Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (75 KB, 2 trang )
Nhà thơ Mai Văn Hoan là nhà giáo chuyên Văn. Anh đã xuất bản nhiều tập thơ và tiểu luận, phê bình. Thơ anh thuộc
“nòi tình”, và bình giảng văn chương cũng rất hạp với văn tình. Có lần tôi thấy anh rất tâm đắc với nhà thơ Tôn Phong
về cái chữ “quỳ” trong câu: “Mụ già hoặc có điều gì / Liệu công mất một buổi quỳ mà thôi !”. Thì ra hai vị này hiểu
chữ quỳ là “chơi quỳ” trong 36 kiểu. Thật là thông minh, hóm hỉnh và thâm thúy vô cùng.
“Chuyện ấy“ là chuyện khó nói . Viết về “chuyện ấy“ trong thời phong kiến gần như tối kỵ . Nguyễn Du rất hiểu điều đó
. Việc nhà thơ chọn tiểu thuyết Kim Vân Kiều truyện – một tác phẩm đề cập nhiều về “chuyện ấy“ để sáng tạo nên
Truyện Kiều có thể xem là một việc làm hết sức táo bạo . Mỗi khi buộc lòng đề cập đến “ chuyện ấy “ Nguyễn Du lại tìm
cách nói tránh hết sức tài tình . Điều này không chỉ thể hiện tài năng mà còn thể hiện một nét văn hóa trong phong cách
nghệ thuật Nguyễn Du .
Ai cũng biết Kiều là một cô gái tài sắc vẹn toàn . Nàng xuất thân trong một gia đình nề nếp nên đã đến tuổi cập kê mà
vẫn “ tường đông ong bướm đi về mặc ai “ . Nhưng số phận đưa đẩy nàng vào dòng xoáy cuộc đời . Một cô gái như nàng
mà đành phải van xin : “ Thân lươn bao quản lấm đầu / Chút lòng trinh bạch từ sau xin chừa “Những éo le cuộc đời buộc
nàng nhiều phen đối diện với “ chuyện ấy “ . Kiều là người có văn hóa và Nguyễn Du đã tìm cách để cho nàng nói về “
chuyện ấy “ một cách có văn hóa . Trong Truyện Kiều , nàng Kiều là người nói về “ chuyện ấy “ nhiều nhất . Mỗi khi
nàng nói với Kim Trọng hay nghĩ về chàng liên quan đến “ chuyện ấy “ Nguyễn Du chọn cho nàng những cách nói ,
cách nghĩ khác nhau . Chẳng hạn lúc “ Sóng tình dường đã xiêu xiêu / Xem trong âu yếm có chiều lả lơi “, Kiều đã nhẹ
nhàng thuyết phục chàng Kim : “ …Ra tuồng trên bộc , trong dâu / Thì con người ấy ai cầu làm chi .. / Mây mưa đánh đổ
đá vàng / Quá chiều nên đã chán chường yến anh / Trong khi chắp cánh liền cành / Mà lòng rẻ rúng đã dành một bên /
Mái Tây để lạnh hương nguyền / Cho duyên đằm thắm ra duyên bẽ bàng / Gieo thoi trước chẳng giữ giàng / Để sau nên
thẹn cùng chàng bởi ai ? / Vội chi liễu ép , hoa nài / Còn thân ắt cũng đền bồi có khi …” . Sau nay , dấn thân vào đời
mưa gió Kiều vô cùng ân hận : “ Biết thân đến bước lạc loài / Nhị đào thà bẻ cho người tình chung “ . Trong đêm động
phòng “ tình nhân lại gặp tình nhân “ , Nguyễn Du lại để cho nàng Kiều nhắc đến “ chuyện ấy “ với một tâm trạng hết
sức đau xót : “ Còn nhiều ân ái chan chan / Hay gì vây cánh hoa tàn mà chơi “ . Đó là những cách nói hết sức tế nhị .
Không chỉ nói với Kim Trọng , Kiều còn phải nói với Tú Bà về “ chuỵên ấy “. Tú Bà là chủ lầu xanh , nói “ chuyện ấy “
với Tú Bà , nàng không thể dùng cách nói bóng gió , tế nhị như nói với chàng Kim . Kiều phải dùng cách nói trực tiếp .
Cái khó ở đây là nói làm sao cho Tú Bà hiểu nhưng không quá thô tục . Ta hãy nghe nhà thơ để cho Kiều bày giải : “ …
Đủ điều nạp thái vu quy / Đã khi chung chạ , lại khi đứng ngồi …” . Chung chạ là từ dân dã thường để nói sự lộn xộn ,
hỗ lốn . Ở đây, Kiều đã dùng chung chạ để nói đến “ chuyện ấy “ và mụ Tú Bà hiểu ngay . Ngay lập tức mụ lồng lên xỉa
xói Mã Giám Sinh : “Tuồng vô nghĩa , ở bất nhân / Buồn mình trước đã tần mần thử chơi / Màu hồ đã mất đi rồi / thôi
thôi vốn liếng đi đời nhà ma“ . Mụ quay sang mắng nhiếc nàng Kiều : “Lão kia có dở bài bây / Chẳng văng vào mặt mà