Mối quan hệ phi tuyến giữa tỷ giá hối đoái thực hiệu lực và các yếu tố kinh tế cơ bản bằng chứng thực nghiệm tại việt nam và malaysia

B
TR

NG

GIÁO D C VÀ ÀO T O

I H C KINH T THÀNH PH

V

H

CHÍ MINH

NG M TRINH

M I QUAN H PHI TUY N GI A T GIÁ H I OÁI TH C
HI U L C VÀ CÁC Y U T KINH T C B N. B NG
CH NG TH C NGHI M T I VI T NAM VÀ MALAYSIA

Chuyên ngành: Tài Chính – Ngân Hàng
Mã s : 60340201

LU N V N TH C S KINH T
NG

IH

NG D N KHOA H C:

PGS.TS Phan Th Bích Nguy t

TP. H Chí Minh – N m 2015


M CL C
TRANG PH BÌA
L I CAM OAN
M CL C
DANH M C CÁC B NG BI U
DANH M C CÁC T

VI T T T

TÓM T T ................................................................................................................... - 1 CH

NG 1: ............................................................................................................... - 2 -

GI I THI U ............................................................................................................... - 2 1.1 Lý do ch n đ tài ............................................................................................... - 2 1.2 S c n thi t c a đ tài: ....................................................................................... - 3 1.3 M c tiêu nghiên c u: ......................................................................................... - 3 1.4 Ph

ng pháp nghiên c u: .................................................................................. - 3 -

1.5 Ph m vi nghiên c u: .......................................................................................... - 4 1.6 D li u nghiên c u ............................................................................................ - 5 1.7 B c c bài nghiên c u: ...................................................................................... - 5 CH

NG 2: ............................................................................................................... - 6 -

T NG QUAN VÀ CÁC NGHIÊN C U TH C NGHI M V M I QUAN H GI A
T GIÁ H I OÁI TH C HI U L C VÀ CÁC Y U T KINH T C B N... - 6 2.1. M i quan h gi a t giá h i đoái và các y u t kinh t c b n ........................ - 6 2.2. Nh ng nghiên c u tiêu bi u v m i quan h phi tuy n gi a t giá h i đoái và các
y u t kinh t c b n trong th i gian g n đây ....................................................... - 10 2.2.1.Nghiên c u c a Ma and Kanas (2000) “Testing for a nonlinear relationship
among fundamentals and exchange rates in ERM” ........................................... - 10 2.2.2. Nghiên c u c a Grauwe và Vansteenkiste (2006) “Exchange rates and

Fundamentals: A Non – Linear Relationship” .................................................. - 11 -


2.2.3. Nghiên c u c a Tang và Zhou (2013) “Nonlinear relationship between the
real exchange rate and economic fundamentals: Evidence from China and Korea”
............................................................................................................................ - 12 CH
D

NG 3: ............................................................................................................. - 15 LI U VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN C U ............................................................... - 15 -

3.1. D li u nghiên c u ......................................................................................... - 15 3.2. Mô hình nghiên c u: ....................................................................................... - 17 3.2.1. Mô hình t ng quát: ................................................................................... - 17 3.2.2. Thu t Toán ACE (Alternating conditional expectation) .......................... - 18 3.2.3. Ki m đ nh đ ng liên k t ARDL (Autoregressive Distributed Lag) ......... - 20 3.2.4. Ti n trình ki m đ n13h ............................................................................. - 22 3.3. Xây d ng các bi n trong mô hình: ................................................................. - 23 3.3.1. T giá th c hi u l c – t giá th c đa ph ng (REER – Real Effective
Exchange Rate). .................................................................................................. - 24 3.3.2. Chênh l ch trong n ng su t ( PROD – Difference in Productivity) ........ - 25 3.3.3. T l m u d ch ( TOT – Term Of Trade) ................................................. - 25 3.3.4. Chi tiêu chính ph ( GEXP – Government Expenditure): ....................... - 27 3.3.5.

m c a n n kinh t (OPEN – Openness of economy) ........................ - 28 -

3.3.6 Tài s n n
CH

c ngoài ròng (NFA – Net Foreign Assets).............................. - 29 -

NG 4: ............................................................................................................. - 31 -

KI M NH M I QUAN H GI A T GIÁ H I OÁI TH C HI U L C VÀ
CÁC Y U T KINH T C B N VI T NAM VÀ MALAYSIA GIAI O N
2000 – 2014 ............................................................................................................... - 31 4.1. Ti n trình ki m đ nh và k t qu ...................................................................... - 31 4.1.1 Ki m đ nh s li u g c ban đ u .................................................................. - 31 4.1.2 Chuy n đ i d li u .................................................................................... - 39 4.1.3 Ki m đ nh s li u sau khi chuy n đ i ....................................................... - 42 4.2. K t qu h i quy ............................................................................................... - 49 -


4.2.1 Ki m đ nh s phù h p c a mô hình: ......................................................... - 49 4.2.2 K t qu h i quy Vi t Nam ......................................................................... - 51 4.2.3 K t qu h i quy Malaysia .......................................................................... - 54 CH

NG 5: ............................................................................................................. - 56 -

K T LU N ............................................................................................................... - 56 H N CH VÀ H

NG M R NG NGHIÊN C U ............................................. - 57 -

TÀI LI U THAM KH O
PH L C


DANH M C CÁC B NG BI U

B ng 4.1.1.a: K t qu ki m đ nh ADF test cho các bi n g c (Vi t Nam) .................................... - 31 B ng 4.1.1.b:K t qu ki m đ nh ADF test cho các bi n g c (Malaysia)...................................... - 32 B ng 4.1.1.c: B ng k t qu

cl

ng mô hình ARDL cho các bi n g c .................................... - 36 -

B ng 4.1.1.d: K t qu ki m đ nh Wald test cho các bi n g c (Vi t Nam)................................... - 37 B ng 4.1.1.e: B ng k t qu

cl

ng mô hình ARDL cho các bi n g c (Malaysia) ................. - 38 -

B ng 4.1.1.f: K t qu ki m đ nh Wald test cho các bi n g c (Malaysia) .................................... - 39 Bi u đ 4.1.2.a: Bi u đ phân tán các bi n tr

c và sau khi chuy n đ i (Vi t Nam) ................ - 40 -

Bi u đ 4.1.2.b: Bi u đ phân tán các bi n tr

c và sau khi chuy n đ i (Malaysia) ................. - 41 -

B ng 4.1.3.a: K t qu ki

nh ADF các chu i bi n chuy

i (Vi t Nam) ................................. - 42 -

B ng 4.1.3.b: K t qu ki

nh ADF các chu i bi n sau khi chuy

i (Malaysia) ..................... - 43 -

B ng 4.1.3.c: K t qu ki m đ nh ARDL cho các bi n sau khi chuy n đ i (Vi t Nam) .............. - 47 B ng 4.1.3.d: K t qu ki m đ nh Wald test cho các bi n chuy n đ i (Vi t Nam) ...................... - 48 B ng 4.1.3.e: K t qu ki m đ nh ARDL cho các bi n sau khi chuy n đ i(Malaysia) ................ - 48 B ng 4.1.3.f: K t qu ki m đ nh Wald test cho các bi n chuy n đ i (Malaysia)........................ - 49 B ng 4.2.1.a: K t qu ki m đ nh s phù h p c a mô hình .......................................................... - 49 Bi u đ 4.2.1.a: K t qu ki m đ nh CUSUM và CUSUMQ mô hình ARDL (1;1;0;1;4;0)(Vi t
Nam) .................................................................................................................................................. - 50 ............................................................................................................................................................ - 50 Bi u đ 4.2.1.b: K t qu ki m đ nh CUSUM và CUSUMQ mô hình ARDL (1;0;1;4;0;4)
(Malaysia) ......................................................................................................................................... - 50 B ng 4.2.2.: K t qu

cl

ng các bi n sau khi chuy n đ i (Vi t Nam) ................................... - 52 -

