Ch5 thị trường cạnh tranh hoàn toàn

CHƯƠNG 6

THỊ TRƯỜNG ĐỘC QUYỀN
HOÀN TOÀN

1

Một số vấn đề cơ bản
Khái niệm thò trường độc quyền hoàn toàn:
“Thò trường độc quyền hoàn toàn là thò
trường mà trong đó chỉ có một người bán
duy nhất nhưng có rất nhiều người mua”

2

Một số vấn đề cơ bản
Đặc điểm:
n

n

Chỉ có một người bán duy nhất và có rất nhiều người
mua
Doanh nghiệp khó khăn gia nhập hoặc rút lui khỏi
ngành do:
Tài nguyên thiên nhiên
Nguồn vốn
Kỹ thuật chuyên dụng
Quy đònh của pháp luật
3

Vo Thi Thuy Hoa

1


Một số vấn đề cơ bản
Đặc điểm:
n
n
n
n
n

Độc quyền về tài nguyên chiến lược.
Độc quyền về bằng phát minh sáng chế.
Độc quyền do luật đònh.
Độc quyền tự nhiên.
Độc quyền về sản phẩm hay dòch vụ tiện ích
công cộng..
4

Một số vấn đề cơ bản
Đặc điểm:
n

n

Không có người thay thế sản xuất hàng hóa
cùng loại
Người mua và người bán khó nắm thông tin về

giá cả trên thò trường.

5

Giới hạn của sức mạnh độc quyền
Đường cầu của công ty độc quyền:
P

P2
P1
(D)
0

Q2

Q1

Q
6

Vo Thi Thuy Hoa

2


Giới hạn của sức mạnh độc quyền
Thu nhập sự sẵn sàng mua của người mua:
P

P2

P1
(D)
0

Q2

Q1

Q
7

Giới hạn của sức mạnh độc quyền
Sự co giãn của đường cầu:
Giá
(P)
2

Lượng cầu
(D1)
6

4

5

20

8

32

6

4

24

5

30

I

Tổng doanh Lượng cầu
thu (TR1)
(D2)
12
20

EDI= 0.27

Tổng doanh
thu (TR2)
40

I EDI = 1.30

Giá tăng è DT tăng

Giá tăng è DT giảm

8

QUYẾT ĐỊNH GIÁ
VÀ QUYẾT ĐỊNH SẢN LƯNG
Giá
(P)

Lượng cầu
(D1)

Tổng doanh Lượng cầu
thu (TR1)
(D2)

Tổng doanh
thu (TR2)

2

6

12

20

40

4

5

20

8

32

6

4

24

5

30

9

Vo Thi Thuy Hoa

3


Quyết đònh giá và quyết đònh sản lượng
trong thò trường độc quyền hoàn toàn

Đường cầu của công ty độc quyền:
P

P2
P1
(D)
0

Q2

Q1

Q
10

Quyết đònh giá và quyết đònh sản lượng
trong thò trường độc quyền hoàn toàn

Đường doanh thu trung bình:
AR

P2

AR =

TR
Q

=

P.Q
Q

= P

P1
AR
0

Q2

Q1

Q
11

Quyết đònh giá và quyết đònh sản lượng
trong thò trường độc quyền hoàn toàn
Đường doanh thu biên
Sản lượng (Q)
(Sản phẩm )

Giá (P)
(đô la)

Tổng doanh thu
(TR) (đô la)

Doanh thu biên MR
(đô la)

(1)

(2)

(3)

(4)

0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10

11
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1

0
10
18
24
28
30
30
28
24
18
10

10
8
6
4
2
0
-2
-4
-6
-18

Vo Thi Thuy Hoa

12

4

Quyết đònh giá và quyết đònh sản lượng
trong thò trường độc quyền hoàn toàn
Đường doanh biên:
P

D
Q

MR

Q

P

TR

MR

(1)

(2)

(3)

(4)

0
1
2
3

4
5
6
7
8
9
10

11
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1

0
10
18
24
28
30
30
28
24
18

10

10
8
6
4
2
0
-2
-4
-6
-18
13

Quyết đònh giá và quyết đònh sản lượng
trong thò trường độc quyền hoàn toàn
Mối liên hệ MR &TR:
P
D

