ANH CUA MOT VAT TAO BOI GUONG PHANG

Giáo án hội giảng huyện trực ninh
năm học 2008-2009
Môn Vật lí 7
Ngày soạn: 2/10/2009
Ngày soạn: 12/10/2009
Tiết 5 Bài 5 - ảnh của một vật tạo bởi gơng phẳng
I- Mục tiêu:
* Kiến thức:
- Bố trí đợc thí nghiệm để nghiên cứu ảnh của một vật tạo bởi gơng phẳng.
- Nêu đợc những tính chất của ảnh của một vật tạo bởi gơng phẳng.
- Vẽ đợc ảnh của một vật đặt trớc gơng phẳng.
* Kỹ năng:
- Làm thí nghiệm: Tạo ra đợc ảnh của vật qua gơng phẳng và xác định đợc vị
trí của ảnh để nghiên cứu tính chất ảnh của gơng phẳng.
* Thái độ :
Rèn luyện thái độ nghiêm túc khi nghiên cứu một hiện tợng nhìn thấy mà
không cầm thấy đợc.
II- Chuẩn bị của giáo viên và học sinh:
Học sinh : Mỗi nhóm có :
- 1 gơng phẳng
- 2 giá đỡ gơng
- 1 tấm kính màu trong suốt
- 1 bảng đa chức năng
- 2 viên phấn gióng hệt nhau
- 1 miếng bìa hình tam giác
- 1 thớc chia khoảng
- 1 ê ke
- 1 bút chì
Giáo viên:
- Nghiên cứu soạn bài
- Đồ dùng : máy chiếu, 1 thớc chia khoảng, 1 ê ke

III- Tiến trình lên lớp:
ổn định tổ chức.
Hoạt động của thầy
Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ, đặt vấn đề
vào bài
Bài 1 : Điền từ thích hợp vào chỗ trống
- Tia phản xạ nằm trong mặt phẳng chứa
và đờng .
- Góc phản xạ góc tới
Bài 2 : Trong các hình a,b,c,d, M là gơng
phẳng, SI là tia tới, IR là tia phản xạ. Hỏi
hình vẽ nào vẽ đúng ?

A. Hình a
B.Hình b
C. Hình c
D. Hình d
Giáo viên gọi một học sinh lên bảng làm
vào phiếu
GV: Phát phiếu cho học sinh dới lớp
- Chiếu bài học sinh trên bảng
GV yêu cầu học sinh giải thích các hình vẽ
a,b,c
vì sao sai
Cho điểm học sinh
Thu bài học sinh dới lớp về nhà chấm
Giáo viên chiếu đáp án
Hỏi : Có nhận xét gì nội dung bài 1

Hình vẽ d, đúng: hỏi làm bài 2 dựa vào
đâu?
Hỏi:Nếu cho gơng phẳng và tia tới SI em
hãy nêu cách vẽ tia phản xạ?
Giáo viên minh hoạ trên màn hình.
Nói: Nếu cho tia phản xạ IR làm tơng tự ta
xác định đợc tia tới.
Nói: Vận dụng định luật phản xạ ánh sáng
chúng ta làm đợc nhiều dạng bài tập. Chẳng

Hoạt động của trò

-Tia tới pháp tuýen của guơng ở
điểm tới
- Bằng

- Một học sinh nên bảng làm bài
Học sinh dới lớp làm bài
Học sinh khác nhận xét

- Nội dung định luật phản xạ ánh sáng

- Học sinh nêu


hạn từ bài toán này các em có thể làm đợc
bài toán: tìm vị trí đặt gơng sao cho tia tới
và tia phản xạ tạo với nhau một góc vuông.
Và vạn dụng đợc định luật phản xạ ánh
sáng vào bài học hom nay.

Đặt ván đề: chiếu H 5.1 và phần mở bài.
Giáo viên giới thiệu bài học.

