Tiểu luận Triết Nguy cơ sói lở và nạn ô nhiễm...
1
PHN M U
Mụi trng ó v ang l vn c nhiu ngi quan tõm, bo v mụi trng
khụng chr l ý thc v trỏch nhim ca riờng ai m nú l ca ton xó hi. Xong bờn cnh ú
ó cú khụng ớt nhng th trc vn bo v mụi trng bt chp tt c lm nhng
vic cú li cho mỡnh k c vic hu ho n mụi trng - iu ú ó gõy ra nhng hu qu
vụ cựng nghiờm trng. Núi n mụi trng thỡ thc s l mt vn ln cn quan tõm, vỡ
vy vi tm hiu bit cũn rt hn ch ca mt sinh viờn cũn ang hc tp v nghiờn cu
trong trng em ch xin c cp ti mt phn nh ca vn mụi trng, núi v hin
trng nguy c xúi l mnh v nn ụ nhim hai con sụng: sụng Si Gũn v sụng ụng Nai.
Mc dự ó cú rt nhiu c gng xong vỡ mi lm quen vi hỡnh thc vit tiu lun
cng nh s hiu bit cũn rt hn ch ca mt sinh viờn cũn ang hc tp v nghiờn cu
trong nh trng nờn bi vit ca em khụng th tỏnh c nhiu thiu xút. Em rt mong s
giỳp , gúp ý v dy bo ca cỏc thy cụ cng nh nhng ngi quan tõm ti vn ny.
Qua õy em cng xin chõn thnh cm n thy Vừ Minh Tun giỏo viờn trc tip ging dy
b mụn Trit hc ó hng dn v giỳp em hon thnh bi tiu lun ny.
Em xin chõn thnh cm n!
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
TiĨu ln TriÕt Nguy c¬ sãi lë vµ n¹n « nhiƠm...
2
NỘI DUNG CHÍNH
I. Lý luận chung về cặp phạm trù khả năng - hiện thực
1. Khái niệm
Khả năng là những cái chưa xuất hiện, còn đang tồn tại tiềm ẩn trong sự vật, hiện
tượng nhưng khi có điều kiện thích hợp thì sẽ xuất hiện, sẽ trở thành hiện thực.
Hiện thực là những cải đã xuất hiện, đang tồn tại thực sự trong thực tế
2. Mối quan hệ biện chứng giữa khả năng và hiện thực
Khả năng và hiện thực ln tồn tại trong mối quan hệ chặt chẽ với nhau, khơng tách
rời, ln ln chuyển hố và thúc đẩy lẫn nhau. Hiện thứch chuẩn bị cho một khả năng mới
sẽ xảy ra, còn khả năng thì có xu hướng trở thành hiện thực. Trong thực tế cuộc sống của
chúng ta, q trình phát triển chính là q trình mà trong đó khả năng biến thành hiện thực,
còn hiện thực thì vì q trình phát triển mà nảy sinh những khả năng mới. Khả năng và hiện
thực ln song song và phát triển cùng nhau theo một quy luật nhất định.
VD: Một cơng ty có sản phẩm với chất lượng tốt mẫu mã đẹp - đáp ứng nhu cầu của
người tiêu dùng thì sản phẩm sẽ được tiêu thụ rất nhanh chóng trên thị trường.
Bên cạnh đó, cùng trong những điều kiện nhất định ở cùng một sự vật sẽ có thể tồn tại
một số khả năng khác nhau chứ khơng phải chỉ có một khả năng.
VD: Một sinh viên chăm chỉ học tập thì đi thi sẽ đạt kết quả cao nhưng có thể vì một
lí do nào đó mà lại bị kết quả thấp - điều đó có thể xảy ra.
Ngồi một số khả năng vốn sẵn có sự vật trong những điều kiện đã có nào đó, khi có
thêm những điều kiện mới bổ sung thì sự vật sẽ xuất hiện thêm những khả năng mới. Với
những sự bổ sung điều kiện mới về thực chất, một hiện thực mới phức tạp hơn xuất hiện
được sự tác động qua lại của hiện thực cũ với điều kiện vừa mới được bổ sung. Bên cạnh đó
thực chất ngay bản thân mỗi khả năng cũng khơng phải là khơng thay đổi nhưng tăng hoặc
giảm đi là tuỳ thuộc vào sự biến đổi của sự vật trong những điều kiện cu thể. Để một khả
năng nào đó biến thành hiện thực thì khơng chỉ cần một điều kiện mà cũng cần có tập hợp
những điều kiện nhất định và cần thiết.
3. Vai trò của các điều kiện khách quan, chủ quan của sự chuyển biến khả năng -
hiện thực.
Trong giới tự nhiên, quan hệ khả năng - hiện thực chủ yếu là q trình khách quan. Ta
có thể phân ra thành 3 trường hợp cụ thể.
THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
Tiểu luận Triết Nguy cơ sói lở và nạn ô nhiễm...
3
Th nht: Loi kh nng m iu kin bin chỳng thnh hin thc ch cú th l
bng con ng t nhiờn.
Th hai: Loi kh nng cú th bin thnh hin thc bng con ng t nhiờn nhng
nh s tỏc ng ca con ngi.
