kế toán xác định và phân tích kết quả kinh doanh tại doanh nghiệp tư nhân nguyễn phú cần thơ

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA KINH TẾ - QUẢN TRỊ KINH DOANH


Lê Hoàng Giỏi

KẾ TOÁN XÁC ĐỊNH VÀ PHÂN TÍCH
KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI
DOANH NGHIỆP TƯ NHÂN NGUYỄN PHÚ
CẦN THƠ

LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP
Ngành: Kế toán tổng hợp
Mã số ngành: D340301

Năm 2014


TRƢỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA KINH TẾ - QUẢN TRỊ KINH DOANH


Lê Hoàng Giỏi
MSSV: 1090145

KẾ TOÁN XÁC ĐỊNH VÀ PHÂN TÍCH
KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI
DOANH NGHIỆP TƢ NHÂN NGUYỄN PHÚ
CẦN THƠ

LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP

Ngành: Kế toán tổng hợp
Mã số ngành: D340301

CÁN BỘ HƢỚNG DẪN
Đinh Thị Ngọc Hƣơng

Năm 2014


LỜI CẢM ƠN
********
Em xin chân thành cảm ơn Quý thầy cô khoa Kinh tế - Quản trị kinh
doanh trường Đại học Cần Thơ đã tận tình giảng dạy em trong suốt thời gian
qua.
Em xin chân thành cảm ơn Cô Đinh Thị Ngọc Hương, giáo viên trực tiếp
hướng dẫn và tận tình giúp đỡ em hoàn thành luận văn tốt nghiệp của mình.
Ngoài ra em xin chân thành cảm ơn sự hướng dẫn nhiệt tình của tập thể
anh chị trong Doanh nghiệp tư nhân Nguyễn Phú trong thời gian thực tập tại
đơn vị. Sự chia sẽ kinh nghiệm thực tế đã giúp em hệ thống và nắm vững kiến
thức đã học cũng như học tập được kiến thức thực tế.
Tuy nhiên vì kiến thức chuyên môn còn hạn chế và thiếu kinh nghiệm
thực tiễn nên nội dung đề tài không tránh khỏi những thiếu sót, em kính mong
nhận được sự góp ý chỉ bảo thêm của quý thầy cô để đề tài này được hoàn
thiện hơn.
Cuối cùng xin chúc sức khỏe đến các thầy cô trong khoa kinh tế - QTKD
trường Đại học Cần Thơ.

Cần Thơ, ngày 20 tháng 12 năm 2014
Sinh viên thực hiện

Lê Hoàng Giỏi

i


TRANG CAM KẾT
********
Tôi xin cam kết luận văn này được hoàn thành dựa trên các kết quả
nghiên cứu của tôi và các kết quả nghiên cứu này chưa được dùng cho bất cứ
luận văn cùng cấp nào khác.

Ngày 20 tháng 12 năm 2014
Sinh viên thực hiện

Lê Hoàng Giỏi

ii


NHẬN XÉT CỦA CƠ QUAN THỰC TẬP
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................

.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
Ngày 20 tháng 12 năm 2014
Thủ trưởng đơn vị

iii


NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................

.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
Ngày … tháng … năm 2014
Giáo viên hướng dẫn

iv


MỤC LỤC
CHƯƠNG 1 ......................................................................................... 1
GIỚI THIỆU ........................................................................................ 1
1.1 LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI .................................................................. 1
1.2 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU ........................................................... 2
1.2.1 Mục tiêu chung .................................................................................... 2
1.2.2 Mục tiêu cụ thể .................................................................................... 2

1.3 PHẠM VI NGHIÊN CỨU .............................................................. 2
1.3.1 Không gian nghiên cứu: ....................................................................... 2
1.3.2 Thời gian nghiên cứu: .......................................................................... 2
1.3.3 Đối tượng nghiên cứu: ......................................................................... 3

1.4 LƯỢC KHẢO TÀI LIỆU .............................................................. 3
CHƯƠNG 2 ......................................................................................... 4

CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .................... 4
2.1 CƠ SỞ LÝ LUẬN .......................................................................... 4
2.1.1 Kế toán doanh thu................................................................................ 4
2.1.2 Kế toán chi phí .................................................................................... 7
2.1.3 Kế toán xác định kết quả kinh doanh ................................................... 11
2.1.4 Hình thức ghi sổ kế toán Nhật ký chung và Hình thức kế toán trên máy
vi tính ........................................................................................................... 13

