Phân tích tài chính tại công ty cổ phần dịch vụ và thương mại saha việt nam

CH
NGă1.
T NG QUAN V TÌNH HÌNH PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH TRONG
DOANH NGHI P
Trong ch ng 1 tác gi s đ a ra nh ng c s lý lu n chung v phân tích tình
hình tài chính doanh nghi p c ng nh nh ng lý thuy t s s d ng trong quá trình
phân t ch ch ng 2.
1.1. B n ch t c a tài chính doanh nghi p và các m i quan h tài chính [3],[4]
Tài chính là m t h th ng các quan h kinh t d i hình th c giá tr , phát sinh
trong quá trình hình thành và s d ng các qu ti n t c a doanh nghi p.
B n ch t c a tài chính doanh nghi p chính là các quan h kinh t thông qua ho t
đ ng huy đ ng v n và s d ng v n. Các quan h tài chính doanh nghi p trong n n
kinh t th tr ng đ c chia thành b n nhóm:
Quan h tài chính gi a doanh nghi p v iăngơnăsáchăNhƠăn c: Nhà n c c p
phát, h tr v n và góp v n c ph n cho doanh nghi p theo nh ng nguyên t c và
ph ng th c nh t đ nh đ ti n hành s n xu t kinh doanh và l i nhu n.
ng th i, m i
quan h tài ch nh này c ng ph n ánh nh ng quan h kinh t d i hình th c giá tr phát
sinh trong quá trình phân ph i và phân ph i l i t ng s n ph m xã h i và thu nh p qu c
dân gi a ngân sách Nhà n c v i các doanh nghi p đ c th hi n thông qua các kho n
thu mà doanh nghi p n p vào ngân sách Nhà n c theo lu t đ nh.
Quan h tài chính gi a doanh nghi p v i th tr ng tài chính: các quan h
này đ c th hi n thông qua vi c tài tr các nhu c u v n c a doanh nghi p. V i th
tr ng ti n t thông qua h th ng ngân hàng, các doanh nghi p nhân đ c các kho n
ti n vay đ tài tr cho các nhu c u v n ng n h n và ng c l i, các doanh nghi p ph i
hoàn tr v n vay và ti n lãi trong th i h n nh t đ nh. V i th tr ng v n, thông qua h
th ng các t ch c tài chính trung gian khác, doanh nghi p tìm ki m các ngu n tài tr
khác đ đáp ng nh c u v n dài h n b ng cách phát hành ch ng khoán. Ng c l i,
các doanh nghi p ph i hoàn tr m i kho n lãi cho các ch th tham gia đ u t vào
doanh nghi p b ng m t kho n ti n c đ nh hay ph thu c vào kh n ng kinh doanh
c a doanh nghi p. Thông qua th tr ng tài chính các doanh nghi p c ng có th đ u t

v n nhàn r i c a mình b ng cách ký g i vào h th ng ngân hàng ho c đ u t vào
ch ng khoán c a doanh nghi p khác.
Quan h tài chính gi a doanh nghi p v i th tr ng khác nh th tr ng hàng
hóa, d ch v , lao đ ng,...: Là ch th ho t đ ng s n xu t kinh doanh, các doanh nghi p
ph i s d ng v n đ mua s m các y u t s n xu t nh v t t , máy móc, thi t b , tr
công lao đ ng, chi tr cá d ch v ,... đ ng th i qua đó xác đ nh nhu c u s n ph m, d ch
1


v mà doanh nghi p cung ng, đ làm c s ho ch đ nh ngân sách đ u t , k ho ch
s n xu t, ti p th ,...nh m làm cho s n ph m, d ch v c a doanh nghi p luôn th a mãn
th tr ng.
Quan h tài chính trong n i b doanh nghi p: đây là m i quan h tài chính
khá ph c t p, ph n ánh quan h tài chính gi a các b ph n s n xu t kinh doanh, gi a
các b ph n qu n lý, gi a các thành viên trong doanh nghi p, gi a quy n s h u và
quy n s d ng v n.
1.2. T ng quan v phân tích tình hình tài chính c a doanh nghi p
1.2.1. Khái ni m v phân tích báo cáo tài chính [5]
Phân tích báo cáo tài chính là quá trình xem xét, ki m tra, đ i chi u và so sánh s
li u v tình hình tài chính trong k hi n t i v i các k kinh doanh đã qua c a doanh
nghi p mình và các doanh nghi p khác trong ngành nh m cung c p cho ng i s d ng
thông tin có th đánh giá ti m n ng, hi u qu kinh doanh c ng nh nh ng r i ro v tài
chính c a doanh nghi p trong t ng lai.
1.2.2. M c đích c a phân tích tài chính doanh nghi p [8, tr.17]
M c đ ch c
n c a phân tích báo cáo tài chính là nh m cung c p nh ng thông
tin c n thi t, giúp các đ i t ng s d ng thông tin đánh giá khách quan v s c m nh
tài chính c a doanh nghi p, kh n ng sinh l i và tri n v ng phát tri n s n xu t kinh
doanh c a doanh nghi p.
1.2.3. Vai trò phân tích tài chính doanh nghi p [5]

i v i nhà qu n tr doanh nghi p: m i quan tâm hàng đ u c a nhà qu n tr tài
chính là tìm ki m l i nhu n và kh n ng tr n . Vì v y, k t qu c a phân tích tài chính
cung c p cho nhà qu n tr các thông tin v đi u ki n tài ch nh nh kh n ng thanh
toán, kh n ng cân đ i v n, n ng l c ho t đ ng c ng nh kh n ng sinh l i,…đ nhà
qu n tr tài ch nh đ a ra các quy t đ nh sao cho phù h p v i tình hình ho t đ ng kinh
doanh c a doanh nghi p.
i v iăcácănhƠăđ uăt ăm i quan tâm c a h ch y u vào kh n ng hoàn v n,
m c sinh lãi, kh n ng thanh toán v n và s r i ro. Vì th k t qu phân tích tài chính
s cho thông tin v đi u ki n tài chính, tình hình ho t đ ng, v k t qu kinh doanh và
các ti m n ng t ng tr ng c a doanh nghi p.
i v i các nhà cung c p tín d ng: đ i v i nhà c p tín d ng hay chính là các
ch n c a doanh nghi p thì m i quan tâm chính c a h l i là kh n ng thanh toán
ng n h n và dài h n. K t qu c a phân tích có vai trò đ a ra thông tin v hi u qu s
d ng các ngu n l c đ m b o kh n ng đáp ng các kho n thanh toán c đ nh (c g c

2

Thang Long University Library


và lãi), kh n ng thanh toán ng n h n, kh n ng thanh toán nhanh, kh n ng thanh toán
t c th i,…
i v iăng iălaoăđ ng trong doanh nghi p: k t qu ho t đ ng kinh doanh tác
d ng tr c ti p đ n ti n l ng c a ng i lao đ ng. Ngoài ra, trong m t s doanh
nghi p, ng i lao đ ng c ng tham gia góp v n mua m t l ng c ph n nh t đ nh c a
doanh nghi p. Khi đó, h c ng là ch doanh nghi p nên có quy n l i và trách nhi m
g n v i doanh nghi p.
i v iăc ăquanăqu n lý NhƠăn c: k t qu c a phân t ch tài ch nh giúp các c
quan qu n lý Nhà n c đánh giá, ki m tra, ki m soát các ho t đ ng kinh doanh, ho t
đ ng tài chính ti n t c a doanh nghi p có tuân th đúng theo ch nh sách, ch đ và

lu t pháp hay không, tình hình h ch toán chi phí, giá thành, tình hình th c hi n ngh a
v v i Nhà n c và khách hàng nh th nào,...
1.2.4. Ngu n thông tin s d ng trong phân tích tài chính doanh nghi p
1.2.4.1. Thông tin bên trong doanh nghi p
Trong phân tích tài chính doanh nghi p, ngu n thông tin ch y u đ c s d ng là
thông tin bên trong doanh nghi p. Nó đ c trình bày trong các báo cáo tài chính
(BCTC), c th là B ng cân đ i k toán, Báo cáo k t qu kinh doanh, Báo cáo l u
chuy n ti n t .
B ngăcơnăđ i k toán
B ng cân đ i k toán (BC KT) là m t b c nh ch p tình hình tài s n và ngu n
v n c a doanh nghi p t i m t th i đi m nh t đ nh. BC KT cung c p cho các đ i
t ng có quan h s h u, quan h kinh doanh hay quan h qu n lý v i doanh
nghi p,… các thông tin v lo i hình doanh nghi p, quy mô, m c đ t ch tài chính
c a doanh nghi p,… ây là m t BCTC vô cùng quan tr ng, nó giúp nhà phân tích
đánh giá đ c quy mô, c c u tài s n, kh n ng cân đ i gi a các ngu n v n, kh n ng
thanh toán và kh n ng cân ng tài chính c a doanh nghi p.
Báo cáo k t qu kinh doanh
ây là áo cáo t ng h p tình hình và k t qu kinh doanh trong k c a doanh
nghi p, bao g m các ch tiêu v doanh nghi p, chi phí và l i nhu n c a ho t đ ng kinh
doanh, ho t đ ng tài chính và các ho t đ ng khác.
Qua BC KT và BCKQKD nhà phân t ch s t nh toán đ c tình hình t c đ t ng
tr ng c a doanh nghi p, n ng l c qu n lý chi ph , cân đ i thu chi c a doanh nghi p,
t nh toán đ c các ch tiêu tài ch nh nh kh n ng thanh toán, kh n ng qu n lý tài s n,
kh n ng qu n lý ngu n v n, kh n ng sinh l i, các ngh a v ph i th c hi n v i Nhà
n c.
3


