Bài giảng kỹ năng sống cho học sinh THCS

GIÁO DỤC KĨ NĂNG SỐNG CHO
HỌC SINH THCS
TS Lưu Thu Thủy, Viện Khoa học giáo dục VN

1


NỘI DUNG
I. Một số vấn đề
chung về KNS

• KNS là gì?
• Đặc điểm của KNS
• Phân loại KNS

II. Giáo dục KNS
cho HS

• Nhiệm vụ giáo dục KNS
• Nguyên tắc giáo dục KNS
• Quy trình giáo dục KNS

III. Giáo dục KNS
cho HS THCS

• Sự cần thiết phải GD KNS cho HS THCS
• Những KNS cần giáo dục cho HSTHCS
• Các con đường giáo dục KNS cho HS
THCS
3.1

2


NỘI DUNG
IV. Giới thiệu bộ sách Thực hành KNS

V. Thực hành dạy thử một vài chủ đề KNS

3.1

3


I. MỘT SỐ VẤN ĐỀ CHUNG VỀ KNS


1.1. KNS là gì?
Nhiệm vụ:
• Quan niệm của

Thầy/cô về KNS?

• Nêu ví dụ về một

KNS mà mình đã
có/đã biết /đã nghe.

3.1

5

WHO: KNS là năng lực để có
được hành vi thích ứng và
tích cực, giúp các cá nhân có
thể ứng xử hiệu quả trước
các nhu cầu và thách thức
của cuộc sống hàng ngày.

UNICEF: KNS là năng lực điều
chỉnh và hình thành HV mới,
giúp cá nhân có khả năng điều
chỉnh và quản lí hiệu quả
những nhu cầu của mình.

UNESCO: KNS là năng lực cá nhân
để thực hiện đầy đủ các chức năng
và tham gia vào cuộc sống hàng
ngày. KNS gắn với 4 trụ cột của
GD.


3.1

7


1.2. Đặc điểm của KNS

3.1

8


1.2. Đặc điểm của KNS
- Các KNS thường ko tách
rời mà có mối liên quan
chặt chẽ với nhau

- Một KNS có thể có nhiều
tên gọi khác nhau

- KNS được hình thành
thông qua GD ở GĐ, nhà
trường và tự học hỏi, rèn
luyện trong cuộc sống

- KNS vừa mang tính cá
nhân, vừa mang tính xã
hội.
3.1

9


1.3. PHÂN LOẠI KNS

3.1

10

1.3. PHÂN LOẠI KNS
Theo
UNESCO,
KNS bao
gồm:

Nhóm KN
nhận thức
Nhóm KN xã
hội
Nhóm KN làm
chủ bản thân

Bảo vệ môi
trường
Giới tính

KNS trong
từng lĩnh
vực cụ thể

KNS
chung/
cốt lõi

Giáo dục công
dân

Bảo vệ
hòa bình
Phòng chống
tai nạn thương
tích
Phòng chống
HIV/AIDS

3.1
3.1

….,…

11
11


Trong GD chính quy ở VN, KNS thường được
chia thành 3 nhóm:
1

Các KNS để
nhận biết và
sống với chính
mình.

3.1

2

Các KNS để
nhận biết và
sống với
người khác

3

Các KNS để ra
quyết định
hiệu quả

12


GD Anh quốc:

Hợp tác nhóm
1

Nêu và GQVĐ

6

2

Tự quản

KNS
3

5
Tư duy sáng
tạo
3.1

4
Tư duy phê phán

Tham gia hiệu quả

13


Kết luận:
-Có nhiều cách
phân loại KNS
- Mọi sự phân loại
KNS chỉ là tương
đối, một KNS có
thể thuộc nhiều
nhóm khác nhau


II. GIÁO DỤC KĨ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH

3.1

15

2.1. NHIỆM VỤ GD KNS CHO HS


Nhiệm vụ GD KNS cho HS:
1. Thay đổi hành vi/thói quen tiêu cực, Hình thành hành vi/thói
quen tích cực
2. Ứng phó tích cực, hiệu quả trước những tình huống, thử thách
của cuộc sống; kiên định trước những áp lực tiêu cực; không sa
vào hành vi phạm pháp và TNXH
3. Thực hiện các quyền trẻ em và quyền công dân
4. Nâng cao chất lượng cuộc sống
3.1

17


2.2. Nguyên tắc GD
KNS

Thời gian và
môi trường GD

3.1

1

2

6

Trải nghiệm

Nguyên tắc
GD KNS
5

Tiến trình

Tương tác

3
Thay đổi hành vi
18


2.3. QUY TRÌNH GIÁO DỤC KNS


2.3. QUY TRÌNH GIÁO DỤC KNS
Khám phá
1

2

Kết nối

Thực hành

Ứng dụng

3
4


2.3. QUY TRÌNH GIÁO DỤC KNS
1. Khám phá

Tìm hiểu kinh
nghiệm, KN của
HS liên quan đến
bài học.

PP/KTDH thường
sử dụng: Động
não, hồi tưởng và
chia sẻ , KWL, Trò
chơi, ….

21


PHIẾU BÀI TẬP KWL
Những điều em đã biết
(K)

Những điều em muốn
biết
(W)

Những điều em đã học

được
(L)

-……………………….
-……………………….
-……………………….

-……………………….
-……………………….
-……………………….

-……………………….
-……………………….
-……………………….

3.1

22


2.3. QUY TRÌNH GIÁO DỤC KNS
2. Kết nối

Tổ chức cho HS
khám phá KT, KN
mới bằng cách
tạo “cầu nối” liên
kết giữa cái “đã
biết” với cái
“chưa biết”

PP/KTDH thường
sử dụng: Thảo luận
nhóm, n/cứu trường
hợp điển hình, xử
lí tình huống, ...
3.1

23


2.3. QUY TRÌNH GIÁO DỤC KNS
3. Thực hành

Tạo cơ hội cho
HS luyện tập sử
dụng kiến thức,
KN mới trong
tình huống/bối
cảnh tương tự
tình huống mẫu.

PP/KTDH thường
sử dụng: xử lí
tình huống, đóng
vai, trò chơi, hỏi
chuyên gia, hỏi
và trả lời, …
3.1

24


2.3. QUY TRÌNH GIÁO DỤC KNS
4. Ứng dụng/Vận
dụng
Tạo cơ hội cho
học sinh áp dụng
các KNS đã học
vào g/q các tình
huống mới hoặc
tình huống thực
tiễn

PP/KTDH thường
sử dụng: đóng
vai, dự án, ...

3.1

25