2.2 PHÂN TÍCH KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH ............... 17
2.2.1 Khái niệm ............................................................................................ 17
2.2.2 Ý nghĩa ................................................................................................ 17
2.2.3 Nhiệm vụ của phân tích hoạt động kinh doanh..................................... 17
2.2.4 Một số chỉ tiêu phân tích...................................................................... 17

2.3 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ................................................... 18
2.3.1 Phương pháp thu thập số liệu ............................................................... 18
2.3.2 Phương pháp phân tích số liệu. ............................................................ 19
2.3.3 Phương pháp hạch toán, ghi sổ kế toán ................................................ 20

CHƯƠNG 3 ......................................................................................... 21
GIỚI THIỆU KHÁI QUÁT VỀ QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ
PHÁT TRIỂN CỦA DOANH NGHIỆP TƯ NHÂN NGUYỄN PHÚ .. 21
3.1 QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN CỦA DOANH
NGHIỆP ............................................................................................... 21
3.2 CHỨC NĂNG VÀ NHIỆM VỤ CỦA DOANH NGHIỆP .............. 21
3.2.1 Chức năng ........................................................................................... 21
3.2.2 Nhiệm vụ ............................................................................................. 21

3.3 CƠ CẤU TỔ CHỨC CỦA DOANH NGHIỆP ............................... 22
3.3.1 Cơ cấu tổ chức các bộ phận của doanh nghiệp ..................................... 22

v


3.3.2 Chức năng và nhiệm vụ của các bộ phận trong doanh nghiệp .............. 22

3.4 TỔ CHỨC BỘ MÁY KẾ TOÁN .................................................... 23
3.4.1 Cơ cấu tổ chức bộ máy kế toán ............................................................ 23
3.4.2 Chế độ và hình thức kế toán áp dụng tại doanh nghiệp......................... 24
3.4.3 Hệ thống chứng từ và tài khoản sử dụng trong doanh nghiệp ............... 25
3.4.4 Phương pháp kế toán ........................................................................... 26

3.5 SƠ LƯỢC VỀ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA DOANH
NGHIỆP TỪ NĂM 2011 – 2013. ......................................................... 26
3.6 THUẬN LỢI, KHÓ KHĂN VÀ PHƯƠNG HƯỚNG HOẠT ĐỘNG
CỦA DOANH NGHIỆP ....................................................................... 31
3.6.1 Thuận lợi ............................................................................................. 31
3.6.2 Khó khăn ............................................................................................. 32
3.6.3 Phương hướng hoạt động của doanh nghiệp......................................... 33

CHƯƠNG 4 ......................................................................................... 34
THỰC TRẠNG KẾ TOÁN XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI
DOANH NGHIỆP TƯ NHÂN NGUYỄN PHÚ ................................... 34
4.1 THỰC TRẠNG KẾ TOÁN XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH
TẠI DOANH NGHIỆP ........................................................................ 34
4.1.1 Kế toán doanh thu................................................................................ 34
4.1.2 Kế toán chi phí .................................................................................... 40
4.1.3 Kế toán xác định kết quả kinh doanh ................................................... 46

4.2 PHÂN TÍCH KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA
DOANH NGHIỆP TƯ NHÂN NGUYỄN PHÚ GIAI ĐOẠN 2011 2013 ..................................................................................................... 49

4.2.1 Phân tích chung kết quả kinh doanh của doanh nghiệp qua 3 năm 20112013 49
4.2.2 Phân tích doanh thu ............................................................................. 52
4.2.3 Phân tích chi phí .................................................................................. 55
4.2.4 Phân tích lợi nhuận .............................................................................. 61
4.2.5 Phân tích các chỉ tiêu tài chính............................................................. 65
4.3 PHÂN TÍCH HOẠT ĐỘNG KINH DOANH SÁU THÁNG ĐẦU NĂM
2013 VÀ 2014 CỦA DNTN NGUYỄN PHÚ ............................................... 72

CHƯƠNG 5 ......................................................................................... 80
MỘT SỐ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KẾ TOÁN XÁC
ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH VÀ NÂNG CAO HIỆU QUẢ KINH
DOANH TẠI DOANH NGHIỆP ......................................................... 80
5.1 NHẬN XÉT CHUNG VỀ CÔNG TÁC KẾ TOÁN XÁC ĐỊNH KẾT
QUẢ KINH DOANH TẠI DOANH NGHIỆP ..................................... 80
5.1.1 Nhận xét về công tác kế toán ............................................................... 80
vi