Báoăcáoăl uăchuy n ti n t (ngân qu )
BCLCTT c ng là m t báo cáo tài chính t ng h p, ph n ánh quá trình hình thành

và s d ng l ng ti n phát sinh trong k báo cáo c a doanh nghi p. Thông tin v l u
chuy n ti n c a doanh nghi p giúp cho các đ i t ng s d ng áo cáo tài ch nh có c
s đ đánh giá kh n ng t o ra các kho n ti n và s d ng các kho n ti n đó trong ho t
đ ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p. C th :
 Cung c p thông tin đ đánh giá kh n ng t o ra ti n, các kho n t
và nhu c u c a doanh nghi p trong vi c s d ng các kho n ti n.

ng đ

ng ti n

 Cung c p thông tin đ phân t ch đánh giá v th i gian c ng nh m c đ ch c
ch n c a vi c t o ra các kho n ti n trong doanh nghi p.
 Cung c p thông tin v các ngu n ti n hình thành t các ho t đ ng kinh doanh,
ho t đ ng đ u t tài ch nh đ đánh giá nh h ng c a các ho t đ ng đó đ i v i tình
hình tài chính c a doanh nghi p.
 Cung c p thông tin đánh giá kh n ng thanh toán và xác đ nh nhu c u ti n c a
doanh nghi p trong k ho t đ ng ti p theo.
1.2.4.2. Thông tin bên ngoài doanh nghi p
Phân tích tài chính nh m ph c v cho vi c ra các quy t đ nh tài chính trong
t ng lai, vì v y vi c nghiên c u không ch dùng l i các BCTC mà ph i t p h p đ y
đ các thông tin khác liên quan đ n tình hình tài chính doanh nghi p nh thông tin
chung v n n kinh t , ti n t , chính sách thu khóa, pháp lý, các thông tin v ngành
ngh kinh doanh c a doanh nghi p,…
1.2.5. Ph
1.2.5.1. Ph

ng pháp phân tích tài chính
ng pháp so sánh

So sánh là ph ng pháp ph bi n nh t đ c s d ng trong phân tích tài chính
và trong nhi u phân tích khác. Nhà phân tích s so sánh các ch tiêu phân tích v i
chính nó trong quá kh (n m k ho ch) c a doanh nghi p mình và c a ngành đ th y
đ c s t ng tr ng v quy mô và t c đ c a các ch tiêu này. Quá trình v n d ng
phép so sánh trong phân tích tài chính c n l u ý đ n 4 y u t : tiêu chu n so sánh, đi u
ki n so sánh, k thu t so sánh và ph ng pháp so sánh.
1.2.5.2. Ph

ng pháp cân đ i liên h [ 3, Tr.23 ]

Trong m i BCTC luôn th hi n t nh cân đ i gi a tài s n và ngu n v n; cân đ i
gi a doanh thu, chi phí và k t qu ; cân đ i gi a dòng ti n vào và dòng ti n ra, cân đ i
gi a t ng và gi m...
D a vào nh ng cân đ i đó mà trong phân t ch tài ch nh th ng v n d ng ph ng
pháp cân đ i liên h đ xem xét nh h ng c a t ng nhân t đ n bi n đ ng c a ch
4

Thang Long University Library


tiêu phân tích. Ch ng h n, v i bi n đ ng c a t ng tài s n gi a hai th i đi m, ph ng
pháp này s cho th y lo i tài s n nào (hàng t n kho, n ph i thu, TSC ...) i n đ ng
nh h ng đ n bi n đ ng t ng tài s n c a doanh nghi p. Nh v y, d a vào bi n đ ng
c a t ng b ph n mà ch tiêu phân tích s đ c đánh giá đ y đ h n.
1.2.5.3. Ph

ng pháp s d ng mô hình Dupont [2, Tr. 44]

Dupont là ph ng pháp phân tích đ n gi n mà vô cùng hi u qu . B n ch t c a nó
là phân tích thành ph n c a s đo l i nhu n thành các t s c u thành. Ch y u đ c

dùng đ phân tích m i liên h gi a các ch tiêu tài chính. Chính nh s phân tích m i
liên k t gi a chúng mà ng i ta có th phát hi n ra nh ng nhân t đã nh h ng đ n
các ch tiêu phân tích theo m t trình t logic ch t ch .
Phân tích báo cáo tài chính d a vào mô hình Dupont có ý ngh a r t l n đ i v i
nhà qu n tr doanh nghi p. Nó cho phép nhà phân tích có cái nhìn t ng th và sâu s c
v tình tr ng doanh nghi p, đ ng th i đánh giá đ y đ khách quan v nh ng nhân t
nh h ng đ n hi u qu ho t đ ng kinh doanh c a doanh nghi p. t đó h th ng đ c
các bi n pháp t m , xác th c nh m t ng c ng công tác c i ti n t ch c qu n lý doanh
nghi p các k kinh doanh ti p theo.
1.2.5.4. Ph

ng pháp thay th liên hoàn

Ph ng pháp thay th liên hoàn có nguyên t c g n gi ng nh phép thay th c a
mô hình Dupont nh ng m t ch tiêu đ c thay th b i nhi u ch tiêu h n. Ta ti n hành
l n l t thay th t ng nhân t theo m t tr t t nh t đ nh. Nhân t nào đ c thay th nó
s xác đ nh m c đ nh h ng c a nhân t đó đ n ch tiêu phân tích. Còn các ch tiêu
ch a đ c thay th ph i gi nguyên k k ho ch ho c k kinh doanh tr c (g i t t là
k g c). Ch tiêu phân tích có bao nhiêu nhân t nh h ng thì có b y nhiêu nhân t
ph i thay th và cu i cùng t ng h p s nh h ng c a t t c các nhân t b ng m t
phép c ng đ i s . s t ng h p đó c ng ch nh ng đ i t ng c th c a phân tích mà
đã đ c xác đ nh trên.
1.3. N i dung phân tích tài chính
1.3.1. Phân tích tình hình bi n đ ng c a tài s n, ngu n v n
Phân tích t nh h nh tài s n c

ếo nh nghi p

u tiên so sánh quy mô t ng tài s n n m sau v i n m tr c đ th y đ c s
bi n đ ng v s l ng, t đó i t dcd tình hình đ u t vào tài s n c a doanh nghi p.

Sau đó, đánh giá khái quát v c c u t ng tài s n, m c đ d ch chuy n t tr ng c a
TSNH và TSDH trong c c u, qua đó nh n xét v m c đ phù h p c a c c u tài s n
v i ngành ngh kinh doanh c a doanh nghi p. T tr ng c a t ng b ph n tài s n chi m
trong t ng s tài s n đ c xác đ nh nh sau:
5


Ti p theo là so sánh m c t ng, gi m c a các kho n m c v tài s n trên b ng cân
đ i k toán thông qua các s tuy t đ i và t ng đ i cu i k v i đ u k ho c nhi u th i
đi m liên ti p. qua đó xác đ nh đ c các nhân t nh h ng đ n quy mô và c c u tài
s n. Cu i cùng đ a ra các nh n xét v quy mô t ng kho n m c thành ph n c a tài s n
là t ng hay gi m, lý gi i cho i n đ ng t ng ho c gi m đó c ng nh phân t ch nh
h ng c a i n đ ng này đ n k t qu và hi u qu kinh doanh.
Phân tích t nh h nh ngu n v n c

ếo nh nghi p

Phân tích tình hình bi n đ ng ngu n v n đ c th c hi n gi ng nh phân t ch tình
hình bi n đ ng tài s n. u tiên, c n t nh toán và so sánh tình hình i n đ ng gi a các
k v i nhau. T nh toán dcd quy mô và c c u các thành ph n trong t ng ngu n v n. T
tr ng c a t ng b ph n ngu n v n chi m trong t ng s ngu n v n đ c xác đ nh nh
sau:

Sau đó ti n hành phân t ch ngang, t c là so sánh s bi n đ ng gi a các th i
đi m c a các ch tiêu ngu n v n trên b ng cân đ i k toán. Qua đó i t đ c tình hình
huy đ ng v n, n m đ c các nhân t nh h ng và m c đ nh h ng c a các nhân t
đ n s bi n đ ng c a c c u ngu n v n.
1.3.2. Phân tích k t qu ho t đ ng kinh doanh
Phân tích t nh h nh ếo nh thu
Doanh thu đ n t 3 ngu n là doanh thu án hàng và cung c p d ch v , doanh thu

ho t đ ng tài ch nh và thu nh p khác. Doanh thu ph n ánh tính hi u qu trong t ch c
s n xu t. phân ph i, và các ch nh sách án hàng.
phân t ch doanh thu, đ u tiên ta so
sánh l n l t các ch tiêu v doanh thu thông qua s tuy t đ i và t ng đ i gi a k này
và k tr c ho c nhi u k v i nhau. Qua đó rút ra nh n xét v tình hình tiêu th s n
ph m c a doanh nghi p. Phân t ch tình hình doanh thu giúp các nhà qu n tr th y đ c
u nh c đi m trong quá trình t o doanh thu và xác đ nh các y u t làm t ng, gi m
doanh thu. T đó lo i ho c gi m tác đ ng c a các y u t tiêu c c, đ y m nh và phát
huy y u t t ch c c c a doanh nghi p nh m nâng cao hi u qu s n xu t kinh doanh.
Phân tích t nh h nh chi phí
Giá v n hàng bán là chi phí chính và là dòng ti n ra l n nh t c a doanh nghi p.
Vì v y vi c ki m soát giá v n hàng án thông qua theo d i và phân t ch t ng
ph n
c u thành c a nó là r t có ý ngh a. Doanh nghi p luôn c g ng tìm cách đ t ng doanh
6

