Tiết 21 Hô hấp và cơ quan hô hấp

Các chất dinh dỡng
đã đợc hấp thụ:
- Gluxit
- Lipit
- Protêin
O2

Các chất thải

CO2 + H2O

Năng lợng cho các
hoạt động sống
của tế bào


Kh«ng khÝ

TÕ bµo biÓu
m« ë phæi

Sù thë
(sù th«ng
khÝ ë phæi)

PhÕ nang
trong phæi

Trao ®æi
khÝ ë phæi

Mao m¹ch
phÕ nang
ë phæi

Tim
Mao m¹ch
ë c¸c m«

TÕ bµo
ë c¸c m«

Trao ®æi
khÝ ë tÕ bµo

SƠ ĐỒ CÁC GIAI ĐOẠN CHỦ YẾU
TRONG QUÁ TRÌNH HÔ HẤP


Kh«ng khÝ

O2

TÕ bµo biÓu
m« ë phæi

Sù thë
(sù th«ng
khÝ ë phæi)

PhÕ nang

trong phæi
CO2

Trao ®æi
khÝ ë phæi
Mao m¹ch
phÕ nang
ë phæi

Tim
Mao m¹ch
ë c¸c m«

TÕ bµo
ë c¸c m«

Trao ®æi
khÝ ë tÕ bµo


Kh«ng khÝ
TÕ bµo biÓu
m« ë phæi

Sù thë
(sù th«ng
khÝ ë phæi)

PhÕ nang
trong phæi O2

Trao ®æi
khÝ ë phæi
Mao m¹ch
phÕ nang
ë phæi

CO2

Tim
Mao m¹ch
ë c¸c m«

TÕ bµo
ë c¸c m«

Trao ®æi
khÝ ë tÕ bµo


Kh«ng khÝ
TÕ bµo biÓu
m« ë phæi

Sù thë
(sù th«ng
khÝ ë phæi)

PhÕ nang
trong phæi

Trao ®æi
khÝ ë phæi
Mao m¹ch
phÕ nang
ë phæi
O2

Tim
Mao m¹ch
ë c¸c m«

Trao ®æi
khÝ ë tÕ bµo

TÕ bµo
ë c¸c m«
CO2



Khoang mũi
1
Lỗ mũi

2

Thanh quản
Khí quản

3

Họng (hầu)

Nắp thanh quản

4

Lá phổi phải 6

7 Lá phổi trái
5 Phế quản

Lớp màng ngoài
(lá thành)

Phế quản nhỏ

Lớp màng trong
(lá tạng)

Cấu tạo tổng thể hệ hô hấp của ngời


Cấu tạo tổng thể
hệ hô hấp ở ngời
Tĩnh mạch

Khoang mũi 1

phổi mang
máu giàu O2

Động mạch
phổi mang
máu nghèo
O2

Họng

2
Thanh quản 3
Khí quản 4

ẹửụứng
daón khớ

Phế quản 5
Phế nang

6

Hai lá phổi

Mao mạch máu


Đặc điểm cấu tạo của các cơ quan hô hấp ở ngời
Các cơ quan

Đờng
dẫn
khí

Mũi

- Có nhiều lông mũi.
- Có lớp niêm mạc tiết chất nhày.
- Có lớp mao mạch dày đặc.

Họng

Có tuyến amiđan và tuyến V.A chứa nhiều tế bào limphô.

Thanh quản

Có nắp thanh quản ( sụn thanh thiệt) có thể cử động để đậy
kín đờng hô hấp.

Khí quản

Phế quản

Hai
lá
phổi

Đặc điểm cấu tạo

Lá phổi

phải có 3
thuỳ
Lá phổi trái
có 2 thuỳ

- Cấu tạo bởi 15- 20 vòng sụn khuyết xếp chồng lên nhau.
- Có lớp niêm nạc tiết chất nhày với nhiều lông rung chuyển
động liên tục.
Cấu tạo bởi các vòng sụn. ở phế quản nơi tiếp xúc các phế
nang thì không có vòng sụn mà là các thớ cơ.
- Bao ngoài 2 lá phổi có 2 lớp màng, lớp ngoài dính với lồng
ngực, lớp trong dính với phổi, giữa hai lớp có chất dịch.
- Đơn vị cấu tạo của phổi là các phế nang tập hợp thành từng
cụm và đợc bao bởi mạng mao mạch dày đặc. Có tới
700-800 triệu phế nang


