Tải bản đầy đủ (.pdf) (134 trang)

nghiên cứu hệ thống lái trên các dòng xe ôtô của mitsubishi

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (5.03 MB, 134 trang )

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA CÔNG NGHỆ
BỘ MÔN KỸ THUẬT CƠ KHÍ

LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC

NGHIÊN CỨU HỆ THỐNG LÁI
TRÊN CÁC DÒNG XE ÔTÔ CỦA
MITSUBISHI

CÁN BỘ HƯỚNG DẪN

SINH VIÊN THỰC HIỆN

Nguyễn Quan Thanh

Nguyễn Định Nguyên Đức(MSSV:1117686)
Ngành : Cơ khí giao thông – Khóa : 37

Tháng 5/2015


TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA CÔNG NGHỆ

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc

BỘ MÔN KỸ THUẬT CƠ KHÍ


----------------Cần Thơ, ngày 25 tháng 01 năm 2015

PHIẾU ĐỀ NGHỊ ĐỀ TÀI TỐT NGHIỆP CHO SINH VIÊN
NĂM HỌC: 2014 – 2015
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.

Họ và tên cán bộ hướng dẫn: Nguyễn Quan Thanh.
Tên đề tài: Nghiên cứu hệ thống lái trên các dòng xe ô tô của Mitsubishi.
Địa điểm thực hiện: Công ty Cổ phần Cơ khí ô tô Cần Thơ.
Số lượng sinh viên thực hiện: 01.
Thời gian thực hiện: từ ngày 12/01 đến 08/05/2015.
Sinh viên thực hiện: Nguyễn Định Nguyên Đức
MSSV: 1117686
Mục tiêu đề tài: Nghiên cứu tìm hiểu hệ thống lái trên các dòng xe ô tô của
Mitsubishi.
8. Các nội dung chính và giới hạn của đề tài:
a. Giới thiệu về hãng Mitsubishi.
b. Tổng quát về hệ thống lái.
c. Hệ thống lái trên các dòng xe ô tô của Mitsubishi.
d. Những hư hỏng và cách khắc phục.

DUYỆT BỘ MÔN

CÁN BỘ HƯỚNG DẪN


SINH VIÊN
(Ký và ghi rõ họ tên)

Nguyễn Quan Thanh

Nguyễn Định Nguyên Đức


NHẬN XÉT CỦA CƠ SỞ THỰC TẬP

...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................

...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................

Cần Thơ, ngày…tháng…năm…
Cán bộ hướng dẫn


NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN

...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................

...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................

Cần Thơ, ngày…tháng…năm…
Cán bộ hướng dẫn


NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN PHẢN BIỆN

...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................

...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................

Cần Thơ, ngày…tháng…năm…
Giáo viên phản biện


LỜI CÁM ƠN

Trong suốt quá trình thực tập và làm luận văn em đã nhận được sự hướng dẫn,
giúp đỡ tận tình từ các thầy (cô), các anh chị và các bạn. Để đề tài luận văn cơ bản hoàn
thành như ngày hôm nay em xin gửi lời cám ơn chân thành nhất tới:
Quý thầy cô bộ môn Kỹ thuật cơ khí – Khoa Công Nghệ - Trường Đại học Cần
Thơ đã tạo điều kiện thuận lợi, giúp đỡ em trong quá trình học tập và hoàn thành luận
văn.
Thầy Nguyễn Quan Thanh người đã tận tình hướng dẫn, sửa chữa sai sót và có
những góp ý quý báo để em hoàn thành luận văn tốt nghiệp này.
Ban lãnh đạo và toàn thể các anh chị công nhân viên công ty Cổ Phần Cơ Khí Ôtô
Cần Thơ đã tạo điều kiện thuận lợi, chỉ bảo và giúp đỡ em trong suốt quá trình thực tập
tại công ty.
Sau cùng em xin kính chúc quý thầy (cô), ban lãnh đạo và toàn thể anh chị công
nhân viên công ty dồi dào sức khỏe, gặt hái được nhiều thành công hơn nữa trong tương
lai. Xin chân thành cám ơn.

