thiết kế đề thi trắc nghiệm trung học phổ thông quốc gia môn hóa học
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.55 MB, 182 trang )
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA SƯ PHẠM
---- ----
LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP
THIẾT KẾ ĐỀ THI TRẮC NGHIỆM TRUNG HỌC
PHỔ THÔNG QUỐC GIA MÔN HÓA HỌC
Chuyên ngành: Sư phạm Hóa học
Cán bộ hướng dẫn:
Họ tên SV:
ThS. Nguyễn Văn Bảo
Võ Thị Thanh Trúc
MSSV: 2111884
Lớp: Sư phạm Hóa học K37
CẦN THƠ – 2015
Luận văn tốt nghiệp: “Thiết kế đề thi trắc nghiệm Trung học phổ thông quốc gia môn hóa học”
NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN
---- ----
Đề tài “Thiết kế đề thi trắc nghiệm Trung học phổ thông quốc gia môn hóa
học” là đề tài rất thực tế đáp ứng được kì vọng của giáo viên và học sinh trung học
phổ thông.
Trong quá trình thực hiện đề tài, tác giả đã thiết kế được 10 đề thi (500 câu), nội
dung kiến thức nằm trong chương trình trung học phổ thông. Phần thực nghiệm, tác
giả đã kiểm định được 100 câu để phân tích, đánh giá chất lượng dưới hình thức kiểm
tra học sinh lớp 12. Nhìn chung tác giả đã hoàn thành tốt nhiệm vụ đề ra.
Giáo viên hướng dẫn
Nguyễn Văn Bảo
GVHD: ThS. Nguyễn Văn Bảo
-i-
SVTH: Võ Thị Thanh Trúc
Luận văn tốt nghiệp: “Thiết kế đề thi trắc nghiệm Trung học phổ thông quốc gia môn hóa học”
NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN PHẢN BIỆN
---- ---..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
GVHD: ThS. Nguyễn Văn Bảo
-ii-
SVTH: Võ Thị Thanh Trúc
Luận văn tốt nghiệp: “Thiết kế đề thi trắc nghiệm Trung học phổ thông quốc gia môn hóa học”
NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN PHẢN BIỆN
---- ---..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
GVHD: ThS. Nguyễn Văn Bảo
-iii-
SVTH: Võ Thị Thanh Trúc
Luận văn tốt nghiệp: “Thiết kế đề thi trắc nghiệm Trung học phổ thông quốc gia môn hóa học”
LỜI CẢM ƠN
---- ---Trong suốt quá trình thực hiện đề tài, em đã nhận được sự quan tâm, hướng dẫn
tận tình; sự giúp đỡ, góp ý chân thành của quý thầy cô và bạn bè. Nhờ vậy mà em đã
hoàn thành luận văn tốt nghiệp đúng thời hạn.
Lời đầu tiên, em xin gửi lời cảm ơn chân thành và sâu sắc nhất đến:
Thầy Nguyễn Văn Bảo, GV hướng dẫn luận văn, ThS.GVC – Bộ môn Hóa –
Khoa Sư phạm – Trường Đại học Cần Thơ, thầy đã tận tình hướng dẫn, giúp đỡ,
truyền đạt kiến thức, góp ý kiến cho em trong suốt quá trình thực hiện và hoàn thành
đề tài luận văn tốt nghiệp.
Cô Thái Thị Tuyết Nhung – cố vấn học tập cùng tất cả quý thầy cô Bộ môn
Hóa đã hỗ trợ, giúp đỡ, tạo mọi điều kiện thuận lợi để em hoàn thành tốt đề tài.
Cô Ngô Thị Điểm – giáo viên trường Trung học phổ thông Bình Minh đã giúp
đỡ em khảo sát chương thực nghiệm, đóng góp ý kiến và tạo mọi điều kiện thuận lợi
cho em hoàn thành luận văn.
Và lời cuối cùng em xin chân thành cảm ơn tập thể lớp Sư phạm Hóa K37, gia
đình và tất cả bạn bè đã giúp đỡ, động viên em trong suốt thời gian qua. Đó chính là
điều kiện thuận lợi giúp em hoàn thành tốt đề tài này.
Chân thành cảm ơn!
Cần Thơ, tháng 5 năm 2015
Võ Thị Thanh Trúc
GVHD: ThS. Nguyễn Văn Bảo
-iv-
SVTH: Võ Thị Thanh Trúc
Luận văn tốt nghiệp: “Thiết kế đề thi trắc nghiệm Trung học phổ thông quốc gia môn hóa học”
TÓM TẮT LUẬN VĂN
Hiện nay, Bộ Giáo dục và đào tạo đã thống nhất kỳ thi tốt nghiệp Trung học phổ
thông và tuyển sinh Đại học, cao đẳng thành một kỳ thi chung – Trung học phổ thông
quốc gia. Tuy nhiên, việc tìm kiếm nguồn tài liệu tham khảo trong việc ôn tập và rèn
luyện kỹ năng giải nhanh các bài tập trắc nghiệm khách quan môn hóa học để chuẩn bị
tốt cho kỳ thi Trung học phổ thông quốc gia đang là vấn đề lo nghĩ của học sinh.
Trước tình hình đó, việc thực hiện đề tài “Thiết kế đề thi trắc nghiệm Trung học
phổ thông quốc gia môn hóa học” sẽ góp phần tạo một nguồn tài liệu giúp HS tham
khảo, rèn luyện các kỹ năng giải bài tập. Bên cạnh đó, GV có thể sử dụng các bài tập
trong quá trình kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của
HS.
Luận văn gồm có 3 phần chính: phẩn mở đầu, phần nội dung và phần kết luận.
-
Phần mở đầu: Nêu lên những lý do chọn đề tài, các giả thuyết, các phương
pháp, phương tiện nghiên cứu để thực hiện đề tài.
-
Phần nội dung gồm có 3 chương:
Chương 1: Nghiên cứu cơ sở lý luận và nội dung thực tiễn của đề tài.
Chương 2: Nghiên cứu, thiết kế 10 đề thi Trung học phổ thông quốc gia
môn Hóa học.
Chương 3: Khảo sát thực nghiệm, đánh giá chất lượng câu hỏi trắc
nghiệm.
-
Phần kết luận: Tổng kết lại những kết quả đạt được trong suốt quá trình thực
hiện luận văn; nêu lên những kiến nghị, đề xuất đối với nhà trường.
