Tếng gà trưa. Xuân Quỳnh

Kiểm tra bài cũ
? Đọc thuộc lòng bài thơ “ Bài ca nhà tranh bị
gió thu phá ” - Đỗ Phủ. Nêu ý nghĩa của bài thơ
này ?



Tiết 53:

TIẾNG GÀ TRƯA
- XUÂN QUỲNH I/-Tìm hiểu chung
1.
Tác giả:
−

Nguyễn Thị Xuân Quỳnh ( 1942 –
1988 ), quê ở làng La Khê, tỉnh Hà
Tây.
Là nhà thơ nữ xuất sắc trong nền
thơ ca hiện đại Việt Nam
Đề tài : viết về những tình cảm gần
gũi, bình dị trong đời sống gia đình
và cuộc sống thường ngày.

−
−

2.
−
−

Văn bản:
Được viết trong thời kì đầu cuộc
kháng chiến chống đế quốc Mĩ.
In lần đầu trong tập thơ “ Hoa dọc
chiến hào “


Tiết 53:
TIẾNG GÀ TRƯA
- XUÂN
Cách
đọc: QUỲNH I/-Tìm hiểu chung
1 .Tác giả
2 .Văn bản
3 .Giải thích từ khó:

- Giong tình cảm như lời tâm sự.
- Chú ý ngắt nhịp 3/2, 2/3, 1/2/2.
- Nhấn mạnh điệp ngữ : Tiếng gà trưa.
? Em hiểu từ “ lang mặt’’ như thế nào
- Lang mặt : da mặt có những đốm trắng loang lổ
do bệnh lang ben ( bệnh ngoài da , do một thứ
nấm gây ra ). Trong dân gian xưa lưu truyền
quan niệm cho rằng nhìn gà đẻ sẽ bị lang mặt.
? Giải nghĩa từ “ sương muối ”
- Sương muối : sương đông thành những hạt
băng trắng xóa phủ trên mặt đất và cây cỏ,
trông như muối, chỉ xuất hiện khi thời tiết rất
lạnh, có hại đối với cây cối và loài vật.

? “ Chéo go “ và “ trúc bâu” chỉ những loại vải như
thế nào
- Chéo go : vải dày, trên mặt vải có những đường
dệt chéo song song với nhau theo bề ngang khổ
vải.
- Trúc bâu : vải trắng dày dệt bằng sợi bông
thông thường.


Tiết 53:
TIẾNG GÀ TRƯA
- XUÂN QUỲNH -

I/-Tìm hiểu chung
4 Thể loại :
−
Thể thơ ngũ ngôn.

? Em có nhận xét gì về hình thức
của các câu thơ .
- Các câu thơ 5 tiếng xen kẽ các
câu thơ 3 tiếng.
- Vần được gieo ở cuối câu nhưng
không cố định và rất ít vần.
? Vậy theo em, bài thơ này được
viết theo thể thơ gì .


Thể thơ ngũ ngôn : có 2 loại
Ngũ ngôn tứ tuyệt

- Bắt nguồn từ thơ
Trung Quốc

Ngũ ngôn
- Bắt nguồn từ thể hát
dặm Nghệ Tĩnh và vè
dân gian.

- Hạn định về số câu, số
chữ trong bài.
4 câu / bài.
5 tiếng / câu.

- Không hạn định về số
câu, số chữ


Tiết 53:
TIẾNG GÀ TRƯA
- XUÂN QUỲNH 5. Phương thức biểu đạt :
Tự sự + miêu tả + biểu cảm.
6 Bố cục :
Chia làm 4 đoạn

BỐ CỤC CỦA VĂN BẢN
Văn bản chia làm 4 đoạn
- Đoạn 1: Khổ 1 : Âm vang tiếng
gà trưa trong nỗi niềm anh lính
trẻ.
- Đoạn 2: Khổ 2: Kỉ niệm về con

gà mái mơ, con gà mái vàng.
- Đoạn 3 : Khổ 3,4, 5, 6: Kỉ niệm
về bà.
- Đoạn 4 : Khổ 7, 8 : mơ ước tuổi
thơ và mơ ước hiện tại của
người chiến sĩ trẻ.


Tiết 53:
TIẾNG GÀ TRƯA
- XUÂN QUỲNH I/-Tìm hiểu chung
II/-Đọc – Tìm hiểu văn bản
1. Tiếng gà trên đường hành
quân.


Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ :
“ Cục… cục tác cục ta ”
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ


Tiết 53:
TIẾNG GÀ TRƯA
- XUÂN QUỲNH -

I/- Tìm hiểu chung

II/-Đọc – Tìm hiểu văn bản
1. Tiếng gà trên đường hành
quân.

