Đồ án tổng hợp nghiên cứu kĩ thuật cố định vi khuẩn streptococcus thermophillus và lactobacillus bulgaricus trên cellulose sản xuất từ vi khuẩn acetobacter xylinum

M CL C
Trang

Trang ph bìa
M cl c
Danh m c các ch vi t t t
Danh m c các b ng
Danh m c các hình v
L IM
U ............................................................................................................. 1
NG 1: T NG QUAN TÀI LI U ..................................................................... 3

CH

1.1. Gi i thi u v ch t mang cellulose vi khu n (BC) ................................................ 3
1.1.1. Khái quát chung v BC ............................................................................. 3
1.1.2. Nguyên li u s n xu t BC ........................................................................ 10
1.2. Gi i thi u v vi khu n ST và LB ........................................................................ 13
1.2.1.

c đi m hình thái c a vi khu n Streptococcus thermophillus và

Lactobacillus bulgaricus .................................................................................. 13
c đi m sinh lý, sinh hóa c a Streptococcus thermophillus và

1.2.2.

Lactobacillus bulgaricus .................................................................................. 14
ng pháp b o qu n vi sinh v t .............................................................. 15

1.3. Các ph

1.3.1. Ph

ng pháp c y chuy n và b o qu n l nh .......................................... 15

1.3.3. Ph

ng pháp b o qu n l nh sâu ............................................................ 16

1.4. Tình hình nghiên c u vƠ c đ nh vi khu n trên ch t mang BC trong vƠ ngoƠi
n

c ........................................................................................................................... 18

CH

NG 2:

2.1.

it

IT

NG VÀ PH

NG PHÁP NGHIÊN C U ........................ 20

ng nghiên c u......................................................................................... 20

2.1.1. Nguyên li u hóa ch t .............................................................................. 20
2.1.2. D ng c và thi t b th
2.2. Ph

ng pháp nghiên c u .................................................................................... 21

2.2.1. Ph
ph

ng dùng ........................................................... 20

ng pháp c đ nh vi khu n ST và LT trên ch t mang BC b ng

ng pháp b y – h p ph ............................................................................. 21

2.2.2. Ph

ng pháp vi sinh ............................................................................... 21

2.2.3. Ph

ng pháp hóa sinh ............................................................................ 25

2.2.4. Ph

ng pháp phân tích hóa h c............................................................. 26


2.2.5. Ph
2.3. Ph

ng pháp b o qu n vi khu n đ

c c đ nh trên ch t mang BC ...... 26

ng pháp công ngh .................................................................................... 27

2.3.1. Lên men s a chua ................................................................................... 27
2.3.2. Lên men t o ra cellulose......................................................................... 27
2.4. Ph

ng pháp b o qu n vi khu n đ

2.5. Ph

ng pháp x lý s li u .................................................................................. 29

CH

c c đ nh trên ch t mang BC ................... 28

NG 3: K T QU VÀ TH O LU N ............................................................ 30

3.1. K t qu phơn l p ST và LT t s a chua vinamilk .............................................. 30
3.2. Kh o sát s sinh tr

ng vƠ phát tri n c a vi khu n ST và LT b ng ph

ng pháp

đo m t đ quang (OD) trên máy quang ph UV ậ Vis ............................................. 32
3.3. K t qu thu nh n BC .......................................................................................... 34
3.3.1. Thu nh n BC

t t môi tr

ng nuôi c y .............................................. 34

3.3.2. X lý BC.................................................................................................. 36
3.4. C đ nh ST và LT trên ch t mang BC ................................................................ 36
3.4.1. Ngâm BC................................................................................................. 36
3.4.2. Kh o sát nhi t đ

và th i gian

......................................................... 37

3.4.3. Ki m tra hi u qu c a quá trình c đ nh trên giá th BC ...................... 40
3.5. Xác đ nh hi u qu c đ nh vi khu n lactic trên ch t mang BC sau các th i gian
b o qu n .................................................................................................................... 42
3.5.1. Xác đ nh kh n ng s ng sót c a vi khu n lactic đ

c c đ nh trên ch t

mang BC sau các m c th i gian b o qu n ....................................................... 42
3.5.2. Xác đ nh ho t l c vi khu n lactic c đ nh trên ch t mang BC sau các
m c th i gian b o qu n .................................................................................... 43
3.6. ánh giá ph
s ph

ng pháp b o qu n vi khu n lactic trên ch t mang BC so v i m t

ng pháp khác ................................................................................................. 44

K T LU N VÀ KI N NGH ................................................................................... 46
TÀI LI U THAM KH O ......................................................................................... 48
PH L C


DANH M C CH

VI T T T

STT

Ký hi u

Tên đ y d

1

BC

Bacterial cellulose

2

ST

Streptococcus thermophillus

3

LB

Lactobacillus bulgaricus

4

AX

Acetobacter xylinum


DANH M C B NG
STT

S hi u

1

1.1

2

3.1

Tên B ng
C u trúc BC

m t s loƠi vi khu n

c đi m khu n l c vƠ hình thái t bƠo c a 2 vi khu n
LB và ST

Trang
3
31


DANH M C HỊNH
S

STT

hi u

Tên hình

Trang

1

1.1

2

1.2

S đ các con đ

3

1.3

MƠng BC

4

1.4

C u t o c a AX đ

5

1.5

Quy trình s n xu t th ch d a

12

6

1.6

TrƠ túi l c lipton

13

7

1.7

8

1.8

Streptococcus thermophillus

14

9

1.9

Lactobaccillus bulgaricus

14

10

1.10

11

1.11

B o qu n l nh

16

12

2.1

S đ phơn l p hai ch ng vi khu n ST và LB

24

13

2.2

S đ quy trình công ngh s n xu t s a chua

28

14

3.1

16

3.2

Khu n l c vi khu n ST (1) và LB (2) đư thu n khi t

31

17

3.3

Hình nh ng gi ng c a ch ng ST

32

18

3.4

Hình nh ng gi ng c a ch ng LB

32

19

3.5

20

3.6

Thu nh n BC

21

3.7

Kh i l

22

3.8

BC sau khi s y

36

23

3.9

BC tr

37

24

3.10

Ch ph m vi khu n lactic trên BC

C u trúc cellulose (a) c a vi khu n (BC) (  20000 l n) vƠ
(b) c a th c v t (PC) (  200 l n)
ng t ng h p cellulose b i AX

t đang đ

c g b t môi tr

ng nuôi c y

c bao b c b i cellulose

ng saccharose

7
10
11

13

ông khô vi khu n

16

Khu n l c h n h p hai vi khu n ST và LB t s a chua
vinamilk

th bi u di n đ

5

ng cong sinh tr

ng c a 2 ch ng LB

và ST trong 72 gi
t t môi tr

ng BC t o thƠnh

ng nuôi c y
các m c th i gian

c khi ngơm (1) vƠ sau khi ngơm d ch vi khu n (2)

