CHƯƠNG 8 hỗ TRỢ cài đặt GIAO TIẾP NGƯỜI DÙNG máy TÍNH

Prepared by MSc Luong manh Ba

Chương VIII: Hỗ trợ cài đặt giao tiếp
Người dùng – Máy tính
Nội dung
8.1. Tổng quan
8.2. Các thành phần của hệ thống Window
8.3. Lập trình ứng dụng
8.4. Sử dụng công cụ
8.5. Hệ quản trị tương tác ND (UIMS)
HUT, Falt. of IT

 Dept. of SE, August-2002

HCI – Three. 1


Prepared by MSc Luong manh Ba

8.1. Tổng quan
• Cài đặt phụ thuộc vào 1 hệ thống cụ thể. Phần này
chỉ mô tả một số công cụ hỗ trợ như: ngôn ngữ lập
trình, Tools, Toolkit hay UIMS
• Các chức năng giao tiếp thường được hỗ trợ bởi
các môđun vào ra hay các ngôn ngữ lập trình, các
hỗ trợ của hệ thống windows.
• Chú ý các vấn đề:
i) Độc lập với UD
ii) Độc lập với các thiết bị vào ra
iii) Độc lập với ND
HUT, Falt. of IT

 Dept. of SE, August-2002

HCI – Three. 2


Prepared by MSc Luong manh Ba

8.1. Tổng quan (tiếp)
• Công cụ lập trình cung cấp các dịch vụ cho người
lập trình
•Hệ thống window là lõi cho các luồng xử lý HT-ND
đồng thời hay riêng biệt
• Các công cụ giao tiếp tạo cho chương trình gần với
mức cảm nhận của ND
• Các UIMS giúp cho việc điều khiển các mối quan
hệ giữa biểu diễn và chức năng của các đối tượng

HUT, Falt. of IT

 Dept. of SE, August-2002

HCI – Three. 3


Prepared by MSc Luong manh Ba

8.2. Các thành phần của hệ thống
window
• Vai trò của hệ thống windows

Hệ thống window dùng để xây dựng các giao tiếp
ND kiểu WIMP
 Dept. of SE, August-2002
HCI – Three. 4
HUT, Falt. of IT


Prepared by MSc Luong manh Ba

8.2. Các thành phần của hệ thống
window (tiếp)
• Tính độc lập thiết bị: sử dụng các mô hình vào
ra đồ hoạ như: điểm ảnh, GKS(Graphic Kernel
System), giao tiếp phân cấp lập trình cho đồ
hoạ, PostScript => độc lập với thiết bị phần
cứng
• Chia xẻ tài nguyên: thực hiện nhiệm vụ đồng
thời, hỗ trợ các quá trình độc lập
• Tách biệt các UD cá nhân

HUT, Falt. of IT

 Dept. of SE, August-2002

HCI – Three. 5


Prepared by MSc Luong manh Ba

8.2. Các thành phần của hệ thống
window (tiếp)
Mô hình ảnh
- Pixel
- GKS: Chuẩn quốc tế, coi màn hình như một
tập các đoạn liên thông, mỗi đoạn là một macro
các phần tử đồ hoạ
- PHIGH: cũng là một chuẩn mở rông của GKS:
màn hình là dãy các doạn có thể hiệu chỉnh
được
- PostScript: một ngôn ngữ lập trình để mô
hình hoá màn hình.
HUT, Falt. of IT

 Dept. of SE, August-2002

HCI – Three. 6


Prepared by MSc Luong manh Ba

8.2. Các thành phần của hệ thống
window (tiếp)
• Kiến trúc của hệ thống windows: 3 kiến trúc phần
mềm có thể (Coutaz):
1) Mỗi UD quản lý tất cả các quá trình của mình
- Mọi quá trình quan tâm đến tính đồng bộ
- Giảm tính khả chuyển của UD riêng biệt
Kiến trúc này bộc lộ nhược điểm lớn là mọi quá
trình đều phải quan tâm đến tính đồng bộ, trái

ngược với quan điểm phân chia tài nguyên.

