Soạn bài Tại Lầu Hoàng Hạc Tiễn Mạnh Hạo Nhiên đi Quảng Lăng

Soạn bài tại lầu Hoàng Hạc tiễn Mạnh Hạo Nhiên đi Quảng Lăng của Lí Bạch
(Hoàng Hạc lâu tống Mạnh Hạo Nhiên chi Quảng Lăng)
I. Gợi ý trả lời câu hỏi.
Câu 1. Xác lập mối quan hệ giữa không gian (lầu Hoàng Hạc – sông Trường Giang – Dương Châu), thời gian
(tháng ba – mùa hoa khói) và con người (cố nhân…) trong bài thơ. Mối quan hệ ấy có tá dụng như thế nào
trong việc thể hiện khung cảnh và tâm tình người đưa tiễn?
Cố nhân tây từ Hoàng Hạc lâu
Yên hoa tam nguyệt há Dương Châu
(Hướng về phía tây, người bạn cũ giã từ lầu Hoàng Hạc; Xuôi về Dương Châu giữa tháng ba mùa hoa khói).
Hai câu đầu tiên nêu rõ nơi Lí Bạch đứng tiễn bạn và điểm đến, cũng như thời gian ra đi của “cố nhân”. Bản
dịch thơ chưa dịch sát câu thơ đầu. Lí Bạch đứng tại lầu Hoàng Hạc, một di tích nổi tiếng ở Hồ Bắc, để đưa
tiễn Mạnh Hảo Nhiên (không phải là Bạn từ lầu Hạc lên đường). Lí Bạch không đứng ở bờ sông Trường Gian
để tiễn đưa mà đứng ở lầu cao, bởi vì đứng ở lầu cao thì có thể hìn thấy bạn xa hơn, lâu hơn. Điều đó cho
thấy tình cảm lưu luyến của người ở lại dành cho người ra đi.
Thời gian ra đi: tháng ba – giữa mùa hoa khói. Cảnh vật đang ở mùa xuân, đối lập với nỗi buồn của cuộc tiễn
đưa.
Điểm đến: tỉnh Dương Châu, một nơi đô hội bậc nhất đời Đường.
Con người: người ở và người ra đi có mối quan hệ thâm giao, là cố nhân của nhau.
Không gian và con người vừa có sự đối lập vừa có sự hòa hợp, tạo nên khung cảnh chia tay buồn, bịn rịn.
Câu 2. Sông Trường Giang là huyết mạch giao thông chính của miền Nam Trung Quốc. Mùa xuân trên sông
Trường Gian hẳn có nhiều thuyền bè xuôi ngược, vì sao Lí Bạch chỉ thấy “cánh buồn lẻ loi” (cô phàm) của “cố
nhân”?
Câu thơ dịch không lột tả được cái hay của câu thơ nguyên văn chữ Hán. “Cô Phàm” là cánh buồm cô đơn, lẻ
loi, chỉ một cánh buồm duy nhất trên sông. Trường Giang là một con sông lớn của Trung Quốc, là một trong
những con sông huyết mạch của giao thông và thương nghiệp, do đó việc vào mùa xuân, thời tiết đẹp mà chỉ
có một con thuyền đi trên sông là vô lí. Có thể trên sông có nhiều thuyền bè qua lại nhưng Lí Bạch chỉ thấy
được một chiếc thuyền duy nhất. Tất cả thị giác của ông tập trung vào hình ảnh chiếc thuyền có người bạn
cố nhân ngồi trên đó.
Câu 3. Anh / chị hãy đặt mình vào vị trí của người đưa tiễn nhìn theo cánh buồm dần xa và dòng sông chảy
vào cõi trời để cảm nhận tâm tình của thi nhân.
Ban đầu, tác giả còn nhìn thấy rõ chiếc thuyền chở bạn mình, rồi chiếc thuyền xa dần và mất hút vào khoảng

không xanh biếc, nhưng mắt vẫn cứ dõi trông. Nỗi buồn và sự cô đơn ban đầu còn bàng bạc, rồi rõ dần rõ
dần, đến khi chiếc thuyền đã mất hút khỏi tầm nhìn nỗi cô đơn cũng tràn ngập lòng thi nhân.