Giáo trình cơ khí đại cương phần 4

B n quy n c a ThS. V

ình To i

13.08.2009

Ch

ng VI: S n xu t úc

Là ph ng pháp: N u ch y kim lo i (h p kim) å Rót vào lòng
khuôn (có hình dáng và kích th c c a v t đúc) å đông đ c å V t
đúc (hình dáng gi ng nh lòng khuôn đúc)
Chi ti t đúc
(S d ng ngay)

NG: Các công ngh

úc

I. Th c ch t:

Kim lo i l ng
Lòng khuôn

V t đúc
Phôi đúc
(qua gia công C khí å t ng đ
chính xác, đ bóng)

KHÍ

IC

Khuôn đúc

C

Sau khi đông
đ c

V t
đúc

M t s s n ph m đúc
© ThS. KSHQT. V

II.

ình To i - B môn Hàn & CNKL -

HBK HN, , Tel: 04.3868 4542, Fax: 04.3868 4543

c đi m:
u đi m
úc đ

å Kh i l

Nh

c t các lo i v t li u khác nhau:
Gang, Thép, Kim lo i màu
Các lo i h p kim, v.v..
ng V t đúc: gam å hàng tr m t n

å Có th ch t o đ c V t đúc có hình d ng,
kích th c ph c t p:
Thân máy công c , V đ ng c

c đi m

* T n KL cho h th ng rót

* Có nhi u khuy t t t (thi u h t, r khí, thiên
tích, …)

IC

mà các ph ng pháp khác khó kh n ho c
không th c hi n đ c.
å úc đ c nhi u l p Kim lo i khác nhau
trong 1 v t đúc.

* Khó kh n trong vi c ki m tra khuy t t t
bên trong v t đúc.

KHÍ

NG: Các công ngh

úc

å

1 / 29

å Kh n ng C khí hoá, T đ ng hoá cao

*

C

chính xác không cao.

å Giá thành r , s n xu t linh ho t, n ng su t
cao

© ThS. KSHQT. V

ình To i - B môn Hàn & CNKL -

HBK HN, , Tel: 04.3868 4542, Fax: 04.3868 4543

2 / 29

1


B n quy n c a ThS. V

ình To i

13.08.2009

III. Quá trình s n xu t úc:

úc

Ch t o b m u

NG: Các công ngh

Ch t o h n h p
làm khuôn

Ch t o h n h p
làm thao
N u kim lo i
(H p kim)

Làm khuôn

Làm thao (lõi)

RÓT
S y khuôn

S y thao (lõi)

KHÍ

IC

L p Khuôn và
Thao

C

D khuôn å
V t đúc

© ThS. KSHQT. V

ình To i - B môn Hàn & CNKL -

Ki m tra

Làm s ch

Tháo Thao (lõi)

3 / 29

HBK HN, , Tel: 04.3868 4542, Fax: 04.3868 4543

IV. Phân lo i:
Phân lo i theo V t li u làm Khuôn: - Khuôn cát
- Khuôn kim lo i

úc

- Các lo i khuôn khác: g m, ...

NG: Các công ngh

u h i,

C c rót

u ngót

Hòm khuôn trên
N a khuôn trên

ng rót
Cát
nh v

(Lõi)

N a khuôn d

i

Cát
Lòng khuôn

C

KHÍ

IC

Thao

ng
d n

L cx

Các b ph n c b n c a khuôn đúc (Khuôn cát)
© ThS. KSHQT. V

ình To i - B môn Hàn & CNKL -

HBK HN, , Tel: 04.3868 4542, Fax: 04.3868 4543

4 / 29

2


B n quy n c a ThS. V

ình To i

13.08.2009

C u t o khuôn đúc b ng cát:

C

KHÍ

IC

NG: Các công ngh

úc

1- Lòng khuôn
2- Ph u rót (c c rót)
3- ng rót
4- Rãnh l c x
5- Rãnh d n
6u h i, đ u ngót
7- Hòm khuôn trên
8- Ch t đ nh v
9- Hòm khuôn d i
10, 11- H n h p làm khuôn
12- L p cát áo
13- Lõi (thao)
14- g i lõi
15- Gân hòm khuôn
16- X ng t ng b n
17- L thoát khí