Thang Long University Library


thu, gi m giá v n ho c ki m soát t c đ t ng c a giá v n nh h n t c đ t ng c a
doanh nghi p đ t ng t nh hi u qu kinh doanh, t ng kh n ng c nh tranh cho doanh
nghi p mình. Bên c nh đó chi ph lãi vay c ng là kho n m c c n chú tr ng trong phân
t ch vì nó ph n ánh tình hình công n c a doanh nghi p.
Phân tích t nh h nh l i nhu n
L i nhu n là m i quan tâm hàng đ u c a ch doanh nghi p. nó là k t qu c a quá
trình ho t đ ng kinh doanh. L i nhu n cao cho th y doanh nghi p ho t đ ng t t, t r i ro
và ng c l i. Thông qua phân t ch m i quan h gi a t ng doanh thu, t ng chi ph và l i
nhu n đ t đ c c a doanh nghi p, s đánh giá đ c ch nh xác hi u qu kinh doanh và
kh n ng sinh l i cho ch s h u. Ta c n phân tích l i nhu n t ho t đ ng s n xu t kinh
doanh đ th y dc tính hi u qu trong công tác s n xu t và bán hàng. Phân tích l i nhu n

đ n t ho t đ ng đ u t tài ch nh đ th y đ c hi u qu c a ho t đ ng tài chính ngoài sc
kinh doanh. Phân tích l i nhu n tr c thu và l i nhu n sau thu đ th y đ c tác đ ng
c a y u t thu lên l i nhu n cu i cùng c a doanh nghi p.
K t h p nh ng nh n xét và đánh giá rút ra t a ph n doanh thu, chi ph và l i
nhu n đ làm r xu h ng i n đ ng c a k t qu kinh doanh và đ a ra các quy t đ nh
qu n lý, quy t đ nh tài ch nh phù h p nh t.
1.3.3. Phân tích báo cáo l u chuy n ti n t
Là báo cáo tài chính t ng h p, ph n ánh vi c hình thành và s d ng l ng ti n
phát sinh sau m t k ho t đ ng c a doanh nghi p. Khi phân t ch BCLCTT, ta t p trung
vào a lu ng ti n ch nh là: L u chuy n ti n thu n t ho t đ ng kinh doanh, l u chuy n
ti n thu n t ho t đ ng đ u t và l u chuy n ti n thu n t ho t đ ng tài ch nh.
Tr ng h
hi n quy mô đ
mua nguyên v
thu n t ho t đ

p l u chuy n ti n thu n t ho t đ ng kinh doanh âm (thu < chi), nó th
u t c a doanh nghi p m r ng, vì đây là k t qu c a s ti n chi ra đ
t li u d tr hàng t n kho, chi th ng xuyên… N u l u chuy n ti n
ng kinh doanh d ng thì ng c l i.

Tr ng h p l u chuy n ti n thu n t ho t đ ng đ u t âm (thu < chi), nó th hi n
quy mô đ u t c a doanh nghi p m r ng, vì đây là k t qu c a s ti n chi ra đ đ u t
tài s n c đ nh, góp v n liên doanh… N u l u chuy n ti n thu n t ho t đ ng đ u t
d ng thì ng c l i.
Tr ng h p l u chuy n ti n thu n t ho t đ ng tài chính âm (thu < chi), nó th
hi n quy mô đ u t ra ên ngoài c a doanh nghi p m r ng, vì đây là k t qu c a s
ti n chi ra đ mua c phi u, chi tr n g c vay… N u l u chuy n ti n thu n t ho t
đ ng tài ch nh d ng thì ng c l i.

7


N u lu ng ti n t ho t đ ng kinh doanh l n h n hai lu ng ti n c n l i t c là ho t
đ ng mang l i ti n ch y u cho doanh nghi p là ti n t ho t đ ng kinh doanh. Phân
t ch BCLCTT có ý ngh a quan tr ng trong vi c xác đ nh xu h ng t o ra ti n c a các
ho t đ ng trong doanh nghi p và làm ti n đ cho vi c l p d toán ti n trong k t i.
V i quy mô siêu nh nh Công ty c ph n DV&TM Saha Vi t Nam, Công ty
luôn t i gi n các chi phí không c n thi t đ ti t ki n ngu n l c ph c v cho các ho t
đ ng kinh doanh khác nh m v t qua giai đo n kinh t khó kh n này. Vì v t mà Công
ty không l p BCLCTT. V y nên tác gi không có ngu n tài li u đ s d ng cho

m ng phân tích này.

1.3.4. Phân tích các ch tiêu tài chính
1.3.4.1. Nhóm ch tiêu v kh n ng thanh toán
Kh n ngăthanhătoánăhi n hành (kh n ngăthanhătoánăng n h n)
Kh n ng thanh toán ng n h n là kh n ng thanh toán các kho n n ng n h n
b ng tài s n ng n h n, đ c xác đ nh b i công th c:
Kh n ng thanh toán ng n h n =

T ng TSNH
T ng n ng n h n

TSNH ti n m t và gi y t có giá ng n h n, hàng t n kho, các kho n ph i khách
hàng, và m t s tài s n ng n h n khác. N ng n h n là các kho n vay ng n h n d i 1
n m, ph i tr ng i án, ng i mua tr ti n tr c, và các kho n ph i tr , ph i n p
ng n h n khác. T s này cho bi t 1 d ng n ng n h n đ c đ m b o thanh toán b i
ao nhiêu đ ng TSNH có th i gian s d ng t ng đ ng. Kh n ng thanh toán c a
doanh nghi p s t t n u tài s n l u đ ng và đ u t ng n h n t ng, n ng n h n gi m

xu ng.
Kh n ngăthanh toán nhanh
Do hàng t n kho có tính l ng kém h n so v i các TSNH khác nên khi đánh giá
v kh n ng thanh toán nhanh ng i ta s lo i kho n m c này ra kh i TSNH và ch
xem xét kh n ng đ m b o tr n ng n h n c a các thành ph n khác trong TSNH.
Kh n ng thanh toán nhanh =

iá tr TSL

Hàng t n kho

iá tr n ng n h n

Ch tiêu này cho bi t kh n ng thanh toán nhanh c a các tài s n d chuy n đ i
thành ti n đ i v i các kho n n ng n h n. ch tiêu này l n h n 1 ngh a là n ng n h n
hoàn toàn có th đ c chi tr b i các TSNH khác mà không ph i bán hàng t n kho,
n u ch tiêu này nh h n 1 thì ng c l i. Tuy nhiên, ch tiêu này quá cao, kéo dài c ng
không t t, có th d n t i hi u qu s d ng v n gi m. Ch tiêu này quá th p, kéo dài
càng không t t, d u hi u r i ro tài chính xu t hi n, nguy c phá s n có th x y ra.
8

Thang Long University Library


Kh n ngăthanhătoánăt c th i
Kh n ng thanh toán t c th i =

Ti n và các kho n t

ng đ

ng ti n

T ng n ng n h n

Ti n và các kho n t ng đ ng ti n là lo i tài s n có tính thanh kho n cao nh t
trong t ng tài s n. Kh n ng thanh toán t c th i th hi n ti n (ti n m t và các kho n
t ng đ ng ti n nh ch ng kho n d chuy n đ i…) có kh n ng chi tr ngay l p t c
kho n n đ n h n ph i tr hay không. H s kh n ng thanh toán t c th i quá cao t c
là doanh nghi p d tr quá nhi u ti n m t, doanh nghi p s b l c h i sinh l i. Các
ch n đánh giá m c trung bình h p lý cho ch tiêu này là 0,5, khi ch tiêu này > 0,5
thì kh n ng thanh toán t c th i c a doanh nghi p là kh quan và ng c l i, n u t s
này <0,5 thì doanh nghi p s g p khó kh n trong vi c thanh toán n .
1.3.4.2. Nhóm ch tiêu v kh n ng qu n lý tài s n
 Ch tiêu đánhăgiáăt nhăh nhăcácăkho n ph i thu
 S vòng quay kho n ph i thu: là h s gi a doanh thu thu n và giá tr các kho n
ph i thu
V ng quay kho n ph i thu =

Doanh thu thu n
Ph i thu khách hàng

S vòn quay các kho n ph i thu ph n ánh t c đ chuy n đ i các kho n ph i thu
thành ti n m t. Nó cho th y trong m t k kinh doanh c a doanh nghi p quay đ c bao
nhi u l n v n đ đ t đ c doanh thu. Nó là bi u hi n rõ nh t tính hi u qu c a các
chính sách tín d ng mà doanh nghi p áp d ng v i khách hàng. H s này cao ch ng t
doanh nghi p đ c khách hàng tr n nhanh, t c đ các kho n ph i thu h i là t t thì
doanh nghi p ít b chi m d ng v n. Tuy nhiên, n u quá cao đ ng ngh a v i vi c th i
gian thu n ng n thì s b m t khách hàng, khách hàng s u tiên s d ng hàng hóa c a
doanh nghi p nào có th i gian tr n dài h n.