HUT, Falt. of IT

 Dept. of SE, August-2002

HCI – Three. 7


Prepared by MSc Luong manh Ba

8.2. Các thành phần của hệ thống
window (tiếp)
2)Vai trò quản lý thuộc Hệ điều hành
- UD gắn chặt vào Hệ điều hành, các UD không
phải quan tâm đến điều đó => UD phải phát triển
dựa vào một HĐH cụ thể.
3) Vai trò quản lý như một UD riêng biệt
- Chức năng quản lý tách riêng như 1 UD nhằm
cung cấp các giao tiếp cho cho các UD khác
=> Kiến trúc client-server

HUT, Falt. of IT

 Dept. of SE, August-2002

HCI – Three. 8


Prepared by MSc Luong manh Ba

Kiến trúc Client-Server

HUT, Falt. of IT

 Dept. of SE, August-2002

HCI – Three. 9


Prepared by MSc Luong manh Ba

Kiến trúc X-Windows

HUT, Falt. of IT

 Dept. of SE, August-2002

HCI – Three. 10


Prepared by MSc Luong manh Ba

Kiến trúc X-Windows (tiếp)
• Mô hình X Window được phát triển tại MIT
vào những năm 1980.
• X Window dựa vào mô hình điểm ảnh với một
số cơ chế định vị thích hợp. Nó được chấp nhận
như một chuẩn
• Dùng X protocol để điều khiển giao tiếp KháchChủ. Giao thức này có thể cài đặt trên các máy

tính và các hệ điều hành khác nhau.
=> cho phép khách và chủ không nhất thiết trên
cùng một hệ thống.
HUT, Falt. of IT

 Dept. of SE, August-2002

HCI – Three. 11


Prepared by MSc Luong manh Ba

Kiến trúc X-Windows (tiếp)
• Các máy khách có thể liên kết với một terminal
hoặc một cửa sổ chính
• Sử dụng các cửa sổ riêng biệt để định chiến
lược vào ra:
- Dùng cửa sổ xếp chồng
- Truyền dữ liệu giữa các client
- Thay đổi đầu vào

HUT, Falt. of IT

 Dept. of SE, August-2002

HCI – Three. 12


Prepared by MSc Luong manh Ba

Kiến trúc X-Windows (tiếp)
• Máy chủ thực hiện các nhiệm vụ sau
- Cho phép nhiều UD khách truy nhập đến
thiết bị hay không?
- Phân tích các yêu cầu của UD khách nhằm
thực hiện các thao tác màn hình hay cung cấp
thông tin
- Thu nhận dòng sự kiện vào từ ND và chuyển
cho UD khách
- Giảm tối thiểu ùn tắc trên mạng
HUT, Falt. of IT

 Dept. of SE, August-2002

HCI – Three. 13


Prepared by MSc Luong manh Ba

8.3. Lập trình UD
Hai cơ chế lập trình
1)Vòng lặp đọc- đánh giá (Read Evaluation Loop)
2)Dựa vào thông báo (Notification based)

HUT, Falt. of IT

 Dept. of SE, August-2002

HCI – Three. 14

Prepared by MSc Luong manh Ba

Vòng lặp đọc - đánh giá
(read evaluation loop)

HUT, Falt. of IT

 Dept. of SE, August-2002

HCI – Three. 15


Prepared by MSc Luong manh Ba

Vòng lặp đọc - đánh giá (tiếp)
• Mô thức lập trình này được sử dụng trên
Macintosh
• Server gửi cho UD khách dòng vào của ND
dưới dạng sự kiện có cấu trúc
• UD khách được lập trình để đọc sự kiện
chuyển cho mình và xác định tất cả các hình
trạng của UD đặc biệt mà nó phải trả lại kết
quả.
HUT, Falt. of IT

 Dept. of SE, August-2002

HCI – Three. 16

Prepared by MSc Luong manh Ba

Vòng lặp đọc - đánh giá(tiếp)