Cần Thơ, ngày…tháng…năm…
Sinh viên thực hiện

Nguyễn Định Nguyên Đức



TRANG CAM KẾT

Tôi xin cam kết luận văn này được hoàn thành dựa trên các kết quả nghiên cứu
của tôi và các kết quả nghiên cứu này chưa được dùng cho bất cứ luận văn cùng cấp nào
khác.

Cần Thơ, ngày…tháng…năm…
Người thực hiện

Nguyễn Định Nguyên Đức


TÓM TẮT ĐỀ TÀI
1. Đặt vấn đề
Đất nước ta đang bước vào thời kỳ phát triển mạnh mẽ về kinh tế nhờ vào quá
trình công nghệ hóa – hiện đại hóa đất nước và sự hội nhập của các ngành công nghiệp,
trong đó ngành kỹ thuật ô tô đang từng ngày được chú trọng và phát triển. Gần đây,
nhằm thực hiện cam kết của Việt Nam khi gia nhập Tổ chức Thương mại thế giới
(WTO) năm 2015 nhiều loại ô tô được giảm thuế nhập khẩu tạo ra thị trường cạnh
tranh mạnh mẽ của các hãng xe. Và tạo điều kiện cho ta hội nhập, tiếp thu những công
nghệ kỹ thuật tiên tiến của các nước có nền công nghiệp phát triển.
Một trong những hệ thống đặc biệt quan trọng của ô tô là hệ thống lái. Hệ thống
này có chức năng điều khiển hướng chuyển động của ô tô, nó đảm bảo tính năng ổn
định chuyển động thẳng cũng như quay vòng của bánh xe dẫn hướng. Trong quá trình
chuyển động hệ thống lái có ảnh hưởng rất lớn đến an toàn chuyển động và quỹ đạo
chuyển động của ô tô, đặc biệt đối với xe có tốc độ cao.
Với đề tài “Nghiên cứu hệ thống lái trên các dòng xe ô tô của Mitsubishi” nhằm
tìm hiểu về hệ thống lái các dòng xe hiện có mặt tại Việt Nam, bổ sung thêm nguồn

tài liệu tham khảo theo các dòng xe để biết thêm về cấu tạo, nguyên lý, cách chăm
sóc, bảo dưỡng, chẩn đoán, sửa chữa.
2. Mục tiêu nghiên cứu
-

Tìm hiểu hệ thống lái trên các dòng xe của Mitsubishi.

-

Tìm hiểu cấu tạo, nguyên lý hoạt động của từng hệ thống lái tương ứng với từng
dòng xe.

-

Chẩn đoán và phân tích các hiện tượng hư hỏng đưa ra hướng khắc phục, thay thế.

3. Phương pháp nghiên cứu
-

Phương pháp lược khảo tài liệu.

-

Phương pháp quan sát.


Mục lục

MỤC LỤC
Trang

MỤC LỤC ............................................................................................................... i
LỜI NÓI ĐẦU ........................................................................................................ x
CHƯƠNG 1. GIỚI THIỆU VỀ HÃNG XE MITSUBISHI .................................... 1
1.1.
1.1.1.
1.1.2.
1.2.
1.2.1.
1.2.2.
1.2.3.
1.2.4.
1.2.5.
1.2.6.
1.2.7.