30

33
35
35

38


Kh n ng s ng sót c a ch ph m vi khu n lactic trên ch t

25

3.11

26

3.12

Khu n l c c a ch ph m ST (1) và LB (2) sau ho t hóa

40

27

3.13

Kh n ng sinh acid lactic c a m u 1 vƠ m u 2
th bi u di n kh n ng s ng sót c a vi khu n lactic

41

28

3.14

trên ch t mang BC sau các m c th i gian b o qu n lƠ 1

43

mang BC

39

tháng vƠ 2,5 tháng
29

3.15

Kh n ng sinh acid lactic c a ch ph m vi khu n lactic
qua các m c th i gian b o qu n

44


án t ng h p

GVHD: ThS. Ngô Th Minh Ph

- 1-

L IM
Hi n nay k thu t c đ nh t bƠo đang đ

ng

U
c đ c p vƠ quan tơm r t nhi u, đ c

bi t trong quá trình b o qu n, l u thông, cung c p gi ng cho l nh v c lên men t o
ra s n ph m th c ph m. T bƠo c đ nh có nhi u u đi m so v i t bƠo t do: Ti n
l i trong vi c b o qu n, l u thông vƠ giúp gi m chi phí

giai đo n chu n b gi ng.

Theo kh o sát nh ng ch t mang th

đ nh t bƠo vi sinh v t:

Aliganate, gelatin, x d a, v b

ng dùng đ c

i, táo, lêầ Tuy nhiên nh ng ch t mang truy n

th ng nƠy kém b n ho c giá thƠnh đ t, vì v y vi c tìm ki m m t ch t mang m i có
u th h n lƠ c n thi t. Cellulose vi khu n h i đ nh ng đi u ki n c a m t ch t
mang trong c đ nh t bƠo: Giá thƠnh r , đ tinh khi t cao, có kh n ng hút n
gi

m t t nh c u trúc m ng l

c vƠ

i cellulose, có th b sung tr c ti p vƠo s n ph m

th c ph m mƠ không x y ra b t k

ph n ng ph nƠo, bên c nh đó nó còn r t t t

cho h tiêu hóa b i nó mang b n ch t lƠ cellulose gi ng nh th ch d aầnên đ

c

ch n lƠm ch t mang trong đ tƠi nƠy.
Hi n nay trong các nhƠ máy s n xu t s a chua ng
b ng ph

i ta ch b o qu n gi ng

ng pháp b o qu n l nh, nhơn gi ng c y chuy n vƠ ho t hóa nhi u l n.

Tuy nhiên chi phí cho vi c b o qu n l nh vƠ c y chuy n r t t n kém, bên canh đó
ti n hƠnh ho t hóa vƠ c y chuy n nhi u l n s lƠm gi m ho t l c c a vi khu n lactic
sau 7 ậ 8 th h . Vì v y các nhƠ s n xu t ph i ti n hƠnh mua ng gi ng tinh khi t t
các nhƠ cung c p gi ng, chi phí cho vi c mua ng gi ng t n chi phí r t cao. Vì th ,
vi c c đ nh hai ch ng vi khu n ST và LB trên giá th BC lƠ đi u c n thi t. Ch
ph m vi khu n lactic trên ch t mang BC mang l i r t nhi u thu n l i: i u ki n b o
qu n d dƠng, l u thông, cung c p gi ng thu n ti n, ch đ ng trong vi c s d ng
gi ng, đ c bi t ch ph m vi khu n lactic trên ch t mang BC v n

th h th nh t.

T th c ti n yêu c u em đư ti n hƠnh đ tƠi “Nghiên c u k thu t c đ nh vi
khu n Streptococcus thermophillus và Lactobacillus bulgaricus trên cellulose
s n xu t t vi khu n Acetobacter xylinum” v i mong mu n s mang l i nhi u s
thu n l i h n trong vi c b o qu n, l u thông, cung c p gi ng, gi i quy t đ

cv n

đ nan gi i trong cung c p vƠ b o qu n gi ng cho các nhƠ máy s n xu t s a chua
c ng nh các l nh v c khác c n đ n ch ph m nƠy. Trong ph m vi đ tƠi nƠy em s

SVTH: Lê Th B n – L p 09HTP


án t ng h p

- 2-

GVHD: ThS. Ngô Th Minh Ph

ng

ti n hƠnh nghiên c u các đi u ki n t i u đ c đ nh 2 ch ng vi khu n ST và LB
trên ch t mang BC vƠ kh o sát th i gian b o qu n, ho t l c c a ch ph m vi khu n
lactic trên ch t mang BC sau khi c đ nh vƠ các m c th i gian trong quá trình b o
qu n.
Sinh viên th c hi n

Lê Th B n

SVTH: Lê Th B n – L p 09HTP


án t ng h p

GVHD: ThS. Ngô Th Minh Ph

- 3-

CH

ng

NG 1: T NG QUAN TÀI LI U

1.1. Gi i thi u v ch t mang cellulose vi khu n (BC)
1.1.1. Khái quát chung v BC
1.1.1.1. M t s vi khu n sinh t ng h p BC
BC đ
1998). Con đ

c t ng h p b i m t s vi khu n (b ng 1.1) (Theo Jonas vƠ Farah,
ng t ng h p vƠ c ch đi u hòa t ng h p BC

nhau, nh ng c u trúc BC

các loƠi có k gi ng

m i loƠi thì khác nhau (Ross vƠ c ng s , 1991; Jonas vƠ

Farah,1998). Có các đi m khác bi t đáng k v thu c tính v t lý c a các s n ph m
celluose, ch

y u lƠ chi u dƠi c a chu i glucan (đ

c đ c tr ng b i m c đ

polymer hóa), tính k t tinh vƠ tr ng thái tính ch t c a nó. Tùy thu c vƠo m i loƠi
mƠ tr ng thái k t tinh c a cellulose khác nhau, t đó xác đ nh các tính ch t v t lý
c a s n ph m nh đ b n, đ hòa tan trong các dung môi, tính ch u nh h

ng c a

các tác nhơn bi n tính [2,3].
B ng 1.1. C u trúc BC

m t s loài vi khu n [2]

Gi ng

C u trúc cellulose

Acertobacter

L p mƠng ngo i bƠo t o thƠnh các dưi

Achromobacter

S i

Aerobacter

S i

Agrobacterium

S i ng n

Alcaligen

S i

Pseudomonas

Các s i không tách bi t

Rhizobium

S i ng n

Sarcina

Cellulose d hình

Zoogloea

Ch a xác đ nh rõ c u trúc

AX (A.aceti ssp. Xylinum, A.xylinus), lƠ vi sinh v t t o cellulose h u hi u nh t.
G n đơy nó đư đ

c x p vƠo gi ng m i Gluconacertobacter, bao g m các loƠi lƠ

G.xylinus (Yamada avf c ng s , 1998,2000), G.hánenii, G.europaeus, G.oboediens
và G.intermedius [2,4].

