Bài giảng ngôn ngữ lập trình c chương 5 mảng một chiều

CHƯƠNG 5: MẢNG MỘT CHIỀU
•

Nội dung
Khái niệm
Mảng một chiều
Khai báo mảng
Khởi tạo mảng
Nhập xuất mảng
Sử dụng mảng làm tham số truyền cho hàm
Thuật toán sắp xếp
Thuật toán tim kiếm


•
•
•
•
•
•
•

Khái niệm
Mảng là một tập hợp các biến (phần tử) có cùng một kiểu và chung một
tên.
Mảng một chiều
Mảng một chiều có thể hiểu là một dãy các phần tử được sắp xếp liên tiếp
nhau trong bộ nhớ.
Khai báo mảng
<tên kiểu> <tên mảng> [<kích thuớc>];
Mỗi phần tử của mảng có thể chứa giá trị thuộc kiểu của nó đã khai báo và

nó được truy nhập theo chỉ số. Chỉ số là một số nguyên được đánh số từ 0
trở đi.
Ví dụ 1:
int a[10]; /*khai báo một mảng nguyên gồm 10 phần tử, mỗi phần tử có
kiểu int.*/
Các phần tử của mảng a được phân bố trong bộ nhớ như sau:
a[0] a[1]
a[2]
…
a[9]


•
•
•
•

•
•
•
•

Khởi tạo mảng
Để khởi tạo mảng ta liệt kê danh sách giá trị của chúng trong cặp dấu {}
Ví dụ 2: int a[5] = {-6, 2, 7, -10, 9};
Kích thước mảng cần không nhỏ hơn số giá trị trong danh sách.
Tuy nhiên khi khởi tạo mảng cũng có thể không cần chỉ ra kích thước của
nó, khi đó máy sẽ dành cho mảng một khoảng nhớ đủ để thu nhận danh
sách giá trị khởi tạo
Ví dụ 3: float a[] = {4.2, 5,8, 3.9, 10};

Khi đó số phần tử của mảng có thể được tính bởi công thức sau:
n = sizeof(a)/sizeof(float);
Toán tử sizeof cho biết kích cỡ (tính theo byte) của một kiểu dữ liệu hay
một đối tượng dữ liệu.


•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•

Nhập xuất mảng
Ví dụ 4:
#define SIZE 20
void main()
{
int a[SIZE]; // khai báo một mảng nguyên gồm SIZE phần tử

int n; // lưu số phần tử mảng
int i;
do {
printf(“Nhap so phan tu:”);
scanf(“%d”, &n);
} while(n < 1 || n > SIZE);
for(i = 0; i < n; i++) { // nhập dữ liệu cho mảng từ bàn phím
printf(“pt thu %d:”, i);
scanf(“%d”, &a[i]);
}
for(i = 0; i < n; i++) // xuất dữ liệu của mảng ra màn hình
printf(“%d\t”, a[i]);
printf(“\n”);
}


Sử dụng mảng làm tham số truyền cho hàm
 Theo C tên mảng là một hằng địa chỉ và nó chính là địa chỉ phần tử đầu
tiên của mảng.
• Ví dụ 5:
• int a[20]
• Với khai báo trên a tương đương với &a[0]
 Khi dùng mảng làm tham số truyền cho hàm thì thực chất là địa chỉ phần tử
đầu tiên của mảng được truyền cho hàm. Do đó đối số của hàm phải viết
dưới dạng một con trỏ


•
•
•

•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•

Ví dụ 6:
#define SIZE 20
// khai báo nguyên mẫu hàm
void Nhap(int *a, int *n);
void Xuât(int *a, int n);
// định nghĩa hàm
void Nhap(int *a, int *n)
{
do
{
printf(“Nhập so phan tu:”);
scanf(“%d”, &(*n));
} while(*n < 1 || *n > SIZE);
for(i = 0; i < *n; i++)

{
printf(“pt thu %d:”, i);
scanf(“%d”, &a[i]);
}
}


•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•

void Xuat(int *a, int n)
{
for(i = 0; i < n; i++)
printf(“%d\t”, a[i]);
printf(“\n”);
}
void main()

{
int a[SIZE];
int n;
Nhap(a, &n);
Xuat(a, n);
}
Chú ý: Đối số thứ nhất của hai hàm trên có thể khai báo như một mảng
hình thức như sau:
void Nhap(int a[], int *n);
void Xuât(int a[], int n);


•

•
•
•
•
•
•

Thuật toán sắp xếp mảng
Ý tưởng của thuật toán là bắt đầu từ phần tử đầu tiên so sánh với các phần
tử còn lại nếu thỏa điều kiện so sánh thì hoán vị hai phần tử đó với nhau,
tiếp tục đến phần tử kế tiếp so sánh với các phần tử còn lại cho đến khi gặp
phần tử cuối cùng, vì sau phần tử cuối cùng không còn phần tử nào để so
sánh. Việc sắp xếp hoàn tất.
Ví dụ 7: Sắp xếp tăng
Mảng ban đầu:
25

15
10
60
45
Lần 0
10
25
15
60
45
Lần 1
10
15
25
60
45
Lần 2
10
15
25
60
45
Lần 3
10
15
25
45
60

•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•

void SapXepTang(int a[], int n)
{
int i, j;
for(i = 0; i < n - 1; i++)
for(j = i + 1; j if(a[i] > a[j]) { //so sánh a[i] và a[j]
//hoán vị a[i] và a[j] {
int tam = a[i];
a[i] = a[j];
a[j] = tam; }
}
}
}


•

•
•

•
•
•
•
•
•
•

Thuật toán tìm kiếm
Giả sử cần tìm một phần tử có giá trị là x trong một mảng nguyên (x gọi là
khóa tìm kiếm).
Tìm kiếm tuyến tính
Thuật toán tiến hành so sánh x với các phần tử thứ 0, phần tử thứ 1, … của
mảng cho đến khi gặp được phần tử có khóa cần tìm hoặc đã tìm hết mảng
mà không thấy x.
int LinearSearch(int a[], int n, int x)
{
int i;
for(i = 0; i < n; i++)
if(a[i] == x) return i; // tìm thấy tại ví trí i
return -1; //không tìm thấy
}


•

•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•

Tìm kiếm nhị phân
Thuật toán này chỉ áp dụng cho mảng đã có thứ tự tăng. Ý tưởng của thuật
toán là tại mỗi bước ta tiến hành so sánh với phần tử nằm ở vị trí giữa của
dãy tìm kiếm hiện hành, dựa vào kết quả so sánh này để quyết định giới
hạn dãy tìm kiếm ở bước kế tiếp là nửa trên hay nửa dưới của dãy tìm kiếm
hiện hành.
int BinarySearch(int a[], int n, int x)
{
int dau = 0, cuoi = n-1;
while(dau <= cuoi)
{
giua = (dau+cuoi)/2;
if(a[giua] == x) return(giua);
if(x < a[giua]) cuoi = giua – 1;
else cuoi = giua + 1;
}
reutrn -1;
}