Phiếu học tập
Nghiên cứu thông tin bảng 20 sgk tr.66.
trả lời các câu hỏi sau:

1, Những đặc điểm cấu tạo nào của các cơ quan trong đờng dẫn
khí có tác dụng:
+ Làm ấm, làm ẩm không khí khi đi vào phổi ?
+ Tham gia bảo vệ phổi tránh khỏi các tác nhân có hại ?
2, Đặc điểm cấu tạo nào của khí quản và phế quản làm cho đờng
dẫn khí luôn mở rộng tạo điều kiện cho việc dẫn khí ra vào
phổi dễ dàng.
3, Đặc điểm cấu tạo nào của phổi làm tăng diện tích bề mặt trao
đổi khí?

C©u1:(4đ)

- Những đặc điểm nào của cơ quan đường dẫn khí có tác dụng :
* Làm ẩm, làm ấm không khí trước khi vào phổi.
* Bảo vệ phổi tránh các tác nhân gây hại
*Làm ẩm, làm ấm không khí:
+ Chất nhày : Làm ẩm không khí
(0,5đ)
+ Lớp mao mạch: Làm ấm không khí (0,5đ)
*Bảo vệ phổi tránh các tác nhân gây hại:
(0,5đ)
• + Lông mũi : Giữ bụi
+ chất nhày: diệt khuẩn. (0,5đ)
+ Lông rung:ngăn vật lạ lọt vào. (0,5đ)
+Nắp thanh quản( sun thanh thiệt): Đậy kín đường hô hấp, ngăn
thức ăn khỏi lọt vào khi nuốt. (0,75đ)
+Các tế bào limpho ở tuyến amidan và tuyến V.A tiết kháng thể
để vô hiệu hóa các tác nhân gây nhiễm. (0,75đ)


Câu 2 (2)
Đặc điểm cấu tạo nào của khí quản và phế quản làm cho
đờng dẫn khí luôn mở rộng tạo điều kiện cho việc dẫn khí
ra vào phổi dễ dàng.

- Khí quản đợc cấu tạo bởi các vòng sụn khuyết xếp
chồng lên nhau.(1)
- Phế quản Cấu tạo bởi các vòng sụn.(1)

Câu 3:4

Đặc điểm cấu tạo nào của phổi làm tăng diện
tích bề mặt trao đổi khí?

+ Số lợng phế nang lớn (700-800 triệu) làm cho diện tích bề
Nêuđổi
chkhí
c tăng.(2
nng của
mặt trao
) đờng dn khí và phổi ?
+ Bao bọc phổi có 2 lớp màng là lá thành dính chặt vào lồng
vàdẫn
lá tạng
-ngực
Đờng
khí :dính chặt vào phổi, giữa chúng là lớp dịch rất
mỏng làm cho+áp
suất
trong
đó phổi.
là âm hoặc (0), giúp cho phổi nở
Dẫn
khí
ra vào
rộng và xốp.(2
+ )Làm ấm, làm ẩm không khí vào phổi.

+ Bảo vệ phổi khỏi các tác nhân có hại.
- Phổi : Thực hiện trao đổi khí giữa cơ thể và môi trờng ngoài.


CỦNG CỐ
Câu 1- Hô hấp có vai trò quan trọng như thế nào với cơ thể
sống?

+Nhờ hô hấp mà oxi được lấy vào để oxi hóa các
hợp chất hữu cơ tạo năng lượng cần cho mọi hoạt động
sống của cơ thể.
+ Thải khí cacbonic và hơi nước của tế bào ra khỏi
cơ thể.
Câu 3/67SGK Giải thích câu nói: chỉ cần ngừng thở 3-5 phút thì
máu qua phổi chẳng có oxi để mà nhận.

Do nồng độ oxi trong không khí ở phổi giảm nên không
đủ áp lực khuếch tán vào máu nữa