 Th i gian thu n trung bình
ó là kho ng th i gian cho m t vòng quay kho n ph i thu, th ng tính theo
ngày, và đ c xác đ nh b ng cách l y s ngày trong n m chia cho s vòng quay kho n
ph i thu. Th i gian thu n trung bình càng ng n, ch ng t t c đ thu h i ti n hàng c a
doanh nghi p càng nhanh, doanh nghi p ít b chi m d ng v n. Ng c l i, th i gian thu
n trung bình càng dài, ch ng t t c đ thu h i ti n hàng càng ch m, s v n doanh
nghi p b chi m d ng nhi u. khi đó doanh nghi p s thi u v n đ quay vòng cho k
kinh doanh ti p theo. Nó đ c bi u hi n b i công th c sau:
Th i gian thu n trung ình =
9

360
V ng quay kho n ph i thu


 Ch tiêu đánhăgiáăt nhăh nhăcácăkho n ph i tr
S vòng quay các kho n ph i tr
Là t s gi a t ng ngu n đ tr n và s n đ n h n ph i tr t i m t th i đi m
nh t đ nh, đ đánh giá kh n ng tr n nói chung c a doanh nghi p. T đó giúp doanh
nghi p đ a ra các quy t đ nh, các chính sách thanh toán phù h p nh m nâng cao uy tín
c ng nh h n ch r i ro tài chính cho doanh nghi p.
H s tr n

=

VHB

CP qu n lý chung, CP án hàng, qu n lý

Ph i tr ng

i án, l

ng, th

ng, thu ph i tr

Ch tiêu này th hi n kh n ng chi m d ng v n c a nhà cung c p. N u ch tiêu
này l n, ngh a là th i gian tr n th p, doanh nghi p không chi m d ng v n đ c lâu,
th hi n uy t n ch a cao đ i v i nhà cung câp, và ng c l i.
Th i gian tr n trung bình
Là s ngày c a m t k tr n c a doanh nghi p, đ c xác đ nh b ng cách l y s
ngày trong n m chia cho h s tr n . Ch tiêu này cho bi t th i gian mà doanh nghi p
có th chi m d ng v n c a các đ i t ng khác. Th i gian càng dài ch ng t doanh
nghi p càng chi m d ng v n lâu, đi u đó làm gia t ng v n cho doanh nghi p trong
m t th i gian ng n, tuy nhiên, th i gian này quá cao l i gây nh h ng đ n uy tín c a
doanh nghi p, doanh nghi p nên cân nh c đi u ch nh t s này m t cách h p lý và
hi u qu nh t.
Th i gian tr n trung ình =

360
H s tr n

 Ch tiêu v kh n ngăqu n lý hàng t n kho
S vòng luân chuy n hàng t n kho
S vòng luân chuy n hàng t n kho là ch tiêu đánh giá s l n hàng t n kho luân
chuy n trong k , th hi n kh n ng qu n tr hàng t n kho và n ng l c tiêu th s n
ph m, đ c xác đ nh b ng cách l y giá v n hàng bán (GVHB) chia cho hàng t n kho
trong k .
S v ng luân chuy n HTK =

VHB
iá tr hàng t n kho

S vòng luân chuy n hàng t n kho th hi n n ng l c qu n tr hàng t n kho c a
doanh nghi p qua t ng n m. N u h s này cao có ngh a là công tác án hàng c a
doanh nghi p di n ra thu n l i, hàng trong kho không b đ ng nhi u. Tuy nhiên n u
h s này quá cao ngh a là hàng trong kho không nhi u, n u nhu c u th tr ng t ng
đ t ng t thì doanh nghi p s đánh m t c h i án hàng vào tay đ i th c nh tranh; khi
giá c nguyên v t li u đ u vào t ng cao thì nguyên li u cho khâu s n xu t không đ s
10

Thang Long University Library


khi n s n xu t b gián đo n. Còn n u s vòng quay hàng t n kho th p ch ng t hàng
trong kho b đ ng nhi u, hàng s n xu t ra không án đ c, nh h ng đ n doanh thu
và là m m m ng c a các khó kh n tài ch nh trong t ng lai. Vì v y c n đ s vòng
quay hàng t n kho m c h p lý đ đ m b o đ c m c đ s n xu t và đáp ng nhu
c u khách hàng.
Th i gian luân chuy n kho trung bình
Là s ngày c a m t vòng quay hàng t n kho c a doanh nghi p, đ c xác đ nh
b ng t s gi a s ngày trong n m và s vòng luân chuy n hàng t n kho (HTK).
Th i gian luân chuy n kho TB =

360
S v ng luân chuy n HTK

 Ch tiêu đánhăgiáăkh n ngăqu n lý ti n và các kho năt

ngăđ

ngăti n

Th i gian luân chuy n v n b ng ti n trung bình là kho ng th i gian t khi
thanh toán ti n hàng cho nhà cung c p đ n khi thu đ c ti n hàng t ng i mua. Nó
cho bi t m t đ ng doanh nghi p b ra s thu l i trong th i gian ao lâu. ây là kho ng
th i gian quan tr ng mà t t c các nhà phân t ch tài ch nh đ u ph i xem xét. Ch tiêu
này đ c xác đ nh b i công th c sau:
Th i gian thu

T/g luân
Th i gian tr
+
= n trung bình
chuy n kho TB
vòng ti n
n TB
=
+
ây là ch tiêu k t h p c a 3 ch tiêu khác: th i gian thu n trung bình, th i gian
tr n trung bình và th i gian l u kho trung bình. Ch s này càng cao thì th i gian
luân chuy n v n b ng ti n càng dài, doanh nghi p s không có v n đ u t cho các ho t
đ ng khác. N u ch s này nh ngh a là n ng l c qu n lý v n ng n h n t t, tuy nhiên
c ng c n ph thu c vào ngành ngh kinh doanh c a t ng doanh nghi p.
Th i gian quay

 Ch tiêu đánhăgiáăkh n ngăqu n lý tài s n chung
+ Hi u su t s d ng TSDH
TSDH hay TSC là máy móc, thi t b , c s v t ch t, nhà x ng, công c lao

đ ng có th i gian s d ng h n 1 n m đ c xác đ nh giá tr còn l i t i th i đi m l p
báo cáo. Hi u su t s d ng TSDH cho bi t m t đ ng TSDH t o ra đ c bao nhiêu
đ ng doanh thu trong m t n m. N u ch tiêu này cao ngh a là hi u qu s d ng TSDH
đ t o ra doanh thu thu n t t, góp ph n nâng cao hi u qu kinh doanh, ch tiê này th p
ngh a là TSDH ch a đ c s d ng h p lý, không t o đ c ra nhi u doanh thu, t n
kém chi phí qu n lý, b o trì, b o d ng. T s này đ c xác đ nh riêng bi t nh m đánh
giá hi u qu s d ng riêng c a TSDH.
Hi u su t s d ng TSDH =
11

Doanh thu thu n
T ng TSDH


+ Hi u su t s d ng TSNH
TSNH bao g m ti n và các kho n t ng đ ng ti n, các kho n ph i thu ng n
h n, hàng t n kho và tài s n ng n h n khác. Ch tiêu này cho bi t m i đ ng tài s n
ng n h n c a doanh nghi p t o ra đ c ao nhiêu đ ng doanh thu thu n. C ng gi ng
nh hi u qu s d ng TSDH, hi u su t này càng cao ch ng t h u h t các TSNH đ u
đ c chuy n hóa vào thành ph m và thu b i doanh thu. Hi u su t này th p ngh a là
hàng đ ng trong kho không án đ c, d n đ n các kho n ph i thu l n.
Hi u su t s d ng TSNH =

Doanh thu thu n
T ng TSNH

+ Hi u su t s d ng t ng tài s n
Hi u su t s d ng t ng tài s n đo l ng hi u qu s d ng tài s n nói chung c a
doanh nghi p, không phân bi t TSNH hay TSDH nh m giúp ch doanh nghi p th y
đ c hi u qu đ u t và hi u qu s d ng tài s n cho ho t đ ng s n xu t kinh doanh.