B ng 4.2.3.: K t qu

cl

ng các bi n sau khi chuy n đ i Malaysia) ..................................... - 54 -


L I CAM OAN
Tôi xin cam đoan n i dung c a Lu n v n th c s này đ

c a chính cá nhân tôi, d

is h

c th c hi n t quan đi m

ng d n khoa h c c a PGS.TS Phan Th Bích

Nguy t.
Các s li u, nh ng k t lu n nghiên c u đ
th c và ch a t ng đ

c công b d

c trình bày trong lu n v n này trung

i b t c hình th c nào.

Tôi xin ch u trách nhi m v nghiên c u c a mình.
H Chí Minh, ngày 25 tháng 5 n m 2015
Tác gi Lu n v n
V

ng M Trinh


DANH M C T

VI T T T

ADB: Ngân hàng phát tri n châu Á – Asian Development Bank
APT: Mô hình lý thuy t chênh l ch giá - Arbitrage Pricing Theory Model
CAPM: Mô hình xác đ nh giá tr c a tài s n v n - Capital asset pricing model
CBCNV: Cán b công nhân viên
CRO: Giám đ c qu n tr r i ro
EBIT: Thu nh p tr

c lãi vay và thu - Earnings before interest and taxes

EPS: L i nhu n (thu nh p) tính trên 1 c phi u - Earning Per Share
FDI:

u t tr c ti p n

c ngoài - Foreign Direct Investment

FED: C c d tr liên bang M - Federal Reserve System
GDP: T ng s n ph m qu c n i - Gross Domestic Product
IMF: Q y ti n t qu c t - International Monetary Fund
LBO: Mua l i b ng v n vay - Leveraged buyout
NDE: S c ph n th

ng ch a chi tr c a ph

ng án tài tr có s d ng đòn b y tài

chính
NE: S c ph n th

ng ch a chi tr t

ng ng c a ph

ng án tài tr hoàn toàn

b ng v n c ph n
OLS: Ph

ng pháp bình ph

ng nh nh t

QE3: Ch

ng trình n i l ng đ nh l

ng

ROE: T s l i nhu n ròng trên v n ch s h u - Return on equity
SML: đ

ng bi u di n r i ro c a th tr

ng ch ng khoán - Security Market Line

UNCTAD: H i ngh liên hi p Qu c t v Th

ng m i và Phát tri n - United

Nations Conference on Trade and Development

WB: Ngân hàng th gi i – World Bank


-1-

TÓM T T
Lu n v n nghiên c u m i quan h phi tuy n gi a t giá h i đoái th c hi u
l c c a hai đ ng ti n (Vi t Nam

ng vàRinggit Malaysia) và các y u t kinh t c

b n.D li u s d ng cho nghiên c u đ

c l y t Q1.2000 – Q3.2014.

Mô hình và lý lu n trong nghiên c u d a theo nghiên c u c a Xiaolei Tang
và Jizhong Zhou (2013). Tác gi s d ng thu t toán ACE (Alternating conditional
expectations) đ tìm ra m i quan h phi tuy n ti m n gi a t giá h i đoái th c và
các y u t kinh t c b n g m: chênh l ch trong n ng su t, t l m u d ch, tài s n
n

c ngoài ròng, đ m th

ng m i và chi tiêu c a chính ph . K t qu ki m đ nh

cho th y r ng t n t i m i quan h phi tuy n gi a t giá h i đoái th c hi u l c v i
các y u t kinh t c b n
K th p

cl

hai qu c gia Vi t Nam và Malaysia.

ng mô hình cùng v i vi c phân tích th c tr ng n n kinh t

c a Vi t Nam, Malaysia đ ng th i so sánh k t qu mô hình c a hai n
nh n xét v tác đ ng c a t giá trong n n kinh t Vi t Nam và Malaysia.

c đ đ a ra


-2-

CH

NG 1:
GI I THI U

1.1 Lý do ch n đ tài
Qu c t hoá và toàn c u hoá hi n đang di n ra m t cách sâu r ng trên toàn
Th Gi i.Vi c h i nh p qu c t có th mang đ n ngu n l c vô t n cho m t qu c gia
phát tri n kinh t nh : v n, lao đ ng, khoa h c k thu t, hàng hóa… nh ng c ng
ch a đ y nguy c t các y u t bên ngoài. T giá h i đoái th c là m t th
c nh tranh v giá và chi phí, khi bi t đ
chúng ta có th gi i thích đ

c dòng th

c đo

c các y u t tác đ ng đ n t giá th c,
ng m i và dòng v n qu c t . T giá h i

đoái th c b đ nh giá cao hay th p đ u không t t cho cân b ng chung c a n n kinh
t . T giá h i đoái th c b đ nh giá cao s gi m s c c nh tranh c a hàng n i đ a và
gi m v th đ i ngo i c a n n kinh t , ng

c l i, t giá h i đoái th c b đ nh giá

th p s gây l m phát vì t ng giá hàng nh p kh u s làm t ng ch s giá tiêu dùng.
Bên c nh đó, t giá h i đoái th c còn là m t y u t v mô có m i t
các y u t v mô quan tr ng khác trong và ngoài n

ng quan v i

c, vì th , n u không hi u bi t

v t giá và hành đ ng đúng đ n, m t qu c gia có th nh p kh u r i ro, bi n đ ng
x u t ph n còn l i c a th gi i. Do v y, chính sách v t giá c a m i qu c gia là
y u t tiên quy t cho s thành b i c a h trong quan h giao th

ng v i các qu c

gia khác;các nhà ho ch đ nh chính sách c n ph i n m b t m t cách rõ ràng v tình
hình bi n đ ng t giá đ đ a ra các chính sách đ i n i và đ i ngo i phù h p, thúc
đ y n n kinh t phát tri n, c ng nh d n d t n n kinh t v

t qua các giai đo n khó

kh n.

có th đ a ra quy t đ nh v m t chính sách t giá h u hi u thì vi c
nghiên c u các y u t kinh t tác đ ng đ n t giá h i đoái th c hi u l c là c n thi t
nh ng nó l i không h d dàng. Trong khi các tài li u h c t p cho r ng m i quan h
gi a t giá h i đoái và các y u t kinh t là m t m i quan h tuy n tính thì nghiên
c u c a Meese and Rogoff (1991) đã cho th y s th t b i c a mô hình tuy n tính
trong vi c gi i thích m i quan h này. T đây có r t nhi u nghiên c u c a các tác


