kỹ thuật trồng nấm hầu thủ

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG
VIỆN CÔNG NGHỆ SINH HỌC VÀ MÔI TRƯỜNG

KỸ THUẬT NUÔI TRỒNG
NẤM HẦU THỦ
GVHD: NGUYỄN THỊ HỒNG MAI
NHÓM 8



Giới thiệu chung
• Nấm hầu thủ (hay nấm đầu khỉ) có tên khoa
học là Hericium erinaceus, tên tiếng Anh
thông dụng là Monkey’s Head. Vị trí phân
loại:
Ngành
Lớp
Bộ
Họ
Chi
Loài

Basidiomycota
Basidiomycetes
Aphyllophosales
Hericiaceae (Hydnaceae)
Hericium
Hericium erinaceus
Hericium abietis
Hericium coralloides
Hericium ramosumceum

Giới thiệu chung

• Là một loại nấm ôn đới,
phân bố rộng rãi trên các
vùng thuộc Trung Quốc,
Nhật Bản, châu Âu, Bắc Mỹ.
• Loại nấm này mọc trên các
loại cây gỗ: nhóm sồi dẻ, các
loại cây lá rộng đang sống
hoặc đã mục nát cho đến
tận vùng trong cùng của vỏ
cây (lõi cây) do đó có thể
làm chết cây.


Giới thiệu chung

Đặc điểm quả thể
• Quả thể hình cầu
hoặc hình ellip,
mọc riêng rẽ hoặc
thành chùm.
• Có tua nấm dày
đặc, rũ xuống như
đầu khỉ, lúc già
tua dài và chuyển
sang màu vàng
như bờm sư tử.

Giới thiệu chung

Đặc điểm quả thể
• Quả thể khi non có màu
trắng đến trắng ngà, thịt
màu trắng
• Khi già ngả sang màu vàng
đến vàng sậm
• Các tua nấm dài từ 0,5-3cm,
trên bề mặt tua có các đảm
màu trắng mang bào tử
đảm hình cầu, giữa bào tử
có một giọt nội chất tròn.


Các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình trồng nấm
• Nhiệt độ:
o Phát triển hệ sợi: 22-250C
o Ra quả thể: 16-200C
• Độ ẩm:
o Trong nguyên liệu: 60- 65%
o Trong không khí: 85- 90%
• Nồng độ CO2 trong không khí không được vượt quá
0,1% .
• pH thích hợp: 5,5
• Ánh sáng: khi phát triển sợi nấm không cần nhưng
khi ra quả thể cần ánh sáng tán xạ.

Chu trình sống


Quy trình trồng nấm
Phân lập và nhân giống
Chăm sóc và nuôi ủ tơ
Thu hái
Bảo quản


Nguyên liệu

Lúa

Bổ sung CaCO3 đóng vào
bình tam giác 250ml, hấp
khử trùng

Bổ sung dinh dưỡng, hấp
khử trùng

Giá thể tổng hợp vô
trùng

Môi trường hạt
vô trùng

Cấy giống gốc: ủ tới:
25±20C, 12-14 ngày

Giống sản xuất

Giá thể nuôi cấy giống
ủ tới: 20 –22 ngày

Nấm hình thành quả thể
Đưa sang phòng nuôi 5-7 ngày

Thể quả già

Để trong phòng
nuôi 7-10 ngày

Thu hái

Thể quả nấm

Cơ chất đã thu nấm

Chế biến

Thể quả nấm

quy trình nuôi trồng nấm hầu thủ


Phân lập và nhân giống
1.Môi trường thuần khiết PGA:
Thành phần

Hàm lượng(g)
Khoai tây
:
200
Cà rốt
:
100
Giá đỗ
:
100
Nước
:
1(l)
Glucose
:
20
Cao nấm men
:
1
Agar
:
15-20
Hấp khử trùng ở 1210C, trong 30 phút.


Phân lập và nhân giống
1.Môi trường thuần khiết
Phân lập giống từ quả thể:
• Dùng cồn 700 lau sạch bề mặt ngoài của quả thể nấm,
sau đó dùng tay xé nấm ra làm 2 phần.

• Bình môi trường sau khi đã được hấp khử trùng, tháo
nút bông hơ miệng chai trên ngọn lửa đèn cồn.
• Hơ pank trên ngọn lửa đèn cồn, dùng pank gắp phần
nhỏ nấm đưa vào môi trường thạch,chú ý khi đưa
nấm vào không được chạm vào cổ chai, thành bình.
Các bình sau khi đã được cấy giống vào đem đi ủ cho
ra tơ nấm.