© ThS. KSHQT. V

ình To i - B môn Hàn & CNKL -

HBK HN, , Tel: 04.3868 4542, Fax: 04.3868 4543

5 / 29

NG: Các công ngh

úc

Ch t o m u:

b) B n v đúc

a) Chi ti t c n ch t o

uh i

c) B n v m u

H th ng rót

N a khuôn trên

C

KHÍ

IC

Ch t đ nh v

N a khuôn d

Lõi

i
L p ráp khuôn đúc

© ThS. KSHQT. V

ình To i - B môn Hàn & CNKL -

HBK HN, , Tel: 04.3868 4542, Fax: 04.3868 4543

6 / 29

3


B n quy n c a ThS. V

ình To i

13.08.2009

V. Các công ngh đúc:
5.1. Công ngh đúc trong khuôn cát:
Là quá trình đi n đ y Kim lo i l ng vào lòng khuôn làm b ng cát.
5.1.1. B m u và h p lõi:
úc

G m: m u, t m m u, m u c a h th ng rót, đ u h i, đ u ngót.
ng có hình dáng gi ng m t

H T m m u: Dùng đ k p m u khi làm khuôn.
H M u c a h th ng rót, đ u h i, đ u ngót đ t o ra nh ng b ph n này trong
khuôn.
H H p lõi dùng đ ch t o lõi (Lõi có nhi m v t o ra hình d ng bên trong)
a) V t li u làm m u và h p lõi:
V t li u làm b m u và h p lõi ph i đ t các yêu c u sau:

KHÍ

IC

NG: Các công ngh

H M u: Dùng đ t o ra lòng khuôn, m u th
ngoài c a v t đúc.

C

Ü

Ü Không b co, tr
H V t li u th
© ThS. KSHQT. V

ÜCh u đ c tác d ng c , hóa,
không b g và n mòn;

m b o đ bóng, đ chính xác;

Ü B n, c ng, s d ng đ

c lâu;

Ü R ti n và d gia công ch t o.

ng, n t, …;

ng dùng: G , KL, th ch cao, xi m ng, ch t d o,…

ình To i - B môn Hàn & CNKL -

HBK HN, , Tel: 04.3868 4542, Fax: 04.3868 4543

7 / 29

b) Công ngh ch t o m u và h p lõi:

H B n v v t đúc: C n th hi n tính công ngh c a đúc (th hi n: M t phân
khuôn, đ d c đúc, bán kính góc l n, l ng d , đ co ngót, l ng d gia
công C khí)
H B n v m u, h p lõi: C n th hi n đ
m u, h p lõi.

c công ngh , nguyên v t li u ch t o

H N u m u và h p lõi đ c ch t o t g , đ tránh cong vênh khi g co, tránh

n t n và t ng đ b n c n chú ý nh ng đi m sau đây:
Ü Theo ti t di n ngang, các vòng th g ko đ

c trùng h

ng;

Ü Theo chi u d c th g , các th c n tránh phân b song song;

IC

NG: Các công ngh

úc

B n v chi ti t ö B n v v t đúc ö B n v m u và h p lõi ö Ch t o m u và
h p lõi.

KHÍ

Ü

C

ÜKhi ch t o nh ng b m t l n c n phân ra nhi u m nh;

Ü Dùng gi y nhám đ mài và đánh bóng, s n màu:
Quy

© ThS. KSHQT. V

t ng s c b n m i ghép, b m t ghép làm d

c s n màu cho m u: Màu xanh:
ình To i - B môn Hàn & CNKL -

úc thép;

:

i d ng m t b c;

úc gang; Vàng:

úc KL màu.

HBK HN, , Tel: 04.3868 4542, Fax: 04.3868 4543

8 / 29

4


B n quy n c a ThS. V

ình To i

13.08.2009

5.1.2. Công ngh làm khuôn và lõi:

a) V t li u làm khuôn và lõi:
H Tính d o:

C

KHÍ

IC

NG: Các công ngh

úc

H

Yêu c u:

d làm khuôn và lõi, cho lòng khuôn và lõi rõ nét;

b n:

ko b v khi v n chuy n, l p ráp và khi rót KL l ng;

H Tính lún: Là kh n ng gi m th tích c a h n h p làm khuôn khi ch u tác
d ng c a ngo i l c.
v t đúc d co ngót;
H Tính thông khí:

khí d thoát ra ö Tránh r khí v t đúc;

H Tính b n nhi t:

khuôn, lõi ko b cháy khi rót KL l ng;

H

m: Là l

ng n

c ch a trong h n h p (=8%).