SVTH: Lê Th B n – L p 09HTP


án t ng h p

- 4-

GVHD: ThS. Ngô Th Minh Ph

ng

1.1.1.2. C u trúc c a BC
Cellulose lƠ m t polyme không phơn nhánh bao g m nh ng g c
glucopyranose n i v i nhau b i n i  ậ 1,4. Các nghiên c u c b n v BC cho th y

BC có c u trúc hóa h c gi ng y h t PC (plant cellulose ậ cellulose th c v t). Tuy
nhiên, c u trúc đa phơn vƠ thu c tính c a BC khác v i PC. Các s i m i sinh ra c a
BC k t l i v i nhau đ hình thƠnh nên các s i s c p (subfibril), có chi u r ng
kho ng 1,5 nm. LƠ nh ng s i m nh nh t có ngu n g c t nhiên [Kudlicka, 1989].
Các vi s i n m trong các bó (budle), vƠ cu i cùng hình thƠnh các d i (ribbon)
(Yamanaka vƠ c ng s , 2000). Các d i có chi u dƠy 3 ậ 4 nm  chi u r ng 70 ậ 80
nm (Zarr,1977); 3,2  133 nm (Brown vƠ c ng s , 1976); 4,1  117 nm (Yumanaka
vƠ c ng s , 2000). Trong khi chi u r ng c a các s i cellulose đ

c t o ra t g

thông là 30.000 ậ 75.000 nm hay g bulô (Betula) lƠ 14.000 ậ 40.000 nm (hình 1.1).
Nh ng d i vi s i cellulose m n có chi u dƠi thay đ i t 1 ậ 9  m làm hình thành
nên c u trúc l

i dƠy đ c, đ

c n đ nh b i các n i hydrogen. BC khác v i PC v

ch s k t ch t, v m c đ polymer hóa, th

ng BC có m c đ polymer hóa t

2.000 ậ 6.000 (Jonas vƠ Farah, 1998); m t vƠi tr

ng h p đ t t i 16.000 ậ 20.000

(Watanabc vƠ c ng s 1998) trong khi m c polymer hóa

th c v t lƠ 13.000 ậ

14.000 (Teeri, 1997) [2,5].
C u trúc c a BC ph thu c ch t ch vƠo đi u ki n nuôi c y (Watanabe vƠ c ng
s , 1998a; Yamanaka vƠ c ng s , 2000).

đi u ki n nuôi c y t nh, vi khu n t ng

h p nh ng mi ng cellulose trên b m t c a d ch nuôi c y, t i ranh gi i gi a b m t
d ch l ng vƠ không khí giƠu oxy. Các mi ng BC nƠy đ
tr

ng t nh ( S ậ BC: Static BC). Các s i cellulose s c p liên t c đ

nh ng l đ

c đ y ra t

c x p d c trên b m t c a t bƠo vi khu n, k t tinh l i thƠnh các vi s i,

vƠ b đ y xu ng sơu h n trong môi tr
tr

c g i lƠ BC trên môi

ng dinh d

ng. Các d i cellulose t môi

ng t nh t o nên các m t ph ng song song nh ng không t ch c, có vai trò ch ng

đ cho qu n th t bƠo AX (Jonas vƠ Farah, 1998). Các s i BC k nhau đ
t môi tr

ng t nh n i v i nhau vƠ nhánh ít h n các s i BC đ

l c (A ậ BC: Agitated ậ BC). A ậ BC đ

c t o ra d

c t o t môi tr

ng

i d ng các h t nh , các h t

hình sao vƠ các s i dƠi, chúng phơn tán r t t t trong môi tr

SVTH: Lê Th B n – L p 09HTP

c t o ra

ng (Vadamme vƠ c ng


án t ng h p
s 1998). Các s i đang l
có c hai h

- 5-

GVHD: ThS. Ngô Th Minh Ph

i v i nhau trong môi tr

ng

ng l c gi ng nh mô hình k ô,

ng song song vƠ vuông góc (Watanabe vƠ c ng s , 1998) [2,6].

S khác nhau v c u trúc không gian ba chi u c a hai d ng S ậ BC và A ậ BC
đ

c quan sát rõ rƠng h n b ng kính hi n vi đi n t

quét (scaning electron

microscop). Nh ng s i BC kéo dƠi vƠ ch ng lên các s i khác theo chi u đan chéo
nhau. Nh ng s i A ậ BC thì r i r m vƠ cong (Johnson vƠ Neogi,1989) [2,6].
NgoƠi ra, b m t c t ngang c a s i A ậ BC (0,1 ậ 0,2  m) l n h n s i S ậ BC
(0,05 ậ 0,10  m). S khác nhau v hình thái gi a hai lo i BC nƠy lƠm đ

cm c

đ k t tinh, kích c k t tinh c a chúng khác nhau [2,7].
Hai d ng k t tinh ph bi n c a cellulose trong t nhiên lƠ  và  , đ

c phơn

bi t b i các k thu t phơn tích b ng tia X, quang ph , vƠ tia h ng ngo i ( Jonhson

và Neogi, 1989). Celluose  có th chuy n thƠnh cellulose II, nh ng cellulose II thì
không th chuy n thƠnh cellulose I [2,7].
M.J. Sheu & S.P. Tai, National Taiwan University đư nghiên c u các tính ch t
c a BC nh đ c ng, đ dính, đ dai, vƠ nh h

ng c a các dung d ch đ

ng, mu i,

vƠ các ch t gum (HM pectin, LM pectin) lên tính ch t c a BC. Các m nh BC có đ
c ng lƠ 3,68 kg, đ dính 0,37 kg, đ dai 0,36 kg (các ch s t
m ct
đ

i lƠ 3,02 kg, 0,34 kg, 0,23 kg).

c nhúng vƠo dung d ch đ

t ng khi đ

ng ng theo th t

c ng c a các mi ng BC gi m khi chúng

ng, HM pectin, LM pectin, carrageenan, vƠ đ c ng

c nhúng vƠo dung d ch mu i [2,8].