Th ba: Loi kh nng m trong iu kin ny nu khụng cú s tham gia tỏc ng ca
con ngi thỡ khụng th tr thnh hin thc.
Trong cỏc lnh vc xó hi, bờn cnh cỏc iu kin khỏch quan, kh nng - hin thc
cng cn cú nhng iu kin ch quan ú l hot ng thc tin ca con ngi. Kh nng
khụng th t nú tr thnh hin thc nu khụng cú s tỏc ng ca ngoi cnh - con ngi.
Trong i sng xó hi, hot ng cú ý thc ca con ngi úng vai trũ vụ cựng to ln v
quan trng trong vic bin kh nng thnh hin thc. Nú cú th y nhanh, khụng lm hóm
quỏ trỡnh bin kh nng thnh hin thc, cú th iu khin kh nng phỏt trin theo chiu
hng nht nh bng cỏch to ra nhng iu kin tng ng.
Trong cuc sng ca chỳng ta, hin thc v kh nng luụn luụn i ụi, song hnh v
tn ti cựng nhau. Mc dự th cỏc iu kin khỏch quan, ch quan cng úng vai trũ quan
trng v tỏc ng trc tip ti s bin i ca kh nng v hin thc. Vai trũ ca iu kin
khỏch quan, ch quan l khụng th thiu nu nh mun thỳc y v tn ti ca kh nng v
hin thc.
II. Vn dng cp phm trự kh nng hin thc phõn tớch v nguy c xúi l v nn ụ
nhim sụng Si Gũn v sụng ng Nai.
1. Hin trng ca 2 con sụng
Sụng Si Gũn v sụng ng Nai ang ng trc nguy c xúi l mnh.
Nh chỳng ta ó bit, trờn tt c cỏc con sụng t Bc vo Nam nc ta hin nay
ang cú nguy c b khai thỏc ba bói gõy ra hin trng ca 2 con sụng Si Gũn v sụng ng
Nai ngoi thnh thnh ph H Chớ Minh . Chớnh vỡ b khai thỏc mnh m v ngun nc,
ngun cỏt nờn hai con sụng ó b st l v ụ nhim nghiờm trng. Nh chỳng ta ó bit
ngun nc ó b ụ nhim thỡ khú lũng cu cha c vỡ nc l ti sn vụ giỏ.
Trờn h lu ca sụng Si Gũn hin ó cú khang 33km b xúi l mnh kộo di xó
Vnh Phỳ (huyn Thun An tnh Bỡnh Dng) n mi ốn thuc huyn Nh Bố thnh
ph H Chớ Minh. Trong ú on t tnh Vnh Phỳ n chõn cu Si Gũn di khong 20km
ang b xúi l rt nghiờm trng kộo di liờn tc trong 3 nm t 2000 - 2002. Nhng im
núng v xúi l trờn on ny l a phn huyn Thun An (Bỡnh Dng), khu bỏn o Bỡnh
Qui - Thanh a qun Th c, qun 2 v qun 12. Theo kho sỏt ca tin s Nguyn Bỏ
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
Tiểu luận Triết Nguy cơ sói lở và nạn ô nhiễm...
4
Hong thuc Liờn on a cht thu vn - a cht cụng trỡnh Vit Nam thỡ cỏch cu Bỡnh
Phc 1,5km v phớa thng lu b trỏi, t nm 2000 n nay ó xúi l di khong 300m,
sõu vo b 15m. Ngi dõn õy ht sc bng hong khi mt on b di 100m, sõu vo b
15m ti Hip Phc (qun 12) bng nhiờn sp xung sụng mang theo mt dóy nh kho cha
vụi Tn Phỏt hi thỏng 5-2001. Hay v xúi l lm mt khu t rng gn 200m
2
cựng dóy nh
ca nh hng Hong Ty Thanh a qun Bỡnh Thnh hi thỏng 7-2001. V gn hn na l
7-2002, v st l mt on b sụng di trờn 200m ti phng 25, qun Bỡnh Thnhkhin
cụng ty than Min Nam thit hi mt trờn 4000 tn than Ch trong vũng cú hn 1 nm m
ó cú 3 v st l nghiờm trng, lm thit hi rt nhiu v ca ci vt cht. ú l cha k ti
nhng on st l nh.
Trong khi ú, hin trng st l sụng ng Nai cng ang trong tỡnh trng bỏo ng.
on t cu ng Nai ti mi Nh Bố nhng nm gn õy theo bỏo cỏo ca Tin s Hong -
b b l mi nm trờn 2m. on t p Tr An n cu ng Nai cú nhiu cụng trỡnh xõy
dng v hot ng kinh t din ra khỏ mnh, c bit l nn khai thỏc cỏt ba bói khin quỏ
trỡnh xúi l trong thi gian qua ngy cng tr nờn phc tp v nghiờm trng. Khu vc cự Lao
Rựa Hip Ho, B Xờ, B Xang, Thin Tõn, Ho An, Biờn Ho, Tõy Uyờn cng ang b xúi
l vi tc rt ln - trờn 10m/nm.