Phân lập và nhân giống
1.Môi trường thuần khiết

Tơ nấm hầu thủ hình thành sau 25 ngày nuôi cấy trên môi trường thuần khiết


Phân lập và nhân giống
2. Môi trường hạt
• Ngâm lúa khoảng 10 giờ,
rửa sạch, loại bỏ hạt lép,
vớt ra để ráo nước.
• Hạt lúa được đun sôi đến
khi hé nứt rồi để ráo nước,
trộn đều với vôi bột.
(CaCO3 ), cám rồi dồn vào
chai thủy tinh, nút bông
không thấm nước.
• Hấp tiệt trùng ở 1210C
trong 60 phút.

Phân lập và nhân giống
2. Môi trường hạt:
Sau khi chuẩn bị môi trường hạt, cấy giống từ
môi trường thạch sang. Khoảng 2 ngày sau các tơ
nấm sẽ bắt đầu lan dần ra.


Phân lập và nhân giống
3. Môi trường cọng
Thân cây khoai mì
Chẻ thành cọng nhỏ (10-12 cm)
Ngâm nước (1 ngày)
Ngâm vôi 0.5% trong 48h
Vớt ra rửa sạch, làm ráo nước
Bổ sung cám gạo

Cho cọng vào chai
Khử trùng 1210C trong 60 phút
Sau khi đã chuẩn bị môi trường cọng, cấy giống từ môi trường hạt
sang. Chú ý là bỏ lớp tơ nấm phát triển trên bề mặt hạt đi. Sau đó
đem ủ trong phòng tối, theo dõi sự phát triển của sợi nấm sau khi cấy.


Phân lập và nhân giống
Môi trường mùn cưa:
Super lân
10kg
Mùn cưa
khô 1000kg

MgSO4
0,5kg

Hỗn
hợp giá
thể

Sulfatamon
0,5kg

Cám gạo
100kg

Cám bắp
100kg

Vôi bột
10kg


Phân lập và nhân giống
Môi trường mùn cưa:
• Sau khi đã trộn mùn cưa với các chất trên cho
nước vào đạt độ ẩm 60%,ủ đống trong khoảng
thời gian 20 - 22 ngày. Sau 6-7 ngày đảo đống
một lần.
• Sau khi đã ủ đống, chuyển mùn cưa vào bịch
đưa đi thanh trùng ở 1000C trong 10h.
• Các bịch môi trường sau khi khử trùng đem
cấy giống từ môi trường cọng sang.

Chăm sóc quả thể
• Sau khi cấy, đưa các bị
cơ chất sang phòng ủ
cho tới khi hình thành
thể quả rồi chuyển
sang nhà nuôi.
• Ta xếp các bịch nấm
hầu thủ vào giá và duy
trì tốt nhiệt độ, độ ẩm
thích hợp.


Chăm sóc quả thể
• Nhiệt độ thích hợp cho sợi nấm phát triển là
22- 25 độ C.
• Duy trì độ ẩm tương đối của không khí chỉ vào
khoảng 60- 65% để đỡ nhiễm tạp khuẩn.
• Mỗi ngày mở cửa sổ để thoáng khí trong 1- 2
giờ.
• lượng CO2 không vượt quá 0,1%.
• Ánh sáng tán xạ nên duy trì ở mức 50- 60 lux.
Sợi nấm mọc trắng đầy túi cần tăng mức chiếu
sáng lên đến 100 lux.


Chăm sóc quả thể
• Sau 23 - 27 ngày, mầm
quả thể nấm bắt đầu

xuất hiện.
• Khi đó nên đưa vào
điều kiện nhiệt độ 1622 0C và bắt đầu phun
mù tạo ẩm 4- 5
lần/ngày.
• Mở cổ bịch cho quả thể
đâm ra ngoài.


Chăm sóc quả thể
• Trong thời gian chăm sóc cần nâng độ ẩm tương đối
của không khí lên đến 90- 95%.
• Phun mù duy trì độ ẩm.
• Sau 33-35 ngày quả thể đã đủ lớn, màu trắng đẹp,
đường kính trên 10-12cm.
• Sau một tuần, gốc quả thể chuyển sang màu vàng.


Sau 3 ngày

Sau 7 ngày

Sau 5 ngày

Sau 8 ngày

Các pha phát triển quả thể nấm hầu thủ


Thu hái và bảo quản

THU HÁI
• Cần hái nấm khi bào tử
đảm màu trắng, chưa rơi
nhiều, thịt chắc. Tránh để
khi bào tử đã bay hết, quả
thể trở nên xốp.
• Thu hái đồng loạt, hái
nguyên cả cụm nấm, nếu
không lấy được phải dùng
ngón tay móc hết ra.


Thu hái và bảo quản
THU HÁI
• Sau khi đã thu hái, phun sương vào không khí
làm ẩm để ra đợt hai.
• Sau những đợt thu hái phải vét vôi, làm vệ
sinh nhà ươm.
• Có thể chăm sóc để thu hái thêm 2 lần nữa