Hình 1.1. C u trúc cellulose (a) c a vi khu n (BC) (  20000 l n) và (b) c a th c
v t (PC) (  200 l n) [2,8].

SVTH: Lê Th B n – L p 09HTP


án t ng h p

- 6-

GVHD: ThS. Ngô Th Minh Ph

ng

1.1.1.3. Sinh t ng h p BC
Sinh t ng h p BC lƠ m t ti n trình bao g m nhi u b

cđ

c đi u hòa m t

cách chuyên bi t vƠ chính xác, liên quan đ n m t s l n enzym, các ph c h p xúc
tác vƠ các protein đi u hòa. Ti n trình nƠy bao g m s

t ng h p uridine

diphosphoglucose (UDPClc), ti n ch t c a cellulose, ti p đ n lƠ s polymer hóa
glucose vƠo chu i  ậ 1,4 ậ glucan, vƠ s k t h p các s i m i vƠo d i (ribbon),
đ

c hình thƠnh t hƠng tr m, th m chí hƠng ngƠn s i cellulose riêng l . Con đ

vƠ c ch c a s t ng h p UDPGlc t

ng đ i đ

ng

c bi t nhi u, trong khi đó c ch

phơn t c a s polymer hóa glucose vƠo m ch dƠi vƠ các m ch nhánh, s đ y ra bên
ngoƠi t bƠo c a chúng, vƠ s k t h p thƠnh s i c n đ
Cellulose đ

c lƠm sáng t h n [2,9].

c t ng h p t AX lƠ s n ph m cu i cùng c a s bi n d

ng

carbon, ph thu c vƠo tr ng thái sinh lý t bƠo liên quan đ n ho c lƠ chu trình
pentose phosphate ho c lƠ chu trình Krebs, đi kèm v i quá trình sinh t o glucose
(Ross vƠ c ng s , 1991; Tonouchi vƠ c ng s , 1996) (hình 1.2). Quá trình glycose
gi i không ho t đ ng
quan tr ng c a con đ
1991).

vi khu n acid acetic b i vì nó không t ng h p đ

c enzym

ng nƠy đó lƠ phosphofructose kinase (Ross vƠ c ng s ,

AX, s t ng h p cellulose liên h ch t ch v i ti n trình d hóa oxit hóa vƠ

tiêu th kho ng 10% n ng l

ng có ngu n g c t

nh ng ph n

ng d d

ng

(Weinhouse, 1977). S t ng h p BC không gơy tr ng i cho các quá trình đ ng hóa
khác, bao g m s t ng h p protein. (Ross vƠ c ng s , 1991) [2,10].
AX chuy n nhi u ph c h p carbon nh : hexose, glycerol, dihydroxyacetone,
pyruvate, và các dicarboxylic acid thành cellulose, th

ng có hi u su t 50%.

Dicsarboxylic acid đi vƠo chu trình Krebs nh vƠo quá trình decarboxyl hóa đ
thƠnh pyruvate, chuy n thƠnh hexose thông qua con đ

ng sinh t o glucose, t

ng

t đ i v i glycerol, dihydroxyacetone, vƠ các h p ch t trung gian c a chu trình
pentose phosphate [2,10].
Ti n ch t tr c ti p c a cellulose lƠ UDPGlc (uridine diphosphoglucose), lƠ

s n ph m c a con đ

ng ph bi n

các sinh v t , bao g m c th c v t, liên quan

đ n s phosphoryl hóa glucose thƠnh glucose ậ 6 ậ phosphate, đ

c xúc tác b i

glucokinase, ti p đ n lƠ quá trình đ ng phơn hóa h p ch t nƠy thƠnh glucose ậ  ậ 1

SVTH: Lê Th B n – L p 09HTP


án t ng h p
ậ phosphate, đ

- 7-

GVHD: ThS. Ngô Th Minh Ph

ng

c xúc tác b i phosphoglucomutase, vƠ cu i cùng chuy n thƠnh

UDPGlc b i enzym UDPGlc pyrophosphorylase. Enzym cu i cùng nƠy d

ng nh

quan tr ng liên quan đ n quá trình t ng h p BC, b i vì m t vƠi đ t bi n không t ng
h p cellulose (Cel) thi u enzym nƠy (Valla vƠ c ng s , 1989). H n n a, ho t đ ng
c a pyrophosphorylase thay đ i
nh t đ

c phát hi n

nh ng ch ng AX khác nhau vƠ ho t đ ng cao

các sinh v t t ng h p cellulose h u hi u nh t, nh lƠ AX ssp.

Sucrofermentans BPR 2001. Ch ng nƠy thích s d ng frutose h n, bi u l s ho t
đ ng cao c a phosphoglucomerase, vƠ có m t h th ng phosphotransferase. H
th ng nƠy chuy n fructose thành frutose ậ 1 ậ phosphate vƠ ti p đ n lƠ fructose ậ
1,6 ậ biphosphate (hình 1.2) [2,11].

Hình 1.2. S đ các con đ
CS: Cell lulose synthase

ng t ng h p cellulose b i AX [2,12]
FK: Fructokinase

FBP: Fructose ậ 1,6 ậ biphosphate G6PDH: Glucose ậ 6 ậ phosphate
phosphatase

dehydrogenase

GK: Glucokinase

IPFK: Frutose ậ 1 ậ phosphate kinase

PGM: Phosphoglucomutase

PGI: Phosphoglucoisomerase

SVTH: Lê Th B n – L p 09HTP


án t ng h p

GVHD: ThS. Ngô Th Minh Ph

- 8-

PTS: H th ng c a phosphotransferase

ng

UGP: UDP ậ glucose
pyrophosphorylase

Fru ậ bi ậ P: Fructose

ậ 1,6 ậ bi ậ Glc ậ 6 ậ P: Glucose ậ 6 ậ phosphate

phosphate
Fru ậ 6 ậ P: Fructose ậ 6 ậ phosphate

Glu ậ 1 ậ P: Glucose ậ 1 ậ phosphate

PGA: Phosphogluconic acid

UDPGlc: Uridine diphosphoglucose

1.1.1.4. Các ng d ng c a BC và tri n v ng
Trong th c ph m:
S n ph m đ

c s d ng trong n

c ép trái cơy vƠ nh ng thu c u ng khác,

trong m t k o, kem, yoghurt, salad, th c n tráng mi ng. BC có tác d ng nh ch t
lƠm đ c, v t li u n đ nh d ch huy n phù, v t li u lƠm v b c th c ph m [2,20].
F.Yoshinaga vƠ c ng s (1997) so sánh tác đ ng gi
c a BC v i các v t li u khác nh

n đ nh d ch huy n phù

xanhangum, sorbtol monolaurate, MCC

(microcystalline cellulose) và FMC (microfibrilated). MCC và MFC là các celluose
có ngu n g c t celluose th c v t. H nh n th y r ng, BC có tác d ng gi
d ch huy n phù
không gi