GVHD: ThS. Nguyễn Văn Bảo
-v-
SVTH: Võ Thị Thanh Trúc
Luận văn tốt nghiệp: “Thiết kế đề thi trắc nghiệm Trung học phổ thông quốc gia môn hóa học”
MỤC LỤC
NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN ........................................................ i
NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN PHẢN BIỆN ..........................................................ii
NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN PHẢN BIỆN ........................................................ iii
LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................... iv
TÓM TẮT LUẬN VĂN ............................................................................................. v
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT .......................................................................... ix
DANH MỤC CÁC BẢNG ......................................................................................... x
PHẦN 1: MỞ ĐẦU .................................................................................................... 1
1.1.
LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI ................................................................................... 1
1.2.
MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU ............................................................................ 2
1.3.
NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU ............................................................................ 2
1.4.
KHÁCH THỂ VÀ ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU .......................................... 2
1.4.1. Khách thể nghiên cứu................................................................................ 2
1.4.2. Đối tượng nghiên cứu ................................................................................ 2
1.5.
PHẠM VI NGHIÊN CỨU ............................................................................... 2
1.6.
GIẢ THUYẾT KHOA HỌC ........................................................................... 2
1.7.
PHƯƠNG PHÁP VÀ PHƯƠNG TIỆN NGHIÊN CỨU ................................ 3
1.7.1. Phương pháp nghiên cứu .......................................................................... 3
1.7.2. Phương tiện nghiên cứu ............................................................................ 3
1.8.
CÁC BƯỚC THỰC HIỆN ĐỀ TÀI ................................................................ 3
1.9.
NHỮNG ĐÓNG GÓP CỦA ĐỀ TÀI .............................................................. 4
PHẦN 2: NỘI DUNG ................................................................................................ 5
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI .......................... 5
1.1.
BÀI TẬP HÓA HỌC ....................................................................................... 5
1.1.1. Khái niệm bài tập và bài tập hóa học ....................................................... 5
1.1.1.1. Khái niệm bài tập ................................................................................. 5
1.1.1.2. Khái niệm bài tập hóa học ................................................................... 5
1.1.2. Tác dụng của bài tập hóa học[8] ................................................................ 5
1.1.3. Xu hướng phát triển của bài tập hóa học ................................................. 6
1.1.4. Yêu cầu của một bài tập hóa học[8] ........................................................... 8
1.1.5. Sử dụng bài tập hóa học trong dạy học ở trường trung học phổ thông .. 8
GVHD: ThS. Nguyễn Văn Bảo
-vi-
SVTH: Võ Thị Thanh Trúc
Luận văn tốt nghiệp: “Thiết kế đề thi trắc nghiệm Trung học phổ thông quốc gia môn hóa học”
1.1.5.1. Sử dụng bài tập hóa học trong quá trình nghiên cứu và hình thành
kiến thức mới ...................................................................................................... 8
1.1.5.2. Sử dụng bài tập hóa học để kiểm tra kiến thức ................................... 8
1.1.5.3. Sử dụng bài tập hóa học để hình thành và phát triển kỹ năng, kỹ xảo9
1.1.5.4. Sử dụng bài tập hóa học để kiểm tra, đánh giá, phân loại học sinh.... 9
1.1.6. Trắc nghiệm khách quan[3] ....................................................................... 9
1.1.6.1. Trắc nghiệm ......................................................................................... 9
1.1.6.2. Sử dụng trắc nghiệm khách quan trong kiểm tra, đánh giá[10].......... 11
1.1.6.3. Yêu cầu khi kiểm tra trắc nghiệm khách quan[3] ............................... 11
1.1.6.4. Ưu điểm và nhược điểm khi kiểm tra trắc nghiệm khách quan[3],[10] 12
1.2.
ĐỀ THI HÓA HỌC ....................................................................................... 13
1.2.1. Khái niệm đề thi và đề thi hóa học ......................................................... 13
1.2.1.1. Khái niệm đề thi ................................................................................. 13
1.2.1.2. Khái niệm đề thi hóa học ................................................................... 13
1.2.2. Tác dụng của đề thi hóa học ................................................................... 13
1.2.3. Xu hướng phát triển của đề thi hóa học ................................................. 13
1.2.4. Yêu cầu của một đề thi hóa học .............................................................. 14
1.2.5. Sử dụng đề thi hóa học trong kiểm tra, đánh giá học sinh .................... 14
CHƯƠNG 2: NỘI DUNG (THIẾT KẾ ĐỀ THI) ................................................... 15
1.1.
THIẾT KẾ ĐỀ THI TRẮC NGHIỆM THPT QUỐC GIA (10 ĐỀ) ............ 15
ĐỀ 1 ...................................................................................................................... 15
ĐỀ 2 ...................................................................................................................... 24
ĐỀ 3 ...................................................................................................................... 33
ĐỀ 4 ...................................................................................................................... 42
ĐỀ 5 ...................................................................................................................... 50
ĐỀ 6 ...................................................................................................................... 59
ĐỀ 7 ...................................................................................................................... 68
ĐỀ 8 ...................................................................................................................... 77
ĐỀ 9 ...................................................................................................................... 86
ĐỀ 10 .................................................................................................................... 95
1.2.
HƯỚNG DẪN GIẢI ĐỀ THI ...................................................................... 104
ĐỀ 1 .................................................................................................................... 104
ĐỀ 2 .................................................................................................................... 105
GVHD: ThS. Nguyễn Văn Bảo
-vii-
SVTH: Võ Thị Thanh Trúc
Luận văn tốt nghiệp: “Thiết kế đề thi trắc nghiệm Trung học phổ thông quốc gia môn hóa học”
ĐỀ 3 .................................................................................................................... 106
ĐỀ 4 .................................................................................................................... 107
ĐỀ 5 .................................................................................................................... 108
ĐỀ 6 .................................................................................................................... 109
ĐỀ 7 .................................................................................................................... 110
ĐỀ 8 .................................................................................................................... 111
ĐỀ 9 .................................................................................................................... 112
ĐỀ 10 .................................................................................................................. 113
CHƯƠNG 3: THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM ......................................................... 114
3.1.
MỤC ĐÍCH THỰC NGHIỆM .................................................................... 114
3.2.
NGUYÊN TẮC KIỂM CHỨNG ................................................................. 114
3.3.
NHIỆM VỤ VÀ PHƯƠNG PHÁP THỰC NGHIỆM ................................ 114
3.4.