Ch tiêu này đ c đo l ng b ng t s gi a doanh thu và t ng tài s n và cho bi t m t
đ ng tài s n t o ra ao nhiêu đ ng doanh thu thu n. Hi u su t này càng cao th hi n
kh n ng t n d ng ngu n v n t t, đ u t đúng ch cho tài s n t o đi u ki n t ng
tr ng l i nhu n, t ng t nh c nh tranh cho doanh nghi p.
Hi u su t s d ng t ng tài s n =

Doanh thu thu n
T ng Tài s n

1.3.4.3. Nhóm ch tiêu v kh n ng qu n lý n
T s n
T s n ph n ánh c c u ngu n v n c a doanh nghi p, c th là t tr ng c a
v n n trong t ng ngu n v n, đ c xác đ nh nh sau:

T s này cho ta bi t đ c m i m t đ ng tài s n đ c tài tr b i ao nhiêu đ ng
v n vay, hay trong m t tr m đ ng ngu n v n thì có ao nhiêu đ ng là n . Ch s này
cho bi t m c đ t ch v v n c a doanh nghi p. T s n cao ngh a là ngu n v n s
d ng ch y u cho ho t đ ng kinh doanh là v n vay ên ngoài. ó th ng là ngu n
v n l n, s d ng đ c cho nhi u m c đ ch khác nhau, doanh nghi p s d ng ph i m t
chi phí và ph i có ngh a v tr n c g c và lãi khi đ n h n. Ng c l i, n u t s n
th p, đ ng ngh a v i vi c ngu n v n đ c s d ng ch y u là VCSH. Khi đó, t nh t
ch v v n t ng lên, nh ng đó không ph i là ngu n v n vô h n, nó c ng cho th y
doanh nghi p ch a t n d ng vi c khai thác đ n y tài ch nh. H n n a, đây là ngu n
không l n nên không th đáp ng h t cho m i nh c u trong ho t đ ng kinh doanh và
12

Thang Long University Library


đ u t c a doanh nghi p.

ình ngành.

i t t s này cao hay th p ta c n so sánh v i t s trung

S l n thu nh p trên lãi vay (T s kh n ngătr lãi)
S l n thu nh p trên lãi vay đo l ng m c đ l i nhu n đ m b o kh n ng tr lãi
c a doanh nghi p nh th nào. T s này cho bi t m t đ ng lãi vay đ c đ m b o b i
ao nhiêu đ ng thu nh p tr c thu và lãi vay.

Khi thu nh p tr c thu và lãi càng cao thì kh n ng thanh toán các kho n lãi
vay càng l n và ng c l i n u thu nh p không đ ù đ p cho lãi vay s d n đ n m t
kh n ng thanh toán và v n . N u t s này l n h n 1 thì thu nh p c a doanh nghi p
hoàn toàn có th chi tr cho lãi vay. N u nh h n 1 thì có ngh a là doanh nghi p vay quá
nhi u mà k t qu c a k kinh doanh không đ đ chi tr cho các kho n vay đó. T l n m
trong 3 - 4 s đ c coi là m c o v th ch h p tr c nh ng r i ro có th x y ra trong
t ng lai. Tuy nhiên h s này ch a đ c p đ n các kho n thanh toán c đ nh khác nh
tr n g c, chi phí thu , c t c tr cho c phi u u đãi,…
1.3.4.4. Nhóm ch tiêu v kh n ng sinh l i


T su t sinh l i trên doanh thu (ROS)
ROS =

L i nhu n sau thu
Doanh thu thu n

T su t sinh l i trên doanh thu là t s gi a l i nhu n sau thu và doanh thu
thu n. Nó cho bi t trong k phân t ch, 100 đ ng doanh thu thu n s t o ra bao nhiêu
đ ng l i nhu n sau thu . T s này d ng ch ng t công ty làm n có lãi và ng c l i,
t s này âm ch ng t doanh nghi p đang thua l . Ch tiêu này càng cao ch ng t hi u

qu s d ng chi phí c a doanh nghi p càng t t, đó là nhân t giúp nhà qu n tr m
r ng th tr ng, t ng doanh thu. Ch tiêu này th p doanh nghi p c n t ng c ng ki m
soát chi phí ho t đ ng c a các b ph n. và khi phân tích nên so sánh v i các ch tiêu
c a ngành mà doanh nghi p tham gia.


T su t sinh l i trên t ng tài s n (ROA)

Tính hi u qu c a vi c s d ng ngu n v n th hi n tài s n mà nó đ u t . Tài
s n c a m t doanh nghi p đ c hình thành t v n vay và VCSH. C hai ngu n v n
này đ c s d ng đ tài tr cho các ho t đ ng c a doanh nghi p. Hi u qu c a vi c
chuy n v n đ u t thành l i nhu n đ c th hi n qua ROA. ROA càng cao càng t t vì
công ty đang ki m đ c nhi u ti n h n trên l ng đ u t t h n. Ch tiêu này đ c xác
đ nh b i công th c sau:
13


RO

=

L i nhu n sau thu
T ng tài s n

Ch tiêu này cho bi t trong 100 đ ng tài s n b ra đ u t thì thu đ c bao nhiêu
đ ng l i nhu n sau thu . Ch tiêu này càng cao ch ng t hi u qu s d ng tài s n t t,
giúp doanh nghi p đ u t m r ng nhà x ng, mua thêm máy móc thi t b , m r ng
th ph n tiêu th … N u ch tiêu này th p, doanh nghi p c n xem xét l i c c u tài s n
đ tìm ra đi m t h p lý, tránh gây lãng ph c ng nh đ c i thi n ch tiêu này trong
t ng lai.



T su t sinh l i trên v n ch s h u (ROE)

Kh n ng t o ra l i nhu n c a VCSH mà doanh nghi p s d ng trong ho t đ ng
kinh doanh là m c ti u c a m i nhà qu n tr , nó đ c xác đ nh nh sau:
ROE =

L i nhu n sau thu
V n ch s h u

(17)

Ch tiêu này cho bi t, c 100 đ ng VCSH thì thu đ c ao nhiêu đ ng l i nhu n
sau thu . Ch tiêu này càng cao ch ng t hi u qu s d ng VCSH c a doanh nghi p là
t t, góp ph n nâng cao kh n ng đ u t c a ch doanh nghi p, t o đ c uy tín trên th
tr ng, giúp doanh nghi p d dàng thu hút đ u t ph c v cho ho t đ ng kinh doanh.
1.3.5. Phân tích t nh h nh tài chính chung th ng qu ch s

– score

Z – score là m t trong nh ng ch tiêu đánh giá khá t t v tình hình tài chính c a
doanh nghi p. V a đánh giá r i ro, v a d đoán đ c nguy c phá s n trong t ng lai
g n nên Z – score hi n đang đ c s d ng ngày càng ph bi n trong phân tích tài
ch nh. Nó đ c xác đ nh b i công th c:
Z – core = 1,2A1 + 1,4A2 + 3,3A3 + 0,6A4 + 1,0A5
Trong đó:
Tài s n ng n h n – N ng n h n
A1

=
T ng tài s n
L i nhu n ch a phân ph i

A2

=
T ng tài s n
L i nhu n tr

A3

c thu và lãi vay

=
T ng tài s n
14

Thang Long University Library


iá tr th tr
A4

=

ng c a VCSH

T ng n
Doanh thu thu n

A5

=
T ng tài s n

 N u

– core

2,99 thì doanh nghi p có tài ch nh lành m nh

 N u 1,81
– core < 2,99 thì doanh nghi p không có v n đ trong ng n h n, tuy
nhiên c n ph i xem xét đi u ki n tài ch nh m t cách th n tr ng
 N u – core 1,81 thì doanh nghi p có v n đ nghiêm tr ng v tài ch nh và có
nguy c phá s n
Tuy nhiên, do có s khác bi t quá l n c a ch s
5 do tác đ ng c a y u t
ngành ngh kinh doanh, v y nên ng i ta phát tri n ra h s Z – score 4 thành ph n đ
phù h p h n v i nhi u qu c gia, nhi u doanh nghi p và nhi u ngành ngh h n, ta có:
” = 6,56 1

3,26 2

6,72 3

1,05 4

 N u ” > 2,6: doanh nghi p n m trong vùng an toàn, ch a có nguy c phá s n

 N u 1,23 < ” < 2,6: Doanh nghi p n m trong vùng c nh áo, có th có nguy c
phá s n
 N u ” <1,1: Doanh nghi p n m trong vùng nguy hi m, nguy c phá s n cao
Sau khi phân tích tình hình tài chính doanh nghi p b ng h s Z – score, ch
doanh nghi p có th l y nó làm tiêu ch đánh giá n ng l c tài chính, t c đ phát tri n
c a doanh nghi p mình, t đó có đ nh h ng nh ng quy t đ nh tài ch nh trong t ng
lai.
i v i nhà đ u t , nhà cung c p hay khách hàng, phân tích Z – score cung c p
cho h thông tin v s c kh e tài chính doanh nghi p, giá c c phi u, l i nhu n sau
thu , t su t sinh l i, kh n ng thanh toán,… t đó giúp ra quy t đ nh có ti p t c đ u
t , duy trì quan h mua – bán v i doanh nghi p đó hay không.
Ngoài ra Z – score c n đ

c bi u di n b i công th c sau:

X1= T só V n l u đ ng ròng trên T ng Tài s n
X2= T s L i Nhu n Gi L i trên T ng Tài s n
X3 = T S L i Nhu n Tr
X4 = Giá Tr Th Tr
i m ng

c Lãi Vay và Thu trên T ng Tài s n

ng c a V n Ch S H u trên Giá tr s sách c a T ng N

ng cho mô hình nh sau

N u Z > 2.6

Doanh nghi p n m trong vùng an toàn, ch a có nguy c phá s n

15


N u 1.2 < Z < 2.6
s n

Doanh nghi p n m trong vùng c nh báo, có th có nguy c phá

N u Z < 1.1

Doanh nghi p n m trong vùng nguy hi m, nguy c phá s n cao

Dùng ch s Zăđ

c tính h s Tín Nhi m

Ngoài tác d ng c nh b o d u hi u phá s n, iáo s Esward. ltman, tác gi t o ra ch
s này đã phát minh h s ” đi u ch nh. Ch s này b ng v i ch s ” 3.25 Ch s
đi u ch nh (các vùng c nh báo phá s n b th c ng đ c t ng lên 3.25). Ông đã nghiên
c u trên T ng tài s n c a Công ty và tìm ra s t ng đ ng gi a ch s ” đi u ch nh
này v i h s tín nhi m S&P.
Công th c

đi u ch nh đ

c xác đ nh:

Z = 3,25 + 6,56 X1 + 3,26 X2 + 6,72 X3 + 1,05 X4
Ví d , d a trên các BCTC đ c l p hàng n m c a m t công ty, nhà phân tích
tính toán ch tiêu Z – score đ x p h ng tín d ng, t đó ch doanh nghi p s d ng đ

ra các quy t đ nh quan tr ng trong doanh nghi p mình. Có th x p h ng đi m s
Rating theo thang đi m sau:
i m s Rating

X p h ng

<1.8

D

1.8 – < 2

C

2 – < 2.9

B

2.9 – 4

A

Qua đi m s Rating có th đánh giá, n m nào doanh nghi p có đi m Rating càng
cao thì kh n ng tài ch nh càng lành m nh, và ng c l i.
i v i m t qu c gia đang phát tri n nh Vi t Nam, phân tích Z – score 4 thành
ph n là h p lý nh t. Trong ch ng 2, tác gi s s d ng h s này đ phân tích chung
v tình hình tài chính c a doanh nghi p.

16

Thang Long University Library


CH
NGă2.
PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH T I CÔNG TY C PH N D CH
V V ăTH
NGăM I SAHA VI T NAM GIAIă O N 2012 ậ 2014
Trong ch ng 2, tác gi s gi i thi u t ng quát v quá trình hình thành và phát
tri n, c c u t ch c c a Công ty C ph n D ch v và Th ng m i Saha Vi t Nam.
Sau đó tác gi s v n d ng nh ng lý lu n đã đ c p trong ch ng 1 đ phân tích sâu
tình hình tài chính c a Công ty giai đo n n m 2012 – 2014, ch ra đ c nh ng đi m
m nh và h n ch còn t n t i đ có đ c nh ng gi i pháp hi u qu trong ch ng 3.
2.1. T ng quan v Công ty C ph n D ch v vƠăTh

ngăm i Saha Vi t Nam

2.1.1. Quá trình hình thành, phát tri n và ngành ngh kinh doanh c a D ch v và
Th ng m i Saha Vi t Nam
Công ty C ph n D ch v và Th ng m i Saha Vi t Nam có đ a ch t i A2 –
CN8, c m công nghi p t p trung v a và nh xã uân Ph ng, ph ng Ph ng Canh,
qu n Nam T Liêm, Hà N i, đ c thành l p ngày 3/11/2008 do s K ho ch và u
t thành ph Hà N i c p gi y ch ng nh n đ ng k kinh doanh công ty c ph n s
0103000795 v i s v n đi u l là 1.000.000.000 (M t t đ ng ch n).
Ngành ngh kinh doanh chính c a Công ty là mua bã bia và bán cho các trang
tr i cá và ch n nuôi
s a; đ ng th i cung c p d ch v b c x p, v sinh, x lý rác
th i, v n chuy n cho các công ty bia.
2.1.2. C c u t ch c c a Công ty C ph n D ch v và Th ng m i Saha Vi t Nam
S ăđ ă1.1ăC ăc uăt ăch căc aăCôngătyăC ăph năD chăv ăvƠăTh ngăm i SahaăVi tă

Nam
H i đ ng c đông

Ban ki m soát

Ban giám đ c

Phòng kinh doanh

Phòng tài chính
k toán

Phòng t ch c
hành chính
(Ngu n: Phòng t ch c hành chính)

17


có hi u qu trong công vi c, t o uy tín v i khách hàng, đ m b o hi u qu
kinh doanh và nâng cao tinh th n trách nhi m c a các b ph n trong công ty. Ch c
n ng, nhi m v c a t ng b ph n đ c phân công nh sau
H i đ ng c đ ng
H i đ ng c đông là c quan đ u não và có th m quy n cao nh t c a công ty.
H i đ ng c đông quy t đ nh m c tiêu và ph ng h ng ho t đ ng c a công ty, ti n
hành th o lu n thông qua, s a đ i đi u l công ty, quy t đ nh th i đi m và ph ng
th c huy đ ng v n; b u và bãi nhi m ch t ch h i đ ng thành viên, an giám đ c và
quy t đ nh b máy t ch c.
Ban ki m soát
Ban ki m soát có nhi m v ki m tra t nh h p lý, h p pháp, trung th c và m c đ

c n tr ng trong qu n lý, trong đi u hành các ho t đ ng kinh doanh, trong t ch c k
toán, th ng kê l p các áo cáo; xem xét ti n đ th c hi n các công trình, k ho ch xây
d ng các đ án, đi u hành các ho t đ ng c a công ty t c khi nào xét th y c n thi t
ho c theo quy t đ nh c a đ i h i đ ng c đông t i các cu c h p thành viên.
B n giám đ c
Ban giám đ c đi u hành và quy t đ nh các v n đ liên quan đ n ho t đ ng kinh
doanh hàng ngày c a công ty, ch u trách nhi m tr c h i đ ng thành viên; t ch c k
ho ch kinh doanh và k ho ch đ u t c a công ty; an hành quy ch qu n lý;
nhi m, mi n nhi m, cách ch c danh qu n lý; th c hi n và làm theo s ch đ o c a h i
đ ng c đông.
Phòng t ch c hành chính
 Tham m u và t ch c th c hi n công tác t ch c, lao đ ng ti n l ng, công thi
đua khen th ng, qu n lý hành chính, y t và ch m lo s c kh e c a ng i lao đ ng;
 Tham m u cho lãnh đ o công ty th c hi n công tác b o v tr t t tr an, an toàn
tài s n nhà n c. Tri n khai th c hi n t t ph ng án o v công ty b ng nh ng bi n
pháp nghi p v do c quan công an h ng d n, đ m b o tuy t đ i an toàn tài s n c a
công ty và tr t t tr an trong khu v c;
 T ng h p tình hình kinh t xã h i, d th o các v n b n đ i n i, đ i ngo i, th c
hi n nghi p v v n ph ng;


Th c hi n công tác an toàn lao đ ng và v sinh công nghi p.
Phòng tài chính k toán



hi chép các nghi p v kinh t phát sinh di n ra trong quá trình ho t đ ng c a
công ty;
18

Thang Long University Library


 L p và ch u trách nhi m tr

c an giám đ c v s li u k toán;

 Theo d i, t nh toán, c p nh t, áo cáo đ y đ , k p th i ch nh xác tình hình s
d ng các qu , tài s n, v t t , các ngu n v n, quá trình s n xu t kinh doanh c a công ty;
 Cung ng ti n cho công ty, v n cho các đ n v thi công công trình theo đúng ti n
đ và theo k ho ch, đáp ng m i ho t đ ng kinh t c a công ty;
 Ng n ng a nh ng tiêu c c trong ho t đ ng, kiên quy t lo i
nh ng th t c
ch ng t không h p l , o v n n tài ch nh công ty ho t đ ng lành m nh đúng pháp lu t;
 B o qu n, l u tr các tài ki u k toán, tài ch nh, ch ng t có giá, gi
tài li u và s li u này, cung c p khi có yêu c u c a an giám đ c;

m t các

 Tham m u cho giám đ c n đ nh ti n vay, ti n thanh toán c a các đ n v , các nhà
th u, các cá nhân đi công tác tùy theo hi u qu kinh doanh c a cá nhân đi công tác.
Phòng kinh doanh
 Ch đ ng tìm ki m đ i tác đ phát tri n, m ng l i phân ph i, t ng
cm
r ng th tr ng. Nghiên c u và tham m u cho an giám đ c trong công tác đ nh
h ng kinh doanh. ây là ch c n ng, nhi m v ch y u c a phòng kinh doanh;
 Tham m u cho giám đ c công ty v các v n đ liên quan đ n công tác kinh
doanh có s d ng ngu n v n c a công ty;
 Xây d ng và th c hi n k ho ch khai thác đ thu h i v n nh m đ m b o ngu n
v n đ tri n khai k ho ch đ u t hàng n m đã đ c phê duy t c a công ty;

 T ch c th c hi n ti p th , qu ng cáo, bán hàng nh m đ m b o thu h i v n nhanh
và t i đa hóa l i nhu n;
 Th c hi n các áo cáo đ nh k và đ t xu t theo yêu c u c a giám đ c công ty;
 Các nhi m v khác theo s phân công c a giám đ c công ty.