LỊCH SỬ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN ............................................. 1
Giới thiệu chung ........................................................................................... 1
Lịch sử hình thành và phát triển ................................................................... 2
CÁC DÒNG XE Ô TÔ MITSUBISHI TẠI VIỆT NAM ............................ 7
Dòng xe Mitsubishi Pajero ........................................................................... 8
Dòng xe Mitsubishi Jolie ............................................................................. 9
Dòng xe Mitsubishi Grandis ........................................................................ 10
Dòng xe Mitsubishi Zinger .......................................................................... 11
Dòng xe Mitsubishi Triton ........................................................................... 13
Dòng xe Mitsubishi Pajero Sport ................................................................. 15
Dòng xe Mitsubishi Mirage ......................................................................... 16

CHƯƠNG 2. TỔNG QUÁT VỀ HỆ THỐNG LÁI ................................................ 18
2.1. CÔNG DỤNG, PHÂN LOẠI, YÊU CẦU ................................................... 18
2.1.1. Công dụng .................................................................................................... 18

2.1.2. Phân loại ....................................................................................................... 18
2.1.3. Yêu cầu ......................................................................................................... 19
2.2. CẤU TẠO CHUNG CỦA HỆ THỐNG LÁI .............................................. 20
2.2.1. Hệ thống lái với cầu dẫn hướng loại liền (hệ thống treo phụ thuộc) ........... 20
2.2.2. Hệ thống lái với bánh dẫn hướng trong hệ thống treo độc lập .................... 21
2.2.3. Hệ thống lái có cường hóa ........................................................................... 22
2.3. CẤU TẠO CÁC BỘ PHẬN TRONG HỆ THỐNG LÁI ............................ 23
2.3.1. Trục lái ......................................................................................................... 23
2.3.2. Cơ cấu lái ..................................................................................................... 24
2.3.2.1. Cơ cấu lái loại trục vít cung răng ........................................................... 26
2.3.2.2. Cơ cấu lái loại trục vít con lăn ................................................................ 27
2.3.2.3. Cơ cấu lái loại trục vít chốt quay ............................................................ 28
2.3.2.4. Cơ cấu lái loại trục vít êcu bi cung răng ................................................. 29

SVTH: Nguyễn Định Nguyên Đức

i


Mục lục

2.3.2.5. Cơ cấu lái loại bánh răng trụ thanh răng ................................................ 30
2.3.3. Dẫn động lái ................................................................................................. 32
2.3.3.1. Đòn quay ................................................................................................. 32
2.3.3.2. Đòn kéo ................................................................................................... 32
2.3.3.3. Hình thang lái ......................................................................................... 33
2.4. GÓC ĐẶT BÁNH XE ................................................................................. 37
2.4.1. Góc nghiêng ngang của bánh xe (camber) ................................................... 37
2.4.2. Góc nghiêng dọc trụ quay đứng (caster) ...................................................... 41
2.4.3. Góc nghiêng ngang của trụ quay đứng (kingpin) ........................................ 43

2.4.4. Độ chụm (độ mở) bánh xe ........................................................................... 45
2.5. HỆ THỐNG LÁI CÓ CƯỜNG HÓA .......................................................... 46
2.5.1. Công dụng .................................................................................................... 46
2.5.2. Phân loại ....................................................................................................... 46
2.5.3. Yêu cầu ......................................................................................................... 47
CHƯƠNG 3. HỆ THỐNG LÁI TRÊN CÁC DÒNG XE Ô TÔ CỦA MITSUBISHI
.................................................................................................................................. 48
3.1. HỆ THỐNG LÁI TRỢ LỰC ĐIỆN TRÊN MITSUBISHI MIRAGE ......... 48
3.1.1. Ưu điểm của hệ thống lái trợ lực điện .......................................................... 50
3.1.2. Thông tin chung của hệ thống lái trợ lực điện (General information) ......... 51
3.1.2.1. Các tính năng chính (Features) ............................................................... 51
3.1.2.2. Thông số kỹ thuật của hệ thống (Specification) ..................................... 51
3.1.2.3. Sơ đồ bố trí hệ thống (Construction diagram) ........................................ 53
3.1.3. Vô lăng (Steering wheel) ............................................................................. 53
3.1.4. Cột và trụ lái (Steering shaft and column) ................................................... 55
3.1.5. Hệ thống lái trợ lực điện .............................................................................. 56
3.1.5.1. Thông tin chung ...................................................................................... 56
3.1.5.2. Thông số kỹ thuật ................................................................................... 57
3.1.5.3. Mô tả chung về hệ thống ........................................................................ 57
3.1.5.4. Chức năng của các bộ phận điện ............................................................ 58
3.1.5.5. Cấu hình hệ thống ................................................................................... 59
3.1.5.6. Motor trợ lực lái ...................................................................................... 59
3.1.5.7. Cảm biến motor xoắn ............................................................................. 60
3.1.5.8. Bộ điều khiển trung tâm (EPS – ECU) ................................................... 61
3.2. HỆ THỐNG LÁI TRỢ LỰC THỦY LỰC TRÊN CÁC DÒNG XE CỦA
MITSUBISHI (PAJERO, JOLIE, GRANDIS, ZINGER, TRITON, PAJERO
SPORT) ........................................................................................................ 64
3.2.1. Vô lăng và cột lái ......................................................................................... 65

