Kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh tại công ty cổ phần sản xuất thương mại và dịch vụ tổng hợp long khánh

Khóa luận tốt nghiệp

Lời mở đầu

LỜI MỞ ĐẦU
Hiện nay, cùng với sự phát triển của nền kinh tế thế giới, kinh tế Việt Nam
đang trên đà phát triển theo xu hướng hội nhập với nền kinh tế khu vực và quốc tế.
Hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp ngày càng đa dạng, phong
phú và sôi động. Điều này đòi hỏi cần có sự quản lý chặt chẽ của Nhà nước cũng
như của các nhà quản lý doanh nghiệp để đáp ứng yêu cầu phát triển của nền kinh
tế. Trong xu hướng đó, kế toán cũng không ngừng hoàn thiện và phát triển cả về nội
dung, phương pháp cũng như hình thức tổ chức để đáp ứng nhu cầu quản lý ngày
càng cao của xã hội. Muốn quản lý hoạt động kinh doanh tốt thì hạch toán kế toán là
một công cụ không thể thiếu. Đó là một lĩnh vực gắn liền với hoạt động kinh tế tài
chính, đảm nhận hệ thống tổ chức thông tin, làm căn cứ để ra các quyết định kinh tế.
Nếu trong các doanh nghiệp sản xuất khâu sản xuất được coi là quan trọng
thì trong các doanh nghiệp kinh doanh thương mại khâu tiêu thụ lại là một khâu
quan trọng nhất có ý nghĩa quyết định tới sự sống còn của mỗi doanh nghiệp. Tiêu
thụ hay không tiêu thụ sẽ quyết định sự tồn tại hay không tồn tại, phát triển hay
không phát triển của doanh nghiệp. Kế toán với tư cách là công cụ quản lý hữu hiệu
nhất đã góp phần quan trọng trong quá trình sản xuất và kinh doanh của doanh
nghiệp. Nếu hạch toán tiêu thụ hàng hóa là đúng, đủ, chính xác và kịp thời sẽ thúc
đẩy quá trình tuần hoàn vốn, đảm bảo được nguồn vốn kinh doanh cũng như lợi
nhuận mang lại cho doanh nghiệp. Vì vậy hạch toán tốt công tác kế toán tiêu thụ
hàng hóa trở thành vấn đề hàng đầu đối với các doanh nghiệp thương mại.
Trong quá trình thực tập thực tế tại công ty cổ phần sản xuất thương mại và dịch
vụ tổng hợp Long Khánh được sự giúp đỡ của kế toán trưởng phòng kế toán em đã tìm
hiểu và nhận thức được công việc kế toán tại công ty và cụ thể là kế toán bán hàng và
xác định kết quả kinh doanh. Em lựa chọn đề tài: “Kế toán bán hàng và xác định kết
quả kinh doanh tại công ty cổ phần sản xuất thương mại và dịch vụ tổng hợp Long
Khánh” để nghiên cứu về tình hình tiêu thụ hàng hóa của doanh nghiệp.

Kết cấu khóa luận:
- Lời mở đầu.
- Chương I: Cơ sở lý luận chung về kế toán bán hàng và xác định kết quả
kinh doanh.

1
SV: Trần Thanh Hương

1
Lớp: 64DLKT03


Khóa luận tốt nghiệp

Lời mở đầu

- Chương II: Thực trạng công tác kế toán bán hàng và xác định kết quả
kinh doanh tại công ty cổ phần sản xuất thương mại và dịch vụ tổng hợp Long
Khánh.
- Chương III: Phân tích, đánh giá và đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn
thiện công tác kế toán bán hàng, xác định kết quả kinh doanh tại công ty cổ
phần sản xuất thương mại và dịch vụ tổng hợp Long Khánh.
- Kết luận
Vì thời gian thực tập có hạn và khả năng xử lý tình huống thực tập còn chưa
thông thạo, quá trình thâm nhập thực tiễn còn ít nên em không tránh khỏi những
thiếu sót mặc dù đã rất cố gắng. Em mong được sự ủng hộ, chỉ bảo góp ý của các
thầy cô trong trường, các anh chị phòng kế toán, thuộc công ty cổ phần sản xuất
thương mại và dịch vụ tổng hợp Long Khánh để khóa luận của em được hoàn thiện
hơn và có tính thực tiễn cao.
Em xin chân thành cảm ơn!

Hà Nội, ngày … tháng … năm
Sinh viên
Trần Thanh Hương

2
SV: Trần Thanh Hương

2
Lớp: 64DLKT03


Khóa luận tốt nghiệp

Chương 1: Cơ sở lý luận chung về KTBH và XĐKQKD

CHƯƠNG I
CƠ SỞ LÝ LUẬN CHUNG VỀ KẾ TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC
ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH
1.1. Nhiệm vụ kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh
Trong nền kinh tế thị trường định hướng XHCN, các doanh nghiệp tiến hành
hoạt động sản xuất, kinh doanh tạo ra các loại sản phẩm và cung cấp dịch vụ nhằm
thỏa mãn nhu cầu của thị trường với mục tiêu là lợi nhuận. Để thực hiện mục tiêu
đó, doanh nghiệp phải thực hiện được giá trị sản phẩm, hàng hóa thông qua hoạt
động bán hàng. Bán hàng là việc chuyển quyền sở hữu sản phẩm, hàng hóa gắn với
phần lớn lợi ích hoặc rủi ro cho khách hàng đồng thời được khách hàng thanh toán
hoặc chấp nhận thanh toán. Bán hàng là giai đoạn cuối cùng của quá trình sản xuất kinh doanh, đây là quá trình chuyển hóa vốn từ hình thái vốn sản phẩm, hàng hóa
sang hình thái vốn tiền tệ hoặc vốn trong thanh toán. Vì vậy, đẩy nhanh quá trình
bán hàng đồng nghĩa với việc rút ngắn chu kỳ sản xuất kinh doanh, tăng nhanh vòng
quay của vốn, tăng lợi nhuận cho doanh nghiệp.
Để thực hiện được quá trình bán hàng và cung cấp dịch vụ, doanh nghiệp