- Học sinh đọc

Tiết 5 Bài 5 - ảnh của một vật tạo bởi gơng phẳng
Hoạt động 2 :
I. Tính chất của ảnh tạo bởi gơng phẳng
GV: Chiếu nội dung thí nghiệm và hình 5.2 -Học sinh nêu
? Em hãy nêu thí nghiệm gồm những dụng
cụ gì?
Gv lu ý đặt gơng phẳng thẳng đứng trên
mặt bàn
Học sinh bố trí thí nghiệm theo nhóm
GV cho học sinh bố trí thí nghiệm nh hình
vẽ
*Dự đoán:
Gv yêu cầu : em hãy quan sát ảnh của viên
phấn trong gơng để dự đoán:
Học sinh quan sát ảnh của viên phấn
1. ảnh của một vật tạo bởi gơng phẳng có tring gơng
hứng đợc trên màn chắn không?
2. Độ lớn của ảnh có bằng độ lớn của vật
không?
3. So sánh khoảng cách từ một điểm của vật
đến gơng và khoảng cách từ ảnh của điểm
đó đến gơng
Học sinh đặt viên phấn ở một vài vị trí
GV : Các em hãy đặt viên phấn ở một vài vị
trí để quan sát.

Học sinh nêu dự đoán
Hỏi : Các nhóm hãy nêu dự đoán
Gọi đại diện mỗi nhóm nêu một dự đoán
*Thí nghiệm kiểm tra
Hoạt động 3:
GV: Chúng ta tiến hành làm thí nghiệm để
kiểm tra dự đoán thứ nhất.
1. ảnh của 1 vật tạo bởi gơng phẳng có
hứng đợc trên màn chắn không ?
Học sinh đọc C1
Chiếu C1 gọi học sinh đọc
Màn hình minh họa cách đa màn chắn
Học sinh làm thí nghiệm


Gv cho các nhóm thực hiện
Gv hớng dẫn : di chuyển màn chắn lại gần,
ra xa gơng, quan sát trên màn chắn xem có
hứng đợc ảnh không.
Hỏi: Các nhóm nêu nhận xét có hứng đợc
ảnh không?
Gv : Các em hãy hoàn thiện phần kết luận
Màn hình : kết luận
Gv ghi bảng:
Gv giới thiệu ảnh ảo
? Từ nay muốn làm thí nghiệm để kiểm tra
xem ảnh của một vật tạo bởi gơng có là ảnh
ảo không ta làm nh thế nào ?
Hoạt động 4:
+ Chúng ta tiếp tục làm thí nghiệm để kiểm

tra xem độ lớn của ảnh có bằng độ lớn của
vật không?
Nói : ở lớp học hay một số gia đình cánh
cửa có lắp kính, khi nhìn qua cửa kính ,
chúng ta vừa nhìn thấy ảnh của mình vừa
nhìn thấy các vật ở phía bên kia tấm kính
do đó ta thay gơng phẳng bởi một tấm kính
màu trong suốt
- Chiếu nội dung thay kính và minh họa
Gv nói : ảnh của một vật tạo bởi gơng
phẳng là ảnh ảo nên dùng thớc đo thì khó
chính xác .
- Chiếu C2
Gv nói và minh hoạ: các em hãy di chuyển
viên phấn thứ 2 xem có trùng khít ảnh của
viên phấn thứ nhất không?
Các nhóm làm thí nghiệm kiểm tra
Gv trớc hết các em hãy kiểm tra xem 2 viên
phấn có bằng nhau không?
Có thể thay đổi vị trí của viên phấn thứ nhất
để kiểm tra.
? Các nhóm báo cáo kết quả
? Hoàn thiện kết luận
1 em hãy nhắc lại kết luận?