đ

n đ nh

các n ng đ mu i khác nhau. Trong khi đó sorbitan mônlaurate
c d ch huy n phù

Xanthangum không n đ nh đ

pH = 2 ho c d ch huy n phù

c d ch huy n phù sau khi đ

20 0C.

c h p vô trùng

1200C trong 20 phút. V i đ c tính n đ nh d ch hy n phù, BC có tri n v ng lƠ m t
v t li u công ngh m i tri n v ng cho t
tƠi do tác gi Nguy n Thúy H

ng lai [2,20].
ng (

i h c Bách khoa TP.HCM) th c

hi n nh m th nghi m c đ nh t bƠo vi khu n AX trên giá th cellulose vi khu n
do chính nó s n sinh ra đ t o ch ph m ph c v nhơn gi ng nhanh vƠ hi u qu .
V i vi c t o mƠng th c ph m, tác gi lên men b m t, thu ho ch mƠng sau 1
ngƠy nuôi c y. Qua th c nghi m cho th y, n ng đ ch ph m gi ng lƠ 2% có th tái
s d ng lên men thu nh n cellulose vi khu n 7 l n mƠ v n đ m b o v m t th i
gian, s n l

ng, ch t l

d ch gi ng truy n th ng.

ng BC vƠ hoƠn toƠn không có s khác bi t so v i ch ph m
Vi t Nam, ch ph m gi ng AX có ý ngh a đ i v i các c

s s n xu t th ch d a trong vi c ch đ ng ngu n gi ng, h giá thƠnh do ch ph m
có kh n ng tái s d ng 7 l n. MƠng BC thu nh n b ng ph

SVTH: Lê Th B n – L p 09HTP

ng pháp lên men b


án t ng h p

- 9-

GVHD: ThS. Ngô Th Minh Ph

ng

m t, 1 ngƠy. Sau khi x lý mƠng th c ph m BC đ t giá tr c m quan, có đ ch u l c
cao vƠ không b bi n tính khi x lý nhi t. S d ng mƠng BC lƠm mƠng bao xúc xích
đ

c đánh giá t t. Dùng BC lƠm mƠng b o qu n d a t

sau 2 tu n b o qu n

nhi t đ phòng vƠ 4 tu n b o qu n

i gi nguyên ch t l

ng

nhi t đ mát.

S d ng mƠng BC h p ph Bacterionic 200Au/ml có th b o qu n 3 ngƠy
th t t

i s ch t i thi u

BC 0,5% đ t ch t l

nhi t đ mát. S n ph m s a chua u ng v i n ng đ b t

ng v ch tiêu c m quan, không tách l p, dung d ch đ ng nh t

trong th i gian b o qu n [Theo T p chí Sinh h c, s 1/08].
Trong y h c:
MƠng BC thu đ

c t quá trình nuôi c y t nh đ

c nghiên c u vƠ s d ng

lƠm da nhơn t o nh đ c tính th m cao t l p mƠng có đ k t l p ch t ch . Sau khi
thanh trùng, t m vƠo l p mƠng BC m t s thu c vƠ hóa ch t, lúc nƠy BC lƠ m t l p
da nhơn t o dùng đ p v t th

B môn Vi sinh ậ

ng [2,20].
ih cYD

c ThƠnh ph H Chí Minh, đư th nghi m

thƠnh công m t lo i mƠng sinh h c tr b ng t vi khu n AX, đ
n

c s n xu t th ch d a vƠ nhi u lo i n

th i gian li n v t th

c phơn l p trong

c trái cơy khác. V i mƠng tr b ng nƠy,

ng ch còn 2 ậ 3 ngƠy so v i 7 ngƠy khi dùng b ng g c t m

thu c. Nhóm nghiên c u đư s n xu t thƠnh công nh ng t m mƠng sinh h c dai, khô
ráo, m ng 1 ậ 1,5 mm, di n tích 10 cm x 10 cm, v i kh n ng ch ng nhi m khu n
vƠ thoát n

c t t.

ki m tra tác d ng c a mƠng nƠy, ng

i ta đư gơy b ng đ 2

(v i nhi t đ khô) trên l ng th , sau đó đ p mƠng sinh h c lên v t th
b ng h ng ngƠy. K t qu r t b t ng : NgƠy th ba v t th
ngƠy th n m v t th

ng vƠ thay

ng không ph ng n

c,

ng khô ráo vƠ đ n ngƠy th 9 thì v t b ng co l i đáng k ,

không có mùi hôi, không nhi m trùng. i u nƠy th c s mang l i hy v ng cho b nh
nhơn b ng [19].
Trong công nghi p d t: BC dùng trong vi c d t v i cao c p [13].
Trong phòng thí nghi m: Môi tr

ng nuôi c y mô, c đ nh các vi sinh v t,

m t s lo i enzym [2,22].
Trong công ngh g : G nhơn t o (g ván dát m ng), thay th các s n ph m
c a r ng [2,21].