phải phát sinh các khoản chi phí làm giảm lợi ích kinh tế trong kỳ dưới hình thức
các khoản tiền đã chi ra, các khoản khấu trừ vào tài sản hoặc phát sinh các khoản nợ
làm giảm vốn chủ sở hữu. Đồng thời, doanh nghiệp cũng thu được các khoản doanh
thu và thu nhập khác, đó là tổng giá trị các lợi ích kinh tế thu được trong kỳ phát
sinh từ các hoạt động góp phần làm tăng vốn chủ sở hữu.
Sau một quá trình hoạt động, doanh nghiệp xác định được kết quả của từng hoạt
động; trên cơ sở so sánh doanh thu, thu nhập với chi phí của từng hoạt động. Kết quả
kinh doanh của doanh nghiệp phải được phân phối và sử dụng theo đúng mục đích phù
hợp với cơ chế tài chính quy định cho từng loại hình doanh nghiệp cụ thể.
Để đáp ứng được các yêu cầu quản lý về thành phẩm, hàng hóa; bán hàng và
xác định kết quả và phân phối kết quả của các hoạt động. Kế toán phải thực hiện tốt
các nhiệm vụ sau đây:
- Phản ánh và ghi chép đầy đủ, kịp thời, chính xác tình hình hiện có và sự
biến động của từng loại thành phẩm, hàng hóa theo chỉ tiêu số lượng, chất lượng,
chủng loại và giá trị.

3
SV: Trần Thanh Hương

3
Lớp: 64DLKT03


Khóa luận tốt nghiệp

Chương 1: Cơ sở lý luận chung về KTBH và XĐKQKD

- Phản ánh và ghi chép đầy đủ, kịp thời và chính xác các khoản doanh thu,
các khoản giảm trừ doanh thu và chi phí của từng hoạt động trong doanh nghiệp,
đồng thời theo dõi và đôn đốc các khoản phải thu của khách hàng.

- Phản ánh và tính toán chính xác kết quả của từng hoạt động, giám sát tình
hình thực hiện nghĩa vụ với Nhà nước và tình hình phân phối kết quả các hoạt động.
- Cung cấp các thông tin kế toán phục vụ cho việc lập Báo cáo tài chính và
định kỳ phân tích hoạt động kinh tế liên quan đến quá trình bán hàng, xác định và
phân phối kết quả.
1.2. Kế toán thành phẩm, hàng hóa
1.2.1. Khái niệm thành phẩm, hàng hóa
Thành phẩm là những sản phẩm đã kết thúc giai đoạn cuối cùng của quy
trình công nghệ sản xuất ra sản phẩm đó, đã qua kiểm tra đạt tiêu chuẩn kỹ thuật
quy định, được nhập kho hoặc giao trực tiếp cho khách hàng.
Hàng hóa là những vật phẩm các doanh nghiệp mua về để bán phục vụ cho
nhu cầu sản xuất và tiêu dùng của xã hội.
1.2.2. Đánh giá hàng hóa
Về cơ bản, phương pháp đánh giá hàng hóa nhập kho cũng được áp dụng
tương tự như đánh giá vật tư. Nhưng khi nhập kho hàng hóa, kế toán ghi theo trị giá
mua thực tế của từng lần nhập hàng cho từng thứ hàng hóa. Các chi phí thu mua
thực tế phát sinh liên quan trực tiếp đến quá trình mua như: Chi phí vận chuyển, bốc
dỡ, tiền thuê kho, bãi… được hạch toán riêng (mà không tính vào giá thực tế của
từng thứ hàng hóa), đến cuối tháng mới tính toán phân bổ cho hàng hóa xuất kho để
tính trị giá vốn thực tế của hàng hóa xuất kho.
Do vậy, trị giá vốn thực tế của hàng hóa xuất kho được tính bằng 2 bộ phận
sau=Trị giá mua hàng hóa + Chi phí mua phân bổ cho hàng hóa xuất kho.
1.2.3. Kế toán chi tiết thành phẩm-hàng hóa
Hạch toán chi tiết sản phẩm-hàng hóa là việc hạch toán kết hợp giữa thủ kho
và phòng kế toán trên cùng cơ sở các chứng từ nhập, xuất kho, nhằm đảm bảo theo
dõi chặt chẽ số hiện có và tình hình biến động từng loại, nhóm, thứ sản phẩm-hàng
hóa về số lượng và giá trị.
Trong hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, các nghiệp vụ kinh
tế phát sinh liên quan đến việc nhập, xuất sản phẩm-hàng hóa đều phải lập chứng từ
đầy đủ, kịp thời, đúng chế độ quy định.

4
SV: Trần Thanh Hương

4
Lớp: 64DLKT03


Khóa luận tốt nghiệp

Chương 1: Cơ sở lý luận chung về KTBH và XĐKQKD

Theo chế độ chứng từ kế toán ban hành theo QĐ số 15/2006/QĐ-BTC ngày
20/03/2006, các chứng từ kế toán vật tư, sản phẩm-hàng hóa bao gồm:
- Phiếu nhập kho
- Phiếu xuất kho
- Biên bản kiểm nghiệm vật tư, công cụ, sản phẩm, hàng hóa
- Biên bản kiểm kê vật tư, công cụ, sản phẩm, hàng hóa
- Bảng kê mua hàng
- Hóa đơn GTGT (01GTKT-3LL)
- Hóa đơn bán hàng thông thường (02GTTT-3LL) …
Hạch toán chi tiết thành phẩm-hàng hóa có 3 phương pháp chủ yếu:
- Phương pháp ghi thẻ (sổ) song song.
- Phương pháp sổ đối chiếu luân chuyển.
- Phương pháp sổ số dư.
1.2.4. Kế toán tổng hợp nhập kho hàng hóa
Để phản ánh số hiện có và tình hình biến động của hàng hóa, kế toán sử dụng
tài khoản:
TK 156 – Hàng hóa: Phản ánh số hiện có và sự biến động của hàng hóa theo
giá mua thực tế. Kết cấu cơ bản của tài khoản này như sau:

Bên Nợ:
- Trị giá vốn thực tế của hàng hóa nhập kho.
- Kết chuyển trị giá vốn thực tế của hàng hóa tồn kho cuối kỳ (theo phương
pháp kiểm kê định kỳ).
Bên Có:
- Trị giá vốn thực tế của hàng hóa xuất kho.
- Kết chuyển trị giá vốn thực tế của hàng hóa tồn kho cuối kỳ (theo phương
pháp kiểm kê định kỳ).
Số dư bên Nợ: Trị giá vốn thực tế của hàng hóa còn lại cuối kỳ.
1.2.5. Kế toán giá vốn hàng bán
Sau khi xác định được trị giá vốn của hàng xuất kho để bán, doanh thu bán
hàng và cung cấp dịch vụ, kế toán cần phải xác định kết quả để cung cấp thông tin
trình bày báo cáo tài chính (Báo cáo kết quả kinh doanh). Tùy thuộc vào loại hình

5
SV: Trần Thanh Hương

5
Lớp: 64DLKT03


Khóa luận tốt nghiệp

Chương 1: Cơ sở lý luận chung về KTBH và XĐKQKD

doanh nghiệp và sự vận động của sản phẩm, hàng hóa mà kế toán xác định giá vốn
của hàng đã bán:
Trị giá vốn của
hàng đã bán

=

Trị giá vốn của
hàng đã xuất bán

+

Chi phí quản lý
kinh doanh

Giá vốn hàng bán là trị giá sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ đã tiêu thụ trong kỳ.
Trị giá vốn hàng xuất bán là cơ sở để xác định kết quả bán hàng.
Trị giá vốn của hàng xuất kho để xác định một trong bốn phương pháp sau:
* Phương pháp tính theo giá đích danh: theo phương pháp này khi xuất hàng
để bán căn cứ vào số lượng xuất kho thuộc lô nào và đơn giá thực tế của lô đó để
tính trị giá vốn thực tế của hàng xuất kho.
* Phương pháp bình quân gia quyền: đối với phương pháp này thì trị giá vốn
thực tế của hàng hóa xuất kho được tính căn cứ vào số lượng hàng xuất kho và đơn
giá bình quân gia quyền.
* Phương pháp nhập trước, xuất trước: phương pháp này giả định hàng nào
nhập trước sẽ được xuất trước và trị giá của hàng xuất kho được tính theo giá của lô
hàng nhập kho ở thời điểm đầu kỳ và gần đầu kỳ.
* Phương pháp nhập sau, xuất trước: phương pháp này lại giả định là hàng
nào nhập sau sẽ được xuất trước. Theo phương pháp này giá trị của hàng xuất kho
được tính theo giá của lô hàng nhập kho ở thời điểm cuối kỳ hoặc gần cuối kỳ.
Để phản ánh giá vốn hàng bán, kế toán sử dụng TK 632 – Giá vốn hàng bán.
Bên Nợ:
- Trị giá vốn của hàng hóa xuất bán trong kỳ.
Bên Có:
- Trị giá của hàng hóa đã bán bị trả lại.

-Kết chuyển trị giá vốn của hàng hóa xuất bán để xác định kết quả kinh
doanh.
Tài khoản này không có số dư.

6
SV: Trần Thanh Hương

6
Lớp: 64DLKT03


Khóa luận tốt nghiệp

Chương 1: Cơ sở lý luận chung về KTBH và XĐKQKD

Sơ đồ 1.1: Sơ đồ kế toán giá vốn hàng bán theo phương pháp kê khai thường
xuyên
TK 156

TK 632
Xuấtkho hàng hóa đi bán

TK 156
Hàng bán bị trả lại

TK 157
Gửi bán

nhập kho

Giá vốn hàng bán

TK911
K/C giá vốn hàng bán
Để xác định kết quả

TK 159

TK 159

Trích lập dự phòng

Hoàn nhập dự phòng

Sơ đồ 1.2: Sơ đồ kế toán giá vốn hàng bán theo phương pháp kiểm kê định kỳ

TK 156

TK 611

TK 632

TK 911

K/c vốn của hàng

Giá vốn thực tế

K/c giá vốn của

chưa bán trong kỳ

của hàng bán

hàng đã bán
TK 156

K/c giá vốn của
hàng bán cuối kỳ

Với phương pháp kiểm kê định kỳ, trị giá vốn hàng xuất bán trong kỳ được
xác định:
Giá vốn
Trị giá hàng
Trị giá hàng
Trị giá hàng
hàng bán
tồn kho đầu
mua trong
tồn kho cuối
=
+
trong kỳ
kỳ
kỳ
kỳ