5.1.2 Nhận xét về kết quả kinh doanh của doanh nghiệp ............................... 81

5.2. MỘT SỐ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KẾ TOÁN
XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH VÀ NÂNG CAO LỢI NHUẬN
TẠI DOANH NGHIỆP ........................................................................ 84
5.2.1 Giải pháp hoàn thiện công tác kế toán xác định kết quả kinh doanh. .... 84
5.2.2 Giải pháp nâng cao hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp ................. 85

CHƯƠNG 6 ......................................................................................... 87
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .............................................................. 87
6.1 KẾT LUẬN .................................................................................... 87
6.2 KIẾN NGHỊ ................................................................................... 88

TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................... 90
PHỤ LỤC............................................................................................. 91

vii


DANH MỤC BẢNG
Bảng 3.1: Kết quả hoạt động kinh doanh năm 2011 đến năm 2013 ............... 27
Bảng 3.2: Kết quả hoạt động kinh doanh 6 tháng đầu năm 2013 và 2014 ..... 28
Bảng 4.1: Tóm lược kết quả hoạt động kinh doanh từ năm 2011 đến năm 2013
..................................................................................................................... 50
Bảng 4.2: Tình hình doanh thu từ năm 2011 đến năm 2013 tại DNTN Nguyễn
Phú .............................................................................................................. 53
Bảng 4.3: Chi phí phát sinh từ năm 2011 đến 2013....................................... 56
Bảng 4.4: Tỷ suất các khoản chi phí của doanh nghiệp từ 2011 đến 2013 ..... 60
Bảng 4.5: Lợi nhuận của doanh nghiệp từ năm 2011 đến năm 2013. ............ 62
Bảng 4.6: Tỷ lệ lãi gộp từ năm 2011 đến 2013. ............................................ 65
Bảng 4.7: Tỷ suất lợi nhuận của doanh nghiệp giai đoạn 2011 – 2013 ......... 66
Bảng 4.8. Các nhân tố ảnh hưởng đến ROA của chi nhánh từ năm 2011-201
..................................................................................................................... 67
Bảng 4.9: Kết quả hoạt động kinh doanh 6 tháng đầu năm 2013 và 2014. .... 71
Bảng 4.10: Bảng tổng hợp doanh thu, chi phí lợi nhuận sáu tháng đầu năm
2013-2014. ................................................................................................... 72
Bảng 4.11: Các tỷ số sinh lợi đầu năm 2013 và 2014 .................................... 74
Bảng 4.12. Các nhân tố ảnh hưởng đến ROA của doanh nghiệp 6 tháng đầu
năm 2014 so với 6 tháng đầu năm 2013 ........................................................ 75

viii

DANH MỤC HÌNH
Hình 2.1: Sơ đồ hình thức kế toán nhật ký chung ........................................ 13
Hình 2.2: Sơ đồ hình thức kế toán trên máy vi tính ....................................... 16
Hình 3.1: Sơ đồ tổ chức các bộ phận của doanh nghiệp ............................... 22
Hình 3.2: Sơ đồ tổ chức bộ máy kế toán của doanh nghiệp ........................... 23
Hình 4.1: Sơ đồ xác định kết quả kinh doanh tháng 06/2014. ....................... 48
Hình 4.2: Biểu đồ thể hiện doanh thu bán hàng và tổng doanh thu ............... 54
Hình 4.3: Biểu đồ thể hiện sự biến động chi phí của doanh nghiệp .............. 58
Hình 4.4: Biểu đồ thể hiện chi phí quản lý kinh doanh ................................. 60

ix


DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
DNTN: Doanh nghiệp tư nhân
DT: Doanh thu
GTGT : Giá trị gia tăng
HĐKD: Hoạt động kinh doanh
NSNN: Ngân sách Nhà nước
QLDN: Quản lý doanh nghiệp
QLKD: Quản lý kinh doanh
ROA: Return On Assets
ROE: Return On Equity
ROS: Return On sales
TK: Tài khoản
TNDN: Thu nhập doanh nghiệp
TSCP: Tỷ suất chi phí
TSCĐ: Tài sản cố định
VAT: Thuế giá trị gia tăng

