Nghệ thuật trần thuật trong tiểu thuyết quyên của nguyyễn văn thọ

Khoá luận tốt nghiệp

Trường Đại học Sư phạm Hà Nội
M U

1.Lý do chn ti
1.1 Vn hc hi ngoi l b phn vn hc c nhc ti trong nghiờn
cu ca mt s hc gi ngi Vit trong v ngoi nc my nm gn õy i
vi sỏng tỏc vn hc bng ting Vit ca ngi gc Vit ang sinh sng ti
nc ngoi: Hoa K, Phỏp, Canada, c, Tip Khc, Ba LanKhỏi niờm vn
hc hi ngoi dựng ch chung cho cỏc sỏng tỏc vn hc ca cỏc nh vn
ngi Vit ang sinh sng, hc tp, cú sỏng tỏc nc ngoi. i sng vn
hc hi ngoi my nm gn õy nhỡn chung khỏ sụi ng cựng vi s xut
hin ca nhng nh vn cú tờn tui trong lng vn nh Phm Th Hoi,
Thun, Phm Hi Anh, Minh H, Lớ Lam, Th Dng, Nguyn Hoi Phng,
Trn Hng H, Quyờn v Nguyn Vn Th.
1.2 Nguyn Vn Th l nh vn gc Vit, ang nh c ti c. ễng
c ỏnh giỏ l cõy bỳt cú uy tớn vi b dy sỏng tỏc hn ba thp niờn tr li
õy.Hng lot cỏc tp truyn ngn ca ụng c xut bn ti Nxb Hi nh vn
ó khin ụng tr thnh cõy bỳt gõy c s chỳ ý c bit ca c gi. Gn
õy, ụng th nghim ti nng ca mỡnh lnh vc tiu thuyt v Quyờn
chớnh l tiu thuyt u tay. Khi Quyờn va ra mt, Nguyn Vn Th ó
nhn c rt nhiu li chỳc mng v nhng cỏi bt tay thõn tỡnh v nng
nhit ca bn bố. Sau ú , tiu thuyt Quyờn ó gõy c s chỳ ý ca
nhiu t bỏo trong v ngoi nc , cựng hng lot cỏc chng trỡnh VTV4,
i PT-TH

H Ni,VTV3, VTC, VOV, CTV, VTV1ó gii thiu

Quyờn. Quyờn tr thnh mt hiờn tng ỏng quan tõm trờn vn n vn
hc ng i, ng thi nú cng ó lm nhiu ngi ng ngng v sng st.

Nguyn Vn Th bt cht mang n cho bn c ngi Vit khp ni trờn
th gii ny cm giỏc au n v cuc i, buc mi ngi phi ngm ngi

Hà Thị Hồng

1

K32A - Ngữ Văn


Khoá luận tốt nghiệp

Trường Đại học Sư phạm Hà Nội

khi ụng phi ra nhiu s tht m by lõu nay ngi Vit Nam trong nc
khụng hiu ni, cũn nhng ngi trong cuc thỡ c che y. Quyờn, nh
vn ó trao gi nhiu suy ngm, khao khỏt v c vng. Tiu thuyt l ni tp
trung quan nim v tỡnh yờu v hnh phỳc ca ngi vit. Cng õy, hin
thc cuc sng ni x ngi ca ng bo ta nc ngoi ó c tỏi hin
y v chõn thc. Dy hn 400 trang sỏch, Quyờn c n hnh ti Nh
xut bn Hi nh vn . Quyờn cng l tờn gi ca nhõn vt chớnh trong tiu
thuyt- mt cụ gỏi gc H Ni cú hc thc v phm hnh v nhan sc tri cho
ch vỡ ng nhn v cuc sng giu sang ni x ngi m ri b t quc, dn
thõn vo mt cuc vt biờn ri ri vo mt cn lc xoỏy bi thm ca kip
sng tha hng ni x ngi. Xoay quanh ti vit v cuc sng ca cng
ng ngi Vit nc ngoi, mt ti gõy c nhiu mi quan tõm ca
vn hc ng i. Cú th thy, Quyờn ngay t khi ra mt nú ó gõy c
mt ln súng d lun mnh m v chim c cm tỡnh c bit ca nhiu
c gi yờu vn hc. Qua vic tỡm hiu v nghiờn cu s kho, chỳng tụi cng
nhn thy cha cú mt bi vit hay cụng trỡnh no nghiờn cu mt cỏch tp

trung v cú thng v ngh thut trn thut trong Quyờn . Vỡ th vic la
chn nghiờn cu v tỡm hiu tỏc phm phng din trn thut s giỳp ta tỡm
ra con ng ngn nht bc vo th gii ngh thut m nh vn ó ra
trong tỏc phm, ng thi giỳp ta cú c cỏi nhỡn chõn thc, y v cuc
sng ca ngi Vit nc ngoi.
1.3 La chn ti trờn ngi vit khụng ch cú dp khỏm phỏ cỏc giỏ
tr ca mt tỏc phm m theo ú, kt qu nghiờn cu cng h tr chỳng tụi
vi t cỏch l ngi giỏo viờn Ng vn trong tng lai s ging dy tt hn
cỏc tỏc phm vn hc, c bit l cỏc tỏc phm t s nh trng ph thụng.
Bi quỏ trỡnh thc hin ti cng l quỏ trỡnh rốn luyn thờm k nng, thao

Hà Thị Hồng

2

K32A - Ngữ Văn


Khoá luận tốt nghiệp

Trường Đại học Sư phạm Hà Nội

tỏc t duy cú th d dng khỏm phỏ ra v p ca tỏc phm vn chng v
nh giỏ c ti nng ca ngi ngh s.
2. Lch s nghiờn cu
Quyờn l mt cun tiu thuyt khỏ mi m, do ú nhng bi vit, nhng
bi nghiờn cu hay tỡm hiu v nú khụng nhiu, ch yu tp trung vo nhng
vn nh sau:
Trong bi vit Khỳc bi ca v ngi xa x, (BỏoThanh niờn s 93 ra
ngy 03/04/2009) tỏc gi Vit Chin khng nh vic th hin cỏc chi tit, th

phỏp ngh thut trong tiu thuyt Quyờn ca Nguyn Vn Th, ụng vit:
trong cun tiu thuyt ny, Nguyn Vn Th ó lm ch mch chuyn, tit
ch tc nhanh, chm ca mi chng theo hi th i sng, thõn phn ca
tng nhõn vt, m cht phúng snhiu chng ca tiu thuyt ó bỏm
cht thi s tõm hn ca cng ng ngi Vit xa x.
Bi vit: Thờm mt gúc nhỡn v cuc sng ca ngi Vit xa x
(Bỏo Vn ngh cụng an s 101, ra ngy 06/04/2009), tỏc gi Khỏnh Linh ó
a ra nhng nhn xột ht sc tinh t v chun xỏc v c hai phng din
ngh thut v ni dung ca tiu thuyt Quyờn, theo tỏc gi: Quyờn c th
hin khỏ nhun nhuyn qua tng chng, on, tit tu truyn nhanh v cun
hỳt dự b cc truyn theo li truyn thng. Cõu vn khi gai gúc lnh lựng, khi
mm mi, uyn chuyn v mang m cht phúng s, vỡ th, Quyờn rt m
cht Xờmina. õy cng l s trng ca Nguyn Vn Th - ngi s hu mt
vn sng sau hn 20 nm qung qut x ngi, iu m khụng phi nh vn
Vit Nam no cng cú c. c Quyờn ta thy thm m tng trang
vit v ni au ti nhc, v tinh thn cng nh th xỏc khụng gỡ cú th bự p
c ca nhng con ngi ó trút lỡa xa quờ hng vỡ o mng giu sang. ú
cng l ni au ca ngi trong cuc, ca nhng ngi tha hng khi nhn ra