-3-

gi đ tìm hi u m i quan h phi tuy n gi a t giá h i đoái và các y u t kinh t c
b n nh ng đ n g n đây m i quan h này v n là câu h i m . Chính vì th , tác gi
th c hi n đ tài nghiên c u “M i quan h phi tuy n gi a t giá h i đoái th c và các
y u t kinh t c b n. B ng ch ng th c nghi m t i Vi t Nam và Malaysia” góp
ph n có th tìm ra câu tr l i cho m i quan h này.
1.2 S c n thi t c a đ tài:
M i qu c gia mu n có đ

c chính sách t giá h i đoái h u hi u nh t đ u c n

ph i tìm hi u các y u t c b n nào trong n n kinh t tác đ ng đ n s thay đ i c a
t giá h i đoái th c đ ng th i các nhân t này nh h
đ

c xem xét vì khi m t chính sách t giá đ

ng nh th nào c ng c n

c đ ra nó s ch u tác đ ng r t l n t

các nhân t trong n n kinh t . N u không d đoán đ

c xu h

ng tác đ ng c a các

nhân t trong n n kinh t có th làm cho chính sách t giá th t b i.Vì v y nghiên
c u tác đ ng c a các y u t kinh t c b n đ n t giá h i đoái th c là r t quan tr ng.
1.3 M c tiêu nghiên c u:
M i quan h gi a t giá h i đoái th c và các y u t kinh t c b n là m i quan h
tuy n tính hay phi tuy n?
Các y u t kinh t c b n nào đ

c l a ch n trong mô hình đ dùng làm bi n đ i

di n cho n n kinh t và cách tính các bi n đó?
Ph

ng pháp nghiên c u và mô hình nghiên nào s đ

c s d ng đ ki m đ nh m i

quan h gi a t giá h i đoái th c và các y u t kinh t c b n?
Chi u h

ng tác đ ng c a t ng y u t kinh t c b n lên t giá h i đoái th c nh

th nào?
1.4 Ph

ng pháp nghiên c u:
Phân tích đ nh l

ng đ nh n th y đ

c m i quan h phi tuy n gi a t giá

th c hi u l c và các y u t kinh t c b n t i Vi t Nam và Malaysia b ng mô hình
ARDL theo trình t sau:
Tr

c tiên tác gi s s d ng ki m đ nh nghi m đ n v ADF test đ ki m

đ nh tính d ng c a các bi n g c. N u k t qu ki m đ nh cho th y các bi n là h n


-4-

h p các chu i d ng

sai phân b c 0 và sai phân b c 1 thì mô hình nghiên c u đ

s d ng phù h p nh t trong tr
S
ph

c

ng h p này là mô hình ARDL .

d ng mô hình ARDL đ ki m đ nh tính đ ng liên k t và

ng trình đ ng liên k t gi a t giá th c hi u l c đa ph

c l

ng

ng và các y u t kinh t

c b n. N u không tìm th y m i quan h đ ng liên k t tuy n tính gi a các bi n thì
chuy n sang ki m đ nh m i quan h phi tuy n gi a các bi n.

th c hi n ki m

đ nh m i quan h phi tuy n gi a t giá h i đoái th c hi u l c và các y u t kinh t
c b n tác gi ti n hànhbi n đ i bi n b ngthu t toán ACE đ gi i quy t v n đ h i
quy các bi n khi m i quan h c a chúng không ph i là tuy n tính nh m h tr cho
vi c ch y mô hình ARDL.
Mô hình ARDL đ

c dùng ki m đ nh m i quan h đ ng liên k t c a các bi n

sau khi chy n đ i.N u t n t i m i quan h đ ng liên k t tuy n tính gi a các bi n
sau chuy n đ i thì tác gi k t lu n có t n t i m i quan h phi tuy n gi a các bi n
g c. T c là t giá h i đoái th c hi u l c có quan h phi tuy n v i các y u t kinh t
c b n.
Tác gi ti n hành ki m đ nh s phù h p c a mô hình b ng m t s ki m đ nh
g m: ki m đ nh Breusch - Pagan đ ki m đ nh ph
ki m đ nh Breuch – Godfrey đ ki m đ nh t t

Cusum và Cusum of Square đ ki m tra s

ng sai thay đ i c a mô hình,

ng quan c a mô hình, ki m đ nh

n đ nh c a mô hình nghiên c u, ki m

đ nh s phù h p c a c a d ng hàm b ng ki m đ nh Ramsey.
1.5 Ph m vi nghiên c u:
Tác gi nghiên c u m i quan h gi a t giá h i đoái th c hi u l c và các y u
t kinh t c b n t i hai qu c gia Vi t Nam và Malaysiađ tìm ra m i quan h phi
tuy n gi a chúng.

ng th i tác gi c ng nghiên c u chi u h

y u t kinh t c b n đ

ng tác đ ng c a t ng

c l a ch n lên t giá h i đoái th c hi u l c c a hai đ ng

ti n VND và MYRt i hai th tr

ng. Trong đó, các y u t kinh t c b n đ

c tác

gi l a ch n g m: PROD (chênh l ch trong n ng su t: đ i di n b i ch s CPI – PPI
ho c GDP bình quân đ u ng

ph ), OPEN (

i), TOT (T l m u d ch), GEXP (Chi tiêu chính

m c a n n kinh t ), NFA (Tài s n n

c ngoài ròng).


-5-

1.6 D li u nghiên c u
D li u theo quý c a Vi t Nam và Malaysia v i 5 đ i tác th
hai n

ng m i l n c a

c giai đo n Q1.2000 – Q3.2014 t ngu n IFS IMF, DOTS IMF và GOS.
N m đ i tác th

ng m i l n c a Vi t Nam: Trung Qu c, Úc, H ng Kông,

Hàn Qu c và Singapore
N m đ i tác th

ng m i l n c a Malaysia: Trung Qu c, Nh t B n, Hoa K ,

Singapore và Hàn Qu c.
1.7 B c c bài nghiên c u:
Bài nghiên c u đ

c chia làm 5 ch

ng:

Ch

ng 1: Gi i thi u

Ch

ng 2: T ng quan v các nghiên c u th c nghi m v m i quan h gi a TGH

th c hi u l c và các y u t kinh t c b n.
Ch

ng 3: D li u và mô hình nghiên c u

Ch

ng 4: Ki m đ nh m i quan h gi a TGH

th c hi u l c và các y u t kinh t

c b n c a Vi t Nam và Malaysia giai đo n 2000q1-2014q3.
Ch

ng 5: K t lu n

-6-

CH

NG 2:

