khả năng sử dụng vốn thì đầu kỳ cũng
lập kế hoạch sẽ điều chuyển một lƣợng vốn về Ngân hàng mẹ để đƣợc
hƣởng lãi suất điều hoà. Nhƣ vậy ngân hàng mẹ chịu trách nhiệm điều
chuyển vốn từ nơi thừa sang nơi thiếu của các chi nhánh trong cùng hệ
thống.

-

Vốn tài trợ…

2.1.3. Các chỉ tiêu tài chính đánh giá hiệu quả huy động vốn của ngân
hàng
2.1.3.1.

Phân tích tổng nguồn vốn
Tỷ trọng các
thành phần =
nguồn vốn

Cho ta thấy cơ cấu nguồn vốn của NH. Mỗi nguồn vốn có chi phí, tính
ổn định khác nhau. Dựa vào chỉ tiêu này ta có thể thấy đƣợc sự biến động
trong tổng nguồn vốn của NH qua các năm để tìm ra nguyên nhân, ảnh hƣởng
của các thay đổi này đến hoạt động của NH.
Hệ số dƣ nợ trên tổng nguồn vốn =

Hệ số cho ta thấy tình hình sử dụng vốn để cho vay của NH, qui mô tín
dụng của NH. Nếu hệ số này quá nhỏ chứng tỏ qui mô tín dụng của NH còn
hạn chế, sử dụng vốn chƣa hiệu quả nhƣng nếu chỉ tiêu này quá lớn thì NH lại
có khả năng gặp rủi ro trong thanh khoản.
2.1.3.2.

Phân tích hiệu quả huy động vốn
11


Chỉ tiêu 1 =
Cho ta biết tỷ trọng VHĐ trong tổng nguồn vốn, phản ánh khả năng
huy động vốn và tình hình huy động vốn của NH.
Chỉ tiêu 2 =
Cho ta thấy đƣợc tỷ trọng VHĐ có kỳ hạn (CKH) trên tổng VHĐ. Nếu

chỉ tiêu này có giá trị lớn chứng tỏ nguồn VHĐ của NH có tính ổn định cao
nhƣng đồng thời cũng kéo theo chi phí huy động cao.
Chỉ tiêu 3 =
Cung cấp tỷ trọng VHĐ không kỳ hạn (KKH) trên tổng VHĐ. Ngƣợc
lại với chỉ tiêu 2, chỉ tiêu này càng lớn chứng tỏ nguồn VHĐ của NH càng tốn
kém ít chi phí tuy nhiên tính ổn định của nguồn vốn cũng càng thấp.
Chỉ tiêu 4 =
Cho ta thấy 1 đồng dƣ nợ ứng với bao nhiêu đồng VHĐ. Chỉ tiêu này
quá lớn hay quá nhỏ đều không tốt cho NH. Nếu chỉ tiêu này quá lớn, thể hiện
NH chƣa sử dụng tốt nguồn VHĐ, ngƣợc lại khi chỉ tiêu này quá nhỏ chứng tỏ
NH chƣa thực hiện tốt công tác HĐV, số VHĐ còn quá ít so với nhu cầu cho
vay của NH. Đối với NH chi nhánh, chỉ tiêu còn góp phần nói lên mức độ phụ
thuộc chi nhánh đối với hội sở.
Chỉ tiêu 5 =
Cho ta biết để có đƣợc 1 đồng VHĐ NH phải bỏ ra bao nhiêu đồng chi phí.
Chỉ tiêu 6 =
Cung cấp tỷ trọng chi phí HĐV trên tổng chi phí của NH. Chi phí HĐV
luôn là thành phần chi phí chiếm tỷ trọng cao nhất trong tổng chi phí của các
NHTM. Do đó việc theo dõi sự biến động của tỷ trọng thành phần này trong
12


tổng chi phí cho ta thấy mức độ hợp lý của chi phí HĐV tại NH, mặt khác có
thể kịp thời xử lý những thay đổi bất thƣờng ảnh hƣởng xấu đến hoạt động của
NH.
Chỉ tiêu 7 =
Hệ số chênh lệch lãi NIM (Net Interest Margin) cho ta thấy một đồng tài
sản mang đến bao nhiêu đồng thu nhập lãi ròng cho NH. Nếu chỉ tiêu này cao
nói lên NH có chính sách đầu tƣ đúng đắn, kết hợp công tác huy động và sử
dụng vốn hiệu quả.