Hà Thị Hồng

3

K32A - Ngữ Văn


Khoá luận tốt nghiệp

Trường Đại học Sư phạm Hà Nội

cỏi giỏ phi tr i ly nhng ng ụla, v sõu xa hn ú cng l s va
p ca nhng nn vn húa.
Tỏc gi Nguyn Thin trong bi: Sng v yờu x ngi (Tp chớ
Din n vn ngh Vit Nam - s 172, trong bi vit ny tỏc gi ó khng
nh bn lnh v ti nng ca Nguyn Vn Th trong vic i mi cỏch tõn v
nhng tỡm tũi ngh thut: Nh vn Nguyn Vn Th, bng dng cụng ngh
thut ó dng lờn bc tranh bi thm m sinh ng ca ngi Vit xa x vo
nhng nm cui th k 20. Chỳng tụi vui mng nhn thy tui 60 lóo
thc, Nguyn Vn Th ó cú nhng trang tuyt bỳt, tinh t khi ụng o sõu
vo nhng n c, tim thc t vi, tõm linh nhy cm, nhng din bin bt ng
trong ỏy sõu tõm hn cựng th gii ni tõm ca nhng kiu loi hỡnh nhõn
vt. ễng ó thnh cụng, bi bỳt phỏp y cũn ngi c ri sõu hn vo tn
cựng nhng ngừ ngỏch, tng va thm kớn thuc v bn th ca núc bit
tỏc gi cũn nhn mnh vai trũ v v trớ ỏng trõn trng ca Nguyn Vn Th
trong nn vn hc hin i Vit Nam bờn cnh nhng nh vn cú tờn tui v
ó thnh danh trc ú nh Bo Ninh viThõn phn ca tỡnh yờu, tỏc gi
ca bi vit ó so sỏnh s ngang hng ca Quyờn vi Thõn phn ca tỡnh
yờu ngi c hỡnh dung ra Quyờn ó thc s cú c v trớ nh th
no trong nn vn hc Vit Nam ng i, tỏc gi vit nh sau: ó lõu lm
ri, cú th núi, tip ni Thõn phn ca tỡnh yờu ca Bo Ninh, sau ngút 20
nm, ln ny chỳng ta may mn li cú Quyờn, tiu thuyt ca ngũi bỳt t s
ti hoa Nguyn Vn Th. C hai tỏc gi, vi vn sng di do c nghin
ngm, tớch t v thng hoa, vi bn lnh ngh thut k chuyn thc thi nhng
tỡm tũi v cỏch tõn, cỏc ụng ó cm nhng cỏi mc quan trng, ỏnh du
thnh tu t khi ca tiu thuyt ng i Vit Nam trờn nhng giai on
khụng th quờn c ca i sng quõn s cng nh dõn s ca cng ng

Hà Thị Hồng

4

K32A - Ngữ Văn


Khoá luận tốt nghiệp

Trường Đại học Sư phạm Hà Nội

ngi Vit Nam trong nc hoc nc ngoi, trong chin tranh v trong
thi hu chin. Trong bi vit ny, tỏc gi Nguyn Thin cng cú cp v
nhp iu trong Quyờn: Tiu thuyt nh mt con tu, lỳc u nhn nha
rong rui, nhng v cui ó tng tc lao nhanh v ớch. Tỏc gi cng khng
nh Quyờn vn c lm theo cu trỳc truyn thng. Nhỡn chung bi vit
ca tỏc gi Nguyn Thin tp trung lm ni bt nhng nột ngh thut tiờu biu
cng nh l bao quỏt ton b ni dung ca cun tiu thuyt. Bc u cho
ngi c hỡnh dung mt cỏch chung nht v Quyờn.
Ngoi ra, trờn nhiu trang wed in t cũn cú nhiu bi vit v
Quyờn v nh vn Nguyn Vn Th ngay khi ụng thnh danh th loi
truyn ngn v nht l ngay khi Quyờn c ra mt cụng chỳng 4/2009 va
qua. Khi nh vn Nguyn Vn Th chia s vi phúng viờn bỏo Nhõn Dõn in
t, ta nhn ra quan nim ca ụng ngh vn: Mi ngi la chn cho mỡnh
mt li trờn ng vn. Tụi cú li th l cuc sng ó tng tri hai giai
on, nht l vi anh em vit trong nc, tụi sng nh nhiu th khỏch nờn
mi cm xỳc, vn sng m p, khú ai cú th ua chen . Tỏc gi ca bi vit
khng nh mng hin thc khc lit m nh vn ó dng lờn trong Quyờn
chớnh l biu hin s t góy ca Vn húa Vit khi ra hi nhp vi th gii:
Khi ra x ngi trc cỏc nn vn húa ln khỏc, núi chung ngi Vit khú
thớch nghi v vn to nờn mt cng ng khộp kớn, nng tớnh phng xó,
khụng to nờn sc mnh dõn tc trờn nn tng t tng trit hc. Vỡ th cỏi
mnh khụng phỏt huy, cỏi nhc bựng n, khoột sõu trong cng ng, to nờn

cỏi khỏc thng ca cng ng ngi Vit Hi ngoi.
Trờn bỏo Tui tr s ra ngy 03/04/2009, nh vn Nguyn Vn Th
trong bi S hi thỳc ca i sng buc tụi cm bỳt, khi c hi v thụng
ip trong Quyờn nh vn chia s: Núi l thụng ip thỡ l quan trng húa

Hà Thị Hồng

5

K32A - Ngữ Văn


Khoá luận tốt nghiệp

Trường Đại học Sư phạm Hà Nội

vn Xin hóy c cn trng Quyờn, thy tụi mun yờu v mun sng ra
sao, ng bo ta ra nc ngoi mnh yu nh th no. Tụi khụng dỏm lm
iu gỡ to tỏt, ngoi s chiờm nghim v tng tri! Xin t nú núi.
Bỏo Vn ngh s 33 vi bi chỳng mỡnh cú Quyờn. Bi vit ny ch
tp trung túm tt v bỡnh phm Quyờn v phng din ni dung ca ton
b ct truyn. Tỏc gi ca bi vit t mỡnh vo v trớ ca nhõn vt chớnh m
cm nhn, bỡnh giỏ v khng nh li bn lnh ca nhõn vt cựng ti nng t
chc tỏc phm ca Nguyn Vn Th.
Qua xem xột nhng bi nghiờn cu trờn, chỳng tụi nhn thy cỏc tỏc gi
ó bc u tip cn v tỡm hiu nghiờn cu Quyờn nhiu khớa cnh khỏc
nhau. Trong ú cú nhng bi vit cng cp ti mt s yu t trong ngh
thut k nh: Ngụn ng m cht in nh, v tit tu nhp iu, th phỏp k
chuyn. Hay cú bi vit tõp li trung khng nh v ngi ca ti nng, sc sỏng
to khi vit tiu thuyt cựng nhng úng gúp ca nh vn Nguyn Vn Th

vi vn hc ng i. Tuy nhiờn, chỳng tụi cng nhn thy cha cú bi vit
no tp trung nghiờn cu mt cỏch cú h thng v ngh thut trn thut. Vỡ
vy trờn c s hc tp v tip thu kt qu nghiờn cu ca cỏc tỏc gi i trc,
chỳng tụi la chn ti ny vi mc ớch tỡm hiu, b sung thờm nhng vn
cũn b ng v xut mt hng tip cn tỏc phm t phng din trn
thut.
3. Mc ớch nghiờn cu
Tỡm hiu vn lớ lun v Ngh thut trn thut trong tỏc phm t s
v vai trũ ca nú trong tiu thuyt núi chung, gúp phn nghiờn cu nú mt
cỏch cú h thng v c th hn v Ngh thut trn thut qua mt tỏc phm
c th l tiu thuyt Quyờn ca tỏc gi Nguyn Vn Th.