x


CHƯƠNG 1

GIỚI THIỆU
1.1 LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Theo xu hướng phát triển của thị trường hiện nay thì các ngành thương
mại và dịch vụ ngày càng phát triển và chiếm vị thế quan trọng trong nền kinh
tế của đất nước, khi nước ta gia nhập tổ chức thương mại thế giới và đây cũng
là điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp mở rộng thị trường kinh doanh
nhưng bên cạnh đó áp lực cạnh tranh đối với doanh nghiệp cũng tăng lên.
Để đạt được mục tiêu lợi nhuận cao và an toàn trong điều kiện nền kinh
tế toàn cầu đang rơi vào tình trạng suy thoái, tình hình kinh tế trong nước cũng
gặp nhiều khó khăn trong việc phát triển mọi mặt, các doanh nghiệp phải có
phương án kinh doanh có hiệu quả kinh tế, phải nắm bắt và đáp ứng nhu cầu,
tâm lý của người tiêu dùng với sản phẩm chất lượng cao, giá thành hạ, mẫu mã
phong phú, đa dạng nhiều chủng loại. Để được như vậy doanh nghiệp cần
kiểm soát hiệu quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp mình.
Với tư cách là công cụ quản lý, hạch toán kế toán gắn liền với hoạt động
kinh tế xã hội, hạch toán kế toán đảm nhiệm chức năng cung cấp thông tin một
cách chính xác và hữu ích giúp cho các nhà quản trị, nhà đầu tư ra quyết định
kinh doanh hợp lý. Các thông tin kế toán về hạch toán doanh thu và chi phí
giúp các nhà quản trị có một cái nhìn chính xác về tình hình hoạt động của các
doanh nghiệp từ đó đưa ra các quyết định quản lý phù hợp nhằm nâng cao hiệu
quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Với ý nghĩa đó và sau thời gian
tìm hiểu về thực trạng hoạt động kinh doanh và bộ máy quản lý của DNTN
Nguyễn Phú em quyết định chọn đề tài “Kế toán xác định và phân tích kết
quả kinh doanh tại DNTN Nguyễn Phú”.
Đề tài được thực hiện dựa trên cơ sở lý luận và tình hình thực tế tại

doanh nghiệp qua đó tìm ra những biện pháp làm tăng lợi nhuận và giảm chi
phí để hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp ngày càng hiệu quả hơn.

1


1.2 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
1.2.1 Mục tiêu chung
Đánh giá công tác kế toán xác định kết quả kinh doanh và phân tích kết
quả hoạt động kinh doanh của Doanh nghiệp tư nhân Nguyễn Phú qua ba năm
2011- 2013 và sáu tháng đầu năm 2014, từ đề xuất một số giải pháp nhằm
hoàn thiện công tác kế toán xác định kết quả kinh doanh và nâng cao hiệu quả
kinh doanh của doanh nghiệp trong thời gian tới.
1.2.2 Mục tiêu cụ thể
- Đánh giá công tác kế toán xác định kết quả kinh doanh của doanh
nghiệp thông qua công tác kế toán xác định kết quả kinh doanh tháng sáu năm
2014.
- Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến kết quả hoạt động kinh doanh của
doanh nghiệp trong ba năm 2011, 2012, 2013 và sáu tháng đầu năm 2014.
- Đề xuất các giải pháp nhằm góp phần hoàn thiện công tác kế toán xác
định kết quả kinh doanh và nâng cao hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
1.3 PHẠM VI NGHIÊN CỨU
1.3.1 Không gian nghiên cứu:
Đề tài kế toán xác định và phân tích kết quả kinh doanh được thực hiện
tại Doanh nghiệp tư nhân Nguyễn Phú.
1.3.2 Thời gian nghiên cứu:
- Luận văn này được thực hiện trong thời gian thực tập từ 11/08/2014
đến 17/11/2014.
- Số liệu phân tích trong luận văn là số liệu thực tế của doanh nghiệp từ
năm 2011 đến 2013 và 6 tháng đầu năm 2014.

- Số liệu sử dụng để nghiên cứu công tác kế toán là số liệu phát trong
tháng 6 năm 2014 sinh của doanh nghiệp.