T NG QUAN VÀ CÁC NGHIÊN C U TH C NGHI M V
M I QUAN H GI A T GIÁ H I OÁI TH C HI U L C
KINH T C

VÀ CÁC Y U T

B N

2.1. M i quan h gi a t giá h i đoái và các y u t kinh t c b n
Nghiên c u c a Balassa và Samuelson (1964) cho r ng trong th c t , t i các
n n kinh t công nghi p, vi c t ng n ng su t trong l nh v c phi th
nh th

ng m i d

ng nh h n so v i s gia t ng n ng su t trong các l nh v c th

Vi c khác bi t trong gia t ng n ng su t làm cho giá c hàng hóa phi th
th

ng m i c ng gi m giá

giá h i đoái càng đ

ng m i.
ng m i và

m c khác nhau. S khác bi t này càng gia t ng thì t

c đ nh giá cao. Nh v y, chính s khác bi t trong gia t ng

n ng su t gi a hàng hóa th

ng m i và phi th

ng m i nh h

ng đ n t giá h i

đoái th c hay nói cách khác chênh l ch trong n ng su t hàng hóa th
th

ng

ng m i và phi

ng m i nh đ n t giá h i đoái th c.
Nghiên c u c a Edwards (1988) (Real and Monetary Determinants of Real

Exchange Rate Behavior: Theory and Evidence from Developing Countries). B ng
vi c nghiên c u t giá h i đoái th c và các y u t kinh t c b n t i các n n kinh t
đang phát tri n v i vi c xem xét trên c 3 lo i hàng hóa (hàng hóa có th xu t kh u,
hàng hóa nh p kh u và hàng hóa phi th

ng m i). Các y u t kinh t c b n đ

c

tác gi l a ch n là t l m u d ch (external terms of trade), t l chi tiêu chính ph
trên GDP (ratio of government consumption on non-tradables to GDP), thu
quan đ i di n cho m c thu nh p kh u (proxy for the level of import tariffs),
th

c đo c a ti n b công ngh (measure of technological progress), l u chuy n

v n (capital

inflows), các nhân t

c

b n khác nh

t

l đ u t /GDP(other

fundamentals, such as the investment/GDP ratio). B ng ch ng th c nghi m c a
tác gi ch ra r ng t giá h i đoái th c b tác đ ng b i các y u t kinh t c b n.
M c dù v y đ n nghiên c u c a Meese và Rose (1989) (An Empirical
Assessment of Non – Linearities in Model of Exchange Rate Determination) khi


-7-

nghiên c u t giá h i đoái v i các y u t kinh t c b n đ
(Money), s n l

c l a ch n là ti n t

ng qu c n i (Domestic Output) và th ng d cán cân th

ng m i

(Cumulated Trade Balance) b ng cách nghiên c u đ ng liên k t cùng v i vi c s
d ng bi n chuy n đ i b ng thu t toán ACE, tác gi đã không tìm ra đ
quan h nào c tuy n tính l n phi tuy n trong tr

cb tk m i

ng h p này.

Trong su t m t th i gian dài câu h i v m i quan h gi a t giá h i đoái th c
hi u l c v i các y u t kinh t c b n v n ch a có câu tr l i thuy t ph c nh t; li u
r ngm i quan h này có t n t i hay không, n u t n t i thì m i quan h này là tuy n
tính hay phi tuy n. Sau nghiên c u c a Meese và Rose (1989) có nhi u nghiên c u
v m i quan h gi a t giá h i đoái và các y u t kinh t c b n. Tuy nhiên, tiêu
bi u nh t trong các nghiên c u là nghiên c u c a Chinn (1991) (Some Linear and
Nonlinear Thoughts on Exchange Rate). Tác gi đã có nh ng th o lu n t ng quát
nh t c v m t lý thuy t c ng nh nghiên c u th c nghi m v m i quan h gi a t
giá h i đoái và các nhân t c b n c a n n kinh t trên c hai ph

ng di n tuy n

tính và phi tuy n. Nh ng y u t kinh t c b n mà ông l a ch n g m c phi u b ng
ti n (Money Stocks), thu nh p (Income), t l lãi su t (Interest Rate), t l l m phát
(Inflation Rate), c phi u b t đ ng s n (Real Wealth Stocks). Chinn đã đ a ra đánh
giá kh n ng s d ng thu t toán ACE trong mô hình phi tuy n, ACE trong tr
h p này đ

cxem nh m t công c ch n đoán, và là m t ph

ng pháp d báo, cùng

v i vi c k t h p v i mô hình đ ng liên k t ARDL. Tác gi đã đem đ n m t ph
pháp nghiên c u đ

ng
ng

c xem là hoàn ch nh nh t trong vi c xác đ nh m i quan h

tuy n tính hay phi tuy n gi a t giá h i đoái th c hi u l c và các nhân t c b n c a
n n kinh t . B ng ch ng th c nghi m c a Chinn đã cho th y m t k t qu đáng th t
v ng c a các mô hình tuy n tính khi xác đ nh m i quan h gi a t giá h i đoái và
các y u t kinh t c b n; đ ng th i, c ng cho th y mô hình phi tuy n khi xem xét
m i quan h gi a t giá h i đoái th c hi u l c v i các y u t kinh t c b n đem l i
k t qu d báo t t h n.
K t qu nghiên c u c a Chinn đ
và

MacDonald

(1998)

(Exchange

c c ng c h n trong nghiên c u c a Clark
Rates

and

Economic

Fundamentals:


-8-

AMetgodological Comparison of BEERs and FEERs).Trong đó BEER là t giá h i
đoái th c cân b ng hành vi (Behavioal Equilibrium Exchange Rate). BEERs đ

c

s d ng khá r ng rãi nh m phân tích s bi n đ ng c a t giá th c theo th i gian,
ch không ph i s bi n đ ng c a t giá cân b ng trong trung và dài h n. Ph
pháp BEERs đ

ng

c xây d ng d a trên đi u ki n ngang giá lãi su t không có b o

hi m th c (real UIP).

i u đó có ngh a là thay vì s d ng t giá danh ngh a, các

nhà nghiên c u này đã coi t giá th c đa ph

ng nh là m t bi n s chính c a mô

hình.Còn FEER là t giá cân b ng y u t kinh t c b n (Fundamental Equilibrium
Exchange Rate). FEER là ph
T giá cân b ng FEER s đ

ng pháp xác đ nh t giá cân b ng trong trung h n.
c xác l p khi mà n n kinh t đ t c cân b ng bên trong

l n cân b ng bên ngoài, t c là khi n n kinh t đ
làm, giá c

c đ m b o đ y đ công n vi c

n đ nh, đ ng th i tr ng thái c a cán cân vãng lai

v ng. Nói m t cách khác, t giá cân b ng FEER đ
đi u ki n kinh t đ

m c cân b ng b n

c xác đ nh d a trên m t s

c xác đ nh b i các bi n s kinh t quan tr ng (economic

fundamentals), còn các y u t mang tính chu kì trong ng n h n b lo i b .Tác gi

ki m k nh m i quan h phi tuy n gi a t giá h i đoái th c và các nhân t kinh t c
b n t i ba th tr
b nđ

ng phát tri n Hoa K ,

c và Nh t B n. Các nhân t kinh t c

c tác gi l a ch n trong mô hình nghiên c u là t l m u d ch (terms of

trade), t

ng quan giá c gi a hàng hóa th

ng m i và phi th

price of nontraded to trade goods), tài s n n

ng m i (relative

c ngoài ròng (net foreign asset),

ch ng khoán n c a chính ph (relative stock of government debt), t l lãi su t
th c (real interest rate). K t qu cho th y m c dù m c đ tác đ ng c a các y u t
kinh t c b n t i các th tr

ng khác nhau, nh ng h u h t các bi n đ u có tác đ ng

cùng chi u đ n t giá h i đoái th c hi u l c trong giai đo n nghiên c u c a tác
gi .