Hà Thị Hồng

6

K32A - Ngữ Văn


Khoá luận tốt nghiệp

Trường Đại học Sư phạm Hà Nội

4. Nhim v nghiờn cu
Chỳng tụi nghiờn cu ti ny vi mc tiờu : Tỡm hiu nhng nột c
sc trong ngh thut trn thut trong tiu thuyt Quyờn ca Nguyn Vn
Th. Qua ú nhm cung cp cho ngi c cú thờm cỏi nhỡn thu ỏo hn v
giỏ tr ca tỏc phm, tỡm ra c t tng ch o ca tỏc phm v thy c
nột c ỏo cựng cỏ tớnh sỏng to ca nh vn.
5. Phm vi, i tng nghiờn cu

5.1 i tng nghiờn cu: i tng nghiờn cu trong khúa lun l ngh
thut trn thut trong tiu thuyt Quyờn ca Nguyn Vn Th.
5.2 Phm vi nghiờn cu: Trong khuụn kh ca khúa lun, chỳng tụi tp trung
phõn tớch, kho sỏt tiu thuyt Quyờn ca Nguyn Vn Th.
6. Phng phỏp nghiờn cu
Trong quỏ trỡnh thc hin ti Ngh thut trn thut trong tiu
thuyt Quyờn ca Nguyn Vn Th, tỏc gi khúa lun ó vn dng mt s
phng phỏp nghiờn cu c bn sau:
5.1 Phng phỏp xỏc nh lch s phỏt sinh: phng phỏp ny dung xỏc
nh s phỏt sinh v vn ng ca b phn vn hc hi ngoi v phc v cho
phn lch s nghiờn cu vn ca khoỏ lun.
5.2 Phng phỏp h thng: õy l phng phỏp c thự trong nghiờn cu
vn hc. Phng phỏp ny giỳp ngi ta phõn tỏch mi mt chnh th vn hc
thnh nhng yu t, mi yu t cú mt nhim v c thự nhng cựng hng
ti mt mc ớch chung l biu t i tng to nờn chnh th cho h thng
y. Trong quỏ trỡnh thc hin ti, chỳng tụi la chn phng phỏp ny
kho sỏt Ngh thut trn thut theo bn yu t nh ca hỡnh thc: Ngi k
chuyn v ngụi k, im nhỡn trn thut, ging iu trn thut, nhp iu trn
thut
5.3 Phng phỏp so sỏnh h thng: im cn lu ý phng phỏp ny l
khụng ch dng li vic nghiờn cu mt vi yu t b phn m l nghiờn

Hà Thị Hồng

7

K32A - Ngữ Văn


Khoá luận tốt nghiệp

Trường Đại học Sư phạm Hà Nội

cu c mt h thng ln, so sỏnh i chiu tỡm ra s c ỏo ca h
thng ny so vi h thng kia.
5.4 Phng phỏp phõn tớch mt s yu t ca tỏc phm vn chng:
Phng phỏp ny giỳp ngi ta nghiờn cu tỏc phm vn hc trong chnh th
ca nú. Mi tỏc phm vn hc l mt chnh th ngh thut trong ú ni dung
v hỡnh thc l hai mt khụng th tỏch ri. Tuy nhiờn lm ni bt mt khớa
cnh no ú thỡ ngi nghiờn cu phi tỏch i tng ra thnh cỏc khớa cnh
khỏc nhau.
7. úng gúp ca khúa lun
7.1 V mt lớ lun
Xỏc lp mt cỏch hiu chớnh thng v mt s vn lớ lun ca ngh
thut trn thut nh: Khỏi nim trn thut, ngi trn thut v ngụi k, im
nhỡn ngh thut, ging iu trn thut, nhp iu trn thut

7.2 V mt thc tin
Tỡm hiu v ngh thut trn thut trong tiu thuyt Quyờn ca
Nguyn Vn Th ch ra c s c ỏo trong im nhỡn ngh thut trong
Quyờn v s dch chuyn linh hot gia trng nhỡn ta nờn cỏi nhỡn nhiu
chiu, a bi, luõn phiờn, ng thi ch ra c s an dt, phc hp ca
ging iu trn thut. Qua ú gúp phn khng nh ti nng v sc sỏng to
ngh thut di do ca nh vn Nguyn Vn Th trong nn vn hc ng i
8. B cc ca khúa lun
Vi ti ó chn, chỳng tụi s trin khai ni dung ca khúa lun thnh
cỏc chng c th nh sau:
Chng 1: C s lớ lun v ngh thut trn thut

Hà Thị Hồng

8

K32A - Ngữ Văn


Khoá luận tốt nghiệp

Trường Đại học Sư phạm Hà Nội

Chng 2: S khai thỏc im nhỡn trn thut trong tiu thuyt Quyờn ca
Nguyn Vn Th
Chng 3: Ging iu trn thut v nhp iu trn thut trong tiu thuyt
Quyờn ca Nguyn Vn Th

Hà Thị Hồng

9

K32A - Ngữ Văn


Khoá luận tốt nghiệp

Trường Đại học Sư phạm Hà Nội
NI DUNG
CHNG 1

C S L LUN V NGH THUT TRN THUT
1.1 Quan nim v trn thut

Trn thut l vn lớ thuyt mang tớnh thi s, nú thu hỳt c nhiu s
quan tõm ca cỏc chuyờn gia nghiờn cu c trong nc v trờn th gii. Tuy
nhiờn, cú nhiu cỏch nh ngha khỏc nhau v thut ng ny. iu ú cho thy
s cha thng nht trong cỏc quan im cỏc nh nghiờn cu. Trong phm vi
ca khúa lun, ngi vit xin c dn ra mt s nh ngha m chỳng tụi cho
l tiờu biu v c nhiu ngi quan tõm hn c
Theo T in thut ng vn hc: Trn thut l phng din c bn
ca phng thc t s, l vic gii thiu, khỏi quỏt, thuyt minh, miờu t i
vi nhõn vt, s kin, hon cnh, s vic theo cỏch nhỡn ca ngi trn thut
nht nh [10-Tr.364]
Trong Giỏo trỡnh lớ lun vn hc: Trn thut l hnh vi ngụn ng k,
thut, miờu t s kin, nhõn vt theo mt th t nht nh [8-Tr.59]
Trn thut l mt s trỡnh by liờn tc bng li vn cỏc chi tit, s
kin, tỡnh tit, quan h, bin i v xung t v nhõn vt mt cỏch c th, hp
dn, theo mt cỏch nhỡn, cỏch cm nht nh. Trn thut l s th hin ca
hỡnh tng vn hc, truyn t nú ti ngi thng thc [12-Tr.307]
Cú th núi, quan nim trn thut c s dng khụng phõn bit vi
khỏi nim ngi k chuyn. Chỳng u l nhng cỏch dch khỏc nhau ca mt
t ting Anh Narrative. Trờn th gii, trong cỏc sỏch lớ lun vn hc hin
i rt ớt thy xut hin khỏi nim ny vi t cỏch l i tng cn xỏc nh
ni hm m thay vo ú l cỏc thut ng mang tớnh c th hn nh: Ngi k
chuyn, im nhỡnDự vy, nhng ú l khỏi nim gn bú cht ch vi loi