SVTH: Nguyễn Định Nguyên Đức


ii


Mục lục

3.2.2. Bộ trợ lực thủy lực ....................................................................................... 66
3.2.2.1. Cấu tạo bộ trợ lực thủy lực ..................................................................... 66
3.2.2.2. Nguyên lý hoạt động của bộ trợ lực lái thủy lực .................................... 66
3.2.3. Van điều khiển (van quay) ........................................................................... 67
3.2.3.1. Cấu tạo van quay .................................................................................... 67
3.2.3.2. Nguyên lý hoạt động của van quay ........................................................ 67
3.2.4. Bơm thủy lực ................................................................................................ 70
3.2.4.1. Cấu tạo bơm thủy lực ............................................................................. 70
3.2.4.2. Nguyên lý hoạt động của bơm trợ lực thủy lực ...................................... 71
3.2.5. Bình chứa dầu trợ lực và ống dẫn dầu ......................................................... 71
CHƯƠNG 4. NHỮNG HƯ HỎNG VÀ CÁCH KHẮC PHỤC ............................. 73
4.1. QUY TRÌNH CHẨN ĐOÁN HƯ HỎNG ................................................... 73
4.1.1. Trình tự kiểm tra xử lý mã chẩn đoán .......................................................... 76
4.1.2. Chức năng tự chẩn đoán ............................................................................... 78
4.1.2.1. Cách đọc chẩn đoán ................................................................................ 78
4.1.2.2. Cách xóa mã chẩn đoán .......................................................................... 82
4.1.2.3. Kiểm tra dữ liệu khối .............................................................................. 82
4.1.3. Kiểm tra đèn cảnh báo trợ lực lái bằng điện (Electric power steering warning
lamp) ............................................................................................................ 83
4.1.4. Bảng danh sách dữ liệu tham khảo .............................................................. 85
4.1.5. Kiểm tra tại electric power steering – ECU ................................................. 90
4.1.6. Kiểm tra bảo dưỡng sửa chữa trên xe .......................................................... 93
4.1.6.1. Kiểm tra độ rơ tay lái .............................................................................. 93
4.1.6.2. Kiểm tra góc bánh xe .............................................................................. 94

4.1.6.3. Kiểm tra độ rơ lỏng của tie - rod ........................................................... 95
4.1.6.4. Kiểm tra chụp bụi khớp quay (ball joint) ............................................... 96
4.1.6.5. Kiểm tra moment quay của khớp quay ball joint ................................... 96
4.1.6.6. Kiểm tra lực quay tay lái khi đứng yên .................................................. 98
4.1.6.7. Kiểm tra độ trả về của tay lái .................................................................. 99
4.1.6.8. Kiểm tra cơ cấu lái giảm sóc của cụm trục tay lái (Steering column shaft
assembly) ................................................................................................ 100
4.1.6.9. Kiểm tra tổng moment trục tay lái .......................................................... 101
4.1.6.10. Kiểm tra thông mạch điện từ <xe không có KOS (xe trang bị CVT)> .. 101
4.1.6.11. Kiểm tra tổng moment quay của bánh răng lái ...................................... 102
4.1.6.12. Kiểm tra mức dầu trợ lực ........................................................................ 102
4.1.6.13. Kiểm tra áp lực bơm dầu ........................................................................ 103