ĐÁNH GIÁ CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM[3] ................................................ 114
3.4.1. Độ khó .................................................................................................... 114
3.4.2. Độ phân biệt ........................................................................................... 115
3.4.3. Tiêu chuẩn để chọn câu hỏi hay ............................................................ 116
3.4.4. Thực nghiệm và kết quả ........................................................................ 117
3.4.4.1. Mẫu 1: Đề 1 ..................................................................................... 117
3.4.4.2. Mẫu 2: Đề 1 ..................................................................................... 143
PHẦN 3: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ............................................................... 170
3.1.
KẾT LUẬN .................................................................................................. 170
3.2.
KIẾN NGHỊ ................................................................................................. 170
TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................................................... 171
GVHD: ThS. Nguyễn Văn Bảo
-viii-
SVTH: Võ Thị Thanh Trúc
Luận văn tốt nghiệp: “Thiết kế đề thi trắc nghiệm Trung học phổ thông quốc gia môn hóa học”
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
GVHD
Giáo viên hướng dẫn
SVTH
Sinh viên thực hiện
GV
Giáo viên
HS
Học sinh
GD – ĐT
Giáo dục và đào tạo
THPT
Trung học phổ thông
TNKQ
Trắc nghiệm khách quan
BTHH
Bài tập hóa học
SGK
Sách giáo khoa
G
Gam
Mg
Miligam
Đktc
Điều kiện tiêu chuẩn
Ml
Mililit
Dd
Dung dịch
Pư
Phản ứng
mtt
Khối lượng thực tế
mlt
Khối lượng lý thuyết
Hh
Hỗn hợp
KL
Kim loại
GVHD: ThS. Nguyễn Văn Bảo
-ix-
SVTH: Võ Thị Thanh Trúc
Luận văn tốt nghiệp: “Thiết kế đề thi trắc nghiệm Trung học phổ thông quốc gia môn hóa học”
DANH MỤC CÁC BẢNG
Trang
Bảng 1.1. Kết quả khảo sát thực nghiệm mẫu 1
126
Bảng 1.2. Kết quả khảo sát thực nghiệm mẫu 2
152
GVHD: ThS. Nguyễn Văn Bảo
-x-
SVTH: Võ Thị Thanh Trúc
Luận văn tốt nghiệp: “Thiết kế đề thi trắc nghiệm Trung học phổ thông quốc gia môn hóa học”
PHẦN 1: MỞ ĐẦU
1.1.
LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Hiện nay, công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước là một tất yếu của
sự phát triển, nó tác động mạnh mẽ đến tất cả các nước trên thế giới cũng như mọi mặt
của đời sống xã hội. Kinh nghiệm cũng như thực tiễn đã chỉ ra rằng công nghiệp hóa,
hiện đại hóa có mối quan hệ chặt chẽ với sự nghiệp Giáo dục và đào tạo.
Đại hội lần thứ VII Đảng cộng sản Việt Nam đã xác định: “Giáo dục và đào tạo
phải được xem là quốc sách hàng đầu để phát huy nhân tố con người, động lực trực
tiếp của sự phát triển”.
Công nghiệp hóa, hiện đại hóa không chỉ tạo điều kiện cho sự phát triển của sự
nghiệp Giáo dục và đào tạo theo hướng hiện đại mà còn đặt ra những yêu cầu, thách
thức mới đòi hỏi con người phải luôn luôn học tâp và rèn luyện để nâng cao chất lượng
nguồn nhân lực. Chính vì lẽ đó, Giáo dục và đào tạo cũng đòi hỏi sự bổ sung, đổi mới
thường xuyên về nội dung, chương trình và đặc biệt là phương pháp giảng dạy. Nghị
quyết Hội nghị lần thứ 8, Ban Chấp hành Trung ương khóa XI (Nghị quyết số 29NQ/TW) đã được ban hành với nội dung: Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào
tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa – hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị
trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế. Trên cơ sở này, Bộ Giáo
dục và đào tạo sẽ thống nhất kỳ thi tốt nghiệp Trung học phổ thông và tuyển sinh Đại
học, cao đẳng thành một kỳ thi quốc gia.
Phương pháp trắc nghiệm vẫn được áp dụng vào trong kỳ thi quốc gia nhằm
nâng cao việc kiểm tra, đánh giá kết quả chất lượng học tập cho học sinh. Tuy nhiên,
vấn đề này còn đang gặp khó khăn gây lo lắng cho giáo viên, phụ huynh và học sinh
bởi các ngân hàng đề thi trắc nghiệm để tham khảo vẫn còn những hạn chế về lý
thuyết và phương pháp giải.
Đối với môn hóa học cũng vậy, một môn khoa học tự nhiên với hệ thống kiến
thức dây chuyền và lượng bài tập đa dạng, phong phú cả về vô cơ và hữu cơ đã gây
không ít khó khăn cho học sinh trung học phổ thông.
Vậy nên việc nghiên cứu và thiết kế các đề thi trắc nghiệm môn hóa học là rất
cần thiết, có vai trò lớn trong việc đào tạo nguồn nhân lực. Bên cạnh đó cũng tạo điều
kiện cho giáo viên và học sinh có tài liệu tham khảo trong việc ôn tập và rèn luyện kỹ
GVHD: ThS. Nguyễn Văn Bảo
-1-
SVTH: Võ Thị Thanh Trúc
Luận văn tốt nghiệp: “Thiết kế đề thi trắc nghiệm Trung học phổ thông quốc gia môn hóa học”
năng giải nhanh các bài tập trắc nghiệm khách quan môn hóa học để chuẩn bị tốt cho
kỳ thi Trung học phổ thông quốc gia.
Đó cũng chính là lý do tôi chọn đề tài: “Thiết kế đề thi trắc nghiệm Trung học
phổ thông quốc gia môn hóa học”.
1.2.
MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
Lựa chọn, xây dựng và sử dụng hệ thống bài tập hóa học vô cơ và hữu cơ ở
trung học phổ thông để thiết kế thành các đề thi trắc nghiệm Trung học phổ thông
quốc gia.
1.3.
NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU
- Nghiên cứu cơ sở lý luận tác dụng của bài tập hóa học trong việc kiểm tra, đánh
giá kết quả chất lượng học tập cho học sinh ở trung học phổ thông.
- Nghiên cứu những cơ sở khoa học của việc xây dựng hệ thống bài tập hóa học
cho học sinh.
- Lựa chọn, xây dựng hệ thống bài tập hóa học ở trung học phổ thông. Sử dụng
hệ thống bài tập hóa học vào việc kiểm tra, đánh giá cho các kỳ thi.
- Thực nghiệm sư phạm nhằm đánh giá tính hiệu quả của hệ thống các đề thi lớp
10, 11, 12 ở trung học phổ thông.
1.4.