Hà Thị Hồng

10

K32A - Ngữ Văn

Khoá luận tốt nghiệp

Trường Đại học Sư phạm Hà Nội

hỡnh t s ca vn hc nờn nú thng c cỏc nh nghiờn cu nhc ti trong
nghiờn cu t s. Tiờu biu l Philip Stevich trong cun Lớ lun tiu thuyt
(The Theory of the Novel) mc Ngh thut k chuyn khng nh: cỏch
s dng chớnh xỏc, hũa trn ỳng n v khung cnh v miờu t v s túm
lc l ngh thut k chuyn h cu [11-Tr.66]
Cũn trong cun Nhng khớa cnh tiu thuyt, F.M.Forster nhn nh:
K chuyn l cỏch kt hp nhng n v ngụn ng thnh nhng cu trỳc ln
hn v trờn thc t mi vic s dng ngụn ng thỡ u liờn quan n cm giỏc
hoc kộo theo cm giỏ v thi gian chiu hng hnh ng [11-Tr.67]
Thụng qua nhng quan nim trờn, chỳng tụi nhn thy vn ang
nghiờn cu c khng nh l mt khỏi nim gn lin vi kt cu v b cc
ca tỏc phm vn hc. Trn thut chớnh l cỏch thc, l ngh thut dn dt, t
chc, kt ni cỏc chi tit s kin trong tỏc phm. V khi y, nh vn ó hỡnh
thnh si dõy vụ hỡnh xõu chui cỏc s kin xy ra trong tỏc phm. Trong khi
k, nh vn cú th tuõn theo hoc khụng tuõn theo trt t tuyn tớnh thụng
thng tựy theo dng ý sp t ca ngi vit. Vỡ vy ngh thut trn thut l
phng din cho thy rừ ti nng v cỏ tớnh sỏng to ca ngi ngh s, ng
thi nú cú vai trũ quan trng trong vic to ra sc hp dn ca cỏc vn bn
ngh thut c chiu sõu v mt c th cm tớnh.
Nu nh ngh thut th ca c nghiờn cu cỏch õy 2300 nm thỡ ngh
thut vn xuụi mói n u th k 20 mi c chỳ trng nghiờn cu. V t
ú n nay lớ lun trn thut t c mt s kt qu quan trng cng nh
nhng cụng trỡnh nghiờn cu v t s ca cỏc nh hỡnh thc Nga (V.Propp,
V.Shklovski, EiKhenbaum), nguyờn tc i chi ca Bakhtin; loi hỡnh hc
v k thut trn thut Anh, M do P.Lubbock khi tho v N. Friedman tu
chnh; cỏc nghiờn cu v loi hỡnh trn thut ca cỏc hc gi c

Hà Thị Hồng

11

K32A - Ngữ Văn


Khoá luận tốt nghiệp

Trường Đại học Sư phạm Hà Nội

(E.Leibfried, W.Fuwger, F.K. Stanzel, W.Kayser, wO.Luding); cỏc quan nim
ca nh cu trỳc ngi Czech Z. Dolezel, cỏc hc gi Nga nh Iu, Lotman v
B.Uspenski
Vit Nam tớnh n nay, s lng cỏc cụng trỡnh gii thiu, nghiờn
cu, ng dng v trn thut cũn cha nhiu. ỏng k nht l hai cuc hi tho
v t s hc c t chc ti khoa Ng vn, Trng i hc S pham H
Ni, ln th nht vo nm 2001 v ln th hai vo nm 2008. õy vn l
mnh t cũn ang b ng ch ngi khỏm phỏ.
1.2 Cỏc yu t c bn ca trn thut
Nh ó núi, trn thut l vn lớ lun thu hỳt s quan tõm ca cỏc nh
nghiờn cu, l mt thut ng mang tớnh ng. Theo ú, cỏc yu t cu trỳc
ca nú cng khụng ngng c nghiờn cu v i sõu tỡm hiu khỏm phỏ
Nh nghiờn cu vn hc Trn ỡnh S cho rng cú 6 yu t c bn
cu thnh nờn trn thut ú l: ngi k chuyn, ngụi trn thut v vai trn
thut; im nhỡn trn thut; lc thut; miờu t chõn dung v dng cnh; phõn
tớch, bỡnh lun; ging iu
Cng theo tỏc gi, trn thut ũi hi phi cú ngi k ch th ca li
k, khi trn thut phi x lớ mi quan h gia chui li k vi chui s kin

v nhõn vt. Nh vy cú hai nhõn t quy nh trn thut l: Ngi k v chui
ngụn t. T ngi k ta cú ngụi trn thut, im nhỡn trn thut. T chui
ngụn t ta cú 4 yu t l: Lc thuõt; dng cnh; phõn tớch bỡnh lun v ging
iu. Sau õy chỳng ta s i vo tỡm hiu c th mt s yu t c coi l tiờu
biu hn c trong tng th hai nhõn t ln quy nh trn thut l: Ngi k
chuyn v ngụi k; im nhỡn trn thut v ging iu trn thut

Hà Thị Hồng

12

K32A - Ngữ Văn


Khoá luận tốt nghiệp

Trường Đại học Sư phạm Hà Nội

1.2.1 Ngi k chuyn v ngụi k
Theo T in thut ng vn hc, ngi k chuyn (ting Nga:
Rasskachik; ting Phỏp: Narrateur) l hỡnh tng c l trong tỏc phm vn
hc, ch xut hin khi no cõu chuyn c k bi mt nhõn vt c th trong
tỏc phm. ú cú th l hỡnh tng ca chớnh tỏc gi (vớ d tụi trong ụi
mt), d nhiờn khụng nờn ng nht vi tỏc gi ngoi i; cú th l nhõn vt
c bit do tỏc gi sỏng to ra( vớ d: ngi iờn trong Nht kớ ngi iờn
ca L Tn; cú th l mt ngi bit mt cõu chuyn no ú. Mt tỏc phm
cú th cú mt hoc nhiu ngi k chuyn. Hỡnh tng ngi k chuyn em
li cho tỏc phm mt cỏi nhỡn v mt s ỏnh giỏ b sung v mt tõm lớ, ngh
nghip hay lp trng xó hi cho cỏi nhỡn tỏc gi, lm cho s trỡnh by, tỏi
to con ngi v i sng trong tỏc phm thờm phong phỳ, nhiu phi

cnh.[10-tr221]
Cng theo T in thut ng vn hc ngi trn thut cú th l mt
nhõn vt h cu hoc cú tht, m vn bn t s l do hnh vi ngụn ng ca
anh ta to thnh. Trong khi k ming, ngi trn thut l mt ngi sng sinh
ng. Trong trn thut vit phi vn bn (nh bỏo chớ, lch s), ngi trn
thut núi chung ng nht vi tỏc gi. Nhng trong trn thut cú tớnh cht
vn hc thỡ ngi trn thut li khỏc, nú b trỡu tng húa i, nú tr thnh
mt nhõn vt hoc n hoc hin trong tỏc phm t s.[ 10-tr 221]
Nh vy ta thy khi bn v ngi k chuyn nh trờn, chỳng tụi nhn
thy ngi k chuyn hiu mt cỏch n gin l mt nhõn vt do nh vn
sỏng to ra thc hin hnh vi trn thut. Khỏc vi ngi k chuyn trc
tip nh trong din xng dõn gian, ngi k chuyn trong vn bn vit n
mỡnh trong dũng ch.