7
SV: Trần Thanh Hương

7
Lớp: 64DLKT03


Khóa luận tốt nghiệp

Chương 1: Cơ sở lý luận chung về KTBH và XĐKQKD

1.3. Kế toán doanh thu bán hàng và các khoản giảm trừ doanh thu
1.3.1. Kế toán doanh thu bán hàng
* Khái niệm doanh thu và điều kiện ghi nhận doanh thu:
Doanh thu là tổng các lợi ích kinh tế doanh nghiệp thu được trong kỳ hạch
toán, phát sinh từ hoạt động SXKD thông thường của doanh nghiệp góp phần làm
tăng vốn chủ sở hữu.
Doanh thu thuần được xác định bằng tổng doanh thu sau khi trừ đi các khoản
chiết khấu thương mại, giảm giá hàng bán và doanh thu hàng bán bị trả lại.
Khi hạch toán doanh thu và thu nhập khác lưu ý các quy định sau đây:
- Doanh thu chỉ được ghi nhận khi thỏa mãn các điều kiện ghi nhận cho
doanh thu bán hàng, doanh thu cung cấp dịch vụ, doanh thu tiền lãi, tiền bản quyền,
cổ tức và lợi tức được chia được quy định tại Chuẩn mực “Doanh thu và thu nhập
khác”, nếu không thỏa mãn các điều kiện thì không hạch toán vào doanh thu.
- Doanh thu và chi phí liên quan đến cùng một giao dịch phải được ghi nhận
đồng thời theo nguyên tắc phù hợp và theo năm tài chính.
- Trường hợp hàng hóa hoặc dịch vụ trao đổi lấy hàng hóa hoặc dịch vụ
tương tự về bản chất thì không được ghi nhận là doanh thu.
- Phải theo dõi chi tiết từng loại doanh thu, doanh thu từng mặt hàng ngành
hàng, từng sản phẩm,… theo dõi chi tiết từng khoản giảm trừ doanh thu, để xác
định doanh thu thuần của từng loại doanh thu, chi tiết từng mặt hàng, từng sản
phẩm… để phục vụ cho cung cấp thông tin kế toán để quản trị doanh nghiệp và lập
Báo cáo tài chính.

Doanh thu bán hàng được thực hiện theo nguyên tắc sau:
- Đối với sản phẩm, hàng hóa thuộc đối tượng chịu thuế GTGT theo phương
pháp khấu trừ, doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ là giá bán chưa có thuế
GTGT.
- Đối với sản phẩm, hàng hóa không thuộc diện chịu thuế GTGT hoặc thuộc
diện chịu thuế GTGT theo phương pháp trực tiếp thì doanh thu bán hàng là tổng giá
thanh toán.
8
SV: Trần Thanh Hương

8
Lớp: 64DLKT03


Khóa luận tốt nghiệp

Chương 1: Cơ sở lý luận chung về KTBH và XĐKQKD

- Đối với sản phẩm, hàng hóa thuộc đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt
hoặc thuế xuất khẩu thì doanh thu bán hàng là tổng giá thanh toán (bao gồm cả thuế
tiêu thụ đặc biệt và thuế xuất khẩu).
* Chứng từ kế toán sử dụng:
Chứng từ kế toán được sử dụng để kế toán doanh thu và các khoản giảm trừ
doanh thu bán hàng bao gồm:
- Hóa đơn GTGT (mẫu 01-GTKT-3LL)
- Hóa đơn bán hàng thông thường (mẫu 02-GTTT-3LL)
- Bảng thanh toán hàng đại lý, ký gửi (mẫu 01-BH)
- Các chứng từ thanh toán (phiếu thu, séc chuyển khoản, séc thanh toán, ủy
nhiệm thu, giấy báo Có NH, bảng sao kê của NH…)
- Chứng từ kế toán liên quan khác như phiếu nhập kho hàng trả lại…

* Tài khoản kế toán sử dụng:
Để kế toán doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ, kế toán sử dụng:
TK 511 – Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ
Bên Nợ:
- Thuế tiêu thụ đặc biệt hoặc thuế xuất khẩu và thuế GTGT tính theo phương
pháp trực tiếp phải nộp tính trên doanh thu bán hàng thực tế của doanh nghiệp trong
kỳ.
- Các khoản ghi giảm doanh thu bán hàng (giảm giá hàng bán, doanh thu
hàng bán bị trả lại và chiết khấu thương mại).
- Kết chuyển doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ thuần, doanh thu
BĐSĐT sang tài khoản 911 để xác định kết quả kinh doanh.
Bên Có:
- Doanh thu bán sản phẩm, hàng hóa và cung cấp dịch vụ, doanh thu BĐSĐT
của doanh nghiệp thực hiện trong kỳ hạch toán.
TK 511 không có số dư.
* Trình tự các trường hợp phát sinh doanh thu tiêu thụ hàng hóa:

9
SV: Trần Thanh Hương

9
Lớp: 64DLKT03


Khóa luận tốt nghiệp

Chương 1: Cơ sở lý luận chung về KTBH và XĐKQKD

* Phương thức tiêu thụ trực tiếp
Sơ đồ1.3: Sơ đồ hạch toán tiêu thụ hàng hóa theo phương pháp tiêu thụ trực

tiếp
TK111,112,131

TK511

TK111,112

TK 521

(2a)

(1a)

(3)

TK911
(1b)

(4)
TK3331

(2b)
(1) Tổng số tiền khách hàng thanh toán
(1a) Doanh thu bán hàng
(1b Thuế GTGT đầu ra
(2a) Các khoản giảm trừ phát sinh trong kỳ
(2b) Số thuế GTGT trả lại khách hàng
(3) Kết chuyển các khoản giảm trừ doanh thu
(4) Kết chuyển doanh thu thuần để xác định kết quả tiêu thụ

10
SV: Trần Thanh Hương

10
Lớp: 64DLKT03


Khóa luận tốt nghiệp

Chương 1: Cơ sở lý luận chung về KTBH và XĐKQKD

* Phương thức hàng đổi hàng
Sơ đồ 1.4 : Phương thức tiêu thụ hàng hóa theo phương thức hàng đổi hàng

TK156

TK 632

(1)

TK 911

(5)

TK 511

TK 131

(4)

(3a)

TK131,153,211

(2b)

TK3331

TK133

( 2a)

Ghi chú:
(1)- Xuất kho hàng hóa giao cho khách hàng
(2a)- Căn cứ vào hóa đơn GTGT khi đưa hàng hóa đi đổi kế toán phản ánh doanh
thu bán hàng và thuế GTGT.
(2b)- Căn cứ vào hóa đơn GTGT khi nhận lại hàng hóa trao đổi kế toán phản ánh
giá trị hàng hóa nhập kho và thuế GTGT được khấu trừ ở đầu vào.
(3)- Trường hợp bán hàng thuộc đối tượng chịu thuế GTGT theo phương thức khấu
trừ đổi lấy hàng hóa để sử dụng cho hoạt động sản xuất kinh doanh, hàng hóa
chịu thuế GTGT hoặc không chịu thuế GTGT theo phương pháp trực tiếp thì
thuế GTGT đầu vào của hàng hóa đổi về sẽ không được tính khấu trừ và phải
tính vào giá trị hàng hóa mua vào.
(3a) Căn cứ vào hóa đơn GTGT khi nhận lại hàng hóa kế toán phản ánh doanh thu.
(4) Kết chuyển doanh thu thuần để xác định kết quả kinh doanh.
(5) Kết chuyển giá vốn hàng bán để xác định kết quả kinh doanh.

