GIÁO TRÌNH TIN học cơ sở dữ LIỆU

I H C TÔN
C TH NG
PHÒNG TRUNG C P CHUYÊN NGHI P & D Y NGH
_oOo_

CÔ SÔÛ DÖÕ LIEÄU

ThS.Lê V n H nh
1


M c tiêu môn h c
̈

̈
̈

Th i l ng: 45 ti t lý thuy t + 45 ti t
th c hành
Các h qu n tr c s d li u
Các mô hình d li u
̈
̈

̈
̈
̈

Mô hình th c th - k t h p
Mô hình quan h

i s quan h
Ngôn ng truy v n có c u trúc
Chu n hóa l c đ CSDL
2


N i dung môn h c
1.
2.

3.
4.

M c đích
Thi t k mô hình x lý bên ngoài – giao
di n
Thi t k mô hình x lý bên trong
Các s u li u cho mô x lý m c logic

3


Ch

ng 1

D N NH P
4

N i dung
̈
̈
̈
̈
̈
̈

1.
2.
3.
4.
5.
6.

C S D Li u Là Gì?
H Qu n Tr CSDL
Các Mô Hình D Li u
Qu n Lý D Li u Phân Tán
Mô Hình Th c Th K t H p
Bài t p
5


$1.1. C S D Li u Là Gì?
̈

Nhu c u: tin h c hóa công tác qu n lý
̈

̈

D li u: là nh ng thông tin ta mu n l u
tr và s d ng l i
Qu n lý d li u trong th c t :
̈

̈

Vi c tin h c hóa trong các đ n v th ng th c
hi n đ c l p v i nhau v th i gian, công c và
n i dung
Do yêu c u qu n lý, m i b ph n đ u t ch c
l u tr h s riêng cho mình d a trên h s
g c ban đ u có b sung thêm 1 s thông tin
c n thi t riêng
6


$1.1. C S D Li u Là Gì?
̈

T n t i nhi u b t c p trong qu n lý
̈

Ph ng pháp c qu n lý theo h
vi c d n đ n
̈

̈

̈
̈
̈

ng công

D li u ch a giá tr tr ng (NULL) nên d d n
đ n s nh p nh ng v m t ng ngh a
Khó m r ng ho c k t n i các h th ng
Trùng l p thông tin
Nhu c u truy xu t đ ng th i
V n đ phân quy n
7


$1.1. C S

D

Li u L Gỡ?

B t c p trong qu n lý


D li u ch a giỏ tr
tr ng (NULL) nờn d
d n n s nh p
nh ng v m t ng
ngh a

Teõn
thụù
Trang
Hung
Trang
Quoc
Hau
Chau

Phaự
i
Nửừ
Nửừ
Nửừ
Na
m
Na
m
Nửừ

Soỏ
con
2
0
3
0

8

$1.1. C S

D

Li u Là Gì?

B t c p trong qu n lý
̈

Khó m r ng ho c k t n i các h th ng
̈

Tên thợ

Thơng tin đã l u tr khơng th chia s
gi a các h th ng. Vì v y khơng có qu n lý
giao d ch và x lý đ ng th i gi a nhi u
ng i dùng

Phái

Năm sinh

...

...

...

...

...

...

Quê quán

...

Các thông tin khác

...
...

...

Tên thợ Trình độ chuyên môn Bậc lương Thâm niên Các thông tin khác

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

9


$1.1. C S

D

Li u Là Gì?

B t c p trong qu n lý
̈

Trùng l p thông tin nên gây ra :
̈

¦ Lãng phí:
̈
̈
̈

Z Cùng 1 thông tin ph i nh p nhi u l n.
Z V n đ b o trì khi có thay đ i.

Z L u tr .

Thi u nh t quán c a d li u: t i 1 th i
đi m, thông tin v m t ng i có th không
Tên nh
NV t quán
Phòng
Tháng
L ng
̈

Thúy

QTKD

1/2007

32000

An

QYKD

1/2007

35000

Thuý

QTKD

13/2007

3200

10


$1.1. C S

D

Li u Là Gì?

nh ngh a CSDL
̈

Là m t t p h p d li u đ c t ch c và
l u tr theo m t c u trúc ch t ch
nh m ph c v cho nhi u đ i t ng v i
các m c đích khác nhau

Nhanvien.doc

…

Nhanvien.xls

…

Nhanvien.dat

…

CSDL

11


$1.1. C S

D

Li u Là Gì?

Các đ i t
̈

̈
̈

ng s d ng CSDL

Ng i s d ng không chuyên v l nh
v c tin h c và CSDL
Chuyên viên tin h c bi t khai thác CSDL
Ng i qu n tr CSDL

12

$1.1. C S

D

Li u Là Gì?

Ba c p đ th hi n d li u

Ng

i dùng

Chuyên viên

Qu n tr viên
13


$1.1. C S

D

Li u Là Gì?

Nh th nào là 1 CSDL kém?
̈
̈
̈
̈

D th a (redundancy)
Mâu thu n ti m n (potential inconsistancy)
B t th ng khi chèn (insertion anomaly)
B t th ng khi xóa (deletetion anomaly)

Hàng

VT

SL

n giá

Ngày nh p

NCC

Khu v c
TpHCM

Nokia N82

b

50 xxx

20/12/2007

Công ty FPT

Nokia N73

b

10 yyy

20/12/2007

Thành Cong Mobile Tp HCM

Nokia N82

b

20 xx

03/05/2008 Cong ty FPT

Tp.HCM

14


N i dung
̈
̈
̈
̈
̈

̈

1.
2.
3.
4.
5.
6.

