BÀI 6: GIẢI BÀI TOÁN TRÊN MÁY TÍNH

Bài toán đặt vấn đề
Tìm ước số chung lớn nhất (ưCLN) của
hai số nguyên dương M và N.
Với các giá trị:

M = 25; N = 5.
M = 88; N = 121.
M = 997; N = 29.
M = 2006; N=1998.


Hãy chỉ ra những ưu
điểm của việc giải
bài toán bằng máy
tính so với cách giải
toán thông thường?


Bµi 6. Gi¶i bµi to¸n trªn m¸y tÝnh


Các bước thực hiện
Bước 1: Xác định bài toán
Xác định hai thành phần
INPUT, OUTPUT.
Ví dụ:
INPUT: M , N là hai số nguyên dương.
OUTPUT: ưCLN(M, N).


Bước 2: Lựa chọn hoặc thiết kế thuật toán

a. Lựa chọn thuật toán
Lựa chọn một thuật toán tối ưu.

Ví dụ:
Nếu M = N
- Đúng ưCLN = M (hoặc N) Kết thúc;
- Sai Xét: nếu M > N
- Đúng M = M N;
- Sai N = N M;
Quá trình này được lặp lại cho đến khi M = N.


b. Diễn tả thuật toán
Theo hai cách:

Cách 1: Liệt kê các bước.
Cách 2: Vẽ sơ đồ khối.
Cách 1: Liệt kê các bước
B1: Nhập M, N;
B2: Nếu M = N lấy ưCLN = M (hoặc N), chuyển đến
B5;
B3: Nếu M >N thì M M - N rồi quay lại B2;
B4: N N M rồi quay B2;
B5: Đưa ra kết quả ưCLN; Kết thúc.


Cách 2: Diễn tả thuật toán bằng sơ đồ khối
Lượt

Nhập
M= 25,
M N,N= 10

M
Đ

N

25
10

Đưa
ƯSLN
ra M
(25,10)
; Kết thúc
=5

25
15
M=5==N
??
5
10
=10
5?
S
Đ
15

5
M
25
>>>10
>10
10
N?
S
N N
= 10 -- M
5

1
2
15 5
10 10

M
M25
15
M --10
N10

3
5
5


M« pháng thuËt to¸n t×m ¦CLN
L­ît

NhËp
M= 25M,N,N= 10

M
§

N

25
10

§­a
¦CLN
ra M
(25,10)
; KÕt thóc
=5

25
15
M=5==N
??
5
10
=10
5?
S
§
15

5
M
25
>>>10
>10
10
N?
S
N ←N
= 10 -- M
5

1
2
15 5
10 10

M
M←25
←15
←M --10
N10

3
5
5


Bước 3: Viết chương trình
Là tổng hợp giữa việc:

Lựa chọn cách tổ chức dữ liệu.

Sử dụng ngôn ngữ lập trình để diễn đạt đúng
thuật toán.


B­íc 4: HiÖu chØnh
Thö ch­¬ng tr×nh b»ng c¸ch thùc hiÖn nã víi mét sè bé
INPUT tiªu biÓu (TEST) ®Ó kiÓm tra kÕt qu¶, nÕu cã sai
sãt th× hiÖu chØnh l¹i.

TEST:
M = 8;
M = 25;
M = 88;
M = 17;

N = 8  ­CLN = 8
N = 10  ­CLN = 5
N = 121  ­CLN = 11
N = 13  ­CLN = 1


Bước 5: Viết tài liệu
Mô tả chi tiết về bài toán, thuật toán,
chương trình và kết quả thử nghiệm,
hướng dẫn cách sử dụng. Từ tài liệu
này, người sử dụng đề xuất các khả
năng hoàn thiện thêm.

Các bước giải bài toán trên máy tính

Bước 1: Xác định bài toán.
Bước 2: Lựa chọn hoặc thiết kế thuật toán.

Bước 3: Viết chương trình.
Bước 4: Hiệu chỉnh.
Bước 5: Viết tài liệu.