Bài giảng tiếng việt 5 tuần 26 bài luyện tập thay thế từ ngữ để liên kết câu9

Phòng Giáo dục – Đào tạo huyện Lục Nam
Trường Tiểu học Đông Hưng 1

Người thực hiện: Nguyễn Thị Mai


Thứ năm ngày 11 tháng 3 năm 2010
Luyện từ và câu
Luyện tập thay thế từ ngữ để liên kết câu


Bài tập 1: Trong đoạn văn sau, người viết đã dùng những
từ ngữ nào để chỉ nhân vật Phù Đổng Thiên Vương
(Thánh Gióng)? Việc dùng nhiều từ ngữ thay thế cho nhau
như vậy có tác dụng gì?
Nghe chuyện Phù Đổng Thiên Vương, tôi thường
tưởng tượng đến một trang nam nhi, sức vóc khác người
nhưng tâm hồn còn thô sơ và giản dị như tâm hồn tất cả
mọi người thời xưa. Tráng sĩ ấy gặp lúc quốc gia lâm
nguy đã xông pha ra trận, đem sức khỏe mà đánh tan giặc,
nhưng bị thương nặng. Tuy thế người trai làng Phù Đổng
vẫn còn ăn một bữa cơm (chỗ ấy nay lập đền thờ ở làng
Xuân Tảo) rồi nhảy xuống Hồ Tây tắm, xong mới ôm vết
thương lên ngựa đi tìm một rừng cây âm u nào, giấu kín
nỗi đau đớn của mình mà chết.
Nguyễn Đình Thi


Bài tập 1
Thảo luận nhóm đôi

Gạch chân những từ ngữ chỉ nhân vật Phù Đổng Thiên
Vương (Thánh Gióng) trong đoạn văn?
Dùng nhiều từ ngữ thay thế cho nhau như vậy có tác
dụng gì?
Từ thay thế có nghĩa như thế nào với nhau?


Bài tập 1: Các từ ngữ in đậm chỉ “Phù Đổng Thiên Vương”
N Đổng
Nghe Thiên
chuyện Vương,
Phù Đổng Thiên Vương,
tôi thường
Phù
tưởng tượngtrang
đến một
nam trang
nhi, nam nhi, sức vóc khác người nhưng tâm
hồn còn thô sơ và giản dị như tâm hồn tất cả mọi người thời xưa.
Trángsĩsĩấyấy gặp lúc quốc gia lâm nguy đã xông pha ra trận, đem sức
Tráng
khỏe mà đánh tan giặc, nhưng bị thương nặng. Tuy thế người trai làng
Phù
Đổng
một bữa cơm (chỗ ấy nay lập đền thờ ở làng
người
trai vẫn
làngcòn
PhùănĐổng
Xuân Tảo) rồi nhảy xuống Hồ Tây tắm, xong mới ôm vết thương lên

ngựa đi tìm một rừng cây âm u nào, giấu kín nỗi đau đớn của mình mà
chết.

Dùng nhiều từ ngữ thay thế cho nhau để tránh việc lặp từ, giúp
cho việc diễn đạt sinh động hơn, rõ ý hơn mà vẫn đảm bảo sự
liên kết.
Để thay thế từ ngữ cho nhau ta dùng đại từ hoặc những từ
đồng nghĩa.


Bài tập 2
* Đoạn văn viết về ai? Từ nào được lặp lại nhiều lần nhất?

Em biết gì về Triệu Thị Trinh?
Đoạn văn có mấy câu? Từ Triệu Thị Trinh ở câu 1 ta có thể
thay thế được không?
Làm việc nhóm 4: Thực hành đánh số thứ tự các câu
Và dùng đại từ hoặc từ đồng nghĩa thay thế
cho từ Triệu Thị Trinh. Chú ý: Trong qua trình thay thế
ta có thể lặp lại một số từ để đoạn văn hay hơn.


Triệu Thị Trinh quê ở vùng núi Quan Yên (Thanh Hóa).
Triệu
Thị Trinh
Người
thiếu nữ họ xinh
Triệu xắn, tính cách mạnh mẽ, thích võ nghệ. Triệu
THị Trinh bắn
cung rất giỏi, thường theo các phường săn đi săn thú.

Nàng
Nàng
Có lần, Triệu Thị Trinh đã bắn hạ một con
báo hung dữ trước sự thán
phục của trai tráng trong vùng.
Hằng ngày, chứng kiến cảnh nhân dân bị giặc Ngô đánh đập, cướp
bóc, Triệu Thị Trinh vô cùng uất hận, nung nấu ý chí trả thù nhà, đền
nợ nước, quét sạch chúng ra khỏi bờ cõi. Năm 248, Triệu
Thị
Người con gáicùng
vùnganh
núilàQuan
Trinh
TriệuYên
Quốc Đạt lãnh đạo cuộc khởi
nghĩa chống quân xâm lược. Cuộc khởi nghĩa tuy không thành công
nhưng tấm gương anh dũng của Triệu Thị Trinh sáng mãi với non
Bà
sông, đất nước.
Theo TỪ ĐIỂN NHÂN VẬT LỊCH SỬ ViỆT NAM


Khi đọc đoạn văn này, chúng ta có cảm nghĩ gì
về Bà Triệu Thị Trinh?

Ở nước ta còn có những Nữ tướng nào tài giỏi?


Bài tập 3 : Viết một đoạn văn ngắn kể về một tấm
gương hiếu học, trong đó có sử dụng phép thay thế từ

ngữ để liên kết câu.
Hãy kể tên những tấm gương hiếu học mà em biết:
Nguyễn Hiền – Ông trạng 13 tuổi. Nguyễn Ngọc Kí- bị liệt 2 tay,
viết bằng chân. Mạc Đĩnh Chi – nhà nghèo nhưng rất hiếu học.
Cao Bá Quát. Trần Bảo Đồng – nhà nghèo nhưng đỗ thủ khoa và
được nhận học bổng Nguyễn Thái Bình…
Thực hành: Viết một đoạn văn ngắn kể về một tấm gương hiếu học
trong đó có sử dụng biện pháp thay thế từ ngữ để liên kết câu (HS
khá, giỏi viết tù 4-5 câu. HS trung bình viết 2-3 câu.)


Mạc Đĩnh Chi nhà nghèo nhưng rất hiếu học. Ngày ngày, mỗi lần
gánh củi đi qua ngôi trường gần nhà, cậu bé lại ghé vào học lỏm.
Thấy cậu bé nhà nghèo mà hiếu học, thầy đồ cho phép cậu được
vào học cùng chúng bạn. Nhờ thông minh, chăm chỉ, cậu học trò họ
Mạc nhanh chóng trở thành trò giỏi nhất trường.

Em học tập được những gì qua các tấm gương hiếu học đó?

Dùng từ ngữ thay thế có tác dụng gì?


Chúc các thầy cô mạnh khỏe, hạnh phúc.
Chúc các em học sinh chăm ngoan, học giỏi.