SVTH: Nguyễn Định Nguyên Đức

iii


Mục lục

4.1.6.14. Kiểm tra mạch áp lực tay lái trợ lực (Power steering pressure switch check)
................................................................................................................. 105
4.2. NHỮNG HƯ HỎNG THƯỜNG GẶP VÀ CÁCH KHẮC PHỤC ............. 107
4.2.1. Một số hư hỏng và biện pháp khắc phục đối với hệ thống lái trợ lực điện .. 107
4.2.2. Một số hư hỏng và biện pháp khắc phục đối với hệ thống lái trợ lực dầu ... 108
4.2.3. Các hư hỏng thường gặp .............................................................................. 110
4.2.3.1. Cơ cấu lái ................................................................................................ 110
4.2.3.2. Đặc điểm hư hỏng đối với dẫn động lái trợ lực thủy lực ....................... 111
4.2.4. Biện pháp khắc phục .................................................................................... 113
CHƯƠNG 5. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .......................................................... 114

5.1.
5.2.

KẾT LUẬN .................................................................................................. 114
KIẾN NGHỊ ................................................................................................. 115

TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................................................... 116

SVTH: Nguyễn Định Nguyên Đức

iv


Mục lục bảng biểu

MỤC LỤC BẢNG BIỂU

Bảng 3.1. Các thông số tổng quát và tiêu chuẩn ..................................................... 49
Bảng 3.2. Thông số kỹ thuật của hệ thống lái trợ lực điện ..................................... 52
Bảng 3.3. Thông số kỹ thuật của hệ thống trợ lực lái ............................................. 57
Bảng 3.4. Chức năng của các bộ phận điện ............................................................ 58
Bảng 3.5. Chế độ dự phòng khi gặp sự cố .............................................................. 62
Bảng 4.1. Dụng cụ chuyên dùng ............................................................................. 73
Bảng 4.2. Danh sách các mục hiển thị .................................................................... 82
Bảng 4.3. Bảng mã chẩn đoán ................................................................................. 84
Bảng 4.4. Bảng danh sách dữ liệu tham khảo ......................................................... 85
Bảng 4.5. Kiểm tra tại Electric Power Steering – ECU (ACB03571) .................... 91
Bảng 4.6. Kiểm tra tại Electric Power Steering – ECU (ACB03572) .................... 91
Bảng 4.7. Kiểm tra tại Electric Power Steering – ECU (ACB03570) .................... 92
Bảng 4.8. Kiểm tra tại Electric Power Steering – ECU (ACB03572) .................... 93

Bảng 4.9. Giá trị tiêu chuẩn .................................................................................... 94
Bảng 4.10. Giá trị tiêu chuẩn .................................................................................. 99
Bảng 4.11. Kiểm tra thông mạch điện từ ................................................................ 101
Bảng 4.12. Một số hư hỏng, nguyên nhân và biện pháp khắc phục ....................... 107
Bảng 4.13. Một số hư hỏng, nguyên nhân và biện pháp khắc phục ....................... 108