19


2.2. T ng quan v tình hình kinh doanh c a Công ty C
Th ngăm i Saha Vi t Nam

ph n D ch v

và

Trên ch ng đ ng g n 7 n m xây d ng và phát tri n, Công ty C ph n D ch v
và Th ng m i Saha Vi t Nam đã có nhi u
c th ng tr m. Trong nh ng n m đ u
m i thành Công ty ch án uôn án ã ia đ cung c p cho các trang tr i ch n nuôi
s a và cá. n nay tr i qua nhi u n m phát tri n và gi v ng th ng hi u Công ty đã
có nh ng h p đ ng l n, m r ng ho t đ ng kinh doanh sang l nh v c cung c p d ch v
b c x p và d n v sinh cho các công ty bia. Công ty hi n có 20 nhân viên trình đ đ i
h c chính quy v i các chuyên ngành Tài chính k toán, Qu n tr kinh doanh,
Marketing. Nh n m trong tay nh ng lao đ ng gi i vàgiàu kinh nghi m, Công ty C
ph n D ch v và Th ng m i Saha Vi t Nam t m t công ty nh é an đ u v i v n
đ u t c a ch s h u và s l ng nhân viên ít i thì nay đã ngày càng phát tri n.
Công ty luôn th c hi n đúng đ n trách nhi m đ i v i nhà n c, xã h i, tr ng ch tín
trong kinh doanh, coi tr ng s phát tri n b n v ng và ch m lo đ n đ i s ng ng i lao
đ ng. Trong giai đo n n m 2011 – 2012, do tình hình kinh t trong và ngoài n c nói
chung có nhi u bi n đ ng, kh ng ho ng kinh t ch m đáy, Công ty c ng không tránh

kh i s tác đ ng m nh m làm cho l i nhu n sau thu âm. Tuy nhiên, sang đ n giai
đo n n m 2013 – 2014, hi u qu ho t đ ng kinh doanh c a Công ty đã có nhi u c i
thi n, đ a l i nhu n v t lên g p nhi u l n so v i hai n m tr c đó.
hi u r h n v
tình hình tài chính t i Công ty C ph n D ch v và Th ng m i Saha Vi t Nam, trong
các ph n sau chúng ta s đi phân t ch các áo cáo tài ch nh trong giai đo n n m 2012 –
2014.

12,000,000,000

60,000,000
40,000,000

10,000,000,000

20,000,000
8,000,000,000
Doanh thu
N m 2012

N m 2013

0

G
hàng bán

-20,000,000

N m 2014

N m 2012

L
N m 2013

N m 2014

Bi uăđ ă2.1.ăT căđ ăt ngătr ngăc a doanh thu ậ giáăv năhƠngăbánăvƠăl iănhu nă
sauăthu ăc aăCôngătyăCPăDV&TMăSahaăVi tăNamăgiaiăđo năn mă2012ăậ 2014

20

Thang Long University Library


2.3. Phân tích tình hình tài chính t i Công ty C ph n D ch v vƠăTh
Saha Vi t Nam

ngăm i

2.3.1. Phân tích tình hình bi n đ ng tài s n và ngu n v n t i Công ty C ph n
D ch v và Th ng m i Saha Vi t Nam
2.3.1.1. Phân tích tình hình bi n đ ng tài s n
B ng 2.1.ăQuyămôăvƠăc ăc uătƠiăs n c aăCôngătyăgiaiăđo n 2012 ậ 2014
n v t nh: đ ng
N mă2012
Kho n
m c

S ti n
(đ ng)

N mă2013
T
tr ng
(%)

S ti n
(đ ng)

N mă2014
T
tr ng
(%)

T
tr ng
(%)

S ti n
(đ ng)

TSNH

1.124.939.325

73,80

1.024.314.146

72,72

1.645.669.333

82,35

TSDH

399.370.508

26,20

384.316.330

27,28

352.814.935

17,65

1.524.309.833

100,00

1.408.630.476

100,00

1.998.484.268

100,00

T ng TS

(Ngu n: BCTC và tính toán c a tác gi )
Quy mô t ng tài s n t ng tr ng theo xu h ng không n đ nh trong 3 n m qua.
T ng tài s n gi m 7,59%, t 1.524.309.833 đ ng xu ng c n 1.408.630.476 đ ng trong
n m 2013 sau đó l i t ng lên 1.998.484.268 đ ng trong n m 2014, t ng ng t ng
41,87% so v i n m 2013. Quy mô t ng tài s n i n đ ng không n đ nh, ph thu c
vào ch nh sách đ u t cho tài s n theo t ng giai đo n kinh doanh.
C c u tài s n có s m t cân đ i gi a TSNH và TSDH. c đi m ngành ngh
kinh doanh là m t công ty th ng m i d ch v nên TSNH luôn chi m t tr ng cao
trên 70% t ng tài s n. N m 2012, t tr ng TSNH là 73,08% t ng tài s n. N m 2013,
TSNH gi m nh c n 72,72%. Tuy nhiên, sang n m 2014, t tr ng TSNH t ng v t lên
82,35% khi n TSDH gi m xu ng c n 17,65%.
3 n m qua, quy mô và c c u t ng tài s n i n đ ng t ng gi m th t th
y u là do các nguyên nhân sau:

ng, ch

 Tài s n ng n h n
N m 2013, TSNH khác gi m t 1.124.939.325 đ ng xu ng c n 1.024.314.146
đ ng, t ng ng gi m 8,94% so v i cu i n m 2012. Tuy nhiên, trong n m 2014,
TSNH l i t ng v t lên 60,66%, c th là t ng 621.355.187 đ ng, đ t 1.645.669.333
đ ng, i n đ ng i các thành ph n sau:
21


Ti năvƠăcácăkho năt

ngăđ

ngăti n

Do n m 2012, ho t đ ng kinh doanh kém hi u qu , l i nhu n tr c thu âm,
nên sang n m 2013, Công ty n i l ng các ch nh sách án hàng, t ng c ng án tr
ch m tr góp cho nên ti n ch y u n m trong các kho n ph i thu. Vì v y, kho n m c
ti n và các kho n t ng đ ng trong n m 2013 gi m t 892.198.867 đ ng, xu ng c n
627.622.933 đ ng, t ng ng gi m 29,65% so v i n m 2012; đ n n m 2014 thì ch
c n đ c duy trì m c 222.494.958 đ ng, t ng ng gi m ti p 64,55% so v i n m
2013. Ti n m t gi m c n giúp cho doanh nghi p ti t ki m đ c chi ph c t gi ti n,
tránh đ ng v n và các chi ph c h i khác.
Tuy nhiên, ta c ng i t, n u duy trì ti n m t và các kho n t ng đ ng m c
th p thì có th s nh h ng đ n kh n ng thanh toán c a Công ty. c i t là khi có
nhu c u đ t xu t v ti n nh nhà cung c p yêu c u tr ngay ti n hàng, thì kh n ng
thanh toán t c th i c a Công ty không đáp ng đ c, nh h ng đ n uy t n c a Công
ty trong m t các nhà cung c p.
Cácăkho năph iăthuăng năh n
Nh đã đ c p trên, do doanh thu án hàng n m 2012 c n th p, ch a c i thi n
đ c l i nhu n tr c thu v d ng, nên trong n m 2013, Công ty chú tr ng vào các
ch nh sách án hàng, t ng c p t n d ng th ng m i cho khách hàng đ t ng doanh s
án. Ch nh vì th tài s n ng n h n n m ch y u trong các kho n ph i thu ng n h n,
trong đó ph i thu khách hàng là ch y u.
Ph i thu khách hàng
Ph i thu khách hàng đã t ng đáng k trong giai đo n 2012 – 2014, c th : n m
2013, ph i thu khách hàng t ng t 117.311.184 đ ng lên 290.835.280 đ ng, t ng đ ng
t ng 180,75% so v i n m 2012; sang n m 2014 ph i thu khách hàng t ng v t lên đ n
1.346.836.249 đ ng, t ng đ ng t ng 308,09% so v i th i đi m cu i n m 2013.
Nguyên nhân ch y u đ v t vát doanh thu án hàng, Công ty đã liên t c n i

l ng các ch nh sách áng hàng khi n cho kho n m c này t ng lên chóng m t nh v y.
Tuy nhiên khi đó, Công ty t n kém thêm các chi ph qu n lý và thu n , nh h ng đ n
s v ng quay kho n ph i thu. Và th i gian thu n trung ình, khi n Công ty r i vào
tình tr ng thi u v n đ quay v ng s n xu t kinh doanh.
Ph i thu ng n h n khác
Các kho n ph i thu ng n h n khác ch y u đ n t lãi cho vay đ u t tài ch nh
ng n h n. Mà trong giai đo n n m 2012 – 2014, Công ty không có ho t đ ng đ u t tài
ch nh ng n h n nên kho n m c này ng 0. Riêng trong n m 2013, có kho n m t vài
kho n thu khác làm cho kho n m c này có giá tr 38.517.047 đ ng.
22