Các v t li u làm khuôn và lõi:
H n h p g m: Cát, đ t sét, ch t k t dính và ch t ph gia.
H Cát (Thành ph n chính là SiO2): Là TP ch y u c a h n h p làm khuôn, lõi;
t sét: Làm t ng đ d o, đ b n c a h n h p.

H

H Ch t k t dính: D u th c v t, đ
th y tinh.

ng, m t, nh a thông, xi m ng, … và n

c

H Ch t ph : T ng tính lún, thông khí, đ bóng, kh n ng ch u nhi t.
Ch t ph g m: Mùn c a, r m r ,… và ch t s n khuôn.
© ThS. KSHQT. V

ình To i - B môn Hàn & CNKL -

9 / 29

HBK HN, , Tel: 04.3868 4542, Fax: 04.3868 4543

b) Công ngh làm khuôn và lõi b ng tay:
H

chính xác c a khuôn, lõi ko cao; N ng su t th p;

H Yêu c u trình đ công nhân cao, đi u ki n lao đ ng n ng nh c;
Các ph

c các khuôn, lõi ph c t p, kích th

c/kh i l

ng tùy ý.

ng pháp làm khuôn, lõi b ng tay:

H Làm khuôn, lõi b ng 2 hòm khuôn (h p 2 n a);
H Làm khuôn, lõi b ng d

ng g t;

H Làm khuôn, lõi b ng m u (h p lõi) có mi ng r i, …
c) Công ngh làm khuôn và lõi b ng máy:

C

KHÍ

IC

NG: Các công ngh

úc

H Có th làm đ

H Kh c ph c đ c các nh c đi m c a làm khuôn b ng tay: Nh n đ
ch t l ng t t, n ng su t cao.
H Tuy nhiên thao tác b ng máy ch r khi h s s
Dùng cho SX hàng lo t ho c hàng kh i.

c

d ng máy > 40% ö

H Các lo i máy làm khuôn, lõi:
Ü Làm khuôn, lõi trên máy ép
Ü Làm khuôn, lõi trên máy d n
Ü Làm khuôn, lõi trên máy v a d n v a ép

© ThS. KSHQT. V

ình To i - B môn Hàn & CNKL -

HBK HN, , Tel: 04.3868 4542, Fax: 04.3868 4543

10 / 29

5


B n quy n c a ThS. V

ình To i

13.08.2009

Các công đo n làm khuôn cát b ng tay:
a) T o n a khuôn d

i

b) Ph l p cát áo

úc

c) Nh i l p cát đ m
d) T o l thoát khí

g)

t m u ph u rót, m u c a
đ u h i, đ u ngót và ph cát
áo, cát đ m

h) Tháo các m u, đ t lõi và l p
ráp khuôn
i) V t đúc

C

KHÍ

IC

NG: Các công ngh

e) T o n a khuôn trên

Làm lõi

© ThS. KSHQT. V

ình To i - B môn Hàn & CNKL -

HBK HN, , Tel: 04.3868 4542, Fax: 04.3868 4543

11 / 29

IC

NG: Các công ngh

úc

Các công đo n làm khuôn cát b ng máy:

Máy ép làm khuôn

C

KHÍ

Máy ép làm khuôn

© ThS. KSHQT. V

ình To i - B môn Hàn & CNKL -

HBK HN, , Tel: 04.3868 4542, Fax: 04.3868 4543

12 / 29

6


B n quy n c a ThS. V

ình To i

13.08.2009

IC

NG: Các công ngh

úc

Các công đo n làm khuôn cát b ng máy:

KHÍ

Máy d n

C

Máy v a d n v a ép

© ThS. KSHQT. V

ình To i - B môn Hàn & CNKL -

13 / 29

HBK HN, , Tel: 04.3868 4542, Fax: 04.3868 4543

5.2. Các công ngh đúc đ c bi t:

H úc trong khuôn cát không th a mãn đ c nhu c u v s l ng và kh i
l ng đòi h i ngày càng t ng ö Xu t hi n các d ng đúc m i.
úc trong khuôn KL:

Là đi n đ y kim lo i l ng vào khuôn b ng kim lo i

NG: Các công ngh

- T c đ k t tinh l n (vì ngu i nhanh) ö C tính c a v t đúc t t.