KHÁCH THỂ VÀ ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
1.4.1. Khách thể nghiên cứu
Quá trình dạy học hóa học ở trường trung học phổ thông.
1.4.2. Đối tượng nghiên cứu
Việc xây dựng và sử dụng hệ thống các đề thi hóa học vô cơ và ở trường
trung học phổ thông .
1.5.
PHẠM VI NGHIÊN CỨU
- Về nội dung: Xây dựng hệ thống đề thi hóa học vô cơ và hữu cơ ở trường trung
học phổ thông.
- Phạm vi thực nghiệm sư phạm: Giáo viên và học sinh một số trường trung học
phổ thông .
1.6.
GIẢ THUYẾT KHOA HỌC
Nếu xây dựng hệ thống đề thi hóa học phù hợp và sử dụng chúng một cách hợp lý
trong các kỳ thi sẽ giúp cho giáo viên đánh giá tốt việc học tập của học sinh, đồng
thời cũng giúp cho học sinh tự đánh giá về bản thân để từ đó có ý thức học tập tốt
GVHD: ThS. Nguyễn Văn Bảo
-2-
SVTH: Võ Thị Thanh Trúc
Luận văn tốt nghiệp: “Thiết kế đề thi trắc nghiệm Trung học phổ thông quốc gia môn hóa học”
hơn, chuẩn bị tốt cho kỳ thi Trung học phổ thông quốc gia.
1.7.
PHƯƠNG PHÁP VÀ PHƯƠNG TIỆN NGHIÊN CỨU
1.7.1.
Phương pháp nghiên cứu
- Các phương pháp nghiên cứu lý luận: Đọc và nghiên cứu các tài liệu có liên
quan đến đề tài, phân tích, tổng hợp, hệ thống hóa.
- Các phương pháp nghiên cứu thực tiễn: Phương pháp quan sát, phương pháp
điều tra, phương pháp chuyên gia, phương pháp thực nghiệm sư phạm.
- Phương pháp thống kê toán học.
- Nghiên cứu lí thuyết:
+ Chương trình sách giáo khoa hóa học lớp 10, 11, 12.
+ Tài liệu về hóa vô cơ và hữu cơ.
- Thực nghiệm
+ Soạn một số đề thi hóa học vô cơ và hữu cơ.
+ Tiến trình kiểm tra thử nghiệm học sinh ở khối 12.
1.7.2.
Phương tiện nghiên cứu
- Sách giáo khoa hóa học các lớp 10, 11, 12 cơ bản.
- Sách bài tập hóa học các lớp 10, 11, 12 cơ bản.
- Các loại sách ôn thi Tốt nghiệp, ôn thi Đại học - Cao đẳng và một số tài liệu
tham khảo trên báo đài, mạng truyền thông khác.
- Máy tính, các dụng cụ học tập: viết, thước, giấy…
- Phiếu điều tra.
1.8.
CÁC BƯỚC THỰC HIỆN ĐỀ TÀI
GVHD: ThS. Nguyễn Văn Bảo
-3-
SVTH: Võ Thị Thanh Trúc
Luận văn tốt nghiệp: “Thiết kế đề thi trắc nghiệm Trung học phổ thông quốc gia môn hóa học”
Giai
Công việc
đoạn
Thời gian thực hiện
Nhận đề tài, tham khảo tài liệu về
1.
phương pháp dạy học, chương trình hóa
học vô cơ và hữu cơ ở bậc trung học phổ
30/06/2014 – 06/08/2014
thông để hoàn thành đề cương chi tiết.
2.
Tìm một số tài liệu tham khảo về hóa vô
cơ và hữu cơ.
07/08/2014 – 07/10/2014
Soạn một số đề thi Tốt nghiệp trung học
3.
phổ thông và Đại học, Cao đẳng. Cùng 08/10/2014 – 11/01/2015
với phần đáp án cho từng đề thi.
4.
Tiến hành thực nghiệm ở trường trung
học phổ thông.
12/01/2015 – 14/03/2015
Phân tích kết quả thực nghiệm sư phạm.
Hoàn thiện luận văn và nộp cho GVHD
5.
đóng góp ý kiến, sữa chữa để hoàn thành
tốt bài luận văn.
15/03/2015 – 31/05/2015
Nộp luận văn và báo cáo trước hội đồng
phản biện.
1.9.
NHỮNG ĐÓNG GÓP CỦA ĐỀ TÀI
Lựa chọn và xây dựng được hệ thống đề ôn thi trong kỳ thi Trung học phổ thông
quốc gia ở chương trình phổ thông.
GVHD: ThS. Nguyễn Văn Bảo
-4-
SVTH: Võ Thị Thanh Trúc
Luận văn tốt nghiệp: “Thiết kế đề thi trắc nghiệm Trung học phổ thông quốc gia môn hóa học”
PHẦN 2: NỘI DUNG
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI
1.1.
BÀI TẬP HÓA HỌC
1.1.1.
Khái niệm bài tập và bài tập hóa học
1.1.1.1. Khái niệm bài tập
Theo từ điển Tiếng Việt[15]: “Bài tập là bài ra cho học sinh làm để vận dụng điều
đã học”. Đó là những bài được lựa chọn một cách phù hợp với nội dung cụ thể rõ ràng.
Để giải được những bài tập này, HS cần phải vận dụng những kiến thức đã học, phân
loại bài tập để tìm ra hướng giải hợp lý và chính xác nhất.
1.1.1.2. Khái niệm bài tập hóa học
Theo các nhà lý luận dạy học của Liên Xô cũ cho rằng: “BTHH là một dạng bài
làm gồm những bài toán, những câu hỏi hay đồng thời cả bài toán và cả câu hỏi, mà
trong khi hoàn thành chúng, học sinh nắm được một tri thức hay kỹ năng nhất định
hoàn thiện chúng”.
BTHH còn là một thông tin truyền thụ kiến thức cho học sinh, con đường lĩnh
hội đào sâu kiến thức cho học sinh và làm cho học sinh “thích thú” khi tìm ra đáp án
cũng như lời giải của đề bài.
Trong thực tiễn dạy học ở trường phổ thông, BTHH giữ vai trò vô cùng quan
trọng: vừa là mục đích, vừa là nội dung và phương pháp dạy học hiệu quả. Điều này đã
đáp ứng tiêu chí rất quan trọng trong dạy học ngày nay, đó là dạy học theo lợi ích, nhu
cầu, hứng thú của người học. Từ đó sẽ phát huy tối đa tính tích cực, chủ động, sáng tạo
của học sinh.
1.1.2.