MR
Q

TR
O

Q

Q

P

TR

MR

(1)

(2)

(3)

(4)

0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10

11
10
9
8

7
6
5
4
3
2
1

0
10
18
24
28
30
30
28
24
18
10

10
8
6
4
2
0
-2
-4
-6
-18

14

Quyết đònh giá và quyết đònh sản lượng
trong thò trường độc quyền hoàn toàn

Đường cung:
Doanh nghiệp độc quyền hoàn
toàn không có đường cung vì:
Lượng cung phụ thuộc vào chi phí
biên và lượng cầu để tối đa hoá
lợi nhuận.
15

Vo Thi Thuy Hoa

5


Toỏi ủa hoựa lụùi nhuaọn
Q

P

TR

TC

(1)

(2)

(3)

0

200

0

1

180

180

175

5

2

160

320

200

120

3

140

420

220

200

4

120

480

250

230

MC

MC vaứ MR

(6)

(7)

(8)

180

160
140
120
100
80
60

34
30
27
25
22
20
21
30

40

40

MC=MR

20
0
-20
-40
-60
-80
-100

50
60
70
80
90
100
110

MC>MR



MR

(4)

(5)

145

-145

5

100

500

300

200

6

80

480

370

110

7

60

420

460

-40

8

40

320

570

-250

MC
16

Toỏi ủa hoựa lụùi nhuaọn
TR

MC

AC

120

MC=MR

Doanh
Lụùi nhuaọn

D

thu
Chi phớ
MR

0

Q

4

17

Toỏi ủa hoựa lụùi nhuaọn
MC =MR

TR

MC

MC

AC
Doanh
Lụù
i nhuaọn

AC

80

D

Lụù
i nhuaọn
Doanh
D
Chi phớ

thu
Chi phớ
MR

0

4

Vo Thi Thuy Hoa

Q

MC > MR

thu

0

MR

6

Q
18

6


Tối đa hóa lợi nhuận
MC < MR

MC =MR

TR

MC

MC

140
AC
Doanh
Lợ
i nhuận

D

AC

Doanh

Lợi
nhuận
thu

thu
Chi phí

D

Chi

phí
MR

0

Q

4

MR

0

2

Q
19

Quyết đònh của doanh nghiệp
độc quyền hoàn toàn
TRONG NGẮN HẠN
n Quyết đònh mức sản lượng để tối đa hóa
lợi nhuận
n

Quyết đònh tiếp tục sản xuất hay đóng cửa

20

Tối đa hóa lợi nhuận trong thò

trường độc quyền hoàn toàn
n

n

n

MR > MC è LN còn tăng è Doanh
nghiệp còn tăng sản lượng
MR < MC è Lợi nhuận giảm è Doanh
nghiệp giảm sản lượng
MR = MC èDoanh nghiệp đạt lợi nhuận
tối đa
21

Vo Thi Thuy Hoa

7


Quyết đònh sản xuất hay tạm đóng
cửa ngưng sản xuất
P > SACmin è Doanh nghiệp có lời
n P = SACmin è Doanh nghiệp hòa vốn
n P < SACmin è Doanh nghiệp lỗ
P > SAVCmin è Doanh nghiệp tiếp tục sản
xuất
P < SAVCmin è Doanh nghiệp đóng cửa
n

22

Quyết đònh của doanh nghiệp
độc quyền hoàn toàn
TRONG DÀI HẠN:
n

n

P > LAC è Doanh nghiệp sẽ ở lại ngành
P < LAC è Doanh nghiệp sẽ rút lui khỏi
ngành
23

ĐỘC QUYỀN TỰ NHIÊN
“Là dạng độc quyền
phát sinh do hiệu quả
kinh tế theo quy mô”â

24

Vo Thi Thuy Hoa

8


ĐỘC QUYỀN TỰ NHIÊN
Để sản xuất ra
500.000 sản phẩm,
có hai dạng:

25

ĐỘC QUYỀN TỰ NHIÊN
Dạng 1: 5 công ty quy
mô nhỏ, mỗi công ty
sản xuất 100.000 sp
với giá $5.