Học sinh nêu nhận xét
*Kết luận:
1, ảnh của một vật tạo bởi gơng phẳng
không hớng đợc trên màn chắn
Học sinh nhắc lại

Gọi là ảnh ảo
Học sinh trả lời

- Học sinh đọc
Học sinh quan sát

Học sinh làm thí nghiệm

Đại diện nhóm trả lời
Học sinh trả lời
Học sinh trả lời
2.Độ lớn ảnh của một vật tạo bởi gơng


Gv ghi bảng

phẳng bằng độ lớn của vật

Gv nhấn mạnh nội dung tính chất 2
Hoạt động 5:
Học sinh quan sát
Chiếu hình 5.3 và nội dung 3
Các nhóm thảo luận nêu phơng án làm thí
nghiệm
- Màn hình minh họa:
Học sinh đọc C3
- Chiếu C3:
Các nhóm tiến hành làm thí nghiệm
Nói : Các nhóm hãy tiến hành làm thí kiểm tra
nghiệm

Kiểm tra:
Các nhóm báo cáo kết quả
GV:hết thời gian hoạt độg nhóm
Học sinh trả lời
Gv: Qua kết quả của các nhóm các em hãy Học sinh khác nhắc lại
hoàn thiện kết luận
3.Điểm sáng và ảnh của nó tạo bởi gGv ghi:
ơng phẳng cách gơng một khoảng bẳng
nhau
Gv liên hệ hàng ngày khi soi gơng
Học sinh trả lời 3 tính chất
* Khái quát: ảnh của một vật tạo bởi gơng
phẳng có tính chất gì?
* Các em hãy vận dụng để làm bài tập:
Chiếu 2 bài tập:

Hoạt động 6:
Đặt vấn đề : ảnh của một vật tạo bởi gơng
phẳng là ảnh ảo, vì không hứng đợc trên
màn chắn, vậy tại sao ta lại nhìn thấy ảnh, II.Giải thích sự tạo thành ảnh bởi gơng
cô và các em cùng nhau đi giải thích
phẳng

- Chiếu nội dung C4 và hình 5.4 lên bảng


Học sinh hoạt động nhóm
GV: cho học sinh hoạt động nhóm trong
thời gian 4 phút
GV: phát phiếu

Hết thời gian hoạt đọn nhóm giáo viên thu
bài làm của các nhóm
Học sinh nhận xét
GV: chiếu bài làm, nhận xét từng nhóm
GV minh hoạ trên màn hình
GV: ta thấy các tia phản xạ kéo dài gặp
nhau ở S
Vậy qua đây ta có mấy cách vẽ tia phản xạ
ứng với các tia tới cùng xuất phát từ điểm
sáng S. Cách nào đơn giản?
GV : ta cũng có hai cách vẽ ảnh của một
điểm sáng, về nhà các em làm cụ thể qua
bài tập 5.2 (SBT).
Học sinh quan sát

Học sinh nghe

Câu a: em hãy nêu cách vẽ ảnh S của S tạo
bởi gơng phẳng bằng cách vận dụng tính
chất của ảnh
Học sinh trả lời
Học sinh nên bảng vẽ
Gv vẽ trên màn hình S
Học sinh nên bảng
Câu b: Từ đó vẽ tia phản xạ ứng với 2 tia tới
SI và SK
? Em cho biết dựa vào đâu để vẽ?
? Em hãy nêu cách vẽ
Gv: Đối với tia phản xạ của tia tới SK làm tơng tự
Gv: Chùm sáng giới hạn bởi 2 tia phản xạ

