Bài giảng mã nguồn mở chương 7

Môn Các Hệ Thống Mã Nguồn Mở

Chương 7 :

Mô hình php mvc
Giảng viên : ThS. Nguyễn Minh Thành
Email :

1


Môn Các Hệ Thống Mã Nguồn Mở

Nội Dung
1.
2.
3.
4.
5.
6.

Khái niệm về kiến trúc phần mềm
Tổng quan về kiến trúc 3 lớp
Tổng quan về kiến trúc MVC
So sánh MVC và 3 lớp
Xây dựng website PHP MVC đơn giản
Framework MVC cho website PHP

2

Môn Các Hệ Thống Mã Nguồn Mở

3

Khái niệm về kiến trúc phần mềm
“Kiến trúc phần mềm của một chương trình hoặc hệ thống tính toán là cấu trúc hoặc các cấu trúc của hệ thống đó, gồm các thành
phần của phần mềm, các thuộc tính có thể trông thấy được từ bên ngoài của các thành phần này, và các mối quan hệ giữa chúng.”
Phát triển phần mềm theo một kiến trúc nhất định sẽ giúp cho việc quản lý hệ thống được tốt hơn và tận dụng tài nguyên của hệ
thống hiệu quả hơn. Đồng thời cũng dễ bảo trì và mở rộng.


Môn Các Hệ Thống Mã Nguồn Mở

4

Tổng quan về mô hình 3 lớp
Để dễ quản lý các thành phần của hệ thống, cũng như không bị ảnh hưởng bởi các thay đổi, người ta hay nhóm các thành phần có cùng chức
năng lại với nhau và phân chia trách nhiệm cho từng nhóm để công việc không bị chồng chéo và ảnh hưởng lẫn nhau. Một trong những mô
hình lập trình như vậy đó là Mô hình 3 lớp (Three Layers).


Môn Các Hệ Thống Mã Nguồn Mở

Các thành phần trong 3-Layer
Mô hình 3 lớp được cấu thành từ: Presentation Layers, Business Logic Layers, và Data Access Layers.

5


Môn Các Hệ Thống Mã Nguồn Mở

6

Cách vận hành của mô hình
Đối với 3-Layer, yêu cầu được xử lý tuần tự qua các layer như hình.
- Đầu tiên User giao tiếp với Presentation Layers (GUI) để gửi đi thông tin và yêu cầu. Tại layer này, các thông tin sẽ được kiểm tra, nếu OK
chúng sẽ được chuyển xuống Business Logic Layer (BLL).
- Tại BLL, các thông tin sẽ được nhào nặn, tính toán theo đúng yêu cầu đã gửi, nếu không cần đến Database thì BLL sẽ gửi trả kết quả về GUI,
ngược lại nó sẽ đẩy dữ liệu (thông tin đã xử lý) xuống Data Access Layer (DAL).
- DAL sẽ thao tác với Database và trả kết quả về cho BLL, BLL kiểm tra và gửi nó lên GUI để hiển thị cho người dùng.
- Một khi gặp lỗi (các trường hợp không đúng dữ liệu) thì đang ở layer nào thì quăng lên trên layer cao hơn nó 1 bậc cho tới GUI thì sẽ quăng ra
cho người dùng biết
- Các dữ liệu được trung chuyển giữa các Layer thông qua một đối tượng gọi là Data Transfer Object (DTO), đơn giản đây chỉ là các Class đại
diện cho các đối tượng được lưu trữ trong Database.

Tổ chức mô hình 3-Layer
Có rất nhiều cách đặt tên cho các thành phần của 3 lớp như:
Cách 1: GUI, BUS, DAL
Cách 2: GUI, BLL, DAO, DTO
Cách 3: Presentation, BLL, DAL


Môn Các Hệ Thống Mã Nguồn Mở

Tổng quan mô hình MVC
•

MVC là một mô hình trong phát triển phần mềm chuyên giành cho website.