11
SV: Trần Thanh Hương

11
Lớp: 64DLKT03


Khóa luận tốt nghiệp

Chương 1: Cơ sở lý luận chung về KTBH và XĐKQKD

* Phương thức bán hàng đại lý, ký gửi:

Sơ đồ 1.5: Sơ đồ hạch toán tiêu thụ hàng hóa theo phương thức đại lý, ký gửi
TK 156

TK 157

(1)

TK 632

(5)

TK 911

(6)

TK511

TK111, 112, 131

(4)

(2)
(3)
TK 3331

TK642

(3)

Ghi chú:
(1) Trị giá thực tế hàng gửi bán.

(2) Doanh thu bán hàng + thuế GTGT theo phương pháp trực tiếp.
(3) Kết chuyển hoa hồng phải thanh toán cho bên đại lý, ký gửi.
(4) Kết chuyển doanh thu thuần.
(5) Giá vốn hàng gửi bán.
(6) Kết chuyển giá vốn hàng bán.

12
SV: Trần Thanh Hương

12
Lớp: 64DLKT03


Khóa luận tốt nghiệp

Chương 1: Cơ sở lý luận chung về KTBH và XĐKQKD

* Phương thức bán hàng trả góp:

Sơ đồ 1.6: Sơ đồ hạch toán tiêu thụ hàng hóa theo phương thức trả góp

TK 156

TK 632

(1)

TK 911

(7)

TK 511
(8)

TK111,112
(2)

TK3331

TK131
(5)

(4)

(6)

TK 3387
(3a)

TK515

(3b)
Ghi chú:
(1)- Xuất kho hàng hóa bán cho khách hàng
(2)- Doanh thu bán hàng thu tiền trực tiếp
(3a) Tổng lãi trả góp
(3b) Định kỳ kết chuyển lãi trả góp
(4)-Tổng số tiền còn phải thu của người mua
(5)- Thuế GTGT trực tiếp
(6) Thu tiền của người mua ở các kỳ sau
(7)- Kết chuyển doanh thu thuần
(8)- Kết chuyển giá vốn hàng

13
SV: Trần Thanh Hương

13
Lớp: 64DLKT03


Khóa luận tốt nghiệp

Chương 1: Cơ sở lý luận chung về KTBH và XĐKQKD

1.3.2. Kế toán các khoản giảm trừ doanh thu
Các khoản giảm trừ doanh thu như: Chiết khấu thương mại, giảm giá hàng
bán, doanh thu hàng đã bán bị trả lại, thuế GTGT phải nộp theo phương pháp trực
tiếp và thuế xuất nhập khẩu. Các khoản giảm trừ doanh thu là cơ sở để tính doanh
thu thuần và kết quả kinh doanh trong kỳ kế toán. Các khoản giảm trừ doanh thu

phải được phản ánh, theo dõi chi tiết, riêng biệt trên những tài khoản kế toán phù
hợp, nhằm cung cấp các thông tin kế toán để lập báo cáo tài chính.
Doanh thu thuần
bán hàng và
cung cấp dịch vụ

=

Tổng doanh thu bán
hàng và cung cấp
dịch vụ

-

Các khoản giảm
trừ doanh thu

* Tài khoản sử dụng:
TK 521 – Các khoản giảm trừ doanh thu
Tài khoản này có 3 tài khoản cấp 2:
+ TK 5211 – Chiết khấu thương mại
+ TK 5212 – Giảm giá hàng bán
+ TK 5213 – Hàng bán bị trả lại
Ngoài ra kế toán còn sử dụng một số tài khoản như : TK
111,112,131,5111…
Kết cấu:
Bên Nợ: Các khoản giảm trừ doanh thu phát sinh trong kỳ.
Bên Có: Kết chuyển các khoản giảm trừ doanh thu sang TK 511 để xác định
doanh thu thuần.
TK 521 không có số dư.

14
SV: Trần Thanh Hương

14
Lớp: 64DLKT03


Khóa luận tốt nghiệp

Chương 1: Cơ sở lý luận chung về KTBH và XĐKQKD

Sơ đồ 1.7: Sơ đồ hạch toán các khoản giảm trừ theo phương pháp thuế gtgt
khấu trừ
TK111,112,131

Các khoản giảm trừ
Hoặc chấp nhận
tính toán cho

TK521.5212,5213

Doanh thu các
khoản giảm trừ ko
có thuế GTGT

TK511

Cuối kỳ kết chuyển
doanh thu các khoản

giảm trừ

người mua

TK3331

Thuế GTGT của các khoản giảm trừ

Sơ đồ 1.8: Sơ đồ hạch toán các khoản giảm trừ theo phương pháp thuế gtgt
trực tiếp
TK111,112, 131

TK521

TK511

Các khoản giảm trừ chấp nhận cho khách
Kết chuyển
hàng. doanh thu khoản giảm trừ.
Cuối kỳ khi tính số thuế GTGT phải loại bỏ số thuế GTGT của khoản giảm
hàng bán phát sinh trong kỳ.