SVTH: Nguyễn Định Nguyên Đức

v


Mục lục hình

MỤC LỤC HÌNH

Hình 1.1. Yataro Iwasaki người sáng lập Mitsubishi .............................................. 2
Hình 1.2. Logo biểu tượng của hãng Mitsubishi .................................................... 2
Hình 1.3. Mitsubishi Model A ................................................................................ 3
Hình 1.4. Mitsubishi PX33 ...................................................................................... 3
Hình 1.5. Mitsubishi Colt 1000 ............................................................................... 4
Hình 1.6. Mitsubishi Galant .................................................................................... 5
Hình 1.7. Mitsubishi Starion ................................................................................... 6
Hình 1.8. Mitsubishi Pajero (1982) ......................................................................... 7
Hình 1.9. Dòng xe Mitsubishi Pajero ...................................................................... 9
Hình 1.10. Dòng xe Mitsubishi Jolie ...................................................................... 10
Hình 1.11. Dòng xe Mitsubishi Grandis ................................................................. 11
Hình 1.12. Dòng xe Mitsubishi Zinger ................................................................... 12
Hình 1.13. Dòng xe Mitsubishi Triton .................................................................... 14
Hình 1.14. Dòng xe Mitsubishi Pajero Sport .......................................................... 16
Hình 1.15. Dòng xe Mitsubishi Mirage .................................................................. 17

Hình 2.1. Hệ thống lái với cầu dẫn hướng loại liền ................................................ 20
Hình 2.1. Hệ thống lái với bánh dẫn hướng trong hệ thống treo độc lập ............... 21
Hình 2.3. Hệ thống lái có cường hóa ...................................................................... 23
Hình 2.4. Cấu tạo trục lái ........................................................................................ 24
Hình 2.5. Cơ cấu lái loại trục vít cung răng ............................................................ 26
Hình 2.6. Cơ cấu lái loại trục vít con lăn ................................................................ 28
Hình 2.7. Cơ cấu lái loại trục vít chốt quay ............................................................ 29
Hình 2.8. Cấu tạo cơ cấu lái loại trục vít êcu bi cung răng ..................................... 29
Hình 2.9. Cơ cấu lái loại trục vít êcu bi cung răng ................................................. 30

SVTH: Nguyễn Định Nguyên Đức

vi


Mục lục hình

Hình 2.10. Cơ cấu lái loại bánh răng trụ thanh răng ............................................... 31
Hình 2.11. Đòn quay ............................................................................................... 32
Hình 2.12. Đòn kéo ................................................................................................. 33
Hình 2.13. Động lực học quay vòng ô tô ................................................................ 34
Hình 2.14. Hình thang lái ........................................................................................ 35
Hình 2.15. Kết cấu hình thang lái cầu trước phụ thuộc .......................................... 36
Hình 2.16. Kết cấu hình thang lái cầu trước độc lập ............................................... 36
Hình 2.17. Hệ thống lái có thanh răng kết hợp làm thanh lái ngang ...................... 37
Hình 2.18. Góc nghiêng ngang của bánh xe (camber) ............................................ 38
Hình 2.19. Camber dương ....................................................................................... 39
Hình 2.20. Lý do bố trí camber 0 ............................................................................ 40
Hình 2.21. Ảnh hưởng góc camber đối với ô tô ..................................................... 41
Hình 2.22. Góc nghiêng dọc của trục quay đứng (caster) ....................................... 42

Hình 2.23. Caster có các công dụng hồi vị bánh xe ................................................ 43
Hình 2.24. Góc kingpin ........................................................................................... 44
Hình 2.25. Góc kingpin làm giảm moment cản quay vòng .................................... 45
Hình 2.26. Độ chụm (độ mở) bánh xe .................................................................... 46
Hình 3.1. Các thông số tiêu chuẩn của xe Mitsubishi Mirage ................................ 50
Hình 3.2. Sơ đồ bố trí hệ thống lái trợ lực điện ...................................................... 53
Hình 3.3. Vô lăng (vành lái) .................................................................................... 53
Hình 3.4. Túi khí an toàn đôi .................................................................................. 54
Hình 3.5. Hệ thống căng đai tự động ...................................................................... 55
Hình 3.6. Cột và trục lái .......................................................................................... 55
Hình 3.7. Trạng thái trục lái trước và sau khi bị tai nạn ......................................... 56
Hình 3.8. Mô tả về hệ thống .................................................................................... 57
Hình 3.9. Cấu hình của hệ thống lái trợ lực điện .................................................... 59
Hình 3.10. Motor trợ lực điện ................................................................................. 59
Hình 3.11. Cảm biến moment xoắn ........................................................................ 60