2.1.4. Phƣơng pháp phân tích SWOT
Trên cơ sở nhận diện và phân tích các điểm mạnh, điểm yếu trong môi
trƣờng nội tại của NH và các cơ hội cũng nhƣ thách thức từ môi trƣờng bên
ngoài tác động đến hoạt động của NH, chúng ta tiến hành phân tích ma trận
SWOT theo các bƣớc sau:
 Liệt kê những điểm mạnh (Strengths), điểm yếu (Weaknesses), cơ hội
(Opportunities) và thách thức (Threats).
 Đƣa ra các chiến lƣợc:
 SO: sử dụng điểm mạnh để tận dụng cơ hội.
 WO: tận dụng cơ hội để khắc phục điểm yếu.
 ST: sử dụng điểm mạnh để hạn chế ảnh hƣởng của những mối đe
dọa, vƣợt qua thách thức.
 WT: giảm thiểu hóa các điểm yếu, phòng trách các thách thức.
2.2. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.2.1. Phƣơng pháp thu thập số liệu
Dữ liệu nghiên cứu của đề tài đƣợc tổng hợp từ nguồn số liệu thứ cấp do
phòng kế toán và phòng kinh doanh của ngân hàng NN & PTNT Châu Thành,
Hậu Giang cung cấp cùng với thông tin trong một số giáo trình, sách, tạp chí,
bài báo, các trang web…
2.2.2. Phƣơng pháp phân tích số liệu
 Đề tài sử dụng các phƣơng pháp so sánh bằng số tƣơng đối, số tuyệt
đối kết hợp với phƣơng pháp phân tích tỷ trọng và phƣơng pháp đồ thị
nhắm tìm hiểu thực trạng, biến động của các đối tƣợng phân tích theo
thời gian.
 Ngoài ra để làm rõ mục tiêu thứ 3, đề tài sử dụng phƣơng pháp suy
luận, thống kê mô tả và so sánh đối chiếu đối với các yếu tố bên trong
và bên ngoài ảnh hƣởng đến hoạt động HĐV của NH.

13

 Cuối cùng dựa vào những kết quả phân tích trên tác giả đƣa ra những
giải pháp thích hợp cho đề tài.
 Phƣơng pháp so sánh bằng số tuyệt đối: là phƣơng pháp phân tích sử
dụng kết quả của phép trừ giữa trị số của kỳ phân tích với kỳ gốc của
chỉ tiêu kinh tế.
Công thức:
∆y = y0 – y1
(2.1)
Trong đó:
y0: chỉ tiêu kỳ gốc
y1: chỉ tiêu kỳ phân tích
∆y : là phần chệnh lệch tăng, giảm của các chỉ tiêu kinh tế
Phƣơng pháp này sử dụng để so sánh số liệu kỳ phân tích với số liệu
kỳ gốc của các chỉ tiêu biến động nhƣ thế nào và tìm ra nguyên nhân
biến động của các chỉ tiêu kinh tế, từ đó đề ra biện pháp khắc phục.
 Phƣơng pháp so sánh bằng số tƣơng đối: phƣơng pháp phân tích sử
dụng kết quả của phép chia phần chênh lệch giữa trị số kỳ phân tích
và ký gốc cho kỳ gốc của các chỉ tiêu kinh tế.
Công thức:
∆y =

* 100%

(2.2)

Trong đó:
y0: chỉ tiêu kỳ gốc.
y1 : chỉ tiêu kỳ phân tích.
∆y : biểu hiện tốc độ tăng trƣởng của các chỉ tiêu kinh tế.

Phƣơng pháp này dùng để làm rõ mức độ biến động của của các chỉ
tiêu kinh tế trong một khoảng thời gian và so sánh tốc độ tăng trƣởng
của các chỉ tiêu kinh tế qua các năm.
 Phƣơng pháp phân tích tỷ trọng: giúp chúng ta thấy đƣợc cơ cấu của
từng thành phần nhỏ trong một chỉ tiêu lớn. Phân tích, so sánh chúng
để thấy đƣợc tính hợp lý,sự biến động của cơ cấu này theo thời gian.


Phƣơng pháp đồ thị: sử dụng các đồ thị, biểu đồ để miêu tả các chi tiêu kinh
tế, nhằm thấy rõ hơn sự chêch lệch, thay đổi của chúng theo thời gian.

14