15
SV: Trần Thanh Hương

15
Lớp: 64DLKT03


Khóa luận tốt nghiệp

Chương 1: Cơ sở lý luận chung về KTBH và XĐKQKD

1.4. Kế toán chi phí quản lý kinh doanh
Chi phí quản lý kinh doanh bao gồm: chi phí bán hàng và chi phí quản lý
doanh nghiệp.
Tài khoản sử dụng: TK 642 – Chi phí quản lý kinh doanh
+ TK 6421 – Chi phí bán hàng
+ TK 6422 – Chi phí quản lý doanh nghiệp
* Chi phí bán hàng là toàn bộ các chi phí phát sinh liên quan đến quá trình
bán sản phẩm, hàng hóa và cung cấp dịch vụ.
* Chi phí quản lý doanh nghiệp là toàn bộ chi phí liên quan đến hoạt động
quản lý sản xuất kinh doanh, quản lý hành chính và một số khoản khác có tính chất
toàn doanh nghiệp.
Kết cấu:
Bên Nợ: Tập hợp chi phí quản lý kinh doanh thực tế phát sinh trong kỳ.
Bên Có:
- Các khoản ghi giảm chi phí quản lý kinh doanh.
- Kết chuyển chi phí để xác định kết quả kinh doanh.
TK 642 không có số dư.

16
SV: Trần Thanh Hương

16
Lớp: 64DLKT03


Khóa luận tốt nghiệp

Chương 1: Cơ sở lý luận chung về KTBH và XĐKQKD

Sơ đồ 1.9: Kế toán chi phí quản lý kinh doanh
TK338

TK642

TK111, 112…

Trích BHXH, …

TK334

Các khoản thu ghi giảm CP

Tiền lương, phụ cấp…

TK111, 112, 331

TK911

Kết chuyển chi phí
xác định kết quả kinh doanh

CP dịch vụ mua ngoài
TK133

TK214
Trích khấu hao TSCĐ
TK 142, 242

Phân bổ CP trả trước dài
hạn, ngắn hạn
1.5. Kế toán chi phí và doanh thu hoạt động tài chính
Chi phí hoạt động tài chính là những chi phí liên quan đến các hoạt động về
vốn, các hoạt động đầu tư tài chính và các nghiệp vụ mang tính chất tài chính của
doanh nghiệp. Chi phí hoạt động tài chính.
Doanh thu hoạt động tài chính là tổng giá trị các lợi ích kinh tế doanh nghiệp
thu được từ hoạt động tài chính hoặc kinh doanh về vốn trong kỳ kế toán.
Kế toán chi phí và doanh thu hoạt động tài chính sử dụng các tài khoản sau:
* Tài khoản 635 – Chi phí tài chính
Kết cấu của TK 635:
17
SV: Trần Thanh Hương

17
Lớp: 64DLKT03


Khóa luận tốt nghiệp

Chương 1: Cơ sở lý luận chung về KTBH và XĐKQKD

Bên Nợ:
-Các khoản chi phí tài chính phát sinh trong kỳ.
Bên Có:
-Các khoản giảm chi phí tài chính.
-Kết chuyển chi phí tài chính để xác định kết quả kinh doanh.
TK 635 không có số dư.
* Tài khoản 515 – Doanh thu hoạt động tài chính

TK 515 phản ánh các khoản doanh thu từ hoạt động tài chính của doanh
nghiệp.
Bên Nợ:
-Thuế GTGT phải nộp tính theo phương pháp trực tiếp (nếu có).
-Kết chuyển các khoản doanh thu hoạt động tài chính để xác định kết quả
hoạt động kinh doanh.
Bên Có:
-Các khoản doanh thu hoạt động tài chính phát sinh trong kỳ.
TK 515 không có số dư.
* Phương pháp kế toán các nghiệp vụ chủ yếu:
1.Phản ánh các khoản chi phí tài chính:
Chi phí lãi vay vốn kinh doanh không được vốn hóa, khoản chiết khấu thanh
toán cho khách hàng được hưởng khi bán hàng, kế toán ghi:
Nợ TK 635 – Chi phí tài chính
Có TK 111,112,131,338…
-Cuối kỳ hạch toán, kết chuyển chi phí tài chính để xác định kết quả, kế toán
ghi sổ:
Nợ TK 911 – Xác định kết quả kinh doanh
Có TK 635 – Chi phí tài chính
2.Phản ánh các khoản doanh thu hoạt động tài chính:
-Các khoản lãi tiền cho vay, kế toán ghi:
Nợ TK 111,112
Có TK 515 – Doanh thu hoạt động tài chính
-Khoản chiết khấu thanh toán khi mua hàng được hưởng, kế toán ghi:
Nợ TK 111,112,331,…
18
SV: Trần Thanh Hương

18
Lớp: 64DLKT03

Khóa luận tốt nghiệp

Chương 1: Cơ sở lý luận chung về KTBH và XĐKQKD

Có TK 515 – Doanh thu hoạt động tài chính
-Cuối kỳ, hạch toán kết chuyển các khoản doanh thu hoạt động tài chính
thuần để xác định kết quả, kế toán ghi sổ:
Nợ TK 515 – Doanh thu hoạt động tài chính
Có TK 911 – Xác định kết quả kinh doanh
1.6. Kế toán các khoản chi phí và thu nhập khác
Chi phí khác là các khoản chi phí của các hoạt động ngoài hoạt động sản
xuất kinh doanh tạo ra doanh thu của doanh nghiệp,
Thu nhập khác là các khoản thu nhập không phải là doanh thu của doanh
nghiệp.
Kế toán chi phí, thu nhập khác sử dụng các tài khoản chủ yếu sau:
*Tài khoản 811 – Chi phí khác: Tài khoản này được dùng để phản ánh các
khoản chi phí khác theo các nội dung trên của doanh nghiệp.
Bên Nợ: Phản ánh các khoản chi phí khác thực tế phát sinh.
Bên Có: Kết chuyển chi phí khác để xác định kết quả.
Tài khoản 811 không có số dư.
*Tài khoản 711 – Thu nhập khác: Tài khoản này dùng để phản ánh các
khoản thu nhập khác theo nội dung trên của doanh nghiệp.
Bên Nợ:
-Số thuế GTGT phải nộp về các khoản thu nhập khác tính theo phương pháp
trực tiếp (nếu có).
-Kết chuyển các khoản thu nhập khác để xác định kết quả.
Bên Có: Các khoản thu nhập khác để xác định kết quả.
Tài khoản 711 không có số dư.