2


1.3.3 Đối tượng nghiên cứu:
Đề tài tập trung nghiên cứu về công tác kế toán xác định kết quả kinh
doanh của doanh nghiệp. Các yếu tố ảnh hưởng đến lợi nhuận của doanh
nghiệp.
1.4 LƯỢC KHẢO TÀI LIỆU
Nguyễn Hải Linh (2009), “Kế toán xác định và phân tích kết quả kinh
doanh của Công ty MEKONIMEX”, Đại học Cần Thơ. Tác giả đã thu thập số
liệu thứ cấp từ phòng kế toán của công ty và quan sát quy trình hạch toán xác
định kết quả kinh doanh của công ty. Tác giả đã tiến hành hạch toán và xác
định kết quả kinh doanh một số nghiệp vụ thực tế phát sinh tại công ty. Từ đó,
tác giả đề ra những giải pháp giúp công ty cải thiện công tác kế toán cũng như
các biện để nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của công ty.
Nguyễn Thị Phương Thảo (2009), “Phân tích kết quả hoạt động kinh
doanh tại Công ty xăng dầu Vĩnh Long”. Tác giả đã thu thập số liệu thứ cấp
của công ty thông qua các báo cáo tài chính tác giả phân tích tình hình về
doanh thu, chi phí, lợi nhuận và một số chỉ số tài chính. Từ đó, tác giả đánh
giá và so sánh hiệu quả hoạt động kinh doanh qua các năm 2006, 2007 và
2008. Xem xét các yếu tố có ảnh hưởng đến tình hình hoạt động kinh doanh và
tìm ra phương hướng nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của công
ty.

3

CHƯƠNG 2

CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.1 CƠ SỞ LÝ LUẬN
2.1.1 Kế toán doanh thu
2.1.1.1 Kế toán doanh thu hoạt động kinh doanh
a. Khái niệm
Doanh thu là tổng các giá trị lợi ích kinh tế doanh nghiệp thu được trong
kỳ kế toán, phát sinh từ các hoạt động sản xuất kinh doanh thông thường của
doanh nghiệp góp phần làm tăng vốn sở hữu.
b. Điều kiện ghi nhận doanh thu
- Doanh nghiệp đã chuyển giao phần lớn rủi ro và lợi ích gắn liền với
quyền sở hữu sản phẩm hoặc hàng hóa cho người mua.
- Doanh nghiệp không còn nắm giữ quyền quản lý hàng hóa như người
sở hữu hàng hóa hoặc quyền kiểm soát hàng hóa.
- Doanh thu được xác định tương đối chắc chắn.
- Doanh nghiệp đã thu được hoặc sẽ thu được lợi ích kinh tế từ giao dịch
bán hàng.
- Xác định được chi phí liên quan đến giao dịch bán hàng.
c. Chứng từ sử dụng
- Hóa đơn giá trị gia tăng.
- Phiếu xuất kho.
- Hợp đồng bán hàng.
- Phiếu thu
- Giấy báo có
d. Kết cấu tài khoản sử dụng
Kế toán tổng hợp sử dụng TK 511 “Doanh thu bán hàng và cung cấp
dịch vụ” để phản ánh doanh thu của công ty.

4

TK 511
- Doanh thu bán sản phẩm, hàng hoá,
bất động sản đầu tư và cung cấp dịch
vụ của doanh nghiệp thực hiện trong
kỳ kế toán.

- Các khoản giảm trừ doanh thu
- Kết chuyển doanh thu thuần vào
Tài khoản 911 “Xác định kết quả
kinh doanh”.

Tài khoản 511 doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ, có 4 tài khoản cấp 2:
Tài khoản 5111: Doanh thu bán hàng hoá.
Tài khoản 5112: Doanh thu bán các thành phẩm.
Tài khoản 5113: Doanh thu cung cấp dịch vụ
Tài khoản 5118: Doanh thu khác liên quan đến hoạt động kinh doanh
chính của công ty.
2.1.1.2 Kế toán doanh thu hoạt động tài chính
a. Khái niệm
Doanh thu hoạt động tài chính là những khoản thu nhập từ hoạt động đầu
tư tài chính.
Tài khoản này dùng để phản ánh doanh thu tiền lãi, tiền bản quyền, cổ
tức, lợi nhuận được chia và doanh thu hoạt động tài chính khác của doanh
nghiệp.
b. Chứng từ sử dụng
- Phiếu thu
- Giấy báo có tiền lãi ngân hàng
c. Kết cấu tài khoản sử dụng

Kế toán tổng hợp sử dụng TK 515 “Doanh thu hoạt động tài chính” để
phản ánh các khoản thu nhập từ hoạt động tài chính cho doanh nghiệp.