IR và KP là chùm sáng gì ?
Học sinh thảo luận nhóm


- Vậy các tia sáng có giao nhau trên đờng
truyền của chúng không?
Các em hãy quan sát chúng giao nhau ở
đâu?
Gv : Các em thấy các tia phản xạ kéo dài
giao nhau tại ảnh S.
Gv thông báo : Một điểm sáng S đợc xác
định bằng hai tia sáng giao nhau xuất phát
từ S. ảnh của S phải là điểm giao nhau của
hai tia phản xạ tơng ứng.
Các tia phản xạ kéo dài đi qua ảnh S
? Qua đây nếu đã biết ảnh S của điểm sáng
S, biết tia tới, vẽ tia phản xạ nh thế nào?
Nêu cách vẽ tia phản xạ
Cách nào đơn giản hơn
GV gọi học sinh lên bảng vẽ hai tia phản xạ
ứng với hai tia tới SI và SK
Cách nào đơn giản hơn
GV gọi học sinh nên bảng vẽ 2 ti phản xạ
ứng với 2 tia tới SI và SK

Học sinh đặt mắt trong khoảng giới hạn
bởi hai tia IR và KP ở phía sau gơng sẽ
nhìn thấy ảnh S
Học sinh: d, -Mắt ta nhìn thấy ảnh S vì
các tia phản xạ lọt vào mắt coi mh đi

thẳng đi thẳng từ S đến mắt
-Không hứng đợc S trên màn chắn vì
chỉ có đờng kéo dài của các tia phản xạ
gặp nhau ở S, chứ không có ánh sáng
thật từ S đến mắt

Học sinh đọc
* ảnh của một vật: SGK/17
Học sinh trả lời

Học sinh trả lời
Gv nói: Qua đây ta cũng có hai cách vẽ ảnh
của một điểm sáng về nhà em làm cụ thê
qua bài 5.2(SBT)
Học sinh nêu
c)GV: tiếp tục các em hãy thảo luận nhóm
làm câu c và câu d,
III.Vận dụng
c, đánh dấu vị trí đặt mắt
C5.

d, giải thích vì sao ta nhìn thấy ảnh S mà
không hứng đợc ảnh đó trên màn chắn
C6
-Mặt nớc nh một chiéc gơng phẳng
-Dựa vào tính chất của ảnh
Chân tháp ở sát mặt đất- ảnh sát đất
Đỉnh tháp xa đất- ảnh đỉnh xa đất
GV:Qua đó em hãy thực hiện phần kết luận Do đó ảnh tháp có hình lộn ngợc
Gọi một học sinh nhắc lại kết luận

GV nhấn mạnh:
Gv: Các em đã biết vẽ ảnh của một điểm
sáng để biết thế nào là ảnh của một vật
Các em hãy đọc phần thông tin.
*Ghi nhớ: SGK/17
GV nhấn mạnh lại.
? Muốn vẽ ảnh của một vật ta làm nh thế
nào?
? Điều đó có thực hiện đợc không?
GV:Ta vẽ ảnh của một số điểm đặc biệt rồi
nói các diểm đó ta đợc ảnh của một vật.
VD: Vẽ ảnh của tam giác, của đoạn thẳng
qua gơng phẳng
Nói: Chúng ta vận dụng để làm bài tập
Gọi một học sinh lên bảng

Làm C6.
GV: Tháp và ảnh của nó có phơng, chiều
nh thế nào?
Khi chúng ta soi gơng thì ảnh và vật trong
trờng hợp có phơng song song và cùng
chiều tại sao vậy? Gìơ sau chúng ta tiếp tục
nghiên cứu.
?Qua học tính chất của ảnh tạo bởi gơng
phẳng em thấy gơng phẳng có ứng dụng gì
không ?
*Củng cố: Qua bài học hôm nay ảnh của
một vật tạo bởi gơng phẳng có những tính

chất gì?
Nói: Và chúng ta đã biết vẽ ảnh của một vật
đặt trớc gơng phẳng, và vẽ tia phản xạ một
cách đơn giản
*Hớng dẫn về nhà
-Học thuộc phần ghi nhớ, nứm đợc cách vẽ
ảnh của một vật qua gơng phẳng.
-Làm bài tập 5.1 đến 5.7(SBT/7)
Chuẩn bị giờ sau thực hành:Đọc trớc bài 6,
xem nội dung phần mẫu báo cáo thực hành.