*Phương pháp kế toán các nghiệp vụ chủ yếu:
1.Phản ánh các khoản chi phí khác
-Các chi phí phát sinh trong quá trình thanh lý, nhượng bán TSCĐ, kế toán
ghi sổ:
Nợ TK 811 – Chi phí khác
Nợ TK 133 – Thuế GTGT được khấu trừ (nếu có)
Có TK 111,112, 152,153,…
-Giá trị còn lại của TSCĐ thanh lý, nhượng bán, kế toán ghi sổ:
19
SV: Trần Thanh Hương

19
Lớp: 64DLKT03


Khóa luận tốt nghiệp

Chương 1: Cơ sở lý luận chung về KTBH và XĐKQKD

Nợ TK 811 – Chi phí khác (Giá trị còn lại )
Nợ TK 214 – Hao mòn TSCĐ (Giá trị hao mòn)
Có TK 211 – TSCĐ hữu hình (Nguyên giá)
-Các khoản tiền bị phạt do vi phạm hợp đồng kinh tế bị phạt, truy nộp thuế,
kế toán ghi sổ:
Nợ TK 811 – Chi phí khác
Có TK 111,112,333,338
-Cuối kỳ, kết chuyển các khoản chi phí khác để xác định kết quả, ghi
Nợ TK 911 – Xác định kết quả kinh doanh
Có TK 811 – Chi phí khác
2.Hạch toán các khoản thu nhập khác

-Phản ánh số thu về thanh lý, nhượng bán TSCĐ, kế toán ghi sổ:
Nợ TK 111,112,152,153,131,..
Có TK 711 – Thu nhập khác
Có TK 3331 – Thuế GTGT phải nộp (Theo phương pháp khấu trừ - Nếu có)
-Phản ánh các khoản tiền thu được phạt, được bồi thường do các đơn vị khác
vi phạm hợp đồng kinh tế, kế toán ghi sổ:
Nợ TK 111,112,1388,338,344
Có TK 711 – Thu nhập khác
-Phản ánh các khoản thu được từ các khoản nợ phải thu khó đòi trước đây đã
xử lý xóa sổ, kế toán ghi sổ:
Nợ TK 111,112 …
Có TK 711 – Thu nhập khác
-Cuối kỳ kết chuyển các khoản thu nhập khác để xác định kết quả, kế toán
ghi sổ:
Nợ TK 711 – Thu nhập khác
Có TK 911 – Xác định kết quả kinh doanh
1.7. Kế toán xác định và phân phối kết quả kinh doanh
Kết quả hoạt động kinh doanh là kết quả cuối cùng của hoạt động sản xuất
kinh doanh thông thường và các hoạt động khác của doanh nghiệp trong một thời
kỳ nhất định, biểu hiện bằng số tiền lãi hay lỗ.

20
SV: Trần Thanh Hương

20
Lớp: 64DLKT03


Khóa luận tốt nghiệp

Chương 1: Cơ sở lý luận chung về KTBH và XĐKQKD

Kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp bao gồm kết quả hoạt động
kinh doanh thông thường và kết quả hoạt động khác.
Kết quả hoạt động kinh doanh thông thường là kết quả từ những hoạt động
tạo ra doanh thu của doanh nghiệp, đây là hoạt động bán hàng, cung cấp dịch vụ và
hoạt động tài chính:
Kết quả từ hoạt
động
= SXKD (bán
hàng, cung cấp
dịch vụ)
Kết quả từ
hoạt động tài
chính

=

Tổng DT
thuần về bán
hàng và cung
cấp dịch vụ

=

-

Giá vốn của
hàng xuất đã
bán và CP

thuế TNDN

Tổng DT thuần
về hoạt động tài
chính

-

-

CPBH và
CPQLDN

Chi phí về
hoạt động tài
chính

Kết quả hoạt động khác là kết quả được tính bằng chênh lệch giữa thu nhập
thuần khác và chi phí khác:
Kết quả hoạt động khác = Thu nhập thuần khác – Chi phí khác
Kế toán xác định và phân phối kết quả hoạt động kinh doanh sử dụng các tài
khoản chủ yếu sau:
*TK 911 – Xác định kết quả kinh doanh
Tài khoản này dùng để xác định kết quả hoạt động kinh doanh trong các
doanh nghiệp.
Bên Nợ:
-Trị giá vốn của sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ đã tiêu thụ.
-Chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp.
-Chi phí tài chính trong kỳ.
-Chi phí quản lý kinh doanh tính cho hàng tiêu thụ trong kỳ.

-Kết chuyển số lãi từ hoạt động kinh doanh trong kỳ.
Bên Có:
-Doanh thu thuần về bán hàng và cung cấp dịch vụ.
-Doanh thu thuần hoạt động tài chính trong kỳ.
-Thu nhập thuần khác trong kỳ.
21
SV: Trần Thanh Hương

21
Lớp: 64DLKT03


Khóa luận tốt nghiệp

Chương 1: Cơ sở lý luận chung về KTBH và XĐKQKD

-Kết chuyển số lỗ từ hoạt động kinh doanh trong kỳ.
Tài khoản này không có số dư.
*Tài khoản 421 – Lợi nhuận chưa phân phối
Tài khoản này dùng để phản ánh kết quả hoạt động kinh doanh và tình hình
phân phối, xử lý kết quả kinh doanh của doanh nghiệp.
Bên Nợ:
-Số lỗ từ hoạt động kinh doanh trong kỳ.
-Phân phối tiền lãi.
Bên Có:
-Số lãi thực tế từ hoạt động kinh doanh trong kỳ.
-Số lãi được cấp dưới nộp lên, số lỗ được cấp trên cấp bù.
-Xử lý các khoản lỗ từ hoạt động kinh doanh.
Tài khoản 421 có thể có số dư Nợ hoặc dư Có.
Số dư bên Nợ: Phản ánh khoản lỗ chưa xử lý hoặc số phân phối quá số lãi.