P

SMC1
SAC1

5

LAC

0 100.000

Q
26

ĐỘC QUYỀN TỰ NHIÊN
Dạng 2: 1 công ty quy
mô lớn sản xuất
500.000 sp với giá $1.

P

SMC1
SAC1

5

Cách này có
lợi hơn
SMC1

1
0 100.000

SAC1

ĐỘC LAC
QUYỀNQ
500.000

27

Vo Thi Thuy Hoa

9


CHIẾN LƯC PHÂN BIỆT
GIÁ
n
n
n

n
n
n
n
n

Giá cấp 1
Giá cấp 2
Giá cấp 3
Giá theo thời kỳ
Giá cao điểm
Giá hai phần
Giá gộp
Giá ràng buộc
28

Tác hại do độc quyền gây ra

29

Thặng dư tiêu dùng
P
P3
P2

P1

Thặ ng
dư
tiêu

tiêu dùng
Tiêu dù ng
dùcntế
g
thự
O Q
2

D
Q1

Q

30

Vo Thi Thuy Hoa

10


Thặng dư sản xuất
P
MC
MR

P
Thặng
dư
Doanh thu
SX

Chi

phí

O

Q

Q

31

CHI PHÍ XÃ HỘI CỦA ĐỘC QUYỀN
n
n

Tác hại do độc quyền gây ra
Biện pháp quản lý và điều tiết của chính
phủ
+Quy đònh giá trần
+Chính sách thuế
Đánh thuế theo sản lượng
Đánh thuế không theo sản lượng
32

Tác hại do độc quyền gây ra
P

P

P3

P3
P2

CSu
tiê

P1

CS’

CSu
A
tiê

P1

Tiêu dù ng
dùcntếg
thự
O

Thặng dư
bò mất đi

D
Q1

Q

B

Tiê
Tiêuu dù ng
dù
g
dùn
g cntế
thự
O

Q2

D
Q1

CS = -A - B

Vo Thi Thuy Hoa

Q

33

11


Tác hại do độc quyền gây ra
P

P

MC
P1

Thặng dư
tăng thêm
C

P2

Doanh thu
O

PS

Doanh thu

D
Q1

Tổn thất = -B - C

MC

A

P1

PS

Thặng dư
bò mất đi

Q
MR

O

CS = -A - B

Q2 Q1

D
Q
MR

PS = A - C

34

CHIẾN LƯC PHÂN BIỆT
GIÁ
n
n
n
n
n
n

n
n

Giá cấp 1
Giá cấp 2
Giá cấp 3
Giá theo thời kỳ
Giá cao điểm
Giá hai phần
Giá gộp
Giá ràng buộc
35

Tác hại do độc quyền gây ra
Độc quyền gây ra:
n Giá tăng
n Sản lượng giảm

36

Vo Thi Thuy Hoa

12


CHI PHÍ XÃ HỘI CỦA ĐỘC QUYỀN
n

Biện pháp quản lý và điều tiết của chính
phủ

+Quy đònh giá trần
+Chính sách thuế
Đánh thuế theo sản lượng
Đánh thuế không theo sản lượng
37

Quy đònh giá trần
TR

MC

AC

P1

Pmax

Doanh
Lợi nhuận
LN
mới
D

thu
Chi phí
MR

0

Q

Q1 Q2

38

Đánh thuế theo sản lượng
TR

MC

120

Khi CP đánh
thuế, đường
AC và MC
dòch chuyển
lên trên

AC

LN sau
thuế
Doanh
Lợ
i nhuận

Chi phí
thu thuế
sau
Chi phí

D
MR

0

4

Q
39

Vo Thi Thuy Hoa

13


Đánh thuế không theo sản lượng
MC

TR

AC2

Chính phủ đánh
thuế làm AC
dòch chuyển
tăng lên 1 đoạn
do thuế

t

P1

AC1

Doanh
Lợi nhuận

D

thu
Chi phí
MR

0

Q1

Q
40

Vo Thi Thuy Hoa

14