SVTH: Lê Th B n – L p 09HTP


án t ng h p

GVHD: ThS. Ngô Th Minh Ph

- 10-

ng

Trong s n xu t gi y đ c bi t: S d ng trong s n xu t m t s lo i gi y đ c
bi t nh tính hút vƠ gi m c cao (Jonhsons & c ng s ). Mitsubishi Paper Mils
(Nh t B n) liên k t v i Ajinomoto Co. đ phát tri n s n ph m gi y t cellulose vi
sinh v t (patent JP63295793). NgoƠi ra BC còn đ

c s d ng trong v , in, ch t

dính, vƠ ch t x trên trang v nh gi y ph lƠm b m t láng trong công ngh in
(Connon & Anderson, 1991) [2,21].
1.1.1.5.

c tính c a ch t mang BC

BC lƠ ch t mang truy n th ng trong k thu t c đ nh t bƠo, nó có nhi u ng
d ng trong các l nh v c nh : Y h c, môi tr

ng vƠ m t s ngƠnh công nghi p khác

(Yoshinaga et, al, 1997). BC có nhi u đ c tính t t c a m t ch t mang trong c đ nh
t bƠo vi sinh v t nh : đ tinh khi t cao, có kh n ng hút gi
m ng l

m t t nh c u trúc

i cellulose, kh n ng đƠn h i t t, có tính ch t c lý b n, d dƠng phù h p

v i thi t b ph n

ng sinh h c, có h n ng tái s

d ng vƠ an toƠn sinh h c

(Krystynowicz, craja, 2002). So sánh v i nhi u ch t khác trong k thu t c đ nh t
bƠo vi sinh v t cho th y BC phù h p v i các tiêu chu n c b n vƠ BC có ch c n ng
b o v t bƠo ( Yoshinaga,et, at 1997).
đ

Vi t Nam tính ch t đ c tr ng c a BC đư

c áp d ng đ c đ nh t bƠo vi sinh v t r t hi u qu [4].

Hình 1.3. Màng BC

t đang đ

1.1.2. Nguyên li u s n xu t BC
– Gi ng vi khu n: AX
S l

c v AX

 L p

: Shizomycetes

 B

: Pseudomonadales

SVTH: Lê Th B n – L p 09HTP

c g b t môi tr

ng nuôi c y [12]


án t ng h p

GVHD: ThS. Ngô Th Minh Ph

- 11-

 B ph

: Pseudomonadieae

 H

: Pseudomonadaceae [2,4].

ng

AX có d ng hình que, th ng hay h i cong, có th di đ ng ho c không di đ ng
vƠ không sinh bƠo t . Chúng lƠ vi khu n gram ơm, nh ng gram c a chúng có th
bi n đ i do t bƠo giƠ đi, hay do đi u ki n môi tr
khí b t bu c, nên chúng t ng tr

tr

ng

ng AX thu c lo i vi khu n hi u

b m t ti p xúc gi a môi tr

ng l ng vƠ môi

ng khí [2,4].
c đi m sinh lý vƠ sinh hóa c a AX : (1) ph n ng catalase d

oxy hóa ethanol thành CO2 và H2O, (3) không t ng tr

ng tính, (2)

ng trên môi tr

ng Hoyer,

(4) không t o s c t nơu, (5) t ng h p cellulose [2,4].

Hình 1.4. C u t o c a AX đ

c bao b c b i cellulose [18]

Nhi t đ t i u đ AX phát tri n lƠ t 25 ậ 300C vƠ pH t 5,4 ậ 6,3. Theo
Hestrin (1947), pH t i u c a AX lƠ 5,5 vƠ chúng khôg phát tri n
ngay c trong môi tr

ng dinh d

nhi t đ 370C

ng t i u. Còn theo Maccomide (1996), AX có

th phát tri n trong ph m vi pH t 3 ậ 8, nhi t đ t 12 ậ 350C vƠ n ng đ ethanol
có th t i 10% [2,5].
Khi nuôi trên môi tr

ng đ c, lúc t bƠo còn non, khu n l c m c riêng r ,

nh y vƠ trong su t, xu t hi n sau 3 ậ 5 ngƠy. Khi giƠ, t bƠo m c dính nhau thƠnh
t ng c m vƠ khu n l c m c theo đ
– Môi tr

ng nuôi c y [2,5].

ng lên men:

Nguyên li u c đi n: N

c d a giƠ.

Quá trình ti n hƠnh lên men theo quy trình tham kh o sau:

SVTH: Lê Th B n – L p 09HTP

án t ng h p

GVHD: ThS. Ngô Th Minh Ph

- 12-

ng

Nguyên li u

L c

N

c trong

Tr n đ u

DAP, SA

un sôi 10 ậ 15phút

ngu i

Cho axit acetic

Gi ng

C y gi ng

Nhân gi ng

Lên men 28 ậ 300C
trong 9 ậ 15 ngƠy
Th ch d a thô
Hình 1.5. Quy trình s n xu t th ch d a [19]
Ngu n nguyên li u chính s n xu t th ch d a lƠ n
kho ng t 10 ậ 12 tháng tu i.

c d a giƠ (d a khô) vƠo

ơy lƠ ph ph m c a các nhƠ máy c m d a n o s y,

c s s n xu t k o d a, k o chu i, m t, bánh ph ngầ Quá trình s n xu t th ch d a
góp ph n gi i quy t ô nhi m môi tr

SVTH: Lê Th B n – L p 09HTP

ng c a các nhƠ máy, doanh nghi p trên [13].


án t ng h p

GVHD: ThS. Ngô Th Minh Ph

- 13-

Nguyên li u ph lƠ các ch t b sung dinh d

ng nh đ

ng

ng (saccharose),

d m (acid acetic), Sunfat Amon (S.A), DiAmonPhotphat (DAP). Không th thi u
dung d ch n

c gi ng th ch d a đ

Hi n nay BC đư đ
đ

ng, n

c nhơn ra t

ng nghi m [13].

c nghiên c u s n xu t t các ngu n khác nhau nh : T r

c mía, d ch th i trái cơy đ c i thi n tình tr ng thi u nguyên li u do

kho ng cách v m t đ a lý, t n d ng ngu n ph ph m, gi i quy t đ
nhi m môi tr

ng [3].

Trong đ tài này tôi s d ng các nguyên li u sau:
l c lipton, n

cv nđ ô

ng saccharose, trƠ túi

c, gi ng vi khu n Acetobacter xylinum trong b s u t p gi ng c a

tr

ng Cao đ ng Công ngh ậ

đ

ng tôi n u v i 4 lít n

ih c

Ơ N ng. Theo t l nh sau: C ½ kg

c, vƠ kèm theo m t gói trƠ túi l c lipton nhưn vƠng.

Hình 1.6. Trà túi l c lipton

Hình 1.7.

ng saccharose

1.2. Gi i thi u v vi khu n ST và LB
1.2.1.

c đi m hình thái c a vi khu n Streptococcus thermophillus và

Lactobacillus bulgaricus
1.2.1.1. Streptococcus thermophillus (ST)
LƠ vi khu n có t bƠo gram (+), có kh n ng b t mƠu thu c nhu m, hình c u
đ n ho c đôi ho c x p đuôi nhau t o thƠnh chu i, không di đ ng.