IC

Nh

KHÍ

C b n gi ng nh khuôn cát nh ng có nh ng đ c đi m riêng:

- Không đúc đ
- D b n t.

C

úc

5.2.1.

- Không có tính lún và thoát khí ö Khó kh n cho CN đúc.

nh n b m t, đ chính xác c a lòng khuôn cao ö Ch t l
t t.
- Tu i th c a khuôn KL cao.
-

ng v t đúc

- Ti t ki m t/g làm khuôn nên nâng cao NS và gi m giá thành.
c đi m:
c v t đúc l n, quá ph c t p ho c thành m ng.

H Ph ng pháp này ch thích h p trong SX hàng lo t v i v t đúc đ n gi n, nh
ho c trung bình.
© ThS. KSHQT. V

ình To i - B môn Hàn & CNKL -

HBK HN, , Tel: 04.3868 4542, Fax: 04.3868 4543

14 / 29

7


B n quy n c a ThS. V

ình To i

5.2.2.

13.08.2009

úc áp l c:

úc

Là đi n đ y kim lo i l ng vào lòng khuôn d

NG: Các công ngh

Chi ti t đúc
Khuôn

Áp l c khí

Bu ng khí
kín

KHÍ

IC

i m t áp l c nh t đ nh.

Kim lo i l ng
Chi ti t đúc

ng quay tròn

C

Bình ch a

© ThS. KSHQT. V

ình To i - B môn Hàn & CNKL -

5.2.2.

úc

15 / 29

úc áp l c:

N a khuôn
di đ ng

N a khuôn c đ nh
C c rót

Ch u
gi
V t
đúc

Pistong
Xylanh, ng d n

2. Ép KL l ng vào khuôn

1. Rót KL l ng vào xylanh

C

KHÍ

IC

NG: Các công ngh

HBK HN, , Tel: 04.3868 4542, Fax: 04.3868 4543

3. L y v t đúc ra
© ThS. KSHQT. V

ình To i - B môn Hàn & CNKL -

HBK HN, , Tel: 04.3868 4542, Fax: 04.3868 4543

16 / 29

8


B n quy n c a ThS. V

ình To i

5.2.2.

13.08.2009

úc áp l c:
u đi m:
- úc đ
nh .

úc

c các lo i l có k/t

bóng và đ chính xác cao.

-

- C tính v t đúc cao nh m t đ v t đúc l n.
- N ng su t cao nh đi n đ y nhanh và kh n ng C khí hóa cao.
Dùng đ đúc các HK màu, piston ô tô, xe máy, cánh t n nhi t.
Nh

c đi m:

- Không dùng đ c lõi cát vì dòng ch y có áp l c l n ö Hình d ng l ho c
m t trong ph i đ n gi n.

IC

NG: Các công ngh

c v t ph c t p, thành m ng (1÷5 mm), đúc đ

to cao.

C

KHÍ

- Khuôn chóng b mài mòn do dòng ch y áp l c c a HK

© ThS. KSHQT. V

5.2.3.

ình To i - B môn Hàn & CNKL -

HBK HN, , Tel: 04.3868 4542, Fax: 04.3868 4543

17 / 29

úc ly tâm:

Là quá trình đi n đ y HK l ng vào khuôn quay. L c ly tâm sinh ra khi quay làm
KL l ng phân b lên thành khuôn và đông đ c t o thành v t đúc.

C

KHÍ

IC

NG: Các công ngh

úc

c đi m:
H T ch c KL m n ch t ko t n t i các khuy t t t r khí, r co ngót.

H T o ra v t đúc có l r ng mà ko c n lõi.
H Ko dùng h th ng rót ph c t p nên ít hao phí KL.
H T o ra v t đúc g m vài l p KL riêng bi t trong cùng 1 v t đúc.
Dùng đ đúc các lo i xi lanh, xéc m ng ô tô.
úc ly tâm đ ng (a):
H Tr c quay th ng đ ng.
H úc đ c các v t có chi u
cao nh , đ ng kính l n.
úc ly tâm n m ngang (b):
H Tr c quay n m ngang.
H úc đ c các v t có đ ng
kính nh , chi u dày m ng.
© ThS. KSHQT. V

ình To i - B môn Hàn & CNKL -

a)

ng

b) Ngang

HBK HN, , Tel: 04.3868 4542, Fax: 04.3868 4543

18 / 29

9


B n quy n c a ThS. V

ình To i

5.2.4.

13.08.2009

úc trong khuôn m u ch y:

1

úc

c đi m:
Ü V t đúc có đ chính xác cao nh
lòng khuôn kg ph i l p ráp theo
m t phân khuôn, kg c n ch t o lõi
riêng.
Ü

4

3

2

6

5

nh n đ m b o do b m t lòng
khuôn nh n.

Ü Quy trình đúc dài (vì ph i ch t o ra
m u ch y) nên n ng su t th p.
Khuôn đúc m u ch y:

C

KHÍ

IC

H Khi s y khuôn sáp s ch y ra cho ta
lòng khuôn ö Kg c n m t phân khuôn.

NG: Các công ngh

H Là 1 d ng đúc đ c bi t trong khuôn 1
l n. Gi ng nh đúc trong khuôn cát
nh ng ch khác ch m u là v t li u d
ch y ho c d cháy (sáp, ong, parafin, …)

ö úc KL quý c n ti t ki m, nh ng
chi ti t đòi h i đ chính xác cao.

© ThS. KSHQT. V

5.2.5.

ình To i - B môn Hàn & CNKL -

1) H th ng rót; 2) V khuôn;
3) Lòng khuôn; 4) Hòm khuôn;
5) Cát đ m; 6) HK đúc.

HBK HN, , Tel: 04.3868 4542, Fax: 04.3868 4543

19 / 29

úc trong khuôn v m ng:

H Là QT đúc trong khuôn cát đ c bi t (g m cát và ch t k t dính) mà thành
khuôn m ng ch 6÷8 mm.

c nh ng v t có đ chính xác cao.

- úc đ

c các kim lo i đen: gang, thép C, thép HK.

5.2.6.

úc liên t c:

H Là QT rót KL l ng liên t c vào khuôn KL. V t đúc đông đ c liên t c và SP
đ c l y ra liên t c.
c đi m:
- Cho n ng su t cao.
- Dùng đ đúc thanh, ng, d i ho c t m kim lo i.

C

KHÍ

- úc đ

- Quá trình đúc dài, giá thành cao.

IC

NG: Các công ngh

úc

c đi m:

© ThS. KSHQT. V

ình To i - B môn Hàn & CNKL -

HBK HN, , Tel: 04.3868 4542, Fax: 04.3868 4543

20 / 29

10


B n quy n c a ThS. V

ình To i

úc liên t c:

N u ch y h p kim đúc

C

KHÍ

IC

NG: Các công ngh

úc

5.2.6.

13.08.2009

a- úc ng
© ThS. KSHQT. V

ình To i - B môn Hàn & CNKL -

b- úc t m

HBK HN, , Tel: 04.3868 4542, Fax: 04.3868 4543

21 / 29

C

KHÍ

IC

NG: Các công ngh

úc

S đ quá trình đúc liên t c trong nhà máy Gang, Thép

© ThS. KSHQT. V

ình To i - B môn Hàn & CNKL -

HBK HN, , Tel: 04.3868 4542, Fax: 04.3868 4543

22 / 29

11


B n quy n c a ThS. V

ình To i

VI.

13.08.2009

úc các h p kim:

6.1. Tính đúc c a HK:
6.1.1. Tính ch y loãng:
ö Tính ch y loãng càng cao thì KL l ng đi n đ y khuôn càng t t, v t đúc nh n
đ c càng rõ nét và chính xác.
ö Nh ng tính ch y loãng t ng thì d b hòa tan khí, to rót cao ö V t đúc co
nhi u.
ö Tính ch y loãng ∈ thành ph n hóa h c c a HK, to n u ch y ho c to rót, lo i
khuôn đúc và công ngh rót.
6.1.2. Tính co ngót:
- Là s

C

gi m th tích khi k t tinh và khi làm ngu i.