7

Môn Các Hệ Thống Mã Nguồn Mở

8

Các Thành Phần Trong MVC
•

Trong kiến trúc này, hệ thống được chia thành 3 tầng tương ứng đúng với tên gọi của nó (Model –
View – Controller). Ở đó nhiệm vụ cụ thể của các tầng được phân chia như sau:
1. Model (Tầng dữ liệu): là một đối tượng hoặc một tập hợp các đối tượng biểu diễn cho phần dữ
liệu của chương trình. Nó được giao nhiệm vụ cung cấp dữ liệu cho cơ sở dữ liệu và lưu dữ liệu
vào các kho chứa dữ liệu. Tất cả các nghiệp vụ logic được thực thi ở Model. Dữ liệu vào từ người
dùng sẽ thông qua View đến Controller và được kiểm tra ở Model trước khi lưu vào cơ sở dữ liệu.
Việc truy xuất, xác nhận, và lưu dữ liệu là một phần của Model


Môn Các Hệ Thống Mã Nguồn Mở

9

Các Thành Phần Trong MVC
•

2. View (Tầng giao diện): là phần giao diện với người dùng, bao gồm việc hiện dữ liệu ra màn hình,
cung cấp các menu, nút bấm, hộp đối thoại, chọn lựa …, để người dùng có thể thêm, xóa. sửa, tìm
kiếm và làm các thao tác khác đối với dữ liệu trong hệ thống.. Thông thường, các thông tin cần hiển
thị được lấy từ thành phần Models.
3. Controller (Tầng điều khiển): là phần điều khiển của ứng dụng, điều hướng các nhiệm vụ (task)

đến đúng phương thức (method) có chức năng xử lý nhiệm vụ đó. Nó chịu trách nhiệm xử lý các
tác động về mặt giao diện, các thao tác đối với models, và cuối cùng là chọn một view thích hợp để
hiển thị ra màn hình.


Môn Các Hệ Thống Mã Nguồn Mở

10

Ưu – nhược điểm
•

1. Ưu điểm:
Phát triển phần mềm: Có tính chuyên nghiệp hóa, có thể chia cho nhiều nhóm được đào tạo nhiều
kỹ năng khác nhau, từ thiết kế mỹ thuật cho đến lập trình đến tổ chức database. Giúp phát triển ứng
dụng nhanh, đơn giản, dễ nâng cấp..
Bảo trì: Với các lớp được phân chia theo như đã nói, thì các thành phần của một hệ thống dễ được
thay đổi, nhưng sự thay đổi có thể được cô lập trong từng lớp, hoặc chỉ ảnh hưởng đến lớp ngay
gần kề của nó, chứ không phát tán náo loạn trong cả chương trình.
Mở rộng: Với các lớp được chia theo ba lớp như đã nói, việc thêm chức năng vào cho từng lớp sẽ
dễ dàng hơn là phân chia theo cách khác.
2. Nhược điểm:
Đối với dự án nhỏ việc áp dụng mô hình MC gây cồng kềnh, tốn thời gian trong quá trình phát triể.
Tốn thời gian trung chuyển dữ liệu của các tầng


Môn Các Hệ Thống Mã Nguồn Mở

11

So sánh MVC và 3 lớp
•

1. Điểm giống:
Tách rời programming core/business logic ra khỏi những phụ thuộc về tài nguyên và môi trường.
Presentation Layer (PL) thể hiện giống như chức năng của View và Controller. Business Layer (BL)
và Data Access Layer (DL) thể hiện giống như chức năng của Model. Như thế nhìn ở góc độ này,
thì MVC tương đương với 3-layer (tất nhiên có chồng chéo như hình vẽ)


Môn Các Hệ Thống Mã Nguồn Mở

12

So sánh MVC và 3 lớp
2. Điểm khác:
Trong mô hình 3 lớp, quá trình đi theo chiều dọc, bắt đầu từ PL, sang BL, rồi tới DL, và từ DL, chạy ngược lại BL rồi
quay ra lại PL.
Còn trong mô hình MVC, dữ liệu được nhận bởi View, View sẽ chuyển cho Controller cập nhật vào Model, rồi sau đó
dữ liệu trong Model sẽ được đưa lại cho View mà không thông qua Controller, do vậy luồng xử lý này có hình tam
giác.