SVTH: Lê Th B n – L p 09HTP


án t ng h p

- 14-

GVHD: ThS. Ngô Th Minh Ph

ng

Hình 1.8. Streptococcus thermophillus
1.2.1.2. Lactobacillus bulgaricus (LB)
LƠ vi khu n có t bƠo gram (+), có kh n ng b t mƠu thu c nhu m, hình que,
không di đ ng.

Hình 1.9. Lactobacillus bulgaricus
1.2.2.

c đi m sinh lý, sinh hóa c a Streptococcus thermophillus và

Lactobacillus bulgaricus
Hai ch ng vi khu n trên đ u lƠ vi khu n hi u khí, lên men đ ng hình vƠ ch u

đ

c n ng đ acid th p (pH = 4 ậ 4,5). C hai s ng c ng sinh v i nhau vƠ h tr l n

nhau [11,5].
 Streptococcus thermophillus
Phát tri n t t

nhi t đ 500C vƠ sinh s n t t

khu n ch u nhi t lên men đi n hình, có th ch u đ
trong 30 phút, nh ng ch có th phát tri n đ
LB [11,4].
 Lactobacillus bulgaricus

SVTH: Lê Th B n – L p 09HTP

nhi t đ 37 ậ 400C, đơy lƠ vi
c nhi t đ đun nóng

c trong môi tr

650C

ng acid th p h n


án t ng h p

GVHD: ThS. Ngô Th Minh Ph

- 15-

LB c ng lƠ vi khu n lên men đi n hình, phát tri n t t
trong môi tr

ng

nhi t đ 40 ậ 500C,

ng có đ acid cao. LoƠi nƠy có kh n ng t o ra kh i s a chua 2,7%

acid lactic t đ

ng lactose. LoƠi LB có kh n ng th y phơn casein thƠnh m t s

acid amin, trong đó vi c t o thƠnh valin lƠ quan tr ng nh t, nó nh m t ch t kích
thích cho loài ST phát tri n. Vì th trong quá trình lên men s a chua, vi c c y h n
h p hai loƠi nƠy cho k t qu sinh acid lactic t t h n khi c y riêng t ng loƠi [11,4].
1.3. Các ph

ng pháp b o qu n vi sinh v t

M c đích c a b o qu n gi ng vi sinh v t lƠ sau quá trình b o qu n các tính
tr ng quan tr ng c a gi ng không b m t ho c b gi m.
lƠm đ

c đi u đó, ng

i ta ti n hƠnh các bi n pháp d a trên nguyên t c

lƠm gi m quá trình trao đ i ch t vƠ lƠm gi m quá trình hô h p c a vi sinh v t, ng
ta chú ý đ n tác đ ng m nh lên hai quá trình nƠy, trong đó ba y u t đ
nhi u nh t lƠ: Nhi t đ , đ
s y u t khác c ng đ

m, l

c quan tâm

ng không khí ti p xúc tr c ti p. NgoƠi ra còn m t

c quan tơm đúng m c.

b o qu n vi khu n ST và LB ng
ph

i

i ta th

ng dùng m t trong các s

ng pháp sau:

1.3.1. Ph

ng pháp c y chuy n và b o qu n l nh

H u h t các c s s n xu t vƠ nghiên c u r t nhi u ph

ng pháp nƠy trong

gi gi ng vi sinh v t. Nguyên t c nƠy lƠ d a trên s trao đ i ch t theo m t kho ng
th i gian nh t đ nh. Sau m t kho ng th i gian l p l i công vi c trên. Cách nƠy t ra
hi u qu đ i v i nhi u vi sinh v t [18].
Tr

c khi đem b o qu n, ng

i ta th

ng c y truy n gi ng vi sinh v t vƠo 3

ậ 5 ng nghi m th ch nghiêng, nuôi chúng
nhi t đ 370C) cho đ n khi t o đ

cl

nhi t đ thích h p (th

ng nuôi

ng sinh kh i l n nh t, sau đó b o qu n

nhi t đ l nh kho ng 40C. Sau m t tháng c y truy n vƠ l p l i nh trên. N u kéo
dƠi, gi ng d b thoái hóa vì đ

m môi tr

b o qu n l nh [18].

SVTH: Lê Th B n – L p 09HTP

ng th ch r t d b gi m trong quá trinh


án t ng h p
1.3.2. Ph

GVHD: ThS. Ngô Th Minh Ph

- 16-

ng pháp b o qu n đông khô

ông khô lƠ quá trình mƠ n
ra kh i m u khi các m u đang
sơu.

ng

cđ

cl y

tr ng thái l nh

đơy vi sinh v t đ

c huy n phù trong môi

tr

ng thích h p vƠ đ

c lƠm l nh trong môi

tr

ng chơn không. Thi t b đông khô s hút

n

c vƠ cu i cùng m u đ

nh t đ nh. M u đ

c lƠm khô đ n m c

c hƠn kín đ cho môi tr

ng

ch a m u lƠ chơn không [18].
NgoƠi ph

ng pháp đông khô nh mô t

khô tr c ti p. Khác bi t v i ph

đ

c lƠm khô nhanh

tr

c. Ph

Hình 1.10. ông khô vi khu n
trên, còn có ph ng pháp đông

ng pháp trên

ch d ch huy n phù vi sinh v t

ch đ chơn không thích h p mƠ m u không c n lƠm l nh t

ng pháp nƠy đ c bi t có ý ngh a đ i v i nhóm vi khu n không có kh

n ng s ng trong nhi t đ th p c a giai đo n ti n đông. Các thông s quan tr ng c n
đ

c quan tơm khi th c hi n ph

ng pháp nƠy lƠ:

ậ Tu i c a vi sinh v t b o qu n.
ậ ThƠnh ph n d ch huy n phù t bƠo vi sinh v t.
ậ T c đ đông khô.
ậ Nhi t đ đông khô th p nh t.

ậ Kho ng th i gian lƠm khô m u vƠ đ
1.3.3. Ph

ng pháp b o qu n l nh sâu
i v i ph

sinh v t đ
n

m cu i cùng c a m u [18].

ng pháp b o qu n l nh sơu thì vi

c b o qu n trong môi tr

ng d ch th vƠ

c c n cho ho t đ ng s ng c a vi sinh v t b b t ho t
nhi t đ l nh sơu (ậ196°C đ n ậ800C). V i ph

ng

pháp nƠy, t bƠo có th b v trong quá trình lƠm l nh vƠ
lƠm tan m u. M t nguyên nhơn d n đ n lƠm v t bƠo lƠ
Hình
1.11.
B tinh
o quthn ln nhcsâu
vi c tích l y các ch t đi n gi i trong m u b o qu n vƠ hình
thƠnh

các
trong t bƠo [18].