Tác dụng của bài tập hóa học[8]
BTHH là một trong những phương tiện tốt nhất để hệ thống hóa kiến thức và
kích thích khả năng tư duy của học sinh. Trong quá trình dạy học ở trường THPT
không thể thiếu BTHH, đó là một biện pháp hết sức quan trọng để nâng cao chất lượng
dạy học, nó giữ vững một vai trò lớn lao trong việc thực hiện mục tiêu đào tạo: Nó vừa
là mục đích, vừa là nội dung, lại là phương pháp dạy học hiệu nghiệm. BTHH không
những cung cấp cho học sinh kiến thức mà còn là con đường giành lấy kiến thức và cả
hứng thú say mê học tập. BTHH có những ý nghĩa và vai trò hết sức quan trọng trong
việc thực hiện các nhiệm vụ trí dục, đức dục và giáo dục kỹ thuật tổng hợp.
BTHH có những tác dụng sau:
GVHD: ThS. Nguyễn Văn Bảo
-5-
SVTH: Võ Thị Thanh Trúc
Luận văn tốt nghiệp: “Thiết kế đề thi trắc nghiệm Trung học phổ thông quốc gia môn hóa học”
Tác dụng trí dục
-
BTHH có tác dụng giúp cho HS hiểu sâu hơn các kiến thức về khái niệm, tính
chất đã học.
-
Ôn tập hệ thống hóa kiến thức một cách tích cực nhất, đào sâu, mở rộng sự hiểu
biết một cách sinh động, phong phú và không làm cho HS buồn chán khi làm
BTHH.
-
BTHH có tác dụng giúp cho HS tư duy logic, tư duy sáng tạo và năng lực giải
quyết vấn đề được nâng cao.
-
BTHH góp phần làm củng cố kiến thức đã học một cách thường xuyên và hệ
thống kiến thức một cách có hiệu quả.
-
BTHH thúc đẩy thường xuyên sự rèn luyện các kỹ năng, kỹ xảo cần thiết về hóa
học.
-
BTHH tạo điều kiện cho HS phát triển năng lực tư duy. Khi giải BTHH, HS
phải sử dụng các thao tác tư duy như: Phân tích, tổng hợp, so sánh, khái quát
hóa, hệ thống hóa, suy luận....
Tác dụng đức dục
-
Qua việc giải BTHH giúp HS rèn luyện được các phẩm chất nhân cách: tính
kiên nhẫn, trung thực, tính khoa học và tính độc lập, sáng tạo khi xử lý các tình
huống bài tập.
-
Với việc tự giải các bài tập, còn rèn luyện cho HS tinh thần kỷ luật, tính tự kiềm
chế, tính kiên trì, khắc phục khó khăn, có tính chính xác khoa học, tạo hứng thú
đối với bộ môn hóa học nói riêng và học tập nói chung.
Tác dụng giáo dục kỹ thuật tổng hợp
-
Các BTHH có nội dung về những vấn đề kỹ thuật hóa học, công nghệ hóa học,
sản xuất hóa học, thực tiễn hóa học,… sẽ lôi cuốn HS suy nghĩ về hóa học, từ
đó làm cho HS ngày càng say mê và yêu thích hóa học.
1.1.3.
Xu hướng phát triển của bài tập hóa học
Thực tế cho thấy có nhiều bài tập hóa học còn quá nặng nề về thuật toán, nghèo
nàn về kiến thức hóa học và không có liên hệ với thực tế hoặc mô tả không đúng với
các quy trình hóa học. Khi giải các bài tập này thường mất thời gian tính toán toán
học, kiến thức hóa học lĩnh hội được không nhiều và hạn chế khả năng sáng tạo,
nghiên cứu khoa học hóa học của HS. Các dạng bài tập này dễ tạo lối mòn trong suy
GVHD: ThS. Nguyễn Văn Bảo
-6-
SVTH: Võ Thị Thanh Trúc
Luận văn tốt nghiệp: “Thiết kế đề thi trắc nghiệm Trung học phổ thông quốc gia môn hóa học”
nghĩ hoặc nhiều khi lại quá phức tạp với HS làm cho các em thiếu tự tin vào khả năng
của bản thân dẫn đến chán học, học kém.
Định hướng xây dựng chương trình sách giáo khoa THPT của Bộ Giáo dục và
đào tạo (năm 2002) có chú trọng đến tính thực tiễn và đặc thù của môn học trong lựa
chọn kiến thức nội dung sách giáo khoa. Quan điểm thực tiễn và đặc thù của hóa học
cần được hiểu ở các góc độ sau đây:
-
Nội dung kiến thức hóa học phải gắn liền với thực tiễn đời sống, xã hội
cộng đồng.
-
Nội dung kiến thức phải gắn với thực hành, thí nghiệm hóa học và tăng
cường thí nghiệm hóa học trong nội dung học tập.
-
BTHH phải đa dạng, phải có nội dung hóa học thiết thực trên cơ sở của
định hướng xây dựng chương trình hóa học phổ thông thì xu hướng phát
triển chung của BTHH trong giai đoạn hiện nay cần đảm bảo các yêu cầu:
Nội dung bài tập phải ngắn gọn, xúc tích, không quá nặng về tính
toán mà cần chú ý tập trung vào rèn luyện và phát triển các năng
lực nhận thức, tư duy hóa học và hành động cho HS; cung cấp kiến
thức mới hoặc kiểm nghiệm các dự đoán khoa học.
BTHH cần chú ý đến việc mở rộng kiến thức hóa học và các ứng
dụng của hóa học trong thực tiễn. Thông qua các dạng bài tập này
làm cho HS thấy được việc học hóa học thực sự có ý nghĩa, những
kiến thức hóa học rất gần gũi thiết thực với cuộc sống. Ta cần khai
thác các nội dung về vai trò của hóa học với các vấn đề kinh tế, xã
hội môi trường và các hiện tượng tự nhiên, làm cho BTHH thêm đa
dạng, tạo được sự đam mê, hứng thú học tập bộ môn hóa học.
BTHH định lượng được xây dựng trên quan điểm không phức tạp
hóa bởi các thuật toán mà chú trọng đến nội dung hóa học và các
phép tính được sử dụng nhiều trong tính toán hóa học.
Cần sử dụng bài tập trắc nghiệm khách quan, chuyển hóa một số
dạng bài tập tự luận, tính toán định lượng sang dạng trắc nghiệm
khách quan.