Môn Các Hệ Thống Mã Nguồn Mở

Xây dựng website PHP MVC đơn giản
•

Xây dựng website bookstore theo mô hình MVC

•

B1 : Xây dựng cấu trúc Website như sau

•

Thư mục controller chứa các thành phần điều kiển của ứng dụng

•

Thư mục model chứa các lớp đối tượng dữ liệu

•

Thư mục view chứa các thành phần giao diện

13


Môn Các Hệ Thống Mã Nguồn Mở

Xây dựng website PHP MVC đơn giản
•

B2 : Xây dựng các đối tượng dữ liệu

•

File Book.php chứa khai báo lớp dữ liệu Book

class Book{
public $title;
public $author;
public $description;
public function __construct($title, $author, $des)
{
$this->title = $title;
$this->author = $author;
$this->description = $des;
}
}
?>

14


Môn Các Hệ Thống Mã Nguồn Mở

15

Xây dựng website PHP MVC đơn giản
•

B2 : Xây dựng các đối tượng dữ liệu

•

File Database.php chứa các thao tác kết nối CSDL để lấy dữ liệu, ở đây để thao tác đơn, ví dụ chỉ demo có một mảng dữ
liệu cho trước.

Môn Các Hệ Thống Mã Nguồn Mở

Xây dựng website PHP MVC đơn giản
•

B3 : Xây dựng các đối tượng view

•

File booklist.php để xem danh sách book

16


Môn Các Hệ Thống Mã Nguồn Mở

Xây dựng website PHP MVC đơn giản
•

B3 : Xây dựng các đối tượng view

•

File viewbook.php để xem một cuốn sách

17

Môn Các Hệ Thống Mã Nguồn Mở

18

Xây dựng website PHP MVC đơn giản
•

B4 : Xây dựng các đối tượng controller

•

File controller.php điều khiển các luồng truy cập,

•

Khi Website có nhiều đối tượng dữ liệu, thì các controller sẽ được đặt tên theo từng loại dữ liệu. (vd : BookController,
AuthorController…)


Môn Các Hệ Thống Mã Nguồn Mở

Xây dựng website PHP MVC đơn giản
•

B5 : Xây dựng trang chủ của website

19


Môn Các Hệ Thống Mã Nguồn Mở

Xây dựng website PHP MVC đơn giản
•

B6 : Thực Thi Website

20


Môn Các Hệ Thống Mã Nguồn Mở

Xây dựng website PHP MVC đơn giản
•

B6 : Thực Thi Website

21


Môn Các Hệ Thống Mã Nguồn Mở

22

Framework PHP MVC cơ bản
•

Framework (FW) là một kiến trúc nền tảng để phát triển phần mềm.

•

FW cung cấp các chức năng chung, phổ biến và có thể tái sử dụng cho các lập trình viên để phát
triển các giải pháp, các phần mềm khác nhau.

•

FW giúp các lập trình viên không phải xây dựng hệ thống từ đầu, tiết kiệm thời gian trong quá trình
phát triển phần mềm.

•

Có nhiều Framework có sẵn như : .NET FW, Zend FW, Spring FW,…

•

Để sử dụng tốt một Framework cần nhiều thời gian.

•

Có thể xây dựng một Framework riêng để đỡ mất thời gian huấn luyện và FW gọn nhẹ.


Môn Các Hệ Thống Mã Nguồn Mở

Framework PHP MVC cơ bản
•

Các bước xây dựng Framework MVC đơn giản cho website PHP như sau :

•

Bước 1 : Xây dựng cấu trúc thư mục FW

application – code chỉ định cho ứng dụng
config – cấu hình Database
db – sao lưu dữ liệu
library – chứa framework
public – Các file hình ảnh cho ứng dụng
scripts –Các script nhúng
tmp – dữ liệu tạm

23


Môn Các Hệ Thống Mã Nguồn Mở

24

Framework MVC cho website PHP
•

Lưu ý :

•

1. Các bảng trong mySQL sẽ là chữ thường và số nhiều. Ví dụ : products, books, customers… Các cột mã sẽ có
mẫu : tênbảng_id. Ví dụ : Product_id,….
2. Các lớp model sẽ là số ít và in hoa chữ đầu. Ví dụ : Product, Book, Customer…
3. Các lớp Controller thêm chữ Controller sau Model (có s). Ví dụ : BooksController, CustomersController…
4. Các giao diện View sẽ được chứa trong thư mục của từng Model, tên thư mục là chữ thường số nhiều, và mỗi
view sẽ có tên tùy vào hành động trong Controller. Ví dụ : books\view.php, books\viewall.php, books\buy.php…

Môn Các Hệ Thống Mã Nguồn Mở

Framework MVC cho website PHP
•

Mô hình hoạt động

25