5


TK 515
- Kết chuyển doanh thu hoạt động tài
chính thuần sang tài khoản 911 “xác định kết quả kinh doanh”.

- Chiết khấu thanh toán được hưởng.
- Lãi tỷ giá hối đoái phát sinh trong kỳ
của hoạt động kinh doanh.
- Lãi tỷ giá hối đoái phát sinh khi bán
ngoại tệ.
- Lãi tỷ giá hối đoái do đánh giá lại
cuối năm tài chính các khoản mực
tiền tệ có gốc ngoại tệ của hoạt động
kinh doanh.
- Doanh thu hoạt động tài chính khác
phát sinh trong kỳ.

2.1.1.3 Kế toán thu nhập khác
a. Khái niệm
Là các khoản thu nhập khác, các khoản doanh thu ngoài hoạt động sản
xuất, kinh doanh của doanh nghiệp.
Nội dung thu nhập khác của doanh nghiệp gồm:
- Thu nhập từ nhượng bán, thanh lý TSCĐ.
- Thu nhập từ nghiệp vụ bán và thuê lại tài sản.
- Thu tiền được phạt do khách hàng vi phạm hợp đồng.

- Thu các khoản nợ khó đòi đã xử lý xoá sổ.
- Các khoản thuế được NSNN hoàn lại.
- Thu các khoản nợ phải trả không xác định được chủ.
- Các khoản tiền thưởng của khách hàng liên quan đến tiêu thụ hàng hoá,
sản phẩm, dịch vụ không tính trong doanh thu (nếu có).
- Thu nhập quà biếu, quà tặng bằng tiền, hiện vật của các tổ chức, cá
nhân tặng cho doanh nghiệp;
- Các khoản thu nhập khác ngoài các khoản nêu trên.
b. Chứng từ sử dụng
- Phiếu thu
6


- Biên bản thanh lý tài sản cố định
- Hóa đơn giá trị gia tăng
c. Kết cấu tài khoản sử dụng
- Số thuế GTGT phải nộp (nếu có)
tính theo phương pháp trực tiếp đối
với các khoản thu nhập khác ở doanh
nghiệp nộp thuế GTGT tính theo
phương pháp trực tiếp.
- Cuối kỳ kế toán, kết chuyển
các khoản thu nhập khác phát sinh
trong kỳ sang Tài khoản 911 “Xác
định kết quả kinh doanh”.

- Các khoản thu nhập khác phát sinh
trong kỳ.

2.1.2 Kế toán chi phí

2.1.2.1 Kế toán giá vốn hàng bán theo phương pháp kê khai thường
xuyên
a. Khái niệm
Tài khoản này dùng để phản ánh trị giá vốn của sản phẩm, hàng hoá,
dịch vụ bán trong kỳ.
b. Chứng từ sử dụng
Hóa đơn bán hàng, hóa đơn GTGT, bảng kê bán lẻ hàng hóa, bảng thanh
toán hàng đại lý, ký gửi,…
c. Kết cấu tài khoản sử dụng

7


TK 632

- Trị giá vốn của sản phẩm, hàng hoá,
dịch vụ đã bán trong kỳ.
- Chi phí nguyên vật liệu, chi phí nhân
công vượt trên mức bình thường và chi
phí sản xuất chung cố định không phân
bổ được tính vào giá vốn hàng bán
trong kỳ.
- Các khoản hao hụt, mất mát của hàng
tồn kho sau khi trừ phần bồi thường do
trách nhiệm cá nhân gây ra.
- Số trích lập dự phòng giảm giá hàng
tồn kho (Chênh lệch giữa số dự phòng
giảm giá hàng tồn kho phải lập năm
nay lớn hơn số dự phòng đã lập năm
trước chưa sử dụng hết).

- Kết chuyển giá vốn của sản phẩm,
hàng hoá, dịch vụ đã bán trong kỳ
sang Tài khoản 911 “Xác định kết quả
kinh doanh”.
- Khoản hoàn nhập dự phòng giảm giá
hàng tồn kho cuối năm tài chính
(Chênh lệch giữa số dự phòng phải
lập năm nay nhỏ hơn số đã lập năm
trước).
- Trị giá hàng bán bị trả lại nhập kho.