c bi t là tài s n n

c ngoài ròng có nh h

ng r t l n đ n s thay đ i c a t

giá h i đoái th c hi u l c. i u này có ngh a là m t s gia t ng trong tài s n n

c

ngoài ròng s kéo theo m t s gia t ng trong t giá h i đoái th c hi u l c r t đáng
k .Nh v y, m t l n n a m i quan h phi tuy n gi a t giá h i đoái th c và các y u
t kinh t c b n đ

c kh ng đ nh.


-9-

Tóm l i,theo h u h t các nghiên c u thì t giá h i đoái th c b tác đ ng b i
các y u t kinh t c b n và m i quan h này đ

c xem là phi tuy n là h p lý h n

m i quan h tuy n tính nh ng khó kh n ti p đ n đ i v i các nhà nghiên c uchính là
vi c l a ch n các y u t đ i di n cho n n kinh t , dù r ng có r t nhi u nghiên c u
khác nhau đã xác đ nh đ

c m i quan h gi a t giá h i đoái th c hi u l c và các

y u t kinh t c b n là m t m i quan h phi tuy n trong dài h n nh ng vi c l a
ch n các y u t đ i di n cho n n kinh t m i tác gi l i l a ch n r t khác nhau.
Nghiên c u c a Froot và Rogoff (1994) (Perpectives on PPP and Long –Run
Real Exchange Rates) đã n l c xem xét nh h

ng c a các y u t cung, c u t i t

giá h i đoái th c trong dài h n. Nghiên c u nh n ra r ng v lâu dài, s chênh l ch
n ng su t v n còn tác đ ng đ n t giá h i đoái th c r t đáng k , trong khi nh ng tác
đ ng c a y u t c u nh chi tiêu chính ph và thu nh p l i ít tác đ ng đ n t giá h i
đoái th c theo th i gian. Ti p đó, De Gregorio và c ng s (1994) đã m r ng phân
tích này đ k t h p v i nh ng cú s c th

ng m i (cú s c giá c a xu t kh u so v i

nh p kh u).Nghiên c u nh n ra r ng t l m u d ch c ng có tác đ ng r t quan tr ng
đ n s thay đ i trong t giá h i đoái th c, m c dù chênh l ch trong n ng su t và chi
tiêu c a chính ph v n là nh ng y u t quan tr ng tác đ ng lên t giá h i đoái th c
hi u l c.Tuy nhiên, trong nghiên c u c a Wolf nhân t thu nh p l i tác đ ng không
đáng k lên t giá h i đoái th c so v i các cú s c th

ng m i.

Chính vì v y, trong nghiên c u Montiel (1999) (The Long – Run
Equilibrium Real Exchange Rate) đã t ng h p nh ng y u t có nh h
t giá h i đoái th c hi u l c t nh ng nghiên c u tr
nghi m c a mình. Montiel đã l a ch n đ

ng nh t đ n

c c ng v i b ng ch ng th c

c các y u t thích h p đ đ i di n cho

các y u t kinh t c b n g m: chênh l ch trong n ng su t, t l m u d ch, tài s n
n

c ngoài ròng, đ m c a c a n n kinh t , và m c chi tiêu chính ph .
T đây nh ng bài nghiên c u v m i quan h phi tuy n c a t giá h i đoái

v i các y u t kinh t c b n đ

c phát tri n, nhi u nghiên c u đã ra đ i k đ n

nh : Ma và Kanas (2000); Grauwe vàVansteenkiste (2006); Tang vàZhou (2013).


- 10 -

2.2. Nh ng nghiên c u tiêu bi u v m i quan h phi tuy n gi a t giá h i đoái
và các y u t kinh t c b n trong th i gian g n đây
2.2.1.Nghiên c u c a Ma and Kanas (2000) “Testing for a nonlinear relationship
among fundamentals and exchange rates in ERM”
Trong bài nghiên c u này, tác gi đ xu t hai th nghi m phi tham s cho
m i quan h phi tuy n gi a t giá h i đoái v i các y u kinh t c b n.
th

u tiên là

nghi m đ ng liên k t phi tuy n (Granger và Hallman, 1991; Breiman và

Friedman, 1985), th nghi m này đ

c xem là th nghi m cho m t m i quan h dài

h n phi tuy n gi a t giá và các y u t kinh t c b n.Th nghi m th hai là th
nghi m quan h nhân qu phi tuy n Granger (Baek và Brock, 1992; Hiemstra và
Jones, 1994), đ

c coi là th nghi m cho m t m i quan h phi tuy n đ ng.Th

nghi m này có th phát hi n các m i quan h phi tuy n đ ng Granger gi a t giá và
nguyên t c c b n b ng cách ki m tra các giá tr c a các y u t kinh t c b n trong
quá kh

nh h

ng đ n giá tr hi n t i và t

v quan h nhân qu phi tuy n có th đ

ng lai c a t giá h i đoái.B ng ch ng

c hi u nh là b ng ch ng cho th y m i

quan h đ ng gi a t giá h i đoái và các y u t kinh t c b n trong dài h n. Tuy
nhiên, lo i hình phi tuy n có th x y ra do bong bóng th tr

ng nên đ lo i b tác

đ ng này tác gi ki m đ nh theo mô hình (ARFIMA).
M c dù bài nghiên c u c a tác gi không đ a ra đ

c chi u h

ng c ng nh

đ l n tác đ ng c a các y u t kinh t c b n lên t giá h i đoái th c nh ng tác gi
c ng đã đ a ra đ

c m i quan h gi a t giá h i đoái th c và các bi n kinh t c

b n là phi tuy n. V i các bi n kinh t c b n đ
l

c l a ch n là ti n t và s n

ng.Nghiên c u c a tác gi cho th y r ng có t n t i m i quan h đ ng liên k t phi

tuy n gi a t giá và cung ti n đ i v i tr

ng h p Hà Lan-

c, có th đ

c hi u

nh là b ng ch ng v m t m i quan h phi tuy n dài h n gi a t giá h i đoái v i
các y u t kinh t c b n.

i v i tr

ng h p Pháp-

c, tác gi tìm th y b ng

ch ng v quan h nhân qu Granger phi tuy n c a đ ng France đ i v i t giá
FFr/DM, qua đó thi t l p r ng có t n t i m t m i quan h phi tuy n linh ho t gi a
các y u t kinh t c b n v i t giá h i đoái DM/FFR.K t qu này c ng phù h p


- 11 -

v i gi thuy t s th ng tr c a đ ng ti n

c trong kh i liên minh EU (Artis và

Nachane, 1990). V i vi c s d ng mô hình ARFIMA tác gi c ng kh ng đ nh r ng
m i quan h phi tuy n không ph i do bong bóng th tr

ng.

