Giáo án Tiếng việt 5
Tập làm văn
Luyện tập tả cảnh
I. Mục tiêu
1. Thông qua những đoạn văn hay, học được cách quan sát khi tả cảnh sông
nước
2. Biết ghi lại kết quả quan sát và lập dàn ý cho bài văn tả cảnh sông nước.
3. Trình bày theo dàn ý những điều đã quan sát.
II. Đồ dùng dạy - học
- Tranh, ảnh minh hoạ cảnh sông nước; biển, sông, suối, hồ, đầm...(cỡ to).
- Giấy khổ to và bút dạ đủ để hai học sinh viết dàn bài.
III. Các hoạt động dạy - học
Hoạt động dạy
Hoạt động học
A. Kiểm tra bài cũ
- Yêu cầu HS đọc lại Đơn xin gia nhập - Hai đến ba HS lên bảng thực hiện theo
Đội tình nguyện giúp đỡ nạn nhân chất yêu cầu của GV.
độc màu da cam.
B. Bài mới
1. Giới thiệu bài
- Trong văn tả cảnh có những bài văn - HS lắng nghe.
miêu tả cảnh sông nước rất hay. Để
hiểu xem khi tả cảnh sông nước các tác
giả đã miêu tả như thế nào, hôm nay
chúng ta học bài Luyện tập tả cảnh.
- GV ghi tên bài lên bảng.
- HS nhắc lại tên đầu bài và ghi vào vở.
2. Hướng dẫn HS luyện tập
Bài tập 1
TaiLieu.VN
Page 1
- GV yêu cầu hai HS đọc nối tiếp hai - Hai HS đọc bài. Cả lớp theo dõi đọc
phần của bài tập.
thầm trong SGK.
- Yêu cầu HS đọc thầm đoạn văn a và - HS thực hiện theo yêu cầu của GV, cả
trả lời câu hỏi sau:
lớp theo dõi, nhận xét, bổ sung.
+ Đoạn văn miêu tả đặc điểm gì của + Đoạn văn miêu tả sự thay đổi màu sắc
biển? Câu văn nào nói rõ điều đó?
của mặt biển theo sắc màu của trời mây.
Câu mở đoạn: "Biển luôn luôn thay đổi
màu tùy theo sắc mây trời" đã cho ta biết
rõ điều đó.
+ Để tả đặc điểm đó, tác giả đã quan sát + Tác giả đã quan sát bầu trời và mặt
những gì? Vào lúc nào?
biển vào những thời điểm khác nhau: khi
bầu trời xanh thẳm, khi bầu trời rải mây
trắng nhạt, khi bầu trời âm u, khi bầu trời
ầm ầm dông gió.
+ Khi quan sát biển, tác giả đã có + Quan sát sự thay đổi sắc màu của
những liên tưởng thú vị như thế nào?
biển , tác giả liên tưởng đến sự thay đổi
tâm trạng của con người. Biển cũng viết
buồn vui, lúc tẻ nhạt, lạnh lùng, lúc sôi
nổi, hả hê, lúc đăm chiêu gắt gỏng.
- GV chốt lại: Để tả sự thay đổi màu - HS lắng nghe.
sắc của mặt nước biển theo sắc màu của
trời mây. Tác giả đã quan sát vào
những thời điểm khác nhau và có
những liên tưởng thú vị. Biển cũng có
tính khí thất thường đủ mọi cung bậc
tình cảm như con người. Bằng sự liên
tưởng tác giả đã khiến biển trở nên gần
gũi, đáng yêu hơn.
- Yêu cầu HS đọc thầm đoạn văn b và - HS thực hiện theo yêu cầu của GV. HS
trả lời câu hỏi sau:
lần lượt trình bày từng ý một, cả lớp theo
dõi, nhận xét, bổ sung.
+ Con kênh được tác giả quan sát vào + Con kênh được quan sát vào mọi thời
TaiLieu.VN
Page 2
những thời điểm nào trong ngày?
điểm trong ngày: suốt ngày, từ lúc mặt
trời mọc đến lúc mặt trời lặn, buổi sáng,
giữa trưa, lúc trời chiều.
+ Tác giả nhận ra đặc điểm của con + Bằng thị giác (mắt): để thấy nắng nơi
kênh bằng những giác quan nào?
đây đổ lửa xuống mặt đất bốn bề trống
huếch trống hoác; thấy màu sắc của con
kênh biến đổi buổi sáng phơn phớt màu
đào, giữa trưa hoá thành một dòng thuỷ
ngân cuồn cuộn loá mắt, về chiều biến
thành một con suối lửa. Tác giả còn quan
sát xúc giác để thấy nắng nóng như đổ
lửa.
+ Khi tả con kênh Mặt Trời tác giả đã + Tác giả liên tưởng nắng như đổ lửa,
liên tưởng như thế nào? Những liên con kênh khi thì phơn phớt màu đào, khi
tưởng đó có tác dụng gì?
thì hoá thành dòng thuỷ ngân cuồn cuộn
loá mắt, lúc lại biến thành con suối lửa.
Những liên tưởng đó giúp cho người đọc
hình dung được cái nắng nóng dữ dội ở
nơi có con kênh Mặt Trời này; làm cho
cảnh vật cũng sinh động hơn, gây ấn
tượng với người đọc hơn.
Bài tập 2
- Gọi HS đọc bài tập.
- Một HS đọc bài tập, cả lớp theo dõi
trong SGK.
- GV kiểm tra việc chuẩn bị của các em - HS mở vở nháp để GV kiểm tra. Một
và gọi một HS đọc những điều các em HS đọc to những ghi chép đã quan sát
ghi chép được khi quan sát cảnh một được của mình dể cả lớp cùng nghe.
vùng biển, một dòng sông, một con suối
hay một mặt hồ nào đó.
- Yêu cầu HS thực hiện bài tập, một số - HS làm việc cá nhân để thực hiện bài
HS khá, giỏi được giao bút dạ và giấy tập. Hai đến ba HS làm bài bằng bút dạ
khổ to để các em làm bài.
vào giấy khổ to.
TaiLieu.VN
Page 3
- Yêu cầu HS trình bày kết quả. GV và - HS lần lượt trình bày bài làm của mình.
cả lớp nhận xét, đánh giá cao những HS Cả lớp theo dõi nhận xét.
có khả năng quan sát tinh tế, phát hiện
được nét độc đáo của cảnh vật; biết
trình bày theo một dàn ý hợp lí những
gì mình đã quan sát được một cách rõ
ràng ấn tượng.
- GV chốt lại bằng cách lựa một bài HS - HS thực hiện theo yêu cầu của GV. Sau
làm bài tốt nhất trên giấy khổ to đang khi nghe các bạn trình bày và đóng góp ý
dán trên bảng lớp, hướng dẫn HS nhận kiến, mỗi HS tự sửa lại dàn ý của mình
xét, bổ sung, xem như là một mẫu để cả
lớp tham khảo.
3. Củng cố, dặn dò
- GV nhận xét giờ học, tuyên dương - HS lắng nghe.
những bạn có dàn ý hay nhất.
- Dặn HS về nhà hoàn chỉnh lại dàn ý - HS lắng nghe và về nhà thực hiện theo
và chọn trước một phần dàn ý để yêu cầu của GV.
chuyển thành một đoạn văn hoàn chỉnh
trong tiết học tới.
TaiLieu.VN
Page 4