Hà Thị Hồng

13

K32A - Ngữ Văn


Khoá luận tốt nghiệp

Trường Đại học Sư phạm Hà Nội

Ngi k chuyn trong tỏc phm cú th c k bng ngụi th ba, ngụi
th nht hoc ngụi th hai. Ngi k chuyn ch cú th k khi h cm thy
nh ngi trong cuc, ang chng kin s vic xy ra bng tt c cỏc giỏc
quan ca mỡnh. Do ú v cn bn mi ngi k chuyn u c k theo
ngụi th nht. ú l hỡnh thc ngi k chuyờn xng tụi, l mt nhõn vt

trong truyn, chng kin cỏc s kin, ng ra k. Hỡnh thc k chuyn theo
ngụi th nht ch cho phộp nhõn vt k nhng gỡ m kh nng ca mt ngi
c th cú th bit c. Vỡ vy hỡnh thc ny cú mt u im l to ra c
s khỏch quan trong li k, do ú cú th gõy c nim tin chõn thc ni bn
c. K chuyn theo ngụi th nht l hỡnh thc ngh thut xut hin mun,
mói n u th k 20 mi cú chõu u v thnh hnh cho ti ngy nay.
Ng tr trong vn hc c v vn hc trung i l hỡnh thc k theo ngụi
th ba. Theo ngụi k ny cho phộp ngi k cú th k ht tt c nhng gỡ h
bit. õy l hỡnh thc ngi k khụng xut hin trc tip m n mỡnh, ng
bờn ngoi vn bn, ang quan sỏt, bao quỏt mi khụng gian, thi gian, din
bin ca ton b cõu chuyn ó xy ra mt cỏch trn vn v k li vi chỳng
ta. õy l hỡnh thc ngi k chuyn c coi l thng ton thụng.
Ngoi hai ngụi k trờn, cũn cú ngi k chuyn theo ngụi th hai. Hỡnh
thc ny xut hin ớt hn (chng hn nhõn vt xng anh trong tiu thuyt
Linh Sn ca Cao Hnh Kin). õy cng l cỏi tụi ca ngi k song nú
li to ra mt khụng gian giỏn cỏch, mt cỏi tụi khỏc, mt cỏi tụi c k ra,
ch khụng phi l t k nh ngụi th nht.
Hỡnh tng ngui k chuyn gn vi ngụi k em li cho tỏc phm mt
cỏi nhỡn v mt s ỏnh giỏ b sung v mt t tng, lp trng, thỏi , tỡnh
cm cho cỏi nhỡn tỏc gi, lm cho s trỡnh by, tỏi to con ngi v cuc sng
trong tỏc phm thờm phong phỳ. Ngụi k cũn cú ý ngha trong vic to ra

Hà Thị Hồng

14

K32A - Ngữ Văn


Khoá luận tốt nghiệp

Trường Đại học Sư phạm Hà Nội

ging iu cho tỏc phm, bi ging iu bao gi cng l ging iu ca mt
ai ú, c th hin bng nhng phng tin ngụn ng nht nh.
1.2.2 im nhỡn trn thut
Vn im nhỡn ngh thut l vn ó c nghiờn cu sõu v rng
trong vn hc th gii. im nhỡn ngh thut hay Cỏi nhỡn ngh thut l
mt nng lc tinh thn c bit ca con ngi, nú cú th thõm nhp vo s
vt, phỏt hin ra c im ca nú m vn ngoi s vt, bo lu s ton vn
thm m ca s vt, do ú cỏi nhỡn c vn dng muụn v trong ngh thut.
Cỏi nhỡn th hin s tri giỏc, quan sỏt, do ú cú th phỏt hin cỏi p, cỏi xu
im nhỡn khụng gian v thi gian v b khụng gian, thi gian chi phi. Cỏi
nhỡn xut phỏt t mt cỏ th, mang th hiu, tỡnh cm yờu, ghột. Cỏi nhỡn gn
vi liờn tng tng tng, vớ von, i sỏnhNh nghiờn cu Trn ỡnh S
cng cho rng vn bn ngh thut phi truyn t cỏi ngi ta cm thy, nhỡn
thy v ngh n do ú tt yu phi th hin im nhỡn, ch ng t ú
thy th gii ngh thut. Nh vy, im nhỡn trong vn bn l phng thc
phỏt ngụn, trỡnh by, miờu t phự hp vi cỏch nhỡn, cỏch cm th th gii
ca tỏc gi.
im nhỡn ngh thut trong vn xuụi c cỏc nh nghiờn cu gi l
im nhỡn trn thut. Khỏi nim ny cha ng c mt h t tng thm
m, thm chớ l mt cu trỳc hm n (Nguyn Thỏi Hũa). Do ú, im nhỡn
ngh thut mang tớnh n d. í ngha ca nú nm b sõu khỏi nim. Nú bao
gm nhng nhn thc, ỏnh giỏ, quan sỏt nhng cm th ca ch th i vi
th gii v khong cỏch gia ch th vi khỏch th, c phng din vt lớ, tõm
lớ, vn húa
Cỏi nhỡn cú th xột hai phng din. Mt l im nhỡn ca ngi trn
thut v nhõn vt, v hai l cỏi nhỡn c th hin trong khỏch th. Cỏi nhỡn

Hà Thị Hồng

15

K32A - Ngữ Văn


Khoá luận tốt nghiệp

Trường Đại học Sư phạm Hà Nội

nh l im nhỡn. V nú c th hin trong tỏc phm ngh thut bi chi
tit l im ri ca cỏi nhỡn. Khi nh vn trỡnh by cỏi nhỡn thy cho ta cựng
thy thỡ ta ó tip thu c cỏi nhỡn ca h, tc l ta ó bc vo phm vi ý
thc ca h, chỳ ý cỏi m h chỳ ý. im nhỡn ca ngi k chuyn th hin
c quan im, t tng ca tỏc gi. Do ú hiu c tỏc phm ngi
c phi thụng qua thao tỏc suy ý m thy c mi quan h gia ngi k
chuyn v ct truyn, nhõn vt, li k tỡm ra nhng thụng tin ngm n
mang mu sc tu t gi cm hng thm m. ú cng l vai trũ to ln ca
im nhỡn trn thuõt trong th gii ngh thut ca tỏc phm vn hc.
Trong vn hc truyn thng, cỏc tỏc phm vn hc ch yu c trin
khai cỏi nhỡn bt bin, cỏi nhỡn bit trc, bit ht. Ngi k chuyn l
ngi bit trc s phn nhõn vt, sp xp b trớ cỏc chi tit, s phỏt trin ca
ct truyn. Ngi k chuyn luụn luụn ng v trớ cao hn quan sỏt tt c
mi vic v k li mt cỏch t m cho c gi nghe cõu chuyn. Bc sang
vn hc hin i, nh vn khai thỏc im nhỡn cú s an xen, dch chuyn to
nờn cỏi nhỡn phc hp trong tiu thuyt. Vic t chc, khai thỏc im nhỡn
trong tỏc phm l khõu quan trong bi mun miờu t, trn thut, nh vn buc
phi la chn cho mỡnh mt im nhỡn hp lớ. im nhỡn th hin s chỳ ý v
c im ca ch th trong vic sỏng to ra cỏi nhỡn ngh thut. Trờn thc t,

giỏ tr ca tỏc phm vn hc mt phn khụng nh l do nú cú kh nng mang
n cho c gi mt cỏi nhỡn mi m v cuc i. Mt khỏc thụng qua im
nhỡn trn thut, ngi c cú dp i sõu tỡm hiu cu trỳc tỏc phm v c
im phong cỏch ca nh vn.