2.2.2. Nghiên c u c a Grauwe và Vansteenkiste (2006) “Exchange rates and
Fundamentals: A Non – Linear Relationship”
Tác gi ki m đ nh m i quan h phi tuy n tính gi a t giá h i đoái danh ngh a
và các y u t kinh t n n t ng.
chuy n đ i Markov theo đ

làm nh v y, tác gi m r ng các mô hình

ngh c a McConnell và Perez Quiros (2000) và

Dewachter (2001) và ki m đ nh nó b ng cách s d ng m t m u c a các n
phát th p và cao. Phân tích th c nghi m cho th y đ i v i các n

cl m

c l m phát cao m i

quan h gi a t giá h i đoái và các y u t kinh t n n t ng n đ nh.Tuy nhiên, đ i
v i các n

c l m phát th p thì ng

c l i.Tác gi phát tri n m t mô hình phi tuy n

tính d a trên s t n t i c a chi phí giao d ch đ có th gi i thích k t qu th c
nghi m.S so sánh này gi a các n

c l m phát cao và th p s cho phép chúng ta

hi u rõ thêm v b n ch t c a m i quan h gi a t giá h i đoái và y u t kinh t c
b n.

ng th i tác gi c ng cho r ng m c đ l m phát nh h

ng đ n tính ch t phi

tuy n tính c a t giá h i đoái.

c tính các mô hình tác gi ch n d li u t giá h i đoái và các y u t
kinh t c b n theo tháng.

i v i các n

cung ti n, m c giá và lãi su t trong n
Anh và Hoa K .
thu đ

i v i các n

c l m phát th p, d li u giá đ ng n i t ,

cc a

c, Pháp, Ý, Nh t B n, V

c l m phát cao, d li u v các bi n t

c cho Argentina, Bolivia, Brazil, Chile, Columbia và Ecuador.

d li u t giá h i đoái, trong khi tác gi s d ng cho các n
giá h i đoái chính th c, đ i v i các n
h i đoái do th tr

ng qu c

ng t c ng
i v i các

c l m phát th p là t

c l m phát cao, tác gi c ng s d ng t giá

ng quy t đ nh (còn g i là th tr

ng “đen” ho c “song song”)

theo Reinhart-Rogoff (2004). S d ng t giá h i đoái song song có l i th là đ
xác đ nh trong m t th tr

ng t do nên tránh đ

c

c các tác đ ng bóp méo chính

sách c a chính ph . Cu i cùng, tác gi xác đ nh th i gian m u khi t giá h i đoái


- 12 -

trong n

c l m phát cao trong giai đo n th n i. Tác gi s d ng đi u này nh là

m t kh i đ u cho vi c phân lo i t giá h i đoái đ

c trình bày b i Reinhart và

Rogoff (2004), và m r ng phân tích nh các thông tin t Ngân hàng Phát tri n
Liên M Latinh.
K t qu nghiên c u c a tác gi cho th y r ng đ i v i nh ng n

c có l m

phát cao thì nh ng mô hình nghiên c u th h đ u tiên v quan h gi a t giá h i
đoái th c hi u l c và các nhân t kinh t c b n d

ng nh t t h n, t c là các nhân

t kinh t c b n tác đ ng đ n t giá h i đoái n đ nh trong th i k nghiên c u. Hay
nói cách khác đ i v i nh ng n

c có l m phát cao m i quan h gi a t giá h i đoái

và các nhân t c b n c a n n kinh t là m t m i quan h tuy n tính. i u này trái
ng

c v i các n

c có l m phát th p, khi mà các y u t kinh t c b n tác đ ng đ n

t giá h i đoái thay đ i theo th i gian. Hay nói khác là mô hình phi tuy n có kh
n ng gi i thích t t h n trong tr

ng h p các n

c có l m phát th p.

gi i thích

cho v n đ này tác gi đã m r ng mô hình nghiên c u chi phi giao d ch trên th
tr

ng hàng hóa c a các n n kinh t . Tác gi nh n đ nh r ng trong m t n n kinh t

có l m phát cao khi mà đ l n c a nh ng cú s c c a các y u t kinh t c b n th p
h n chi phí giao d ch thì tác đ ng c a các y u t kinh t c b n đ n t giá h i đoái
s gi m b t chính vì v y h u nh các nhân t kinh t c b n tác đ ng đ n t giá h i
đoái n đ nh theo th i gian. Khác v i tr

ng h p các n

các có l m phát th p n i mà chi phí giao d ch trên th tr

c có l m phát cao đ i v i
ng hành hóa t

ng đ i

th p.Nên khi đó đ l n các cú s c t các y u t kinh t c b n cao h n chi phi giao
d ch thì chi phí giao d ch lúc này không tri t tiêu đ
này.

c nh h

ng t nh ng cú s c

i u này d n đ n t giá h i đoái thay đ i bi n đ ng theo th i gian. Hay chính

là th hi n m i quan h phi tuy n gi a t giá h i đoái và các y u t kinh t c b n
t i các n

c có l m phát th p.

2.2.3. Nghiên c u c a Tang và Zhou (2013) “Nonlinear relationship between the
real exchange rate and economic fundamentals: Evidence from China and
Korea”


- 13 -

Bài vi t này đi u tra m i quan h phi tuy n ti m n ng gi a t giá h i đoái
th c c a hai đ ng ti n (đ ng Nhân dân t c a Trung Qu c và đ ng Won c a Hàn
Qu c) và các y u t kinh t c b n b ng vi c s d ng d li u quý trong giai đo n t
quý 1 n m 1980 đ n quý 4 n m 2009. Tác gi đã s d ng các thu t toán ACE
chuy n đ i các bi n g c nh m ki m đ nh ARDL v i các bi n sau chuy n đ i ACE
đ tìm hi u m i quan h phi tuy n gi a t giá h i đoái th c hi u l c và n m bi n
đ i di n cho các y u t kinh t c b n. Các y u t kinh t c b n tác gi ch n l a là
chênh l ch trong n ng su t (prod), t l m u d ch (tot), đ m n n kinh t (open),
chi tiêu chính ph (gexp), tài s n n

c ngoài ròng (nfa). K t qu c a tác gi cho

th y r ng có t n t i m i quan h phi tuy n đ ng tuy n tính gi a t giá h i đoái th c
hi u l c v i các y u t kinh t c b n đ i v i Trung Qu c và Hàn Qu c. Ng
v i các m i quan h tuy n tính thông th

cl i

ng, m i quan h phi tuy n cho th y đ

đàn h i c a t giá h i đoái th c hi u l c v i các y u t kinh t c b n thay đ i theo
th i gian.
Theo nh n đ nh c a tácgi các y u t kinh t c b n đ
nh h

ng đáng k đ n t giá th c hi u l c.