C S D Li u Là Gì?
H Qu n Tr CSDL
Các Mô Hình D Li u
Qu n Lý D Li u Phân Tán
Mô Hình Th c Th K t H p
Bài t p
15


$1.2. H Qu n Tr CSDL
̈
̈

̈

̈

̈

Kh n ng qu n lý nh ng d li u c đ nh
Kh n ng truy xu t có hi u qu m t s l ng l n d

li u
H tr ít nh t m t mô hình d li u (data model):
giúp ng i s d ng có th xem đ c d li u nhanh
chóng, d dàng.
H tr ngôn ng v n tin (query language): cho phép
ng i s d ng đ nh ngh a các c u trúc d li u, truy
xu t d li u và thao tác d li u.
Qu n lý các giao d ch (transaction): cho phép nhi u
ng i s d ng truy xu t đ ng th i và chính xác đ n
m t CSDL.

16


$1.2. H Qu n Tr CSDL
̈

̈

̈

i u khi n các quá trình truy xu t: là kh n ng
gi i h n các quá trình truy xu t d li u c a
nh ng ng i không đ c phép và kh n ng ki m
tra đ tin c y c a d li u.
Có đ c tính t thích ng: là kh n ng t ph c h i
l i d li u c a h th ng khi g p s c mà không
làm m t d li u.
Các h qu n tr CSDL ph bi n:
̈

̈
̈

Access
SQL Server
Oracle
17


N i dung
̈
̈
̈
̈
̈
̈

1.
2.
3.
4.
5.
6.

C S D Li u Là Gì?
H Qu n Tr CSDL
Các Mô Hình D Li u
Qu n Lý D Li u Phân Tán
Mô Hình Th c Th K t H p
Bài t p

18


$1.3. Các mô hình d li u
̈

Mô hình d li u là m t h hình th c toán h c
g m 2 ph n:
̈
̈

̈

̈

Kh n ng qu n lý nh ng d li u c đ nh
M t t p h p các phép toán thao tác trên d li u đó

Nói cách khác, mô hình d li u là m t t p h p
ký hi u và quy t c cho phép mô t d li u, m i
liên h trên d li u, ng ngh a và các ràng
bu c trên d li u
M i lo i mô hình đ c tr ng cho m t ph ng
pháp ti p c n d li u c a ng i phân tích-thi t
k
19


$1.3. Các mô hình d li u
̈

̈

̈

Mô hình logic trên c s
logical models)
̈ Mô hình Th c th
–K
̈ Mô hình h
ng đ i t
Mô hình logic trên c s
logical models)
̈ Mô hình quan h
̈ Mô hình m ng
̈ Mô hình phân c p
Mô hình v t lý (Physical

đ it

ng (Object-based

t h p (Entity-Relation)
ng (Object-Oriented Model)
m u tin (Record-based

Models)
20

$1.3. Các mô hình d

li u

Mô hình th c th - k t h p
̈

M c đích:
̈

̈

̈

Mô t l c đ khái ni m c a 1 t ch c mà
không c n chú ý đ n tính hi u qu ho c
thi t k v t lý nh nh ng mô hình khác.
Th ng đ c chuy n thành l c đ khái
ni m trong mô hình khác.

Các thành ph n:
̈
̈

Lo i th c th
M ik th p
21


$1.3. Các mô hình d

li u

Mô hình th c th - k t h p
Mã SV

Mã L p
Tên L p

L p
(1,1)

(1,n)

G m

(1,1)

Sinh Viên
(1,n)

H Tên SV
Phái
Ngày
Sinh

Thu c

H c
Mã MH

(1,n)
Mã Khoa
Tên Khoa

Khoa

(1,n)

Môn H c

Tên MH
S Ti t

22


$1.3. Các mô hình d

li u

Mô hình h
̈
̈

ng

M c đích: ti p c n h ng đ i t ng (trong
các ph ng pháp l p trình h ng đ i t ng).
c tr ng:

̈
̈
̈

̈

ng đ i t

Tính đóng gói (encapsulation)
Tính đa hình (polymorphism)
Tính tái s d ng (reusability).

Các khái ni m:
̈
̈
̈

L p (class)
S k th a (inheritance)
K th a b i (t c là k th a t nhi u l p c s multi-inheritance)
23


$1.3. Các mô hình d

li u

Mô hình quan h
̈

̈

M c đích: mô t đ
lý.
u đi m:
̈
̈

̈

c d li u d ng v t

n gi n, hi u qu .
H tr các ngôn ng khai báo, các phép
toán trên d li u.

Các thành ph n:
̈
̈

Thu c tính - Quan h
L c đ quan h - B - Khóa
24


$1.3. Các mô hình d

li u

Mô hình quan h

L p

Sinh Viên

Mã L p

Mã SV

Tên L p

H Tên SV

Mã Khoa

Phái
Ngày sinh
Mã L p

Khoa

K t Qu

Mã Khoa

Mã SV

Môn H c

Tên Khoa

Mã MH

Mã MH

i m

Tên MH
25