Như vậy, xu hướng phát triển của BTHH hiện nay hướng đến rèn luyện khả năng
vận dụng kiến thức, phát triển khả năng tư duy hóa học cho HS ở các mặt: lí thuyết,
GVHD: ThS. Nguyễn Văn Bảo
-7-
SVTH: Võ Thị Thanh Trúc
Luận văn tốt nghiệp: “Thiết kế đề thi trắc nghiệm Trung học phổ thông quốc gia môn hóa học”
thực hành và ứng dụng. Những bài tập có tính chất học thuộc trong các bài tập lí
thuyết sẽ giảm dần mà được thay bằng các bài tập đòi hỏi sự tư duy, tìm tòi.
1.1.4.
Yêu cầu của một bài tập hóa học[8]
-
Ngôn ngữ phải ngắn gọn, rõ ràng, chính xác, đơn nghĩa.
-
Các số liệu, dữ kiện bài toán phải phù hợp với thực tế nghiên cứu và sản xuất.
-
Đối với bài tập có nhiều yêu cầu, các yêu cầu phải được sắp xếp theo thứ tự từ
dễ đến khó.
-
BTHH cần làm nổi bật các kiến thức hóa học quan trọng. Trong các bài toán
hóa học, trọng tâm là phần tính chất hóa học, không nên đặt nặng yêu cầu vào
các thủ thuật tính toán.
-
BTHH phải phù hợp với trình độ HS, có liên hệ mật thiết với nội dung lí thuyết
nhằm đánh giá được khả năng lĩnh hội và vận dụng kiến thức của HS.
1.1.5.
Sử dụng bài tập hóa học trong dạy học ở trường trung học phổ
thông
1.1.5.1. Sử dụng bài tập hóa học trong quá trình nghiên cứu và hình
thành kiến thức mới
BTHH được sử dụng là phương tiện nghiên cứu tài liệu mới, khi trang bị kiến
thức cho HS nhằm đảm bảo cho HS lĩnh hội được kiến thức một cách sâu sắc và vững
chắc. Việc nghiên cứu một kiến thức mới thường bắt đầu bằng việc nêu vấn đề. Mỗi
vấn đề xuất hiện khi nghiên cứu tài liệu mới cũng là một bài tập đối với học sinh. Để
làm một vấn đề trở nên mới và hấp dẫn và xây dựng vấn đề nghiên cứu còn có thể
dùng cách giải các bài tập. Việc xây dựng các vấn đề dạy học bằng bài tập không
những sẽ kích thích được hứng thú của HS đối với kiến thức mới sắp được học, mà
còn tạo ra khả năng củng cố kiến thức đã có và xây dựng được mối liên quan giữa các
kiến thức cũ và mới. GV có thể dùng bài tập để tổ chức điều khiển quá trình nhận thức
của HS hình thành khái niệm mới. Trong bài dạy hình thành khái niệm HS phải tiếp
thu, lĩnh hội kiến thức mới mà HS chưa biết hoặc chưa biết một cách chính xác rõ
ràng. GV có thể xây dựng lựa chọn hệ thống bài tập phù hợp để giúp HS hình thành
khái niệm mới một cách vững chắc.
1.1.5.2. Sử dụng bài tập hóa học để kiểm tra kiến thức
BTHH là một hình thức củng cố, ôn tập hệ thống hóa kiến thức một cách sinh
động và hiệu quả. Khi giải BTHH, HS phải nhớ lại kiến thức đã học, phải đào sâu một
GVHD: ThS. Nguyễn Văn Bảo
-8-
SVTH: Võ Thị Thanh Trúc
Luận văn tốt nghiệp: “Thiết kế đề thi trắc nghiệm Trung học phổ thông quốc gia môn hóa học”
khía cạnh nào đó của kiến thức hoặc phải tổ hợp huy động kiến thức để có thể giải
quyết được bài tập. Tất cả thao tác tư duy đó đã góp phần củng cố, khắc sâu mở rộng
kiến thức cho HS.
1.1.5.3. Sử dụng bài tập hóa học để hình thành và phát triển kỹ năng, kỹ
xảo
BTHH là phương tiện rất tốt để rèn luyện và phát triển những kĩ năng, kỹ xảo,
liên hệ lý thuyết với thực tế, vận dụng kiến thức đã học vào đời sống, lao động sản
xuất. Bởi kiến thức sẽ được nắm vững thực sự, nếu HS có thể vận dụng thành thạo
chúng vào việc hoàn thành những bài tập lý thuyết và thực hành, từ đó có tác dụng
giáo dục kỹ thuật tổng hợp và hướng nghiệp cho HS.
1.1.5.4. Sử dụng bài tập hóa học để kiểm tra, đánh giá, phân loại học
sinh
BTHH còn là phương tiện rất hiệu quả để kiểm tra kiến thức, kỹ năng của HS
một cách chính xác. Trong quá trình dạy học, khâu kiểm tra đánh giá và tự kiểm tra
đánh giá việc nắm vững tri thức, kỹ năng, kỹ xảo của HS có một ý nghĩa rất quan
trọng. Một trong những biện pháp để kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của HS là giải
bài tập. Thông qua việc giải bài tập của HS, GV còn biết được kết quả giảng dạy của
mình, từ đó có phương pháp điều chỉnh, hoàn thiện hoạt động dạy của mình cũng như
hoạt động học của HS.
1.1.6.
Trắc nghiệm khách quan[3]
1.1.6.1. Trắc nghiệm
Theo từ điển Tiếng Việt[15] phổ thông: “Trắc nghiệm là khảo sát và đo lường khi
làm các thí nghiệm khoa học trong phòng”.
Trắc nghiệm (trong giáo dục) là một phương pháp để thăm dò một số đặc điểm
năng lực trí tuệ của HS (chú ý, tưởng tượng, thông minh, năng khiếu...) hoặc để kiểm
tra – đánh giá một số kiến thức, kỹ năng, kỹ xảo, thái độ của HS.
Trắc nghiệm khách quan là dạng trắc nghiệm trong đó mỗi câu hỏi có kèm theo
câu trả lời sẵn, loại câu này cung cấp cho HS một phần hay tất cả thông tin cần thiết
đòi hỏi HS phải chọn một câu để trả lời hoặc cần điền thêm một vài từ (đây là câu hỏi
đúng) nên đảm bảo tính khách quan của dạng trắc nghiệm này.
GVHD: ThS. Nguyễn Văn Bảo
-9-
SVTH: Võ Thị Thanh Trúc
Luận văn tốt nghiệp: “Thiết kế đề thi trắc nghiệm Trung học phổ thông quốc gia môn hóa học”
Trắc nghiệm khách quan là phương pháp kiểm tra – đánh giá kết quả của HS
bằng hệ thống câu hỏi trắc nghiệm khách quan, gọi là “khách quan” vì cách cho điểm
hoàn toàn khách quan không phụ thuộc vào người chấm.