Hà Thị Hồng

16

K32A - Ngữ Văn


Khoá luận tốt nghiệp

Trường Đại học Sư phạm Hà Nội

1.2.3 Ging iu trn thut
Cựng vi cỏc yu t ngi k chuyn v ngụi k, im nhỡn trn
thut thỡ ging iu trn thut cng l mt trong nhng yu t c bn to nờn
giỏ tr ngh thut c sc cho tỏc phm vn hc.
Theo T in thut ng vn hc: Ging iu l thỏi , tỡnh cm,
lp trng, t tng, o c ca nh vn i vi cỏc hin tng c miờu
t th hin trong li vn sung só, ngi ca hay chõm bim Ging iu phn
ỏnh lp trng, t tng, tỡnh cm m th hiu thm m ca tỏc gi cú vai trũ
rt ln trong vic to nờn phong cỏch nh vn v cú tỏc dng truyn cm cho
bn c. Thiu mt ging iu nht nh, nh vn cha th vit ra c tỏc
phm, mc dự ó cú ti liu v sp xp trong h thng nhõn vt [10Tr.134]
Ging iu khụng n gin ch l cỏc tớn hiu õm thanh cú õm sc c thự
ta nhn ra ngi núi m l mt ging iu mang ni dung, tỡnh cm, thỏi
, ng x ca ngi núi trc cỏc hin tng i sng. H s tỡnh cm ca

li vnc biu hin trc ht ging iu c bn. Theo B.Brecht cú th
hiu ging iu trong kch nh mt t th biu cm. Do ú, ging iu trong
vn hc khụng ch c biu hin qua cỏch xng hụ, trng t vng, m cũn
bng c h thng t th, c ch biu cm trong tỏc phm. Ging iu l mt
phm trự thm m, nú xut hin cựng vi cm hng ca tỏc gi khi núi ti mt
iu gỡ ú. Chng hn khi núi ti cỏi gỡ cao c, cú ý ngha i vi s tn ti
ca con ngi ta cú ging iu cao c, s dng nhng t cao c, to ln, ng
khớ c kớnh, cú õm hng thng thitHay khi nh vn núi ti mt iu gỡ ú
m anh ta bt món, cm ghột thỡ s cú ging iu lờn ỏn, t cỏo, ma mai,
ging chõm bim, giu nhiTrong mt vn bn ngh thut khụng phi ch
cú mt ging iu duy nht m l phc hp ca cỏc ging. iu ny mt

Hà Thị Hồng

17

K32A - Ngữ Văn


Khoá luận tốt nghiệp

Trường Đại học Sư phạm Hà Nội

mt to nờn sc hp dn cho vn bn, mt khỏc nú cng lm cho vn bn
khụng t nht, n iu m cú s bin i linh hot. S phc hp ca cỏc
ging iu ny l tng hp ca ging nhõn vt, ca ngi k chuyn hay ca
tỏc gi. Ging iu l mt yu t khụng nh to nờn phong cỏch ca nh vn
v sc hp dn ca tỏc phm i vi bn c.

Hà Thị Hồng

18

K32A - Ngữ Văn


Khoá luận tốt nghiệp

Trường Đại học Sư phạm Hà Nội
CHNG 2

S KHAI THC IM NHèN TRN THUT TRONG TIU
THUYT QUYấN CA NGUYN VN TH
2.1 im nhỡn ca tỏc gi v im nhỡn ca nhõn vt
Bc sang th k 21, th loi t s vi nhng bin i khụng ngng v
phng din cỏc c trng. Vi t cỏch l mt tiu loi ca tỏc phm t s,
tiu thuyt cng cú nhng bc chuyn bin cho phự hp vi xu th v th
hiu ca c gi trong thi i mi. Trong ú nu nhỡn phng din im
nhỡn trn thut, ta d dng nhn thy s bỡnh ng v vai trũ gia ngi k
chuyn v nhõn vt vn hc. õy, tỏc gi khụng cũn úng vai trũ l ngi
quyt nh ti ton b kt cu ca tỏc phm m cú s b sung ca nhõn vt
lm nờn din mo tng th cho tỏc phm. Hay núi khỏc i, ngoi vai trũ ca
tỏc gi,nhõn vt cng c tin cy giao cho quyn c núi lờn ting núi
ca mỡnh, iu ny tn ti c lp, song song, bỡnh ng vi vai trũ cỏ nhõn
ca tỏc gi. T ú trong tỏc phm , ta thy cú hai trng nhỡn cựng tn ti ú
chớnh l trng nhỡn ca tỏc gi v trng nhỡn ca nhõn vt. Kho sỏt tiu
thuyt Quyờn ca Nguyn Vn Th chỳng tụi nhn thy cú s gúp mt ca
c hai im nhỡn k trờn.
2.1.1 im nhỡn ca tỏc gi
im nhỡn l mt vn lớ lun gn vi ngụi k.Nhng vn im nhỡn

khi xem xột mc ton din nú l mt khỏi nim cú ni hm hp hn ngụi
k. Bi, mt ngụi k cú th to ra c nhiu im nhỡn. õy khi ta núi n
im nhỡn ca tỏc gi l núi n im nhỡn gn vi ngụi th ba - ngụi k ca
ngi ng ngoi cõu chuyn. tiu thuyt Quyờn hỡnh thc ngi k
chuyn ngụi th ba l hỡnh thc xuyờn sut mang tớnh cht ch o. Ngi
k chuyn ngụi th ba l hỡnh thc ngi k chuyn n i, khụng xut hin

Hà Thị Hồng

19

K32A - Ngữ Văn


Khoá luận tốt nghiệp

Trường Đại học Sư phạm Hà Nội

trc tip, coi nh ang ng mt gúc khut, c lp bờn ngoi quan sỏt din
bin ca cõu chuyn v thut li m khụng by t thỏi , cm xỳc. Tuy
nhiờn, c Quyờn, ngi c li thy cõu chuyn c k theo im nhỡn
ca ngi ng ngoi cuc nhng ngi k li khụng k vi thỏi lnh lựng
khỏch quan m thm vo ngừ ngỏch tõm hn nhõn vt cm nhn cõu
chuyn. Vỡ th trong cõu chuyn, tuy tỏc gi ang k v cuc i ca nhõn võt
Quyờn nhng ngi c li cú cm giỏc nh l chớnh nhõn vt ang hi c li
cuc i mỡnh vy. ú l cm giỏc rựng rn, au n ca Quyờn mi khi cụ
nh li cỏi ờm nghit ngó ca cuc i cụ khi b Hựng chim ot thi st
ngui xuyờn sõu vo than xỏc ngi n b tr, nh xc ngc sut c th
vn ti tn úc,y cụ vo trng thỏi ca k mng du, hoc hụn mờ hay tng
t nh vy [17-tr.6]. Hay ú l suy ngh ca Quyờn v Kumar trờn ng