Thang Long University Library


HƠngăt năkho
Do đ c thù ngành ngh kinh doanh là mua ã ia án cho các trang tr i ch n
nuôi và cung c p d ch v v n chuy n, d n v sinh cho các công ty ia, nên l ng hàng
t n kho c a Công ty luôn dùy trì m c th p trong tài s n ng n h n (chi m kho ng
10%). M c dù v y, trong n m 2012 l i nhu n sau thu c a Công ty v n m c âm do
ch u nh h ng không nh c a các y u t chi ph l n. Vì v y, đ gi m thi u chi phí
l u kho, o qu n và chi ph án hàng, giúp c i thi n l i nhu n, n m 2013 Công ty đã
gi m m c d tr hàng t n kho t 115.437.757 đ ng xu ng c n 67.338.886 đ ng,
t ng ng gi m 41,67% hàng t n kho. Vi c duy trì hàng t n kho m c th p tuy ti t
ki m đ c chi ph nh ng có th d n đ n thi u hàng án khi nhu c u th tr ng th c n
gia súc t ng lên. V y nên sang n m 2014, Công ty đã t ng m c d tr hàng t n kho
này lên 76.338.126 đ ng, t ng ng t ng 13,36% so v i n m 2013.
TƠiăs năng năh năkhác
Tài s n ng n h n khác ch y u là các chi ph tr tr c ng n h n nh công c
xu t dùng m t l n, thu T T đ u vào c a các hàng hóa, d ch v dùng cho s n xu t
kinh doanh, các tài s n thi u ch x lý, t m ng, c m c , ký qu ký c c ng n h n.

i v i Công ty CP DV&TM Saha Vi t Nam tài s n ng n h n khác đ u đ n t ngu n
Thu GTGT đ c kh u tr v i giá tr vô cùng nh 8.483 đ ng. Tuy nhiên, do ho t
đ ng kinh doanh ch y u là vi c mua bán trao tay bã bia cho ng i ch n nuôi, và cung
c p các d ch v d n d p, v n chuy n nên không có hóa đ n mua hàng. Vì v y mà
kho n m c Thu T T đ c kh u tr luôn m c th p.
 Tài s n dài h n
Tài s n dài h n chi m t tr ng nh trong t ng tài s n trong 3 n m qua. N m
2012, tài s n dài h n 399.370.508 đ ng, chi m 26,2% t ng tài s n, n m 2013 gi m
xu ng 384.316.330 đ ng, t ng đ ng gi m 3,77% so v i n m 2012. n n m 2014
giá tr tài s n dài h n ch c n 352.814.935 đ ng, t c là đã gi m ti p 8,2% so v i n m
2013. Tài s n dài h n thay đ i ch y u là do các kho n m c sau:
Tài s n c đ nh
Công ty hi n có nhà x ng và các ph ng ti n v n chuy n đ c x p vào
TSC . iai đo n n m 2012 – 2014, Công ty không có ho t đ ng đ u t thêm cho các
lo i TSC này mà ch ti p t c tr ch kh u hao các TSC c . Vì v y n m 2013 TSC
gi m t 60.123.391 đ ng xu ng c n 21.757.927 đ ng, t ng ng gi m 63,81% so v i
n m 2012. Sang n m 2014 Công ty ti p t c tr ch kh u hao các tài s n c làm cho giá
tr TSC ch c n 8.064.127 đ ng, t ng đ ng đã gi m ti p 62,94% so v i n m 2013.
Tài s n dài h n khác
23


Kho n m c tài s n dài h n khác bi n đ ng ph thu c vào các chi ph tr tr c
dài h n bi n đ ng. ó là chi ph phát sinh khi xu t dùng các công c d ng c có th i
gian s d ng dài h n m t n m, đang ch phân b . Các chi phí này ch y u ph c v
cho vi c m r ng m ng l i.
Nh n xét:
Trong giai đo n 2012 – 2014, Công ty ch y u t p trung vào gi i quy t v n đ
doanh thu, đ y m nh c p tín d ng th ng m i cho khách hàng. Chính vì v y, tài s n
ng n h n ch y u n m trong các kho n ph i thu. C c u tài s n không đ ng đ u, tài

s n ng n h n luôn chi m đa s ch ng t Công ty ch a đ u t nhi u vào vi c phát tri n
m ng l i kinh doanh.
2.3.1.2. Phân tích tình hình bi n đ ng ngu n v n
B ng 2.2.ăQuyămôăvƠăc ăc uăngu n v n c aăCôngătyăgiaiăđo n 2012 ậ 2014
n v t nh: đ ng
N mă2012
Kho n
m c

S ti n
(đ ng)

N ph i
tr

N mă2013
T
tr ng
(%)

S ti n
(đ ng)

N mă2014
T
tr ng
(%)

S ti n
(đ ng)

T
tr ng
(%)

457.144.508

29,99

512.957.763

36,42

1.052.846.454

52,68

VCSH

1.067.165.325

70,01

895.672.713

63,58

945.637.814

47,32

T ng NV

1.524.309.833

100,00

1.408.630.476

100,00

1.998.484.268

100,00

(Ngu n: BCTC và tính toán c a tác gi )
C ng gi ng nh tài s n, quy mô ngu n v n có s gi m nh trong n m 2013 sau
đó l i t ng m nh lên trong n m 2014. C th : n m 2013, t ng ngu n v n gi m t
1.524.309.833 đ ng xu ng 1.408.630.476 đ ng, t ng đ ng gi m 7,59% so v i n m
2012, sau đó t ng v t lên 41,87% đ t m c 1.998.484.268 đ ng trong n m 2014.
So v i tài s n, c c u ngu n v n ngày càng đ c h p lý h n. Trong n m 2013,
c c u ngu n v n chuy n t 29,99% n ph i tr và 70,01% VCSH sang 36,42% n
ph i tr và 63,58% VCSH. n n m 2014, n ph i tr đã t ng lên 52,68% và VCSH
ch c n 47,32%. Nh ng con s này cho th y, c c u ngu n v n đang d ch chuy n d n
v h ng t ng n ph i tr , gi m VCSH. i u này ch ng t Công ty đã i t t n d ng
t t h n ngu n v n vay v i chi ph h p lý đ tài tr cho ho t đ ng kinh doanh c a mình
thay vì ph i quá nhi u VCSH. S i n đ ng này ch y u là do các y u t sau:
24

Thang Long University Library

 N ph i tr
Quy mô n ph i tr liên t c t ng trong 3 n m phân t ch. N m 2013, n t ng t
457.144.508 đ ng lên 512.957.763 đ ng, t ng đ ng t ng 12,21% so v i n m 2012.
N m 2014, n ph i tr t ng thêm 105,25% n a, đ t m c 1.052.846.454 đ ng. Toàn b
n ph i tr c a Công ty đ u là n ng n h n, đây là ngu n v n vay d huy đ ng, l i có
chi phí th p h n so v i n dài h n nh ng áp l c tr n cao. N t ng ch y u là do n
ng n h n t ng. C th :
Vay và n ng n h n
Trong giai đo n tr c k phân tích, tình hình kinh doanh c a Công ty r t kém
hi u qu , l i nhu n sau thu luôn âm. Chính vì th , trong giai đo n này, Công ty th c
hi n chính sách th n tr ng., không duy trì vay ng n h n đ gi m áp l c tr n . Cho
nên, kho n m c này luôn có giá tr b ng 0 trong 3 n m 2012, 2013, 2014. Bi n đ ng
c a n ng n h n ch còn ph thu c vào các kho n ph i tr khác nh ph i tr ng i
án, ng i mua tr ti n tr c, ph i tr ng i lao đ ng,…
Ph i tr ng

i bán

N m 2013, ph i tr ng i bán gi m m nh t 177.013.058 đ ng xu ng còn
86.512.137 đ ng, t ng đ ng gi m 51,13% so v i n m 2012. B c t gi m đi m t
l ng v n chi m d ng l n nh v y ch y u là do n ng l c qu n lý và s d ng kho n
v n này c a Công ty kém. Do là doanh nghi p có quy mô siêu nh nên nhà cung c p
c a Công ty c ng là c ng là các công ty s n xu t bia nh l trên th tr ng. Khi nhìn
th y ho t đ ng kinh doanh c a Công ty CP DV&TM Saha Vi t Nam sa sút trong nhi u
n m li n, đã gây m t lòng tin các nhà cung c p, nên h không ch p nh n c p các u
đãi án hàng nh t n d ng th ng m i nhi u nh tr c n a.
Sang n m 2014, Công ty ph i tr cho ng i án đ o chi u t ng lên 56,51%,
t ng ng t ng 48.890.149 đ ng so v i n m 2013, đ t m c 135.402.286 đ ng. S gia

t ng c a kho n m c ph i tr ng i bán cùng chi u v i s t ng tr ng c a doanh thu
và l i nhu n sau thu c a Công ty. Nh n th y r ng, ho t đ ng kinh doanh c a Công ty
đang trên đà ph c h i, doanh s án hàng t ng lên, l i nhu n c ng đ c c i thi n
không còn m c âm n a, Công ty đang d n l y l i đ c lòng tin c a các nhà cung c p
nên đ c h n i l ng các ch nh sách u đãi. Vì th mà ph i tra ngu i bán l i t ng lên.
Ng

i mua tr ti n tr

c

Khách hàng ch y u c a Công ty là chính là nhà cung c p ã ia đ i v i doanh
thu t d ch v d n v sinh và các trang tr i ch n nuôi gia súc gia c m đ i v i doanh
thu t bán hàng hóa.

25