SVTH: Nguyễn Định Nguyên Đức

vii


Mục lục hình

Hình 3.12. Cấu tạo cảm biến moment xoắn ............................................................ 61
Hình 3.13. Hoạt động của EPS – ECU khi khởi động ............................................ 63
Hình 3.14. Hoạt động của vô lăng ........................................................................... 63
Hình 3.15. Bố trí của hệ thống lái trợ lực ............................................................... 64
Hình 3.16. Vô lăng và túi khí an toàn SRS ............................................................. 65
Hình 3.17. Hệ thống lái an toàn trên xe .................................................................. 65
Hình 3.18. Bộ phận lực thủy lực ............................................................................. 66

Hình 3.19. Cấu tạo van phân phối kiểu xoay .......................................................... 67
Hình 3.20. Nguyên lý làm việc của van xoay khi ở vị trí trung gian ...................... 68
Hình 3.21. Nguyên lý làm việc của van xoay khi quay vòng phải ......................... 69
Hình 3.22. Nguyên lý làm việc của van xoay khi quay vòng trái ........................... 70
Hình 3.23. Kết cấu bơm trợ lực kiểu cánh gạt ........................................................ 70
Hình 3.24. Nguyên lý hoạt động của bơm trợ lực thủy lực .................................... 71
Hình 3.25. Bình chứa dầu trợ lực ............................................................................ 72
Hình 3.26. Đường ống dẫn dầu bằng cao su ........................................................... 72
Hình 4.1. Sơ đồ chuẩn chẩn đoán trục trặc ............................................................. 77
Hình 4.2. Cách đọc mã chẩn đoán ........................................................................... 79
Hình 4.3. Biểu tượng M.U.T – III trên máy tính .................................................... 80
Hình 4.4. Nối dây cáp chính A với V.C.I ............................................................... 80
Hình 4.5. Nối dây cáp chính A với Diagnosis Connector trên xe ........................... 81
Hình 4.6. Màn hình khởi động M.U.T – III trên máy tính ...................................... 81
Hình 4.7. Kiểm tra tại EPS – ECU (ACB03571) .................................................... 90
Hình 4.8. Kiểm tra tại EPS – ECU (ACB03572) .................................................... 91
Hình 4.9. Kiểm tra tại EPS – ECU (ACB03570) .................................................... 92
Hình 4.10. Kiểm tra tại EPS – ECU (ACB03572) .................................................. 93
Hình 4.11. Kiểm tra góc đặt bánh xe ...................................................................... 95
Hình 4.12. Kiểm tra đọ rơ lỏng tie – rod ................................................................. 96
Hình 4.13. Dụng cụ tháo tie – rod ........................................................................... 97

SVTH: Nguyễn Định Nguyên Đức

viii


Mục lục hình

Hình 4.14. Cách dùng dụng cụ ................................................................................ 97

Hình 4.15. Dụng cụ chuyên dụng đo moment quay khớp tay ................................ 98
Hình 4.16. Kiểm tra lực quay tay lái khi đứng yên ................................................. 98
Hình 4.17. Kiểm tra độ trả về của tay lái ................................................................ 99
Hình 4.18. Kiểm tra mức dầu trợ lực lái ................................................................. 103
Hình 4.19. Kiểm tra áp lực bơm dầu ....................................................................... 105
Hình 4.20. Kiểm tra áp suất mạch tay lái trợ lực .................................................... 107