chy trn khi nh Phi sau v ng sỏt v, lỳc ny Quyờn li cú cỏi nhỡn trỏi
ngc so vi lỳc trc cụ gp gó da en v trong khonh khc ny Quyờn
thy Kumar ỏng yờu, anh khụng cũn l ni ỏm nh, s hói nh cụ vn ngh.
Tt c nhng ý ngh thoỏng qua y ca Quyờn ó c tỏc gi quan sỏt v
chp ly: ụi mt ca gó rt hin. Cỏi ming rừ ti. Di ỏnh ốn, gi õy
nc da Kumar sỏng ra, ch khụng en sỡ nh trong ờm ti. Khụng hiu sao
ngy xa mỡnh li s gó n võy? Cụ t hi mỡnh [17-tr.200]. Nh vy dự ó
c trn thut gn vi im nhỡn khỏch quan ca tỏc gi nhng bng cỏch y
ngi c thy c b sõu ca th gii cm xỳc, tõm trng ca nhõn vt v
tin cy ca cõu chuyn c k.
2.1.2 im nhỡn ca nhõn vt
So vi im nhỡn ca tỏc gi thỡ im nhỡn nhõn vt tiu thuyt
Quyờn xut hin im xuyt, xen k trong mt s trang vn. im nhỡn
nhõn vt l im nhỡn gn vi ngụi th nht, tc ngụi k ca nhõn vt xng

Hà Thị Hồng

20

K32A - Ngữ Văn


Khoá luận tốt nghiệp

Trường Đại học Sư phạm Hà Nội

tụi trong tỏc phm. õy, nhõn vt va m nhn vai trũ l ngi k
chuyn va úng vai trũ l mt nhõn vt trong truyn. Cú th thy, vi vai trũ
ny, nhõn vt va l yu t thỳc y, tip tc chui li k trc ú ca ngi
k chuyn va l yu t to ra khong khụng y bt ng v mt cõu chuyn

sp c k. Bi khi chuyn vai trũ cho nhõn vt, tỏc gi khụng cũn gi vai
trũ l thng ton thụng na. Lỳc ny, cõu chuyn s khụng tuõn theo s
sp xp ca tỏc gi. iu ny ng nhiờn cú hiu qu to ra sc hp dn v
kớch thớch tớnh hiu kỡ ni c gi. C th trong tiu thuyt Quyờn ta nhn
thy cú s xut hin im nhỡn ca nhõn vt Quyờn, Phi v Hu. Khi trao
im nhỡn cho Quyờn - nhõn vt trung tõm ca tiu thuyt ny ta nhn thy dự
nhõn vt khụng xng tụi trong mt s on nhng rừ rng mi cỏch cm,
cỏch ngh u xut phỏt t cỏi nhỡn b sõu ca chớnh nhõn vt. V mt s
on thỡ tỏc gi chuyn hn im nhỡn sang nhõn vt, qua õy mi suy ngh
cựng ni nim ca Quyờn ó c bc bch v phi by trc ng kớnh quan
sỏt ca nh vn. ú l tõm trng ca Quyờn khi cụ quyờt nh cu xin Hựng
cho i tỡm chng: Anh hóy cho em sang c tỡm chng. Anh y rt yờu em,
chỳng em ó yờu nhau hn ba nm v khi xa nhau, tun no anh y cng in
v [17-tr44]. Ri n nhng giõy phỳt bng hong khi cụ thut li cõu
chuyn ti quỏn n ca Phi khi gó vụ tỡnh git õm cht ngi v ca mỡnh:
khi b ta nhao ti . chc nh y anh ta ra chy trn, ó lao trỳng con
dao Phi cm trờn tay. B y ngó vt xung. Tụi thy anh Phi sng s vi giõy
ri qung con dao y mỏu xung v ụm ly u [17-tr202]. Bờn cnh im
nhỡn gn vi nhõn vt Quyờn, cũn cú im nhỡn ca nhõn vt Hựng. ú l cỏi
suy ngh dn vt ca anh khi nhn ra sau bao thỏng ngy sng cnh Quyờn
anh ch cú th cú c th xỏc cụ cũn tõm hn Quyờn thỡ vn mói mói trao v
ngi chng: Ngi n b ny thc cú mt tỡnh yờu v nim tin ghờ gm

Hà Thị Hồng

21

K32A - Ngữ Văn

Khoá luận tốt nghiệp

Trường Đại học Sư phạm Hà Nội

vi chng. Cỏi s kip mỡnh chú cht quỏ thụi. , húa ra cỏi thng cha ba
y l chng ca cụ ta th m by nay gó c inh ninh rng h ch l mt cp
tỡnh nhõn [17-tr45]
im nhỡn nhõn vt khụng ch c tỏc gi trao cho nhõn vt Quyờn,
Hựng m c nhõn vt Phi v Hu. i vi Phi, ú l mt ngi n ụng cú
cuc i y bt hnh, mang thõn phn ca mt ngi Vit sng tha hng
ni x ngi. Cuc i ca Phi cng cú nhng may mn nhng tng li vn
l nhng chui ngy di au kh. Phi b chớnh ngi v ca mỡnh rung b v
th ó ngoi tỡnh ngay trc mt y. Cũn gỡ au kh hn mt ngi n ụng b
v cm sng mt cỏch cụng nhiờn, mi cỏi din ra rừ nh ban ngy, tht
chng tai gai mt m vn phi chu ng. V ca y l mt ngi n b lng
lon khi cũn sng, nhng khi cht i th vn khụng cho y c yờn thõn.
Hng ờm, th vn tr v hnh h Phi, anh ri vo trng thỏi hong lon, tn
thng tinh thn nng n. Sau ny, khi nhng phỳt giõy bỡnh tõm li, Phi
khụng giu ni cm giỏc s hói: tụi s nht khi b y nhỡn tụi, ụi mt c
trn ngc, di i. Cú lỳc ton lũng trng. Nú ht nh ụi mt tụi ó nhỡn
thy, sau lỳc b y t lao vo tụi, cm ngp trong li dao ờm y, ri ngó ra
trc mt tụi! Tri i! Sao b y ghờ gm vy? Sng cng hnh h tụi, m ti
khi cht vn tr v tra tn tụi nh vy! [ 17- tr283]
im nhỡn ca nhõn vt Hu, tỏc gi ó u ỏi dnh hn mt chng
trao gi im nhỡn cho nhõn vt ny. Nh th, mch truyn vn c tip
din nhng bng cỏi nhỡn ch ng ca Hu. Chng16, nh vn cho Hu
t bc bch, dói by cuc i v suy ngh ca mỡnh. Hu mt cụ gỏi xut thõn
t thụn quờ cng vỡ ng nhn cuc sng ni x ngi m chp nhn kt hụn
vi vó vi mt ngi n ụng mang cỏi mỏc Vit Kiu , ri ri b quờ
hng theo gó qua x ngi sinh sng. n khi dn than vo cuc sng ớch

