Đảm bảo chất lượng phần mềm và kiểm thử

§¹i häc Quèc gia Hμ néi - §¹i häc c«ng nghÖ

Bé m«n C«ng nghÖ phÇn mÒm

BÀI Gi NG

M B O CH T L

NG PH N M M

VÀ Ki M TH
Email: , mobile: 0912.505.291

Hà n i - 2005


Ph n II

KI M TH

2005

B môn CNFM –

PH N M M

i h c Công ngh

2

N i dung – Tài li u
̈ Khái ni m ki m th
̈ Các lo i ki m th
̈ Th m đ nh và xác minh
¬ Roger S. Pressman. Soft ware Engineering, a Pract it ioner’s
Approach. 3th Edition, McGraw-Hill, 1992, B n dich c a Ngô Trung
vI t, Ph n 4, t p 4 (Ch ng 17, 18, 23 –b n 2001)
¬ Ian Sommerville. Software Engineering, Sixth Edition, Addion
Wesley, 2001, Ph n 5 và 6. ch ng 20
¬ E.M.Bennatan, Soft ware Proj ect Managem ent : a pract it ioner’s
approach, McGRAW-HILL Book Company, 2001
2005

B môn CNFM –

i h c Công ngh

3


H. Ki m th

th m đ nh

¸ Khi k t thúc ki m th tích h p thì ph n m m đã hoàn
toàn đ c l p ráp trong m t gói, các sai giao di n đã
đ c b c l và ch nh s a, và m t lo t các ki m th
ph n m m cu i cùng b t đ u - ki m th th m đ nh.
¸ Th m đ nh là th ng l i n u các ch c n ng ph n m m
m t ch ng m c nào đó là có th tho mãn mong

đ i h p lý c a ng i đ t hàng
¸ M c tiêu th m đ nh: xem ph n m m có đáp ng đ
yêu c u khách hàng không?

c

2005

4

B môn CNFM –

i h c Công ngh


h1. Khái ni m ki m th th m đ nh(t)
¸ Cái “mong đ i h p lý” c a khách hàng đã đ c
xác đ nh trong
c t yêu c u ph n m m (mô
t các tính ch t ng i dùng nhìn th y đ c),bao
g m c mô t đ c g i là tiêu chu n ki m th
ph n m m
¸ Th m đ nh ph n m m đ c th c hi n thông qua
m t lo t các ki m th h p đen đ thuy t minh
s phù h p v i các yêu c u.
2005

B môn CNFM –

i h c Công ngh

5


h1. Khái ni m ki m th th m đ nh(t)
¸ M t k ho ch ki m th phác ra nh ng l p ki m
th c n ti n hành và m t th t c ki m th xác
đ nh các ca ki m th s đ c dùng đ thuy t
minh s phù h p v i các yêu c u.
¸ C k ho ch này và th t c này đ c thi t k
đ b o đ m r ng t t c các yêu c u đ c tho
mãn, các yêu c u thi hành đ t đ c, tài li u
đúng đ n và các yêu c u khác đ c tho .
2005

B môn CNFM –

i h c Công ngh

6


h2. Tiêu chu n ki m th th m đ nh
¸ Sau m i ca ki m th ph n m m vào m t trong hai
tr ng h p sau:
̈ Các đ c tính ch c n ng ho c s th c hi n phù
h p v i đ c t và đ c ch p nh n.
̈ M t l ch l c so v i đ c t đ
c phát hi n và m t
danh sách các khi m khuy t đ c t o ra.

Ít khi các sai sót đ c ch nh s a trong giai đo n
này. Th ng ph i th o lu n l i v i khách hàng đ
thi t l p m t ph ng pháp đ gi i quy t các l ch
l c đó.
2005

B môn CNFM –

i h c Công ngh

7


h3. Rà soát c u hình
¸ M t y u t quan tr ng c a quá trình th m đ nh là rà
soát c u hình (đôi khi đ c g i là ki m toán). Rà
soát này b o đ m r ng các y u t c a c u hình ph n
m m đã th c s đ c phát tri n, l p danh m c, và có
các chi ti t c n thi t đ tr giúp pha b o trì c a vòng
đ i ph n m m

2005

B môn CNFM –

i h c Công ngh

8

h4. Ki m th Alpha và Beta
¸ Ng i phát tri n không th đoán tr c đ c khách
hàng th c s dùng m t ch ng trình nh th nào.
¸ Các ch d n s d ng có th b hi u l m.
¸ Các t h p d li u l có th b s d ng đ nh k .
¸

u ra là rõ ràng đ i v i ng i ki m th
l i khó hi u đ i v i ng i dùng.

2005

B môn CNFM –

i h c Công ngh

nh ng có th

9


H4.1. Ki m th Alpha & Beta 1 khách
¸ Khi các ki m th ph n m m dành cho m t ng i đ t
hàng thì m t lo t ho t đ ng đ c ti n hành đ ch 1
khách hàng th m đ nh m i yêu c u.
¸ Ti n hành ki m th này là ng i s d ng đ u cu i
ch không ph i là ng i đ t hàng.
¸ ki m th ch p thu n có th ti n hành vài tu n ho c vài
tháng m t l n, nh đó mà b c l đ c các l i tích lu
làm suy gi m h th ng theo th i gian.

2005

B môn CNFM –

i h c Công ngh

10


H4.2. Ki m th Alpha & Beta n khách
¸ Khi ph n m m dành cho nhi u ng i đ t hàng thì ki m
th ch p thu n b i m t khách hàng là không th c t .
Và ph i dùng quá trình ki m th anpha và ki m th
bêta cho nhi u ng i ti n hành đ b c l các sai mà
có l ch các ng i s d ng đ u cu i m i có th phát
hi n đ c.

2005

B môn CNFM –

i h c Công ngh

11


H4.3. Ki m th Alpha
¸ ki m th alpha đ c bên phát tri n ti n hành . Ph n
m m s đ cng i dùng dùng trong b i c nh t

nhiên đ ng i phát tri n “nhòm qua vai” ng i s
d ng và báo cáo các sai và các v n đ s d ng (vì th
còn g i là ki m th sau l ng).
¸ ki m th alpha đ c ti n hành trong m t môi tr ng
đ c đi u khi n (theo k ho ch c a ng i phát tri n).

2005

B môn CNFM –

i h c Công ngh

12


H4.4. Ki m th Beta
¸ ki m th bêta đ c nhi u ng i đ t hàng ti n hành ,
không có m t Ng i phát tri n.
¸ ki m th bêta là áp d ng trong môi tr ng th c, không
có s ki m soát c a phía ng i phát tri n.
¸ Khách hàng s báo cáo t t c các v n đ (th c ho c
t ng t ng) mà h g p trong quá trình ki m th cho
ng i phát tri n m t cách đ nh k .
¸ Theo các báo đó Ng i phát tri n c i biên và chu n b
phân ph i b n phát hành b n hoàn thi n cho toàn b
nh ng ng i đ t hàng.
2005

B môn CNFM –

i h c Công ngh

13


h5. Ki m th h th ng
¸ H th ng d a vào máy tính do nhi u bên xây d ng,
ng i phát tri n ph n m m ch là m t
¸ Vi c ki m th h th ng d có nguy c “đ l i cho
nhau”.
¸ Ng i phát tri n ph n m m c n đoán tr c các v n
đ giao di n có th n y ra, và
¸ Phát hi n các thi t k đ ng x lý sai thông qua
ki m th t t c các thông tin đ n t các ph n t khác
c a h th ng.
2005

B môn CNFM –

i h c Công ngh

14


h5. Ki m th h th ng (t)
¸ Ti n hành các ki m th mô ph ng các d li u x u
ho c các sai ti m tàng khác t i giao di n ph n m m.
¸ Báo cáo các k t qu ki m th đ làm ch ng c phòng
ng a đ l i cho nhau.
¸ Nh ng ng i tham gia vào trong vi c ho ch đ nh và

thi t k các ki m th h th ng sao cho k ho ch và
ki m th b o đ m ph n m m đ c ki m th đ y đ

2005

B môn CNFM –

i h c Công ngh

15


h5. Ki m th h th ng (t)
Phóng đ i sai?

D li u qua giao
di n có th sai, gây
sai, phóng đ i sai

Gây sai?

sai?

2005

sai?

B môn CNFM –

i h c Công ngh

16


H6. Ki m th h i ph c
¸ Nhi u h th ng c n ph i ph c h i sau l i, đ ti p t c
x lý trong m t th i gian đã đ c t tr c:
¸ Có tr ng h p, h th ng c n th l i: ngh a là x lý l i
b t bu c không đ c làm ng ng ho t đ ng c a toàn
h th ng.
¸ Tr ng h p khác, l i ph i đ
t ng chu k đã đ c t .

c kh c ph c d n theo

¸ ki m th h i ph c là ki m th b t ph n m m ph i th t
b i đ xem có h i ph c đ c hay không.
2005

B môn CNFM –

i h c Công ngh

17


h6. Ki m th h i ph c (t)
Có 2 cách h i ph c:
¸ Ph c h i t đ ng: b ng kh i đ ng l i (c ch
checkpoint). Sau khi ph c h i d li u, h th ng t kh i

đ ng l i thì đ c đánh giá là đúng đ n.
¸ Ph c h i có s can thi p c a con ng i: ph i đánh giá
th i gian trung bình đ s a ch a và xác đ nh xem li u
nó đã trong gi i h n ch p nh n đ c không?

2005

B môn CNFM –

i h c Công ngh

18


h7. Ki m th an ninh
¸ Ki m tra c ch b o v đ c xây d ng trong h th ng
xem có đ t hi u qu tr c các đ t nh p hay không?
¸ Xét t t c các lo i đ t nh p có th “tr
x n” và “sau l ng”.
¸ Khi th nghi m an ninh, ng
c ak
t nh p.

2005

B môn CNFM –

c m t”, “ngang

i ki m th s đóng vai trò

i h c Công ngh

19


h7. Ki m th an ninh(t)
¸ V nguyên t c: M i đ t nh p là có th n u đ th i gian
và ngu n l c.
¸ Bài toán thi t k h th ng đ t ra là:
̈ làm cho vi c đ t nh p t n phí nhi u h n giá tr thu
đ c do đ t nh p
̈ Công s c b ra xây d ng công c b o v ph i ít
h n giá tr m t đi n u b đ t nh p
Chi phí công c b o v < l i ich do b o v kh i đ t nh p
Chi phí đ đ t nh p > l i ích thu đ c t đ t nh p
2005

B môn CNFM –

i h c Công ngh

20


h8. Ki m th áp l c
¸ Các k thu t h p tr ng và h p đen đ c dùng đ đánh
giá ch c n ng và s thi hành c a ch ng trình bình
th ng.
¸ Ki m th áp l c là v n hành h th ng đòi h i ngu n

l c v i s l ng, t n su t và c ng đ d th ng.
¸ M t lo i khác c a th nghi m áp l c là ki m th nh y
c m: c g ng làm b c l các t h p d li u (l p d li u
vào có hi u l c) hay s ki n mà có th gây ra vi c x
lý không n đ nh ho c không chính xác.
2005

B môn CNFM –

i h c Công ngh

21


h9. Ki m th thi hành
¸ V i các h nhúng & h th i gian th c, ph n m m
cung c p ch c n ng nh ng không phù h p v i các
yêu c u thi hành đ u là không ch p nh n đ c.
¸ ki m th thi hành đ c thi t k đ ki m th vi c thi
hành (run-time) c a ph n m m khi h th ng đ c
tích h p.
¸ ki m th thi hành xu t hi n trong t t c các b c
c a quá trình ki m th , tuy nhiên ch đ n khi t t c
các ph n t c a h th ng đã đ c tích h p thì ki m
th m i có th th c s là ch c ch n.
2005

B môn CNFM –

i h c Công ngh

22


h9. Ki m th thi hành(t)
¸ ki m th thi hành đôi khi g n li n v i ki m th áp l c
vì c hai th ng đòi h i các d ng c ph n c ng và
ph n m m. ó là do c n đo s t ng h p ngu n l c
(trong, ngoài). Nh d ng c ngo i lai đ th giám sát
các kho ng v n hành, các s ki n ng t (log) khi nó
xu t hi n, có th l y m u các tr ng thái máy.
¸ ki m th có th làm b c l các tình th d n đ n s
suy gi m ho c th t b i h th ng ti m n.

2005

B môn CNFM –

i h c Công ngh

23


I. Ngh thu t g r i
¸ Ki m th thành công d n đ n vi c g l i, k t qu c a
ki m th th ng m i ch ra cho k s ph n m m
nh ng tri u ch ng c a v n đ . Có th ch a rõ nguyên
nhân: Bi u l bên ngoài c a sai & nguyên nhân bên
trong c a sai có th không có quan h rõ ràng.
¸ G l i không ph i là ki m th . Mà là tìm nguyên nhân

gây l i đ lo i tr l i - khác v i ki m th

2005

B môn CNFM –

i h c Công ngh

24


I1. Ti n trình g r i
¸ Quá trình g r i luôn d n t i hai kh n ng:
̈

Tìm ra nguyên nhân, ch nh s a và kh đ

̈

Không tìm đ

c nguyên nhân.

Tr ng h p này, ng i g l i có th
nguyên nhân nào đó và c n thi t k
giúp vi c th m đ nh nghi ng và nh
l i d n đ n ti p t c ki m th nh m
Ki m th

2005

L i

c l i.

nghi ng m t s
m t ca ki m th đ
v y công vi c tìm sai
t vòng l p.

r i

Tìm ra
nguyên nhân

Không Tìm ra
nguyên nhân

Ki m th

G

B môn CNFM –

i h c Công ngh

Kh

l i

25