Phân loại trắc nghiệm khách quan
Thông thường có 3 cách phân loại: dựa vào mục đích, hình thức và cách tiến
hành.
Dựa vào mục đích: có 2 loại
-
Trắc nghiệm tuyển đầu vào: lựa chọn thí sinh đầu vào (mức độ khó).
-
Trắc nghiệm hoàn tất: đánh giá kết quả đạt được của HS (thi kết thúc môn, thi
tốt nghiệp) (mức độ trung bình).
Dựa vào hình thức: có 3 loại
-
Trắc nghiệm viết (phổ biến và thông dụng nhất).
-
Trắc nghiệm vấn đáp.
-
Trắc nghiệm thực hành.
Dựa vào cách tiến hành: có 4 loại
-
Đúng – sai (true – false items)
Là dạng câu hỏi có kèm 2 phương án trả lời đúng (Đ) hoặc sai (S). Loại câu hỏi
này dùng để kiểm tra nhiều dạng năng lực nhận thức của HS (kiến thức ghi nhớ, sự
thông hiểu và kỹ năng vận dụng cơ bản; khả năng suy luận logic và giải quyết vấn đề).
-
Ghép đôi (matching items)
Loại câu hỏi này thường bao gồm 2 nhóm đề mục theo đối tượng đã cho sẵn:
nhóm thứ nhất bao gồm các đề mục dẫn và nhóm kia bao gồm các đề mục trả lời. Mỗi
đề mục dẫn thường có 1 đề mục trả lời tương ứng để có thể ghép đôi với nhau lại
thành một cặp dựa trên một tiêu chí ghép đôi xác định. Nhiệm vụ của HS là xác định
đề mục trả lời tương ứng cho mỗi đề mục dẫn
Câu ghép đôi dùng để đánh giá những năng lực nhận thức cơ bản (kiến thức ghi
nhớ, những mối tương quan đơn giản giữa những mảng kiến thức). Các tài liệu trực
quan như bản đồ, sơ đồ, hình vẽ thường hay được sử dụng trong các câu ghép đôi.
-
Trắc nghiệm điền khuyết hay câu trả lời ngắn (short – answer items)
Là dạng câu hỏi có thể được trả lời bằng một từ đơn, một cụm từ, một con số hay
đôi khi chỉ bằng một ký hiệu, nói chung là bằng... một câu trả lời ngắn. Câu điền
khuyết thường được viết dưới 2 dạng: “câu hỏi trực tiếp” và “câu chưa hoàn chỉnh”.
GVHD: ThS. Nguyễn Văn Bảo
-10-
SVTH: Võ Thị Thanh Trúc
Luận văn tốt nghiệp: “Thiết kế đề thi trắc nghiệm Trung học phổ thông quốc gia môn hóa học”
Trong dạng câu chưa hoàn chỉnh thường có những khoảng trống để HS điền câu trả lời
vào.
Dạng câu trắc nghiệm điền khuyết thích hợp với việc đánh giá những năng lực
nhận thức cơ bản (ghi nhớ kiến thức, thông hiểu), kiểm tra năng lực tính toán, kiến
thức cơ bản về hiện tượng, định nghĩa, khái niệm, thuật ngữ hóa học...
-
Câu hỏi trắc nghiệm đa tuyển (multiple – choice items)
Là dạng câu hỏi được sử dụng phổ biến nhất trên thế giới, nhất là trong các kỳ thi
quốc gia. Câu hỏi đưa ra một nhận định có 4 – 5 phương án trả lời, thí sinh phải lựa
chọn một phương án đúng nhất. Các phương án khác có tác dụng gây nhiễu đối với thí
sinh.
Câu hỏi nhiều lựa chọn có tầm sử dụng rất rộng, dùng để đánh giá hầu hết những
năng lực nhận thức của HS từ đơn giản đến phức tạp (kỹ năng phân tích, tổng hợp, so
sánh, đánh giá; năng lực tư duy trừu tượng; khả năng giải quyết vấn đề...).
1.1.6.2. Sử dụng trắc nghiệm khách quan trong kiểm tra, đánh giá[10]
TNKQ ngày càng được áp dụng rộng rãi trong các kỳ thi, kiểm tra đánh giá nhằm đánh
giá nhận thức của HS trên lượng kiến thức lớn, đòi hỏi HS có sự cân nhắc kỹ lưỡng
trước khi lựa chọn. Chính vì vậy, khi đánh giá trên diện rộng với lượng kiến thức lớn,
loại kiểm tra hiệu quả nhất được dung hòa với yêu cầu chấm bài nhanh, gọn, khách
quan, chúng ta nên sử dụng hình thức trắc nghiệm.
1.1.6.3. Yêu cầu khi kiểm tra trắc nghiệm khách quan[3]
Căn cứ vào các mục tiêu giảng dạy và kiểm tra, đánh giá khác nhau, bài trắc
nghiệm sẽ được xây dựng và đưa vào sử dụng nhằm đáp ứng cho hoạt động giảng dạy
hoặc cho việc thích nghi với kế hoạch giảng dạy. Chính vì vậy mà bài trắc nghiệm
phải rõ ràng, dễ hiểu, phải là thước đo cho việc đo lường đánh giá.
Nguyên tắc cơ bản trong việc lựa chọn câu hỏi TNKQ và bài tập kiểm tra, đánh
giá là hãy lựa chọn những câu hỏi mà chúng cung cấp cho ta phép đo trực tiếp nhất
những kết quả học tập dự định (thông tin ở tài liệu Classroom Assessment-Principles
and Practice for Effective Instruction của tác giả James H. McMilan; Allyn and
Bacon – chương 6: Lập kế hoạch cho bài kiểm tra trắc nghiệm trên lớp và kiểm tra
ngoài giờ). Trong quá trình thiết kế bài tập trắc nghiệm, cần lưu ý kỹ năng vận dụng
và sắp xếp một cách đơn giản những câu hỏi và những câu gợi ý quan trọng nhằm giúp
HS hiểu và trả lời chính xác những vấn đề được yêu cầu trong quá trình làm bài.
GVHD: ThS. Nguyễn Văn Bảo
-11-
SVTH: Võ Thị Thanh Trúc
Luận văn tốt nghiệp: “Thiết kế đề thi trắc nghiệm Trung học phổ thông quốc gia môn hóa học”
Để có một bài trắc nghiệm tốt, ngoài những điều đã đề cập trên, các câu hỏi trắc
nghiệm nói chung cần phải đáp ứng được các yêu cầu sau:
-
Thiết kế đúng mục đích đo lường, đánh giá.