Ngoi vn st l mnh 2 con sụng trờn thỡ vn ụ nhim ngun nc hin cng
ang l mi e do ln i vi 2 con sụng. Trong mt s nm tr li õy, ngun nc ca
con sụng ó khụng cũn sch nh xa m nú ang ngy mt ụ nhim nng. Vic st l b ó
nh hng khỏ mnh ti vn ụ nhim ca ngun nc nh thờm vo ú con ngi ó
khụng cú ý thc bo v m cũn lm cho vn ụ nhim ngy cng trm trng. Lng nc
thi v ph thi ca nhng nh dõn ó ly ca 2 con sụng ny lm ni cha, cng thờm
ngun nc thi ca mt s nh mỏy, mt s cụng trỡnh ln ó dn ti vic lm ụ nhim
ngun nc. Vn ny cn c cỏc cp cỏc ngnh quan tõm nhiu hn na bi vn ụ
nhim ngun nc s nh hng trc tip ti i sng ca ngi dan vựng ny.
2. Nhng thỏch thc m 2 con sụng ang phi i mt
Nguyờn lý cõn bng ca dũng sụng l lng b cp bựn cỏt phi cõn bng vi lng
ly ra. Sụng Si Gũn - ng Nai cú lng phự sa ln nhng lng phự sa ny ó b gi li
mt phn ln trong cỏc lũng h nh Du Ting, Tr An, Thỏc M, Hm Thun, a Mi th
nờn lng phự sa c bi p cho 2 con sụng ny l khụng ỏng k. Trong khi ú vic khai
thỏc cỏt ba bói thỡ ngy cng tng dn n vic xúi l b cng tng l khụng th trỏnh khi.
Vỡ nguyờn lý cõn bng lng bựn cỏt sụng - m li khụng c bi p nờn sụng ó phi
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
Tiểu luận Triết Nguy cơ sói lở và nạn ô nhiễm...
5
"chim ot" t cỏt ca b dn n tỡnh trng xúi l ngy mt tng. Theo kt qu ca nhiu
nh nghiờn cu cho thy nhng khu vc b xúi l sụng Si Gũn - ng cú cu trỳc mụi
trng a cht bt li: trờn cựng l lp t sột do, dy cha ti 2m, on b trỏi l bựn sột
cú bn rt thp. Thờm vo na l vn ụ nhim ngun nc ti nhng ni b xúi l
mnh cng nghiờm trng hn.
Trờn sụng Si Gũn, on b tri di khong 250m, cỏch cu Bỡnh Phc khong
100m v phớa thng lu v on b trỏi di khong 300m cỏch cu Bỡnh Phc v phớa
thng lu cú nguy c st l mnh. Cựng ú l on b di trờn 1km trờn bỏn o Bỡnh
Qui Thanh a thuc phng 27, 28 qun Bỡnh Thnh l ni tim n nguy c xúi l nghiờm
trng. Thờm na l nhng nguy c xúi l trong thi gian ti khu vc i din nh mỏy xi
mng H Tiờn, nh mỏy Fatumi, bỏn o Bỡnh Qui - Thanh a thuc phng 25 - 26 qun
Bỡnh Thnh, kờnh Võn Thut, ngó ba sụng Nh Bố, Phỳ Xuõn.
Hai con sụng Si Gũn - ng Nai ang ng trc nhng nguy c th thỏch vụ cựng
to ln nhng vic khai thỏc cỏt ba bói, vic lm ụ nhim ngun nc li cha c ngn
chn trit . Vi nhng thỏch thc nh hin nay thỡ nh nc cng nh cỏc cp, ngnh cn
quan trõm v cú nhng gii phỏp c th nhm cu vón tỡnh trng hin thi ca 2 con sụng
Si Gũn - ng Nai.
3. Cỏc gii phỏp trỏnh nguy c xúi l v ụ nhim cho 2 con sụng Si Gũn -
ng Nai
Trc tỡnh hỡnh hin nay ca 2 con sụng thỡ cn cú nhng gii phỏp c th nh sau:
Mt l (ch ng) tỏc ng trc tip vo dũng chy, lm thay i hng dũng chy,
gim cng dũng chy tỏc ng vo lũng dn nh kố b
Hai l (b ng), tỏc ng vo lũng dn lm tng kh nng bo v ca lũng dn, trong
ú gia c lũng dn nh kố ỏp mỏi h b bng ỏ xõy, lng ỏ, r ỏ, bờ tụng. Trng cõy
gi b, gim tỏc ng lờn b bng cỏch di di cỏc cụng trỡnh, cỏc c s kinh doanh, c sowr
sn xut ra xa b sụng.
Ba l, lm thay i dũng chy ca sụng a lng phự sa v sụng nhiu hn nhm
bi p cho sụng.
Mc dự th, iu cn lm trc tiờn v cp thit nht hin nay l hn ch ti mc ti
a vic khai thỏc cỏt v lng nc thi ra sụng. Cú lm tt hai vic ny thỡ nhng bin phỏp
trờn mi cú th thc hin c nhm cu vón mt phn no ú cho 2 con sụng, trỏnh
nhng thit hi ỏng tic xy ra v ngi v ca.
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN