Bài giảng lập và quản lý dự án chương 4

CHƯƠNG IV

NGHIÊN CỨU THỊ TRƯỜNG
DỰ ÁN ĐẦU TƯ

1


NỘI DUNG CHÍNH
1. Khái niệm, mục đích, vai trò và yêu cầu của
nghiên cứu thị trường
2. Nội dung của nghiên cứu thị trường dự án
đầu tư

2


1. Khái niệm, mục đích và vai trò của nghiên
cứu thị trường


Khái niệm



Mục đích
Xác định thị phần mà dự án dự kiến sẽ chiếm lĩnh
và cách thức chiếm lĩnh đoạn thị trường đó



Vai trò
•

Quyết định có đầu tư thực hiện dự án hay không?

•

Xác định quy mô đầu tư thích hợp.
3


2. Nội dung của nghiên cứu thị trường


Phân tích và đánh giá khái quát thị trường tổng thể



Phân đoạn thị trường và xác định thị trường mục tiêu



Xác định sản phẩm của dự án



Dự báo cung cầu thị trường về sản phẩm của dự án
trong tương lai



Nghiên cứu vấn đề tiếp thị sản phẩm của dự án



Nghiên cứu khả năng cạnh tranh và khả năng chiếm
lĩnh thị trường của dự án.
4


2.1. Phân tích và đánh giá khái quát thị
trường tổng thể


Phân tích tình hình cung cầu thị trường hiện tại
về sản phẩm dự án



Xác định loại thị trường của dự án

5


2.2. Phân đoạn thị trường và xác định thị
trường mục tiêu






Phân đoạn thị trường
•

Phân đoạn thị trường là gì?

•

Tại sao phải phân đoạn thị trường?

Các tiêu chí dùng để phân đoạn thị trường
•

Đặc điểm địa lý

•

Đặc điểm dân số - xã hội

•

Đặc điểm tâm lý

•

Đặc điểm hành vi

Xác định thị trường mục tiêu
6

2.3. Xác định sản phẩm của dự án


Sản phẩm/dịch vụ chính của dự án là gì?



Sản phẩm của dự án hiện đang thuộc giai đoạn nào
trong chu kỳ sống?



Xác định thời điểm gia nhập thị trường

7


2.4. Dự báo cung cầu thị trường về sản phẩm
của dự án trong tương lai


Dự báo cầu thị trường về sản phẩm của dự án
trong tương lai
•

Đánh giá cầu thị trường về sản phẩm của dự
án ở hiện tại

•

Xác định tổng mức tiêu thụ hiện tại và thị
phần của dự án

•

Dự báo cầu về sản phẩm của dự án trong
tương lai
8


Đánh giá cầu thị trường về sản phẩm của
dự án ở hiện tại


Phương pháp lập phiếu điều tra thị trường



Nguyên tắc lập phiếu điều tra

•

Các câu hỏi trong phiếu điều tra phải ngắn gọn, xúc tích,
hành văn lịch thiệp, tránh những câu hỏi mang tính lục vấn,
đòi hỏi phải suy nghĩ nhiều hoặc liên quan đến bí mật cá
nhân

•

Phải xác định rõ được mục đích của phiếu điều tra

•

Phải xác định rõ được số lượng phiếu điều tra

•

Về cách chọn mẫu
•

9


Đánh giá cầu thị trường về sản phẩm của
dự án ở hiện tại


Các thành phần cấu thành một phiếu điều tra

•

Phần 1: Trình bày vắn tắt mục đích của phiếu điều tra

•

Phần 2: Chỉ rõ tên người phỏng vấn; họ tên, địa chỉ
và nghề nghiệp của người được phỏng vấn (có thể
không ghi trong những trường hợp cần thiết để đảm

bảo tính khách quan)

•

Phần 3: Nội dung phiếu phỏng vấn
10




Các loại câu hỏi trong phiếu điều tra

•

Câu hỏi trực tiếp
Ví dụ: Anh/chị có thể cho biết về độ tuổi của mình?
a. Dưới 25

•

b. 25-35

c.35-55

d. Trên 55

Câu hỏi gián tiếp
Ví dụ: Anh/chị có thể cho biết về tình trạng nhà ở hiện nay?
a. Đi thuê

•

b. Chung cư

c. Nhà riêng

Câu hỏi mở
Ví dụ: Nếu có ý kiến gì khác về sản phẩm, anh/chị có thể vui
lòng cho biết?
11


Xác định tổng mức tiêu thụ hiện tại và thị
phần của dự án


Các số liệu cần thu thập
•

Sản lượng sản xuất của các cơ sở hiện có trong
năm tính toán

•

Số lượng hàng nhập khẩu trong năm tính toán

•

Số lượng hàng nhập lậu

•

Lượng tồn kho cuối năm tính toán

•

Số lượng hàng xuất khẩu của năm tính toán
12




Tổng mức tiêu thụ hiện tại
= Tổng mức sản xuất trong nước
+ Nhập khẩu
- Xuất khẩu
- Tồn kho