-
Cung cấp được những gợi ý có xu hướng đo được sự sẵn sàng của HS
trong việc kiểm soát được kiến thức mà bài trắc nghiệm dự kiến đo.
-
Các câu hỏi trắc nghiệm nên được sắp xếp theo thứ tự từ dễ đến khó. Xếp
các câu hỏi khó trước sẽ làm mất nhiều thời gian của HS, đồng thời còn
làm ảnh hưởng đến giá trị và động cơ làm bài của HS. Đây là những ảnh
hưởng lớn nhất đối với HS.
-
Tránh đặt câu hỏi theo hệ thống vì điều này dễ khiến HS đoán được câu
trả lời đối với những câu trắc nghiệm dễ, làm giảm đi tính giá trị của bài.
1.1.6.4. Ưu điểm và nhược điểm khi kiểm tra trắc nghiệm khách
quan[3],[10]
Ở các trường phổ thông hiện nay, TNKQ đang dần trở thành một công cụ kiểm
tra đánh giá phổ biến bởi nó có nhiều ưu điểm, phù hợp với mục tiêu đổi mới giáo dục
ở nước ta hiện nay.
Ưu điểm:
-
Chấm điểm nhanh, chính xác và khách quan, ít bị sai sót do lỗi kỹ thuật.
-
Kiểm tra, đánh giá được trên diện rộng kiến thức trong thời gian ngắn.
-
Tiết kiệm được thời gian và có khi tiết kiệm được cả kinh phí.
-
Có thể kiểm tra một cách có hệ thống, toàn diện kiến thức và kỹ năng của HS,
chống tình trạng học tủ, học lệch.
-
Đánh giá được các mức độ: nhận biết, thông hiểu và vận dụng, đặc biệt thuận
lợi để đánh giá các kiến thức cơ bản.
-
Khả năng kiểm tra, đánh giá của HS được phát huy.
-
Rèn luyện kỹ năng nhanh nhẹn, phát triển tư duy HS.
-
Có sự hỗ trợ của các phương tiện máy móc hiện đại trong chấm bài và phân tích
kết quả kiểm tra.
Bên cạnh những ưu điểm trên thì TNKQ cũng có một số nhược điểm cần khắc
phục để TNKQ thực sự trở thành một công cụ kiểm tra, đánh giá có hiệu quả.
Nhược điểm:
- Việc soạn câu hỏi TNKQ đúng chuẩn rất khó khăn và tốn nhiều thời gian.
GVHD: ThS. Nguyễn Văn Bảo
-12-
SVTH: Võ Thị Thanh Trúc
Luận văn tốt nghiệp: “Thiết kế đề thi trắc nghiệm Trung học phổ thông quốc gia môn hóa học”
- Rất khó đánh giá được khả năng diễn đạt, khả năng trình bày và khả năng tư
duy sáng tạo của HS.
- Khó đánh giá được các mức độ nhận thức bậc cao như phân tích, tổng hợp, khái
quát.
- Nếu không có cách kiểm tra thích hợp như xáo trộn các câu trong một đề hay có
nhiều đề,... thì dễ dẫn đến HS nhìn bài nhau một cách dễ dàng.
Mặc dù vậy nhưng trắc nghiệm là một phương pháp thuận tiện nhất để tính toán,
xử lý kết quả trong kiểm tra, đánh giá. Tuy nhiên, TNKQ không phải là phương pháp
vạn năng, nó cần được phối hợp với các phương pháp cổ truyền (viết, vấn đáp...) thì
mới đem lại hiệu quả cao.
1.2.
ĐỀ THI HÓA HỌC
1.2.1.
Khái niệm đề thi và đề thi hóa học
1.2.1.1. Khái niệm đề thi
Đề thi là tập hợp nhiều bài tập tạo thành một hệ thống nhất định.
Phân loại đề thi: có thể dựa vào thời gian làm bài và dựa vào câu hỏi trong đề thi.
-
Dựa vào thời gian làm bài: đề thi 15 phút, đề thi 45 phút, đề thi học kỳ, đề
thi tốt nghiệp, đề thi tuyển sinh.
-
Dựa vào câu hỏi trong đề thi: đề thi dạng trắc nghiệm và dạng tự luận.
1.2.1.2. Khái niệm đề thi hóa học
Đề thi hóa học là tập hợp nhiều BTHH tạo thành một hệ thống nhất định.
1.2.2.
-
Tác dụng của đề thi hóa học
Kiểm tra, đánh giá HS một cách toàn diện về năng lực tư duy của HS. Qua đó,
GV sẽ giúp HS bổ sung, khắc phục những lỗ hỏng kiến thức; đồng thời, GV
cũng điều chỉnh lại phương pháp dạy học của mình để phù hợp với các đối
tượng khác nhau.
-
Ngoài ra, đề thi hóa học còn có tác dụng phân loại HS, tuyển sinh đầu vào và
tốt nghiệp ra trường.
1.2.3.
Xu hướng phát triển của đề thi hóa học
Đề thi hóa học hiện nay hướng đến rèn luyện khả năng vận dụng kiến thức, phát
triển khả năng tư duy hóa học cho HS ở các mặt: lý thuyết, thực hành và ứng dụng.
Những bài tập có tính chất học thuộc trong các câu hỏi lý thuyết sẽ giảm dần và
được thay thế bằng các câu hỏi đòi hỏi sự tư duy, tìm tòi.
GVHD: ThS. Nguyễn Văn Bảo
-13-
SVTH: Võ Thị Thanh Trúc
Luận văn tốt nghiệp: “Thiết kế đề thi trắc nghiệm Trung học phổ thông quốc gia môn hóa học”
1.2.4.
Yêu cầu của một đề thi hóa học
-
Số lượng bài tập trong một đề phải phù hợp với thời gian.
-
Mức độ khó hay dễ phù hợp với từng loại đề thi.
-
Số lượng câu lý thuyết và bài tập toán phù hợp với từng loại đề thi.
-
Bài tập trong đề thi phải thỏa mãn 6 yêu cầu của một BTHH.
1.2.5.
Sử dụng đề thi hóa học trong kiểm tra, đánh giá học sinh
Đề thi hóa học là phương tiện hữu hiệu nhất trong kiểm tra đánh giá và phân loại
HS.
GVHD: ThS. Nguyễn Văn Bảo
-14-
SVTH: Võ Thị Thanh Trúc