ö V t đúc d b thi u h t (r co), d b n t và bi n d ng.

KHÍ

IC

NG: Các công ngh

úc

- Là kh n ng đi n đ y c a KL l ng vào khuôn v i m c đ d hay khó.

Gang xám co 1%; Thép co 2%; Al, Cu co 2÷3%.
ö HK nào có đ co ngót l n thì khuôn đúc ph i có đ u ngót và k t c u v t đúc
h p lý.

© ThS. KSHQT. V

ình To i - B môn Hàn & CNKL -

HBK HN, , Tel: 04.3868 4542, Fax: 04.3868 4543

23 / 29

6.1.3. Tính thiên tích:
- Là s ko đ ng nh t v thành ph n hóa h c trong t ng vùng v t đúc và trong
n i b h t ö nh h ng đ n c tính c a v t đúc.

C

KHÍ

IC

NG: Các công ngh

úc

H Thiên tích vùng: Là s

kg đ ng nh t v TP hóa h c trong t ng vùng v t đúc.

H Thiên tích h t: Là s kg đ ng nh t v TP hóa h c trong n i b h t, tâm ch a
KL khó ch y, xung quanh ch a t p ch t và KL d ch y.
ö S thiên tích này làm cho c , lý, hoá tính không đ ng b trong v t đúc.
6.1.4. Tính hòa tan khí:
- Là s xâm nh p c a các ch t khí trong môi tr ng vào HK đúc khi n u, rót
và k t tinh t o ra oxit kim lo i ö C tính kém đi.
H Các khí hòa tan: O2, H2, N, CO, CO2, H2O,...
H Khí hòa tan vào trong KL t o r khí, t o nên cacbit KL, nit rit KL ö KL dòn.

ö Ta ph i đi u ch nh 4 đ c tính k trên đ đ

© ThS. KSHQT. V

ình To i - B môn Hàn & CNKL -

c v t đúc có ch t l

ng t t nh t.

HBK HN, , Tel: 04.3868 4542, Fax: 04.3868 4543

24 / 29

12


B n quy n c a ThS. V

ình To i

6.2.

13.08.2009

úc gang:

ng khói

Ch t li u

H Gang là HK có tính đúc r t t t.
i ta hay dùng gang xám đ đúc.

H Ng

V thép

V t li u KL: Gang th i, gang và thép
v n, các fero HK nh Fe-Si; Fe-Mn.

Ch t tr dung: Là ch t đ a vào đ kh
ch t đ a vào x ; th ng là CaCO3.

t p

IC

H Các thông s k thu t c a lò đ ng:

C

Ü

G ch
ch u
l a
H p
phân
gió

6.2.2. Lò n u gang:
H Lò đ ng (hay dùng); Lò ng n l a;
Lò đi n h quang.

V t
li u
n u

Qu t
gió

Nhiên li u: Than c c 10÷16%; than g y
20 ÷22%.

KHÍ

NG: Các công ngh

úc

6.2.1. V t li u n u gang:

Ra x

Gang
l ng

Ra
gang

ng kính lò: d=500÷1200 mm;

Ü Chi u cao lò: H=(6 ÷8)d;
Ü N ng su t lò: N=1 ÷27 (t/h);

© ThS. KSHQT. V

ình To i - B môn Hàn & CNKL -

C u t o lò đ ng

HBK HN, , Tel: 04.3868 4542, Fax: 04.3868 4543

25 / 29

HBK HN, , Tel: 04.3868 4542, Fax: 04.3868 4543

26 / 29

C

KHÍ

IC

NG: Các công ngh

úc

Lò đ ng n u Gang:
1- C t ch ng
2- V ngoài
3- G ch ch u l a
4- ng gang c lò
5- Than c c
6- Kim lo i, qu ng
7- C a ti p li u
8- Thùng ti p li u
9- ng gió
10- ng khói
11- Thi t b d p l a
12- áy lò
13- N i lò
14- C a ra gang
15- Lò tr c
16- Mi ng ra gang
17- Máng ra gang
18- Mi ng thoát x
19- Qu t gió

© ThS. KSHQT. V

ình To i - B môn Hàn & CNKL -

13


B n quy n c a ThS. V

ình To i

13.08.2009

H V n hành:
Ü S y lò; Ch t và đ t than đá.
Ü Khi than cháy h ng ö Ch t li u.

