phương pháp tả cảnh

Tn 23

TiÕt 87 +88. ph¬ng ph¸p t¶ c¶nh

ViÕt bµi tËp lµm v¨n t¶ c¶nh ë nhµ
I. mơc tiªu cÇn ®¹t
1. Kiến thức:
- Yêu cầu của bài văn tả cảnh.
- Bố cục, thứ tự miêu tả, cách xây dựng đoạn văn và lưòi văn trong bài văn tả
cảnh,
2. Kỹ năng:
- Quan sát cảnh vật.
- Trình bày những điều đã quan sát về cảnh vật theo một trình tự hợp lí.
3. Thái độ:
- Yêu cảnh vật, thiên nhiên quê hương đất nướcû.
II. Chn bÞ

GV: Bảng phụ + SGK + xem SGV + STK
HS: Học bài + soạn bài
III. tiÕn tr×nh lªn líp:
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Nội dung bài học
’
*Hoạt động 1: Khởi động (6 )
1. ỉn ®Þnh tỉ chøc: (1 phót)
2. KiĨm tra bµi cò: (5 phót)
GV: HS dựa vào dàn ý nói ngắn gọn trên lớp
3. Bµi míi:
* §Ỉt vÊn ®Ị Chúng ta cùng với thiên
nhiên sống giữa thiên nhiên. Nhưng làm thế
nào để những cảnh thiên nhiên kì thú ấy hiện

hình, sống động trên trang giấy qua một bài
(đoạn) văn miêu tả.
*Hoạt động 2:Hình thành kiến thức mới(20’) I. Bµi häc

- Häc sinh ®äc mÉu SGK - 45
(Mçi HS ®äc 1 v¨n b¶n)
GV: V¨n b¶n (a) t¶ ai ? §ang lµm g×?
? T¸c gi¶ ®· tËp trung t¶ nh÷ng nÐt nµo?
? NhËn xÐt cđa em vỊ ngêi vỵt th¸c?
Nh÷ng chi tiÕt nµo thĨ hiƯn ®iỊu ®ã?

1. Ph¬ng ph¸p viÕt bµi v¨n t¶ c¶nh
a. VÝ dơ
b. NhËn xÐt
* §o¹n v¨n a : Miªu t¶ Dỵng H¬ng
Th
- Ngêi vỵt th¸c ®· ®em hÕt søc lùc, tinh


- Ngời vợt thác đã đem hết sức lực, tinh
thần để chiến đấu cùng thác dữ.
- Các hình ảnh:
+ Hai hàm răng cắn chặt
+ Cặp mắt nảy lửa, quai hàm bạnh ra, các
bắp thịt cuồn cuộn, hai hàm răng cắn chặt
? Qua nhân vật DHT vợt thác em hình dung
khúc sông đó nh thế nào?
(Nguy hiểm, dữ dội -> ý chí quyết tâm, thực
sự khoẻ mạnh mới chống đỡ đợc)
? Đoạn văn (b) tả cảnh gì?

? Tác giả đã lựa chọn cảnh nào để tả? Nhận
xét về đối tợng miêu tả?
(Đối tợng tiêu biểu).
? Ngời viết miêu tả quang cảnh theo trình
tự nào? Có thể tả ngợc theo thứ tự từ trên bờ
xuống dới sông đợc không? Vì sao?
(Có thể đợc. Nhng theo điểm nhìn của tác
giả tả nh vậy hợp lý vì ngời miêu tả đang
ngồi trên thuyền xuôi dòng. Tả kênh ->
dòng sông -> nớc chảy -> cảnh vật)
? Văn bản (c)miêu tả cảnh gì?
? Văn bản có thể chia ra làm mấy phần?
Chỉ ra danh giới và ý chính của mỗi phần?

thần để chiến đấu cùng thác dữ.
- Các hình ảnh:
+ Hai hàm răng cắn chặt
+ Cặp mắt nảy lửa, quai hàm bạnh ra,
các bắp thịt cuồn cuộn, hai hàm răng
cắn chặt

* Đoạn văn b : Tả quang cảnh dòng
sông Năm Căn: Nớccáchiều rộng
của sôngHai bên bờ..
- Miêu tả theo trình tự:
+ Thoát khỏi kênh đổ ra sông sau đó
xuôi về Năm Căn
+ Từ dới mặt sông nhìn lên bờ
+ Từ gần-> xa

* Đoạn văn 3 : Hình ảnh luỹ tre làng
- Dàn ý gồm 3 phần
+ Phần 1 (MB) -> Giới thiệu khái quát
về luỹ tre.
+ Phần 2 (TB) -> không rõ. Miêu tả cụ
thể, chi tiết từng luỹ tre, sự khác biệt
của từng vòng luỹ.
+ Phần 3 (KB) : Cảm nghĩ và nhận xét
về loài tre
? Em nhận xét gì về trình tự miêu tả ở đoạn
- Trình tự miêu tả: Từ ngoài vào trong,
2?
từ khái quát đến cụ thể
? Trong vb đã sử dụng những biện pháp NT
gì? (ss nhân hoá, -> nhân hoá sẽ học ở tiết
sau)
? Qua tìm hiểu em thấy muốn tả cảnh đợc
ta phải làm gì? (Xđịnh đối tợng, quan
sát,trình bày)
? Bố cục bài làm văn tả cảnh gồm mấy
phần?
GV: Đó cũng chính là nội dung của ghi 2. Ghi nhớ


nhí.
- Häc sinh ®äc (SGK – 47)
*Ho¹t ®éng 3: Lun tËp.(15’ )
- Häc sinh ®äc bµi tËp 1 -> nªu yªu cÇu
GV : T¶ c¶nh giê TLV em sÏ lùa chän
nh÷ng h×nh ¶nh tiªu biĨu nµo?