Hà Thị Hồng

22

K32A - Ngữ Văn


Khoá luận tốt nghiệp

Trường Đại học Sư phạm Hà Nội

thc vi bao ni gian truõn, nhc nhn, phi bn tri mi cú ming cm
manh ỏo, cụ mi v l mi iu khụng nh cụ tng tng. V chng vỡ th
m cm chng lnh canh chng ngt, cuc sng mu sinh vt v ó dn dn
chia lỡa ngn cỏch h. Ngi chng bc l nhng thúi h tt xu, khụng sao
khuyờn gii c cụ ri vo tỡnh cnh tin thoỏi lng nan. V Vit Nam
cng khụng c m li x ngi thỡ cụ cha bit nhng ngy sp ti s
phi sng ra sao? Tri qua nhiu bin c, cụ chung ch, da dm vo mt
ngi n ụng khỏc tn ti thỡ li dớnh vo cn bnh th k. Ri c may a
cụ gp Hựng. Gia h khụng cú tỡnh yờu, nhng Hựng cú mt tỡnh thng
dnh cho ngi ph n bt hnh ny. V h sng vi nhau bng tỡnh cm anh
em. Cỏi nhỡn ca Hu v Hựng, nhng suy ngh ca cụ cng chớnh l mt
thụng ip m nh vn mun gi gm. ú l khụng phi tt c nhng ngi
Vit sng nc ngoi u quay lng li vi ng loi ca mỡnh m vn cũn
ú nhng con ngi nh Hựng bit cu mang, ựm bc v s chia. Cõu
chuyn cuc i cụ gỏi tr ny li trong lũng c gi nhiu khong lng
suy ngm. Vỡ th cú th thy, nh vn ó thnh cụng khi trao gi cõu chuyn
cho nhõn vt ca mỡnh. ú, cõu chuyn ngoi vic to nờn tin cy, khỏch
quan cũn cú sc hp dn v li n tng khú phai trong lũng c gi.

2.2 im nhỡn bờn trong v im nhỡn bờn ngoi
Theo Trn ỡnh S im nhỡn cú th phõn chia ra thnh nhiu tiu
loi. Sau im nhỡn ca tỏc gi v im nhỡn ca nhõn vt cũn cú im nhỡn
bờn trong, im nhỡn bờn ngoi; im nhỡn khụng gian, im nhỡn thi gian;
im nhỡn tõm lớ Cng theo ụng, cú nhiu cỏch phõn chia im nhỡn thnh
nhng tiu loi khỏc nhau tựy theo quan nim ca tng ngi. Cú mt s hc
gi phõn bit thnh im nhỡn ch quan v khỏch quan, mt s khỏc phõn bit
im nhỡn tõm lớ, s khỏc na phõn bit bờn trong v bờn ngoi. S khỏc nhau

Hà Thị Hồng

23

K32A - Ngữ Văn


Khoá luận tốt nghiệp

Trường Đại học Sư phạm Hà Nội

gia quan nim hay tờn gi trờn õy núi chung khụng cú s khỏc nhau v bn
cht, bi cỏi bờn trong õy khụng phi nh cỏi bờn trong ca khỏch th
no ú m chớnh l cỏi hot ng t cm thy, tc l tớnh ch quan, tc i
sng tõm lớ. Tuy vy, s phõn bit bờn trong v bờn ngoi cú tớnh bn th lun
ny cú ý ngha c thự vi ngh thut: Cỏi bờn ngoi khụng phi l bờn ngoi,
m l cỏi cú th quan sỏt t bờn ngoi, cũn cỏi bờn trong l cỏi t cm thy
khụng th quan sỏt t bờn ngoi c. Hai mt ny khụng phi bao gi cng
nht trớ vi nhau. Do ú, phi cú im nhỡn bờn trong mi cú th hin con
ngi hon chnh.
2.2.1 im nhỡn bờn trong

im nhỡn bờn trong c th hin bng hỡnh thc t quan sỏt ca nhõn
vt tụi, bng t thỳ nhn, hoc bng hỡnh thc ngi trn thut ta vo giỏc
quan, tõm hn nhõn vt biu hin cm nhn v th gii. im nhỡn bờn
trong cho phộp ngi trn thut nhỡn xuyờn qua cm nhn ca nhõn vt, i sõu
vo tn ngúc ngỏch bờn trong tõm hn nhõn vt m x, phõn tớch, khai
thỏc, thõu túm th gii ni tõm phc tp , phong phỳ ca nhõn vt. Vỡ th, cú
th thy t im nhỡn bờn trong, tõm lớ nhõn vt hin ra mt cỏch t nhiờn,
sng ng.
Trong tiu thuyt Quyờn ta bt gp hỡnh thc trn thut theo im
nhỡn bờn trong khỏ dy c. Bng hỡnh thc trn thut ny, ngi c thy
c ti nng v s khộo lộo, tinh t v nhy cm c bit ca nh vn
Nguyn Vn Th. ễng ó i sõu vo khai thỏc th gii ni tõm y phong
phỳ, phc tp, an ci nhiu cung bc ca cỏc nhõn vt trong õy. ú l
nhng kip ngi sng phiờu dt ni x ngi vi bit bao hnh ng ngang
trỏi khỏc nhau. Cng qua õy, ni nim, m c gin d ca nhõn vt v tỡnh
yờu, hnh phỳc cng c tỏi hin y di ngũi bỳt ca tỏc gi.Qua tiu

Hà Thị Hồng

24

K32A - Ngữ Văn


Khoá luận tốt nghiệp

Trường Đại học Sư phạm Hà Nội

thuyt, ngi c thy c c mt cuc hanh trỡnh i kim tỡm tỡnh yờu v
hnh phỳc y nhc nhn ca cỏc nhõn vt nh dm chõn trn trờn nhng con

ng au kh nhiu chụng gai. T im nhỡn bờn trong, ta nhn thy nhng
au kh, dn vt ca Quyờn khi cụ ngi chng rung b khụng chp nhn
vic cụ cú con vi ngi n ụng khỏc. Dng - chng Quyờn vi nhng li l
thúa m nộm thng vo mt Quyờn khụng chỳt n nang, thng xút. S cay
c n nhng y ca Dng ó dn Quyờn vo ch ch bit tỡm n cỏi cht
nh l mt s gii thoỏt. Tõm trng ca Quyờn trc lỳc cụ quyt nh ri b
mng sng qua im nhỡn bờn trong ó c tỏi hin chõn thc y au n:
Cuc sng sao khn nn vy? Quyờn cn mụi mun bt mỏu. Ti sao cụ li
ri b quờ nh, gia ỡnh, nghe theo chng chy i, thõn phn cụ nh ngy
hụm nay?Ti sao cụ li ri vo tay Hựng v cú thai, chớnh ngi chng,
ngi ngy xa cụ yờu thng nht gi li khinh b, ht hi? [17-tr98]. Hay
ú l tõm trng nụn nao ang din ra trong lũng Quyờn trong khonh khc
khi cụ hoi nim v quờ hng. Thụng qua tõm trng ca Quyờn ngi c d
nhn thy mt ni nim mang tớnh in hỡnh v ph quỏt ca nhng ngi
con khi sng xa quờ hng x s ca mỡnh ó lõu. Cuc sng mu sinh trụi
chy cựng vi c mỏy thi gian ri ti mt lỳc no ú con ngi ta li cú
nhng khong lng trong tõm hn nhng ch cho nhng suy ngh v hoi
nim v quỏ kh, v nhng iu c v mt, v nhng cỏi ó qua ca cuc
i v ca kip ngi. Quyờn t khi theo chng vt biờn ra nc ngoi, sau
bao bin c, cuc i ca ngi ph n tr ny cú th núi ó hi nhng
hnh ng khỏc nhau. Quyờn b bt cúc, lc mt chng, b chim ot thõn xỏc,
cú thai, b chng rung b ri phi quyờn sinh vỡ ni xu h, ờ tr nhc nhó.
Quyờn c cu sng v chm súc bi bn tay ca ngi n ụng cng mang
thõn phn tha hng l Kumar. Nhng ri s hiu lm v ngi n ụng da

Hà Thị Hồng

25

K32A - Ngữ Văn