2.1.2.2 Kế toán chi phí quản lí kinh doanh
a. Khái niệm
Chi phí quản lí kinh doanh của doanh nghiệp bao gồm chi phí bán hàng
và chi phí quản lí doanh nghiệp.
- Chi phí bán hàng là những khoản chi phí phát sinh có liên quan đến
hoạt động tiêu thụ sản phẩm, hàng hóa, lao vụ, dịch vụ phát sinh trong kỳ.
- Chi phí quản lý doanh nghiệp là những khoản chi phí có liên quan
chung đến toàn bộ hoạt động của doanh nghiệp mà không tách riêng ra được
cho bất kỳ một hoạt động nào bao gồm:
+ Chi phí lương và các khoản trích theo lương nhân viên quản lý.
+ Chi phí chuyển khoản, phí dịch vụ tài khoản.
b. Chứng từ sử dụng
- Hóa đơn giá trị gia tăng.
- Bảng phân bổ chi phí.
8


- Bảng tính lương.

c. Kết cấu tài khoản sử dụng
Kế toán sử dụng tài khoản 642 cho chi phí quản lí kinh doanh
TK 642
- Các chi phí bán hàng phát sinh trong
kỳ.
- Chi phí quản lý doanh nghiệp phát
sinh trong kỳ.

- Các khoản giảm chi phí bán hàng.
- Các khoản làm giảm chi phí quản lý
doanh nghiệp.
- Kết chuyển chi phí bán hàng, chi phí
quản lí doanh nghiệp sang TK911 để
xác định kết quả kinh doanh.

2.1.2.3 Kế toán chi phí hoạt động tài chính
a. Khái niệm
Tài khoản này phản ánh những khoản chi phí hoạt động tài chính bao
gồm các khoản chi phí hoặc các khoản lỗ liên quan đến các hoạt động đầu tư
tài chính, chi phí cho vay và đi vay vốn, chi phí góp vốn liên doanh, liên kết,
lỗ chuyển nhượng chứng khoán ngắn hạn, chi phí giao dịch bán chứng khoán,
khoản lỗ phát sinh khi bán ngoại tệ, lỗ tỷ giá hối đoái. . .
b. Chứng từ sử dụng
Các hóa đơn, phiếu thu, phiếu chi, ủy nhiệm chi,…
c. Kết cấu tài khoản sử dụng
Kế toán tổng hợp sử dụng tài khoản 635 để hạch toán chi phí hoạt động tài
chính.

9

TK 635
- Chi phí lãi tiền vay, lãi mua
hàng trả chậm, lãi thuê tài sản thuê
tài chính.
- Lỗ bán ngoại tệ.
- Chiết khấu thanh toán cho
người mua.

- Hoàn nhập dự phòng giảm giá
đầu tư tài chính.
- Cuối kỳ kế toán, kết chuyển
toàn bộ chi phí tài chính phát sinh
trong kỳ để xác định kết quả hoạt
động kinh doanh.

- Các khoản lỗ do thanh lý,
nhượng bán các khoản đầu tư.
- Lỗ tỷ giá hối đoái phát sinh
trong kỳ của hoạt động kinh .
- Lỗ tỷ giá hối đoái do đánh giá
lại cuối năm tài chính các khoản mục
tiền tệ có gốc ngoại tệ của hoạt động
kinh doanh.
- Dự phòng giảm giá đầu tư tài
chính.
- Các khoản chi phí của hoạt
động đầu tư tài chính khác.

2.1.2.5 Kế toán chi phí khác

a. Khái niệm
Tài khoản này phản ánh những khoản chi phí phát sinh do các sự kiện
hay các nghiệp vụ riêng biệt với hoạt động thông thường của các doanh
nghiệp.
Chi phí khác của doanh nghiệp, gồm:
- Chi phí thanh lý, nhượng bán TSCĐ và giá trị còn lại của TSCĐ thanh
lý và nhượng bán TSCĐ (nếu có).
- Chênh lệch lỗ do đánh giá lại vậu tư, hàng hoá, TSCĐ đưa đi góp vốn
liên doanh, đầu tư vào công ty liên kết, đầu tư dài hạn khác.
10


- Tiền phạt do vi phạm hợp đồng kinh tế.
- Bị phạt thuế, truy nộp thuế.
- Các khoản chi phí khác.
b. Chứng từ hạch toán
Các phiếu chi, văn bản, hợp đồng, các biên bản kiểm định,…
c. Kết cấu tài khoản sử dụng
TK 811
- Cuối kỳ, kết chuyển toàn bộ các
khoản chi phí khác phát sinh trong kỳ
sang Tài khoản 911 “Xác định kết quả
kinh doanh”.