? Em sÏ chän vÞ trÝ nµo ®Ĩ quan s¸t?
? Trong tÊt c¶ nh÷ng h×nh ¶nh Êy em sÏ ®i
s©u miªu t¶ h×nh ¶nh nµo?
? Em ®Þnh miªu t¶ theo thø tù nµo?
- Häc sinh th¶o ln nhãm
? H·y viÕt phÇn më bµi kÕt bµi cho ®Ị trªn?

- Häc sinh ®äc bµi tËp 2 -> nªu yªu cÇu
? T¶ quang c¶nh s©n trêng trong giê ra
ch¬i em sÏ miªu t¶ theo thø tù nµo?
- Häc sinh chän 1 c¶nh ®Ĩ viÕt thµnh ®o¹n
v¨n -> híng dÉn häc sinh vỊ nhµ viÕt.
- Häc sinh ®äc bµi tËp 3 -> nªu yªu cÇu
? Rót thµnh dµn ý cho bµi “biĨn ®Đp”
? Theo em v¨n b¶n nµy cã phÇn më bµi ko?
? PhÇn th©n bµi giíi h¹n ®Õn ®©u? ý chÝnh?
H. Giíi h¹n phÇn kÕt bµi? néi dung?

GBa nhóm đọc kó 3 đoạn vân tả cảnh SGK/
45; trả lời 3 câu hỏi mục 2/SGK/ 46.
∆ Đoạn văn tả cảnh gì?

II. Lun tËp
1. Bµi tËp 1
- T¶ l¹i quang c¶nh trong giê viÕt TLV
a. Nh÷ng h×nh ¶nh tiªu biĨu
- C« giẫ, kh«ng khÝ líp, quang c¶nh
chung (b¶ng, bµn, ghÕ)
- C¸c b¹n (T thÕ, th¸i ®é, c«ng viƯc
chn bÞ viÕt bµi)

- C¶nh viÕt bµi
- Ngoµi s©n trêng, tiÕng trèng
b. Thø tù miªu t¶
+ Ngoµi -> trong
+ Trªn b¶ng -> díi líp
+ Tõ c¶nh chung -> b¶n th©n ngêi viÕt
c. ViÕt më bµi, kÕt bµi
* Më bµi:
- S¸u tiÕng trèng vang lª, b¹n nµo b¹n
nÊy chay nhanh vµo líp ch¼ng lµ h«m
nay cã bµi viÕt TLV
* KÕt bµi:
- Em rÊt thÝch nh÷ng giê viÕt bµi nh thÕ
nµy, qua giê häc chóng ta ®udỵc rÌn
lun thªm kÜ n¨ng còng nh ý thøc…
2. Bµi tËp 2
- T¶ quang c¶nh s©n trêng trong giê ra
ch¬i
* PhÇn th©n bµi
- Tõ xa -> gÇn: hµng c©y tõng nhãm
häc sinh ®¸ cÇu, nh¶y d©y, ®¸nh cÇu
l«ng…tiÕng ån µo
- Tríc…trong…vµ sau khi ra ch¬i
+ Tríc khi ra chíi: S©n trêng
+ Trong khi ra ch¬i: S©n trêng
+ Sau khi ra ch¬i: S©n trêng
* Chän 1 c¶nh ®Ĩ viÕt thµnh ®o¹n v¨
- Yªu cÇu: C¶nh tiªu biĨu (trong giê ra
ch¬i)
-> viÕt ®o¹n v¨n (vỊ nhµ viÕt)

3. Bµi tËp 3
- Dµn ý


∆ Tại sao có thể nói: qua hình ảnh nhân vật, * Më bµi: Tªn vb “BiĨn ®Đp”
ta có thể hình dung được những nét tiêu biểu * Th©n bµi
- T¶ c¶nh biĨn ë nh÷ng gãc ®é, tiªu
của cảnh sắc ở khúc sông có nhiều thác dữ?

®iĨm kh¸c
- Bi s¸ng
-Bi chiỊu: L¹nh, n¾ng t¾t, chiỊu tµn
m¸t dÞu
- Bi tra
- Ngµy ma rµo
- Ngµy n¾ng
* KÕt bµi
NhËn xÐt, suy nghÜ vỊ sù thay ®ỉi
c¶nh s¾c cđa

*HĐ 4 Củng cố và luyện tập: (2’)
Dàn ý của một bài văn tả cảnh gồm mấy phần?
*HĐ 5 Hướng dẫn HS tự học ở nhà (2’)
Học bài: Ghi nhớ + nội dung bài ghi.
Vở bài tập: 34 - 36
Chuẩn bò:
Viết bài văn tả cảnh ở nhà:
Đề: Hãy tả lại cảnh sân trường trong giờ ra chơi mà em thích nhất ( Tiết
89 nộp)
+ Soạn: Phương pháp tả người SGK/ 59.

. Phương pháp viết một bài văn / đoạn văn tả người.
. Luyện tập.
********************************************