Số dư bên Có: Phản ánh khoản lãi từ hoạt động KD chưa phân phối.
-Kết chuyển lãi:
Nợ TK 911 – Xác định kết quả kinh doanh
Có TK 421 – Lợi nhuận chưa phân phối (4212)
-Kết chuyển lỗ:
Nợ TK 421 – Lợi nhuận chưa phân phối (4212)
Có Tk 911 – Xác định kết quả kinh doanh
Một số quy định khi hạch toán trên tài khoản 821 – Chi phí thuế thu nhập doanh
nghiệp
-Hàng quý, kế toán căn cứ vào tờ khai thuế thu nhập doanh nghiệp để ghi
nhận số thuế thu nhập doanh nghiệp hiện hành tạm phải nộp vào chi phí thuế thu
nhập hiện hành.
-Cuối năm tài chính, căn cứ vào tờ khai quyết toán thuế, nếu số thuế thu nhập
doanh nghiệp hiện hành tạm phải nộp trong năm nhỏ hơn số phải nộp của năm đó,
22
SV: Trần Thanh Hương

22
Lớp: 64DLKT03


Khóa luận tốt nghiệp

Chương 1: Cơ sở lý luận chung về KTBH và XĐKQKD

kế toán ghi nhận số thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp thêm vào chi phí thuế thu
nhập hiện hành. Trường hợp số thuế thu nhập tạm phải nộp trong năm lớn hơn số
phải nộp của năm đó, kế toán phải ghi giảm chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp
hiện hành là số chênh lệch giữa số thuế thu nhập doanh nghiệp tạm phải nộp trong
năm lớn hơn số phải nộp.

-Trường hợp phát hiện sai sót không trọng yếu của các năm trước liên quan
đến khoản thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp của các năm trước liên quan đến
khoản thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp của các năm trước, doanh nghiệp được
hạch toán tăng (hoặc giảm) số thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp của các năm
trước vào chi phí thuế thu nhập hiện hành của năm phát hiện sai sót.
-Kết thúc năm, kế toán kết chuyển giữa chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp
hiện hành phát sinh trong năm vào Tài khoản 911 – Xác định kết quả kinh doanh để
xác định kết quả hoạt động sản xuất, kinh doanh trong năm.
*Kết cấu và nội dung phản ánh tài khoản 8211 – Chi phí thuế thu nhập
doanh nghiệp hiện hành
Bên Nợ:
-Thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp tính vào chi phí thuế thu nhập doanh
nghiệp hiện hành phát sinh trong năm.
-Thuế thu nhập doanh nghiệp của các năm trước phải nộp bổ sung do phát
hiện sai sót không trọng yếu của các năm trước được ghi tăng chi phí thuế thu nhập
doanh nghiệp hiện hành của năm hiện tại.
Bên Có:
-Số thuế thu nhập doanh nghiệp thực tế phải nộp trong năm nhỏ hơn số thuế
thu nhập tạm phải nộp được giảm trừ vào chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp hiện
hành đã ghi nhận trong năm.
-Số thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp được ghi giảm do phát hiện sai sót
không trọng yếu của các năm trước được ghi giảm chi phí thuế thu nhập doanh
nghiệp hiện hành trong năm hiện tại.
-Kết chuyển chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp hiện hành vào bên Nợ tài
khoản 911 – Xác định kết quả kinh doanh.
23
SV: Trần Thanh Hương

23
Lớp: 64DLKT03

Khóa luận tốt nghiệp

Chương 1: Cơ sở lý luận chung về KTBH và XĐKQKD

Tài khoản 8211 – Chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp hiện hành không
có số dư cuối kỳ.
*Trình tự hạch toán một số nghiệp vụ chủ yếu liên quan đến chi phí thuế thu
nhập doanh nghiệp hiện hành:
-Hàng quý, khi xác định thuế thu nhập doanh nghiệp tạm phải nộp theo quy
định, kế toán phản ánh số thuế thu nhập doanh nghiệp tạm phải nộp Nhà nước vào
chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp hiện hành, ghi:
Nợ TK 8211 – Chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp hiện hành
Có TK 3334 – Thuế thu nhập doanh nghiệp
Khi nộp thuế thu nhập doanh nghiệp vào NSNN, ghi:
Nợ TK 3334 – Thuế thu nhập doanh nghiệp
Có TK 111,112,…
-Cuối năm tài chính, kế toán kết chuyển chi phí thuế thu nhập hiện hành, ghi:
+Nếu TK 8211 có số phát sinh Nợ lớn hơn số phát sinh Có, thì số chênh lệch
ghi:
Nợ TK 911 – Xác định kết quả kinh doanh
Có TK 8211 – Chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp hiện hành
+Nếu TK 8211 có số phát sinh Nợ nhỏ hơn số phát sinh Có, thì số chênh
lệch, ghi:
Nợ TK 8211 – Chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp hiện hành
Có TK 911 – Xác định kết quả kinh doanh

24
SV: Trần Thanh Hương

24
Lớp: 64DLKT03


Khóa luận tốt nghiệp

Chương 1: Cơ sở lý luận chung về KTBH và XĐKQKD

Sơ đồ 1.10: Sơ đồ hạch toán kết quả kinh doanh
TK 632

TK911
K/C GVHB

TK 511
Kết chuyển doanh thu
thuần bán hàng
TK 521

TK642

Các khoản
Kết chuyển CPQLKD

TK3334

TK8211

Tính Chi phí thuế

TNDN

giảm trừ DT

TK421

K/C Chi phí thuế

Kết chuyển lỗ

TNDN

Kết chuyểnlãi

1.8. Sổ kế toán
*Sổ chi tiết:
-Sổ chi tiết vật tư hàng hóa, sổ chi tiết công nợ, sổ chi tiết tài khoản.
*Sổ tổng hợp:
-Sổ Nhật ký chung.
-Sổ Cái các TK 156,632,511,911,421.

25
SV: Trần Thanh Hương

25
Lớp: 64DLKT03