Giáo án bài 28 loài

Bài 28: LOÀI

GVHD : ThS Lê Phan Quốc
SVTH :Nguyễn Thị Kim Phụng

Lớp Sinh 4A
Năm học 2011 - 2012


I. KHÁI NIỆM LOÀI SINH HỌC
1. Khái niệm

Ngan, gà, vịt
cùng sống trong
trang trại có
giao phối với
nhau không? Vì
sao?


Hạt phấn của cây lúa có
thụ phấn được cho cây
ngô không? Vì sao?


Năm 1942, Nhà Tiến hóa học Ơnxt Mayơ đã
đưa ra khái niệm loài sinh học.

Nghiên

cứu

SGK và cho biết
thế nào là loài
sinh học?

Ernst Mayr


Loài là 1 hay 1 nhóm quần thể gồm các cá thể có
khả năng giao phối với nhau trong tự nhiên, cho
ra đời con có sức sống và khả năng sinh sản
nhưng lại cách li sinh sản với các nhóm quần thể
khác.


Ưu điểm của khái niệm
này khi dùng để phân biệt
các loài?

 Khách quan không phụ
thuộc vào người phân
loại
 Có thể phân biệt được
các loài đồng hình với
nhau

Mặc dù hai con chim sơn ca ở miền
Đông và miền Tây này Stumella
magna và S. neglecta có những phần
giống nhau nhưng chúng là hai loài

khác nhau


Nhược điểm của
khái niệm loài sinh
học là gì?
Khoai tây mọc mầm

- Nhược điểm của cách
phân loại này:
+ Không thể dùng tiêu
chuẩn cách ly sinh sản để
phân biệt các loài sinh sản

Cá mập đầu búa ở vườn thú
Henry Doorly (Mỹ)

vô tính.


+ Không thể dùng tiêu chuẩn
cách ly sinh sản để phân biệt
loài sinh sản vô tính.
+ Không thể phân biệt nhóm loài
đã tuyệt chủng với nhóm loài
Homo erectus là chủng người
đầu tiên xuất hiện ở châu Phi,
đã tuyệt chủng cách đây hơn
150.000 năm.

hiện tại hoặc các nhóm xuất hiện
không cùng thời điểm.
+ Khó xác định được hai QT có
mức độ cách ly sinh sản như thế
nào với nhau.


VOI CHÂU PHI

VOI ẤN ĐỘ

Voi Châu Phi :
Voi Ấn Độ :
- Trán dô , tai to , đầu vòi - Trán lõm , tai nhỏ , đầu vòi có
có 1 núm thịt , răng hàm có 2 núm thịt , răng hàm có nếp
nếp men hình quả trám .
men hình bầu dục .

Voi châu Phi và voi Ấn độ có thuộc cùng 1 loài
không? Tại sao?
Voi châu Phi và voi Ấn Độ không thuộc cùng 1 loài vì giữa chúng
không có khả năng giao phối với nhau trong tự nhiên (có cách li
sinh sản), có hình thái khác nhau, có khu vực sống khác nhau.


NGỰA CÁI

LỪA ĐỰC

LA

Con lai (con la) giữa ngựa
cái và lừa đực có được coi là
loài mới không? Vì sao?

Không, vì chúng không tồn tại như một
nhóm quần thể, không có khả năng giao
phối với nhau và sinh ra đời con có sức
sống.


Như vậy khái
niệm loài
sinh học
nhấn mạnh
điều gì?
Làm thế nào để phân biệt loài
này với loài khác?


2. Tiêu chuẩn để phân biệt
hai loài.
- Tiêu chuẩn hình thái

Xương rồng 3 cạnh

Xương rồng 5 cạnh

- Tiêu chuẩn hình thái

a. Sáo đen mỏ
trắng;
b. Sáo đen mỏ
vàng;
c. Sáo nâu.


Voi châu phi

2. Tiêu chuẩn để phân biệt 2 loài.
- Tiêu chuẩn hình thái
- Tiêu chuẩn địa lý – sinh thái

Mao lương nước

Voi Ấn Độ

Mao lương ẩm


Tiêu chuẩn địa lý sinh thái

→ Cây thông ở thung lũng với cây thông ở đỉnh núi không giao
phấn được với nhau do điều kiện sinh thái khác nhau


2. Tiêu chuẩn để phân biệt các loài.
- Tiêu chuẩn hình thái

- Tiêu chuẩn địa lý – sinh thái
- Tiêu chuẩn sinh lý – sinh hóa

- Ở người hệ thống nhóm máu
ABO gồm 4 nhóm máu. Nếu
dựa vào tiêu chuẩn này để
đánh giá thì loài người sẽ
không phải là một loài.


Têu chuẩn sinh lý- hóa sinh

Cà chua

Thuốc lá

Cả 2 đều thuộc họ Cà nhưng thuốc lá có khả năng tổng
hợp ancalôit còn cà chua thì không


2. Tiêu chuẩn để phân biệt các loài.
- Tiêu chuẩn hình thái
- Tiêu chuẩn địa lý – sinh thái
- Tiêu chuẩn sinh lý – sinh hóa
- Tiêu chuẩn di truyền

Lưu ý:
- Để phân biệt hai loài thân
thuộc không nên tuyệt đối
hóa một tiêu chuẩn nào mà

phải ưu tiên cho từng TH cụ
thể, phối hợp các tiêu
chuẩn khi phân biệt hai loài.


Sự khác biệt về vật chất di truyền  không tạo
được con lai hữu thụ.


Tại sao hai loài khác nhau lại có
các đặc điểm giống nhau?


Do :
+ Chúng được thừa hưởng các đặc điểm giống
nhau từ tổ tiên
+ Không cùng tổ tiên nhưng vì chúng sống
trong cùng môi trường sống giống nhau nên
chịu áp lực của chọn lọc tự nhiên giống nhau
=> Gọi là quá trình tiến hóa hội tụ (đồng quy)



II. Các cơ chế cách li sinh sản
giữa các loài
Thế nào là
cách li sinh
sản?

Cơ chế cách

li sinh sản
được chia
thành mấy
loại?

Là các trở ngại
trên cơ thể sinh
vật ngăn cản các
cá thể giao phối
với nhau hoặc
ngăn cản việc tạo
ra con lai hữu thụ
ngay cả khi các
sinh vật này sống
cùng một chỗ.


1. Cách li trước hợp tử
Cách li trước hợp tử là gì?
Là những trở ngại ngăn cản các sinh vật giao
phối với nhau.
Cách li trước hợp tử gồm những hình thức
nào?