HUT, Falt. of IT

 Dept. of SE, August-2002

HCI – Three. 17


Prepared by MSc Luong manh Ba

Dựa vào thông báo (Notifier based)

HUT, Falt. of IT

 Dept. of SE, August-2002

HCI – Three. 18


Prepared by MSc Luong manh Ba

Dựa vào thông báo (tiếp)
• Vòng lặp chính điều khiển quá trình xử lý sự
kiện không nằm trong UD
• Cơ chế thông báo tập trung nhận các sự kiện từ
hệ thống window, lọc rồi gửi chúng cho chương

trình UD theo cách được khai báo bởi chương
trình.
• Chương trình UD thông báo lại rằng đó là sự
kiện mà nó quan tâm hay không gọi là
CallBack trước khi nó chuyển trả điều khiển
cho Notifier.
HUT, Falt. of IT

 Dept. of SE, August-2002

HCI – Three. 19


Prepared by MSc Luong manh Ba

Thí dụ
• Notifier khi nhận một sự kiện từ hệ thống
windows, xem xét đó có phải là sự kiện được
xác định bởi chương trình UD không, nếu đúng
nó trả điều khiển cho CallBack.
• Thí dụ: một chương trình tạo một cửa sổ hay
một frame trên đó có một phím lệnh”QUIT”.
Khi phím này được nhấn bởi thiết bị trỏ như
chuột chương trình sẽ kết thúc và cửa sổ cũng
được đóng lại.
HUT, Falt. of IT

 Dept. of SE, August-2002

HCI – Three. 20

Prepared by MSc Luong manh Ba

Thí dụ(tiếp)
Quit
Quit

Màn hình tạo ra bởi chương trình

HUT, Falt. of IT

 Dept. of SE, August-2002

HCI – Three. 21


Prepared by MSc Luong manh Ba

Thí dụ(tiếp)
- Màn hình do chương trình tạo ra gồm 3 đối
tượng: 1 cửa sổ, thanh tiêu đề và phím lệnh
Quit.
- Chương trình UD sẽ thông báo cho Notifier
của thủ tục - CallBack được kích hoạt khi phím
lệnh được chọn. Chương trình UD sẽ khởi tạo
Notifier bằng việc gọi thủ tục này.
- Khi Notifier nhận được sự kiện chọn từ phím
lệnh, đ/k sẽ chuyển cho thủ tục Quit để đóng
cửa sổ và yêu cầu kết thúc.

HUT, Falt. of IT

 Dept. of SE, August-2002

HCI – Three. 22


Prepared by MSc Luong manh Ba

8.4 Sử dụng công cụ (Use Toolkits)
• Các đối tượng tương tác: Vào ra liên hệ với
nhau

HUT, Falt. of IT

 Dept. of SE, August-2002

HCI – Three. 23


Prepared by MSc Luong manh Ba

8.4 Sử dụng công cụ (tiếp)
• Toolkits cung cấp mức độ trìu tượng cho mối
liên hệ này
- Lập trình với các đối tượng tương tác hay
với widget, gadget
- Tăng tính nhất quán và tính khái quát hoá
như kiểu quan sát và cảm nhận (lool and feel)
- Kỹ thuật lập trình OOP

HUT, Falt. of IT

 Dept. of SE, August-2002

HCI – Three. 24


Prepared by MSc Luong manh Ba

8.5. Sử dụng UIMS
• UIMS bổ sung các mức khác vào Toolkits
nhằm tạo thuận lợi cho ND không phải là người
lập trình:
- Hệ phát triển giao tiếp ND (UIDS)
- Môi trường phát triển ND (UIDE)
• UIMS như một kiến trúc khái niệm nhằm tách
biệt giữa ngữ nghĩa và biểu diễn ứng dụng:
tính khả chuyển, tính sử dụng lại, đa giao
tiếp,. . ., và xác định vai trò của: các thành
phần, điều khiển đối thoại, mô hình giao tiếp
ứng dụng.
HUT, Falt. of IT

 Dept. of SE, August-2002

HCI – Three. 25