- Các khoản chi phí khác phát sinh

2.1.3 Kế toán xác định kết quả kinh doanh
2.1.3.1 Khái niệm
Kết quả hoạt động sản xuất, kinh doanh là số chênh lệch giữa doanh thu
thuần và trị giá vốn hàng bán (Gồm cả sản phẩm, hàng hoá, bất động sản đầu

tư và dịch vụ, giá thành sản xuất của sản phẩm xây lắp, chi phí liên quan đến
hoạt động kinh doanh bất động sản đầu tư như: chi phí khấu hao, chi phí sửa
chữa, nâng cấp, chi phí cho thuê hoạt động, chi phí thanh lý, nhượng bán bất
động sản đầu tư), chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp.
Kết quả hoạt động tài chính là số chênh lệch giữa thu nhập của hoạt động
tài chính và chi phí hoạt động tài chính.
Kết quả hoạt động khác là số chênh lệch giữa các khoản thu nhập khác
và các khoản chi phí khác và chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp.
2.1.3.2 Nguyên tắc hạch toán
Tài khoản này phải phản ánh đầy đủ, chính xác các khoản kết quả hoạt
động kinh doanh của kỳ kế toán theo đúng quy định của chính sách tài chính
hiện hành.

11


Kết quả hoạt động kinh doanh phải được hạch toán chi tiết theo từng loại
hoạt động ( hoạt động sản xuất, chế biến, hoạt động kinh doanh thương mại,
dịch vụ, hoạt động tài chính. . .). Trong từng loại hoạt động kinh doanh có thể
cần hạch toán chi tiết cho từng loại sản phẩm, từng ngành hàng, từng loại dịch
vụ.
Các khoản doanh thu và thu nhập được kết chuyển vào tài khoản này là
số doanh thu thuần và thu nhập thuần.
2.1.3.3 Tài khoản sử dụng
Kế toán tổng hợp sử dụng TK 911 “Xác định kết quả kinh doanh” để
phản ánh kết quả kinh doanh của công ty.
Tài khoản này dùng để xác định và phản ánh kết quả hoạt động kinh
doanh và các hoạt động khác của doanh nghiệp trong một kỳ kế toán năm. Kết
quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp bao gồm: Kết quả hoạt động sản
xuất, kinh doanh, kết quả hoạt động tài chính và kết quả hoạt động khác.

TK 911
- Trị giá vốn của sản phẩm, hàng
hoá, bất động sản đầu tư và dịch vụ
đã bán.

- Doanh thu thuần về số sản phẩm,
hàng hoá, bất động sản đầu tư và dịch
vụ đã bán trong kỳ.

- Chi phí hoạt động tài chính, chi phí
thuế thu nhập doanh nghiệp và chi
phí khác.
- Chi phí quản lí kinh doanh

- Doanh thu hoạt động tài chính, các
khoản thu nhập khác và khoản ghi
giảm chi phí thuế thu nhập doanh
nghiệp.

- Kết chuyển lãi.

- Kết chuyển lỗ.

12


2.1.4 Hình thức ghi sổ kế toán Nhật ký chung và Hình thức kế toán trên
máy vi tính
2.1.4.1 Hình thức nhật ký chung
SƠ ĐỒ TRÌNH TỰ CHUNG CHO SỔ KẾ TOÁN THEO HÌNH THỨC

NHẬT KÝ CHUNG
CHỨNG TỪ KẾ TOÁN

SỔ NHẬT KÝ

SỔ NHẬT KÝ CHUNG

SỔ THẺ KẾ TOÁN CHI

ĐẶC BIỆT

TIẾT

BẢNG TỔNG HỢP CHI
TIẾT

SỔ CÁI

BẢNG CÂN ĐỐI SỐ
PHÁT SINH

BÁO CÁO TÀI CHÍNH

Ghi chú:
Ghi hàng ngày
Ghi vào cuối tháng hoặc định kỳ
Quan hệ đối chiếu, kiểm tra
Hình 2.1: Sơ đồ hình thức kế toán nhật ký chung

13