c l a ch n đ u có

c bi t,t l m u d ch có tác đ ng

m nh nh t so v i các y u t còn l i lên t giá h i đoái th c hi u l c.
K t qu nghiên c u c a tác gi cho th y t giá h i đoái th c hi u l c v i các
y u t kinh t c b n t n t i m i quan h phi tuy n tính.
đ

c nh n đ nh v chi u h

ng th i tác gi đ a ra

ng c ng nh đ l n tác đ ng c a các y u t kinh t c

b n lên t giá h i đoái th c hi u l c:chênh l ch trong n ng su t có tác đ ng cùng
chi u đ n t giá h i đoái th c hi u l c trong su t th i k nghiên c u; t l m u d ch
có tác đ ng cùng chi u đ n t giá h i đoái th c; đ m th

ng m i có chi u h

ng

tác đ ng đ n t giá h i đoái th c hi u l c l n l n và tác gi cho r ng t giá h i đoái
th c th

ng gi m giá sau khi các n

c hoàn toàn m c a n n kinh t c a h đ kinh

doanh, nh ng m t ph n t do hóa có th d n đ n t l t ng giá h i đoái th c ng n
h n trong giai đo n đ u c a t do hóa; chi tiêu chính ph có tác đ ng ng

c chi u

v i t giá h i đoái th c hi u l c, đi u này ng h quan đi m cho r ng chi tiêu chính
ph đ

c duy trì cao trong m t th i gian dài gây ra lo ng i trong tính b n v ng và


- 14 -

có th làm suy y u t ng tr
ngoài ròng có tác đ ng ng

ng kinh t và làm m t giá đ ng n i t ; tài s n n

c

c chi u lên t giá h i đoái th c hi u l c.

Tác gi c ng đ a ra nh n đ nh t giá h i đoái danh ngh a c a đ ng nhân dân
t Trung Qu c ph n ng m nh m v i s thay đ i c a các y u t kinh t c b n
ngo i tr t l m u d ch h n t giá h i đoái th c nh ng đ i v i đ ng Won Hàn
Qu c thì k t qu l i cho th y đi u ng

c l i; t giá h i đoái danh ngh a ph n ng

m nh m v i s thay đ i c a các y u t kinh t c b n h n t giá h i đoái th c k
c t l m u d ch. i u này cho th y t giá h i đoái danh ngh a ph n ng m nh m
h n t giá h i đoái th c khi có s bi n đ ng c a các y u t kinh t .

ng th i, tác

gi cho th y r ng tác đ ng t ng th c a các y u t kinh t đ n t giá h i đoái c a
đ ng nhân dân t Trung Qu c là m nh m h n so v i t giá h i đoái Won Hàn
Qu c đi u này cho th y s khác bi t t giá h i đoái th c
t giá khác nhau. Nh v y, m c dù c hai n

hai th tr

ng có ch đ

c đ u có m i quan h phi tuy n gi a

t giá h i đoái th c hi u l c và các y u t kinh t c b n nh ng ph n ng c a t giá
h i đoái th c hi u l c v i các y u t kinh t c b n là hoàn toàn khác nhau.

- 15 -

CH

NG 3:
D

LI U VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN C U

3.1. D li u nghiên c u
Tác gi ch n nghiên c u hai qu c gia Vi t Nam và Malaysia vì hai qu c gia
trên cùng trong khu v c ông Nam Á vàcó m t kho n th i gian dài áp d ng c ch
đi u hành t giá neo c đ nh theo USD.

i v i c ch này,vi c neo gi ch t vào

đ ng USD khi n l a ch n chính sách tr nên thu h p h n, đ ng th i trong khivi c
s d ng công c t giá có th không đóng góp nhi u vào c i thi n cán cân th

ng

m i b n v ng thì vi c gi t giá c đ nh trong th i gian quá dài không t o đ

c

đ ng l c đ phát tri n công nghi p h tr trong n
đ

c vi c gia t ng hàm l

kh u,vì th , đ nh h

c c ng nh không khuy n khích

ng công ngh và giá tr gia t ng c a các ngành hàng xu t

ng chung là c n thay đ i c ch đi u hành t giá linh ho t h n.

Theoquy đ nh t i Ngh đ nh 70/2014/N -CP quy đ nh chi ti t thi hành m t
s đi u c a Pháp l nh Ngo i h i và Pháp l nh s a đ i, b sung m t s đi u c a
Pháp l nh Ngo i h i đ

c Chính ph ban hành và có hi u l c thi hành k t

5/9/2014.Ch đ t giá h i đoái c a đ ng Vi t Nam là ch đ t giá th n i có qu n
lý do Ngân hàng Nhà n
quan h th

c Vi t Nam xác đ nh trên c s r ti n t c a các n

c có

ng m i, vay, tr n , đ u t v i Vi t Nam phù h p v i m c tiêu kinh t

v mô trong t ng th i k , đây là b

c ti n r t quan tr ng trong vi c đi u hành t

giá. Và Malaysia t n m 2005đã áp d ng ch đ t giá đ nh giá so v i m t gi các
lo i ti n t và đ t đ

c nh ng thành t u kinh t đáng k và hi n nay là m t trong

nh ng n n kinh t n ng đ ng và phát tri n nhanh nh t t i khu v c
đây là đi u chúng ta c n h c h i

ông Nam Á,

h . Malaysia t sau kh ng ho ng tài chính Châu

Á n m 1998, h đã ki m soát v n ch t ch h n, theo đu i t giá h i đoái c đ nh và
không cho phép giao d ch qu c t đ ng Ringgit, và t đó có đ
đ c l p h n, BNM có th gi m lãi su t đ kích thích t ng tr

c chính sách ti n t
ng kinh t mà không

c n ph i lo l ng v luân chuy n v n ho c bi n đ ng ti n t . Tuy nhiên, đây ch là
ph n ng t m th i và là gi i pháp cu i cùng đ các nhà ho ch đ nh chính sách có


- 16 -

thêm th i gian đ x lý các v n đ trong n

c và ph c h i kinh t t kh ng ho ng.

M t khi m t qu c gia th c hi n ki m soát v n, đ c bi t là trên các dòng v n ra thì
các nhà đ u t s ngh r ng h có th b ki m soát m t l n n a trong t
này có th ng n c n các dòng v n hi u qu trong t

ng lai, đi u

ng lai. Ngày 21/7/2005,

NHTW Malaysia chính th c công b lo i b vi c neo giá đ ng Ringgit theo USD
và thay th b ng ch đ t giá đ nh giá so v i m t gi các lo i ti n t , t đó l y l i
đ

c tính đ c l p c a chính sách ti n t . Ch đ t giá th n i có qu n lý và chính

sách qu c t hóa đ ng Ringgit là các y u t quan tr ng cho phép NHTW Malaysia
thi t l p đ

c chính sách lãi su t phù h p v i tình hình trong n

c.

