giáo án bài 24 các bằng chứng tiến hóa

Bài 24: CÁC BẰNG CHỨNG
TiẾN HÓA
GVHD : ThS. Lê Phan Quốc
SVTH :Nguyễn Thị Kim Phụng
Lớp Sinh 4A
Năm học 2011 - 2012


Các sinh vật hiện nay do đâu mà có?
- Trước thế kỉ XVIII, khoa
học chưa phát triển, con
người đã giải thích sự tồn
tại của muôn loài do
thượng đế, chúa trời tạo ra

… Ngày nay khoa học
hiện đại đã chứng minh:
Các loài sinh vật hiện nay
có chung nguồn gốc và
được phát sinh từ giới vô
cơ.



Thông qua báo, đài, phim ảnh em có thể kể một
vài bằng chứng tiến hóa mà em biết?


Bằng chứng tiến
hóa là gì?
Bằng chứng tiến hóa

là những bằng chứng
nói lên quan hệ họ
hàng giữa các loài
sinh vật.


Có mấy loại
bằng chứng
tiến hóa?
Bằng chứng • Là bằng chứng
hóa thạch
trực tiếp

Bằng
chứng gián
tiếp

• Bằng chứng giải phẫu
so sánh, bằng chứng
phôi sinh học, địa lí
sinh vật học, sinh học
phân tử và tế bào học


I. Bằng chứng giải phẫu so sánh

Bằng chứng giải phẫu
so sánh là gì?
• Là sự phân tích,nghiên cứu
cấu tạo, so sánh sự tương

ứng giữa các cơ quan trên cơ
thể ở những động vật khác
nhau


1. Cơ quan tương đồng
Các em quan sát hình 24.1, trả lời câu lệnh trong
SGK/104.
Xương chi của
các loài động
vật trong hình
tương đồng với
nhau như thế
nào?


Giống nhau

Khác nhau

• Đều có các
xương cánh,
cẳng, cổ, bàn,
ngón.

• Chi tiết các
xương biến
đổi, hình
dạng bên
ngoài rất

khác nhau
(rất rõ ở
xương bàn,
xương ngón).


Ví dụ: tay người rất linh

Những biến đổi ở
xương bàn tay
giúp mỗi loài
thích nghi như
thế nào?

hoạt và chỉ có con người
mới có khả năng như
vậy, ngón cái choãi ra
90o có thể xoay chuyển
nhiều hướng khác nhau,
có thể cầm, nắm, chế tạo
công cụ lao động…


Là các cơ quan ở

Cơ quan
tương
đồng
là gì?

các loài khác nhau
nhưng

được

bắt

nguồn từ cùng một
cơ quan ở loài tổ
tiên, mặc dù hiện
tại chúng thực hiện
các chức năng khác
nhau.


Lá biến
dạng

Lá biến dạng
*Gai xương rồng

*Tua cuốn ở đậu hà lan

Cơ quan tương đồng


1. Cơ quan thoái hóa
Cho học sinh quan sát hình
về răng khôn, ruột thừa,
xương cùng.

Là các cơ quan ở các loài khác nhau
nhưng được bắt nguồn từ cùng một cơ quan ở
loài tổ tiên, mặc dù hiện tại chúng thực hiện
các chức năng khác nhau.
Ví dụ: Chi trước của mèo, vây trước cá
voi, cánh dơi, tay người đều bắt nguồn từ chi
trước của động vật tổ tiên


Các em có nhận xét gì về
chức năng của răng khôn,
xương cùng và ruột thừa ở
người?
Thế nào là cơ quan thoái hóa?
Cơ quan thoái hóa là cơ quan
tương đồng nhưng không còn chức
năng hoặc chức năng bị tiêu giảm.


Dấu tích
của mí
mắt thứ
3

Mấu tai

Dấu tích của đuôi

Tại sao cơ quan thoái hóa đôi khi có hại
nhưng không bị mất đi?

Vì sinh vật sở hữu vốn gen từ tổ tiên
chung, gen vô hại hoặc là thời gian
không đủ dài để chọn lọc tự nhiên loại
bỏ hết những gen đó ra khỏi quần thể.


Amidan
có phải là
cơ quan
thoái hóa
không? Vì
sao?

Amidan ảnh hưởng đến độ
rung của giọng nói, có tác
dụng lớn giúp lọc và cản bớt
bụi. Khi cắt amidan thì độ
rung của giọng nói chủ yếu
do thanh quản phát ra. Vì vậy
amidan không phải là cơ
quan thoái hóa.


Đối với 1 số sinh vật việc giữ lại các
cơ quan này có tác dụng như thế nào?
Ví dụ mí mắt thứ 3 ở chim, manh

tràng ở động vât ăn cỏ.


3. Cơ quan tương tự
Thế nào là cơ quan tương tự?
 Những cơ quan thực hiện chức năng như
nhau nhưng không cùng được bát nguồn từ một
nguồn gốc.
Cho VD về cơ quan tương tự?


Cánh côn trùng:
Hình thành từ các đốt ngực động vật
không xương sống

Hàm Dế dũi

Cánh dơi
Biến dạng của chi trước ở
động vật có xương sống

Chân Chuột chũi


Từ
biểu
bì

Lá biến dạng
*Gai xương rồng

*Gai hồng

Cơ quan tương tự


Cánh ong
phát tiển
từ mặt lưng
của phần ngực

Cánh chim
là biến dạng
của chi trước


Cá voi : thuộc lớp thú

Ngư long : thuộc lớp bò sát

- Các loài khác lớp có hình dạng Cá mập thuộc lớp cá
giống nhau do môi trường
là tiến hóa hội tụ (đồng quy)


Qua nghiên cứu về cơ quan tương
đồng và cơ quan thoái hóa, các em
rút ra nhận xét gì về mối quan hệ
giữa các sinh vật hiện nay?