Thị phần của doanh nghiệp
= Tổng mức sản xuất trong nước
- Nhập khẩu
- Xuất khẩu
- Tồn kho
- Mức sản xuất của các cơ sở khác


Dự báo cầu thị trường về sản phẩm của dự án
trong tương lai



Các nguyên tắc dự báo

•

Phải thu thập và tính toán mức tiêu thụ hiện tại và
trong quá khứ

•

Những gì xảy ra trong quá khứ theo một quy luật
nào đó thì sẽ tiếp tục xảy ra trong tương lai theo quy
luật đó

•

Phải quan sát và có dãy số liệu theo thời gian càng
dài càng tốt.
14


Dự báo cầu thị trường về sản phẩm của dự án
trong tương lai


Các phương pháp dự báo
•

Phương pháp ngoại suy thống kê

•

Phương pháp mô hình hồi quy tương quan

•

Phương pháp hệ số co giãn cầu

•

Phương pháp định mức

•

Phương pháp lấy ý kiến chuyên gia
15


Dự báo cung sản phẩm của dự án trong
tương lai


Khả năng mở rộng sản xuất trong tương lai của
các cơ sở hiện có về sản phẩm/dịch vụ đang
nghiên cứu.



Dự kiến khả năng xuất nhập khẩu sản

phẩm/dịch vụ đó trong tương lai.

16


2.5. Nghiên cứu vấn đề tiếp thị sản phẩm của
dự án


Tiếp thị là gì?



Nhiệm vụ của công tác tiếp thị



Nghiên cứu thị trường khách hàng tiêu thụ
•

Thị trường nội địa

•

Thị trường nước ngoài

17


Một số vấn đề cần quan tâm khi nghiên cứu

thị trường khách hàng nội địa
•

Xác định nhóm đối tượng tiêu thụ sản phẩm

•

Xác định xem nhu cầu trên thị trường đã được
thỏa mãn hay chưa?

•

Xác định xem tình hình cạnh tranh trên thị trường
đang ở mức độ nào?

18


Một số vấn đề cần quan tâm khi nghiên cứu
thị trường khách hàng nội địa
•

Xác định xem dung lượng của cầu có bị thay đổi
theo mùa hay không?

•

Sản phẩm có bị thay thế bởi các sản phẩm khác ở
hiện tại và trong tương lai hay không?

•

Phải có kế hoạch dự trù với hàng giả, hàng nhái,
hàng nhập khẩu bất thường.
19


Một số vấn đề cần quan tâm khi nghiên cứu thị
trường khách hàng nước ngoài
•

Xác định xem ở thị trường nào thì sản phẩm của dự án
được chấp nhận và sản phẩm có khả năng phát triển
trên thị trường đó hay không?

•

Xác định dung lượng của các thị trường nước ngoài
dự kiến xuất khẩu và khả năng phát triển dung lượng
trên thị trường đó

•

Xem xét mối quan hệ kinh tế - chính trị giữa Việt
Nam và các nước dự kiến xuất khẩu
20


Một số vấn đề cần quan tâm khi nghiên cứu
thị trường khách hàng nước ngoài

•

Nghiên cứu chính sách bảo hộ mậu dịch của quốc
gia dự kiến xuất khẩu

•

Nghiên cứu về chính sách xuất khẩu của Việt Nam

•

Mức độ cạnh tranh về sản phẩm dự án trên thị
trường xuất khẩu

•

Sản phẩm xuất khẩu sang các nước có phải thay đổi
về tính năng kỹ thuật, về kiểu dáng cho phù hợp với
điều kiện sử dụng ở nước đó hay không?
21


2.6. Nghiên cứu khả năng cạnh tranh và
chiếm lĩnh thị trường của dự án


Các tiêu chí đánh giá khả năng cạnh tranh của
sản phẩm dự án
•

Giá cả sản phẩm

•

Chất lượng sản phẩm

•

Thương hiệu sản phẩm

•

Các tiêu chí khác
22


2.6. Nghiên cứu khả năng cạnh tranh và
chiếm lĩnh thị trường của dự án


Nội dung chủ yếu trong nghiên cứu khả năng
cạnh tranh và chiếm lịnh thị trường của dự án
•

Nghiên cứu các đối thủ cạnh tranh

•

Xác định chiến lược cạnh tranh

•

Xác định các chỉ tiêu chủ yếu đánh giá khả năng
cạnh tranh và chiếm lĩnh thị trường của dự án.
23


Nghiên cứu đối thủ cạnh tranh


Liệt kê các đối thủ cạnh tranh



Tìm hiểu về đối thủ cạnh tranh:
•

Khả năng sản xuất

•

Điểm mạnh, điểm yếu

•

Địa bàn hoạt động

•

Uy tín, vị thế trên thị trường

•

Khả năng phát triển trong tương lai…
24


Xác định chiến lược cạnh tranh


Chiến lược sản phẩm



Chiến lược giá cả



Chiến lược phân phối tiêu thụ sản phẩm



Chiến lược tiếp thị

25