Các cu c kh ng kho ng kinh t có th x y ra b t k lúc nào và là đi u không
th tránh kh i trong tình hình kinh t th gi i đang vô cùng ph c t p hi n nay, n n
kinh t luôn ph i đ i m t v i nh ng nguy c s p đ , các nhà ho ch đ nh chính sách
c n đ a ra nh ng chính sách h u hi u, k p th i giúp n n kinh t v
và đem l i nh ng b
v

c phát tri n v

t b c.Và Malaysia là bi u t

t qua khó kh n

ng c a tinh th n

t khó đó nên vi c nghiên c u m i quan h gi a t giá h i đoái th c hi u l c v i

các nhân t kinh t c b n t i Vi t Nam và Malaysia có th giúp các nhà kinh t
Vi t Nam tìm ra đ

c nh ng t

ng đ ng c ng nh khác bi t đ có th h c h i n

c

b n trong th c hi n các chính sách t giá h i đoái nh m đem l i hi u qu t i u
nh t.
D li u theo quý c a Vi t Nam và Malaysia v i 5 đ i tác th
hai n

ng mai l n c a

c giai đo n Q1.2000 – Q3.2014 t ngu n IFS IMF, DOTS IMF và GOS.

N m đ i tác th

ng m i l n c a Vi t Nam: Trung Qu c, Úc, H ng Kông, Hàn

Qu c và Singapore. N m đ i tác th

ng m i l n c a Malaysia: Trung Qu c, Nh t

B n, Hoa K , Singapore và Hàn Qu c. Theo đó t giá h i đoái th c hi u l c đ

c

gi đ nh s b chi ph i b i 5 bi n đ i di n cho các y u t kinh t c b n: chi tiêu
chính ph (GEXP), tài s n n

c ngoài ròng (NFA), chênh l ch trong n ng su t

(PROD), đ m c a c a n n kinh t (OPEN) và t l m u d ch (TOT).


- 17 -

3.2. Mô hình nghiên c u:
3.2.1. Mô hình t ng quát:
Nghiên c u th c nghi m v t giá th c
lo t các ph

tr ng thái cân b ng đã s d ng m t

ng pháp ti p c n khác nhau. Edwards (1989) cung c p m t phân tích

sâu v vi c xác đ nh t giá th c

tr ng thái cân b ng và phát tri n m t mô hình

hành vi n ng đ ng c a t giá h i đoái th c hi u l c v i các y u t kinh t c b n là
th

ng m i, tiêu dùng c a chính ph , m c thu nh p kh u, ti n b công ngh , dòng

v n, và nhân t khác. Trong khi Clark và Macdonald (1998) gi i thi u các ph
pháp ti p c n hành vi cân b ng th tr

ng

ng ngo i t (BIA) là m t khuôn kh m i cho

vi c phân tích th c nghi m. H xây d ng m t mô hình c b n liên quan t giá h i
đoái th c v i các y u tô kinh t c b n nh đi u ki n th
ph , n ng su t và tài s n n

ng m i, lãi su t, n chính

c ngoài ròng.Trong khi các bi n đ

c ch n v i c s

lý thuy t v ng ch c thì m i quan h gi a t giá h i đoái v i các y u t kinh t c
b n l i khác nhau khi các lý thuy t khác nhau đ

c áp d ng.Mô hình thông s k

thu t khác nhau v i bi n gi i thích khác nhau đã đ
h i đoái th c

c s d ng đ

c tính t giá

tr ng thái cân b ng.

Montiel (1999) phát tri n m t mô hình t ng h p các ph
Trong mô hình này, t giá h i đoái th c cân b ng dài h n đ
tr tr ng thái n đ nh c a các bi n đ

c xác đ nh tr

ng pháp ti p c n.

c xác đ nh b i các giá

c và giá tr lâu dài c a c hai

bi n s chính sách và các bi n ngo i sinh. Các bi n có th đóng vai trò là nh ng
nhân t dài h n đ n t b n nhóm.Nhóm th nh t bao g m các y u t t phía cung
trong n

c, đ c bi t là hi u ng Balassa-Samuelson phát sinh t s t ng tr

n ng su t nhanh h n t
hàng phi th

ng đ i đ i v i các ngành hàng th

ng

ng m i so v i ngành

ng m i.Th hai, c u trúc c a chính sách tài khóa, ch ng h n nh thay

đ i v nh vi n trong thành ph n c a chi tiêu chính ph gi a hàng hóa th

ng m i và

phi th

ng kinh t

ng m i c ng có liên quan. Th ba, nh ng thay đ i trong môi tr

qu c t , bao g m c nh ng thay đ i trong đi u ki n bên ngoài c a n n kinh t
th

ng m i, các dòng chuy n v n bên ngoài, l m phát n

c ngoài, và m c lãi su t


- 18 -

th c t là r t quan tr ng. Th t , chính sách t do hóa th
tr c p xu t kh u, có th

nh h

ng đ n t giá h i đoái th c dài h n.

Các đ c đi m k thu t th c nghi m đ

ng d ng c a ph

ng m i, ví d , vi c gi m

c s d ng trong bài vi t này là m t

ng pháp ti p c n c a Menzie David Chinn (1991). Các hành vi

c a t giá th c hi u l c (REER) VN

và Ringgitđ

c gi đ nh đ

c xác đ nh b i

m t t p h p các y u t kinh t c b n theo cách sau:
REER = f (PROD, TOT,GEXT,OPEN,NFA)
Các bi n phía bên ph i là các bi n t
n ng su t, v th

ng ng đ i di n cho s t ng tr

ng m i, chi tiêu chính ph , m c a kinh t , và các tài s n n

ngoài ròng. Các bi n này đ

c l a ch n phù h p v i h

ng

c

ng d n c a Montiel (1999)

và ch u s ràng bu c c a các d li u s n có.
3.2.2. Thu t Toán ACE (Alternating conditional expectation)
Thu t toán ACE đ

c áp d ng gi i quy t v n đ khó kh n x y ra khi s d ng

mô hình phi tuy n tính vì khác v i mô hình tuy n tính d ng hàm đ
d ng hàm mô hình phi tuy n r t đa d ng và nhi u khi còn b tr

c xác đ nh

ng h p phi tuy n

gi t o. ACE là thu t toán có th chuy n đ i bi n quan sát đ khám phá ra m i quan
h phi tuy n tính ti m n, đ ng th i ACE s c i thi n mô hình phù h p đáng k so
v i các mô hình tuy n tính thông th

ng (Wang và Murphy(2004)).

Công th c chung c a m t mô hình h i quy tuy n tính cho p bi n đ c l p bao
g m

1,

2,

…,

và m t bi n ph thu c Y đ
Y=

Trong đó

0,

1,

…,

0

+

là h s h i quy đ

c trình bày b ng ph
=1

c

ng trình:

+
c tính, và

G a đ nh r ng Y là s k t h p c a các hi u ng tuy n tính c a

là sai s ng u nhiên.
1,

2,

…,

và m t

sai s ng u nhiên .
H i quy b i thông th
tuy n tính đ

ng đòi h i ph i gi đ nh m i quan h gi a các bi n là

c coi là m t u tiên, do đó v n đ

c tính t p h p các thông s đ

c