? Tiếng gà trưa vọng vào tâm trí tác giả
trong thời điểm và hoàn cảnh nào.
- Thời điểm : buổi trưa , bên xóm nhỏ.
- Hoàn cảnh : trên đường hành quân.
? Cụm từ “ trên đường hành quân xa ‘
gợi cho em hiểu như thế nào
- Gợi một cuộc hành quân xa xôi, vất
vả, nhiều gian nan , khó khăn.
? Tại sao trong vô vàn âm thanh của
làng quê, tâm trí nhà thơ lại bị ám
ảnh bởi tiếng gà trưa.
- Tiếng gà là âm thanh gần gũi, quen
thuộc của làng quê, dự báo điều tốt
lành.
- Tiếng gà trưa là tiếng gà nhảy ổ để
có những quả trứng hồng – là niềm
vui cho người nông dân cần cù, chịu
khó.


Tiết 53:
I.
II.
1.

TIẾNG GÀ TRƯA

- XUÂN QUỲNH -

Tìm hiểu chung
Đọc – Tìm hiểu văn bản
Tiếng gà trên đường hành
quân.
Nghệ thuật:
+ Điệp từ “ nghe ”
+ ẩn dụ chuyển đổi cảm giác.
→ Tiếng gà trưa – biểu tượng của
làng quê đaa gắn bó thân
thiết, khơi gợi biết bao cảm
xúc chân thành tươi vui
trong tâm trí nhà thơ.
→ Tình làng quê thắm thiết, sâu
nặng.

? Trên đường hành quân xa, tiếng gà trưa đa
gợi cảm giác gì trong lòng người ra trận.
- Nghe → xao động nắng trưa
→ bàn chân đỡ mỏi
→ gọi về tuổi thơ
? Tại sao âm thanh tiếng gà trưa lại có thể
gợi cảm giac đó cho con người.
Vì:
+ Buổi trưa yên tĩnh, tiếng gà khua
động không gian.
+ Tiếng gà làm xao động, làm dịu bớt cái
nắng trưa gay gắt, xua tan những mệt
mỏi trên chặng đường hành quân dài của

người chiến sĩ.
+ Đánh thức những kỉ niệm xa xưa, đưa
người chiến sĩ sống lại những năm tháng
hồn nhiên, tươi đẹp nhất của đời người.
? Qua đó thể hiện tình cảm gì của tác giả đối
với quê hương


30
0
20
60
50
80
40
90
10
70
4
3
2
1
9
8
7
6
5
Qua các khổ thơ ở phần 2, em hiểu đợc gì về tình cảm bà
dành cho cháu và của cháu đối với bà. Nêu cảm
nhận của em về tình bà cháu?

Tình cảm của bà: Chắt chiu, dành dụm, chăm lo cho
cháu hiểu tâm lí trẻ thơ của cháu. Bà dành trọn vẹn tình
yêu thơng cho cháu.
Tình cảm của cháu: Yêu thơng, kính trọng, biết ơn bà
và hình ảnh bà in đậm trong lòng cháu.
Tình bà cháu: Sâu nặng, bền chặt, thắm thiết.


Tiết 53:
I.

TIẾNG GÀ TRƯA
- XUÂN QUỲNH Tìm hiểu chung

I.

Đọc – Tìm hiểu văn bản

1.

Tiếng gà trên đường hành
quân.
Kỉ niệm về những con gà
mái mơ, mái vàng

2.


Tiếng gà trưa
Ổ rơm hồng những trứng

Này con gà mái mơ
Khắp mình hoa đốm trắng
Này con gµ mái vàng
Lông óng như màu nắng.


Tiết 53:
TIẾNG GÀ TRƯA
- XUÂN QUỲNH I.

Tìm hiểu chung

II. Đọc – Tìm hiểu văn bản
1. Tiếng gà trên đường hành
quân
2. Kỉ niệm về những con gà
mái mơ, mái vàng
Điệp từ “ này ”
Dùng nhiều tính từ chỉ maù
sắc : hồng, vàng, trắng.
So sánh
Cứ một câu kể là một câu
tả.
→ Hình ảnh thân thương về đàn
gà và ổ trứng hồng gợi vẻ
đẹp tươi sáng, đầm ấm, bình
dị của làng quê.

? Em hay phát hiện các biện pháp
nghệ thuật được sử dụng

Tiếng gà
gà trưa
trưa
Tiếng
Ổ rơm
rơm hồng
Ổ
hồng những
những trứng
trứng
Này con
gà mái
Này
con gà
mái mơ
mơ
Khắp mình
mình hoa
hoa đốm
đốm trắng
Khắp
trắng
Này con gà mái vàng
Lôngcon
ónggà
như
màu
nắng.
Này

mái
vàng
Lông óng như màu nắng.


Hướng dẫn về nhà
- Học thuộc 2 khổ thơ đầu và nêu cảm nhận của em về 2 khổ thơ đó.
- Tìm hiểu tiếp phần còn lại của bài thơ


Tiết học kết thúc

Xin chân thành cảm ơn các thầy cô
giáo và các em học sinh