SVTH: Lê Th B n – L p 09HTP


án t ng h p
1.3.4. Ph

ng

ng pháp c đ nh trên ch t mang

Các t bƠo vi sinh v t đ
pháp, sau đó m u đ
ch t l

GVHD: ThS. Ngô Th Minh Ph

- 17-

c bám dính trên ch t mang b ng nhi u ph

c mang đi s y khô

ng vi sinh v t đư đ

ng

nhi t đ thích h p sao cho không lƠm

c c đ nh trên ch t mang. Sau đơy lƠ m t s ví d c

th :
Trên đ t, cát và silicagel: Các nghiên c u cho th y lƠ bƠo t n m có th s ng
4 ậ 5 n m khi b lƠm khô trong đ t mƠ không b thay đ i các đ c tính sinh h c.
NgƠy nay silicagel lƠ ch t mang đ

c dùng ph bi n vƠ có hi u qu đ i v i b o

qu n n m men, n m s i [18].
B o qu n trên gi y: Các ch ng n m men vƠ n m s i đ
vƠ sau đó đ

c b c b ng gi y b c vƠ đ ng trong h p kín.

nƠy lƠ b o qu n đ

cl

c lƠm khô trên gi y

u th c a ph

ng pháp

ng m u l n [18].
th c hi n ph

B o qu n trên gelatin:

huy n phù ch ng vi sinh v t trong môi tr
lƠm khô trong đ a petri. Ph

ng pháp nƠy, ng

i ta t o d ch

ng có gelatin. Sau đó các gi t m u đ

ng pháp nƠy có th b o qu n đ

c

c vi khu n trong vƠi

n m [18].
B o qu n trên BC:

th c hi n ph

phù ch ng vi sinh v t trong môi tr
ph

ng pháp b y ậ h p ph , ng

s y khô m u

ng pháp nƠy, ng

i ta t o d ch huy n

ng nuôi c y vi sinh v t thích h p. Sau đó b ng
i ta nh t vi sinh v t vƠo trong giá th BC. Sau đó

nhi t đ thích h p cho t ng loƠi vi khu n.

qu n trên ch t mang BC, vi sinh v t đ

i v i ph

ng pháp b o

c c đ nh có kh n ng bám dính r t cao vƠ

nó thích h p v i nhi u lo i vi sinh v t nh nhi u loƠi vi khu n lactic, n m men
Saccharomyces cerevisae N28 [5].
1.3.4.1. Các nguyên li u th

ng dùng làm ch t mang

Nguyên li u t nhiên: X d a, v b

i, táo, cát, đ t sét vô trùng, các lo i h t

ng c cầ
Nguyên li u đư qua x lý: Aliganate, pectin, k t h p trên ph c ch t mang
Aliganate ậ BC, gelatinầ

SVTH: Lê Th B n – L p 09HTP

án t ng h p

1.3.4.2.

GVHD: ThS. Ngô Th Minh Ph

- 18-

ng

u đi m c a vi sinh v t c đ nh so v i vi sinh v t t do

T bƠo sau khi c đ nh có th tái s d ng nhi u l n, không l n vƠo s n ph m
vƠ có th ng ng ph n ng theo ý mu n [6].
Có th v n chuy n vƠ l u thông d dƠng, m i l n s d ng không c n ph i
ho t hóa l i khi ti n hƠnh lên men s n ph m.
1.3.4.3.

u đi m n i tr i c a ch t mang BC khi dùng c đ nh vi khu n
 BC lƠ ngu n nguyên li u r ti n, đ tinh khi t cao vƠ r t ch đ ng
đ

c nguyên li u đ s n xu t BC, lên men t nhi u c ch t khác nhau

[3].
 BC h i đ nh ng đi u ki n c n thi t mƠ m t ch t mang c n: Không
đ c, an toƠn v sinh th c ph m, đƠn h i, c u trúc s i r t phù h p đ vi
sinh v t bám trên h th ng s i nƠy, BC có kh n ng hút m vƠ tr môi

tr

ng t t nên r t thu n ti n đ lƠm giá th cho vi khu n c đ nh trên

ch t mang nƠy [4].
1.4. Tình hình nghiên c u vƠ c đ nh vi khu n trên ch t mang BC trong vƠ
ngoƠi n

c

Tình hình nghiên c u c đ nh vi sinh v t trên ch t mang BC t i Vi t Nam
ngƠy cƠng nhơn r ng trên nhi u đ i t

ng vi sinh v t, hi n t i đư có nhi u đ tƠi

nghiên c u r t thƠnh công:
tƠi “M t s

ng d ng c a cellulose vi khu n (Bacterial cellulose ậ BC)

trong l nh v c th c ph m” do tác gi Nguy n Thúy H

ng (

i h c Bách Khoa

TP.HCM) th c hi n nh m c đ nh t bƠo vi khu n AX trên giá th cellulose vi
khu n do chính nó s n xu t ra đ ch t o ch ph m ph c v nhơn gi ng nhanh vƠ
hi u qu .
“Thu nh n Bacteriocin b ng ph

ng pháp lên men b i t bƠo Lactococus

lactic c đ nh trên ch t mang BC vƠ ng d ng trong b o qu n th t t
thi u” (Nguy n Thúy H

ng ậ Tr n Th T

HQG ậ HCM).

SVTH: Lê Th B n – L p 09HTP

ng An) tr

ng

i s ch t i

i h c Bách Khoa,


án t ng h p

- 19-

GVHD: ThS. Ngô Th Minh Ph

ng

C đ nh vi khu n Oenococcus oeni b ng ph c ch t mang alginate ậ bacterial

cellulose đ
Th

ng Trí),

ng d ng lên men malolactic” (Nguy n Thúy H

ng ậ Thái Th nh

i h c Bách khoa, HQG ậ HCM.

“Nghiên c u c đ nh n m men Saccharomyces cerevisae N28 b ng ch t
mang BC vƠ b
Bùi Th Thanh H

c đ u ng d ng trong lên men r
ng),

u vang” (Nguy n Thúy H

i h c Bách khoa, HQG ậ HCM.

SVTH: Lê Th B n – L p 09HTP

ng ậ