C

KHÍ

IC

NG: Các công ngh

úc

Ü Gi to cho n

c gang 1350÷1400oC.

6.2.3. Rót kim lo i l ng vào khuôn:
H Yêu c u:
Ü Dòng ch y c a kim lo i ph i êm.
Ü QT rót thu n l i, chóng đi n đ y, đ m b o ch t l

ng v t đúc.

Ü Nhi t đ rót: 1200÷1350oC.
6.2.4. D khuôn và làm s ch v t đúc:
c đi m khi đúc gang:

6.2.5.

H Tính đúc c a gang xám t t, tính ch y loãng cao, tính thiên tích ít.
ö Có th đúc đ

c các k t c u ph c t p, thành m ng.

H Khuôn đúc: Ch y u là khuôn cát. u đi m c a khuôn này là ngu i ch m ö
Gang không b n t nh ng d b khuy t t t, r khí, r co.

© ThS. KSHQT. V

6.3.

ình To i - B môn Hàn & CNKL -

HBK HN, , Tel: 04.3868 4542, Fax: 04.3868 4543

27 / 29

úc thép:

H Tính đúc c a thép kém h n gang xám vì to ch y cao, đ quá nhi t l n, đ co
l n, d x y ra khuy t t t.

C

KHÍ

IC

NG: Các công ngh

úc

H Khi đúc thép HK tính thiên tích l n.
H Tính ch y loãng kém ö V t đúc ph i có k t c u đ n gi n, chi u dày thành
thích h p, đ u đ n.
H H th ng rót, đ u ngót, đ u h i c n b trí h p lý đ bù ngót và thoát khí.
H Khuôn c n có tính b n nhi t cao, tính lún t t, tính thông khí t t.
H Th
6.3.

ng đúc trong khuôn cát, khuôn m u ch y và khuôn v m ng.

úc h p kim màu:

6.3.1. Tính đúc c a đ ng và nhôm:
H Cu và Al có tính đúc t t:

Tonc Cu = 1083oC; Tonc Al = 660oC.
ö
ch y loãng cao ö D đúc.

H Co l n: ε = 2÷3% ö Khó đúc, d b thi u h t, cong vênh.
H Tính thiên tích l n vì trong Cu và Al có các nguyên t khác n ng h n.
H D b hòa tan khí O2, H2.

© ThS. KSHQT. V

ình To i - B môn Hàn & CNKL -

HBK HN, , Tel: 04.3868 4542, Fax: 04.3868 4543

28 / 29

14


B n quy n c a ThS. V

ình To i

13.08.2009

6.3.2. Khuôn đúc:
H Khuôn bán v nh c u: Ch y u là đ t sét + b t than (có th đúc đ

C

KHÍ

IC

NG: Các công ngh

úc

H úc trong khuôn kim lo i và đúc d

c 1000 l n).

i áp l c.

6.3.3. N u ch y Cu và Al:
B ng gang đ đúc Al;
B ng SiC + Graphít đ đúc Cu.
T

H N u Cu và Al d i ch t tr dung
Na2P4O7 ch y u đ kh oxit.

ng
lò

Than

H
c đi m:
Ü Cho phép thi t k v t đúc ph c t p,
thành m ng, l nh .

Gió

Ü QT đúc nói chung là đ n gi n h n so
v i đúc thép. Ch t l ng v t đúc t t.
Ü Al có th đúc trong khuôn KL và đúc áp
l c đ có ch t l ng cao.

Lò n u Cu (Al)

Ü Cu ch y u đúc trong khuôn bán v nh c u.
© ThS. KSHQT. V

ình To i - B môn Hàn & CNKL -

HBK HN, , Tel: 04.3868 4542, Fax: 04.3868 4543

29 / 29

15