SVTH: Nguyễn Định Nguyên Đức

ix


Lời nói đầu

LỜI NÓI ĐẦU

Trong vài năm gần đây, nền kinh tế Việt Nam có những bước phát triển vượt bậc,
đời sống người dân được nâng cao, cùng với đầu tư nhiều vào quy hoạch và xây dựng
hệ thống giao thông vận tải, đã khiến ô tô trở thành phương tiện đi lại tiện nghi và phổ
biến, được nhiều người quan tâm. Vì thế, việc nghiên cứu về ô tô là rất cần thiết, nó là
cơ sở để các nhà nhập khẩu cũng như các nhà sản xuất trong nước kiểm tra chất lượng
xe khi nhập khẩu cũng như sau khi xe xuất xưởng, đồng thời trang bị kiến thức cho người
dân mua và sử dụng xe có hiệu quả kinh tế cao.
Với yêu cầu ngày càng cao của công nghệ vận tải về kỹ thuật cũng như về tính
thẩm mỹ thì tính tiện nghi của ô tô ngày càng phải hoàn thiện hơn, đặc biệt là tính êm
dịu chuyển động của xe để tạo cho con người cảm giác thoải mái khi ngồi trên xe, các
nhà sản xuất xe hàng đầu thế giới đã và đang không ngừng nâng cao chất lượng sản phẩm
của mình về kiểu dáng , độ bền, và đặc biệt là sự tiện nghi, thân thiện mang lại sự thoải
mái, an toàn cho người sử dụng. Và một trong những nghiên cứu nhằm đáp ứng những
yêu cầu đó là nghiên cứu về hệ thống lái trên ô tô.

Vì thế, đề tài “Nghiên cứu hệ thống lái trên các dòng xe ô tô của Mitsubishi” được
thực hiện nhằm phần nào bổ sung thêm nguồn tài liệu tham khảo, giúp sinh viên tìm hiểu
và tiếp cận với hệ thống lái trên các dòng xe ô tô của Mitsubishi. Đồng thời, cũng giúp
sinh viên hiểu biết thêm về cách bảo dưỡng, chẩn đoán, sửa chữa trên hệ thống lái của
các dòng xe Mitsubishi.

SVTH: Nguyễn Định Nguyên Đức

x


Chương 1. Giới thiệu về hãng xe Mitsubishi

CHƯƠNG 1

GIỚI THIỆU VỀ HÃNG XE MITSUBISHI

1.1.

LỊCH SỬ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN

1.1.1. Giới thiệu chung
Mitsubishi Motors là hãng sản xuất ô tô thứ 6 của Nhật Bản và xếp thứ 17
trong số các hãng xe có doanh số toàn cầu cao nhất. Mitsubishi thuộc hệ thống
tập đoàn Mitsubishi, một tập đoàn công nghiệp lớn nhất Nhật Bản.
Mitsubishi Motor được thành lập năm 1970 từ công ty con chuyên sản xuất
ô tô của Công ty công nghiệp nặng Misubishi. Từ khi ra đời, Mitsubishi Motor đã
hợp tác với nhiều đối tác nước ngoài và là hãng đi tiên phong trong chiếc lược
mở rộng thị trường khi chủ tịch đầu tiên của công ty, Tomio Kubo còn tương
chức. Đến nay hãng vẫn tiếp bước thành công của Chủ tịch Tomio Kubo. Năm

1971, Mitsubishi đã bán bớt cổ phần cho công ty Chrysler trong 22 năm và
DaimlerChrysler trở thành cổ đông đều hành từ năm 2000 đến 2005. Trong khi
liên doanh sản xuất và thỏa thuận cấp phép công nghệ với công ty Hyundai (Hàn
Quốc) và Proton (Malaysia) thì ở Châu Âu, Mitsubishi cùng với Volvo đồng sở
hữu xưởng sản xuất lớn nhất Hà Lan. Trong 10 năm của thập niên 90. Đến năm
2001, Mitsubishi hoàn toàn là chủ sở hữu xưởng sản xuất này. Nhờ vào các hợp
đồng liên minh mà Mitsubishi đã thu được mức lợi nhuận lớn trong thập niên 70
và 80, tăng doanh số bán hàng năm 250.000 lên 1,5 triệu xe. Tuy nhiên, việc đầu
tư mạnh mẽ vào thị trường Đông Nam Á khiến Mitsubishi phải vật lộn với nhiều
khó khăn hơn các đối thủ do hậu quả các cuộc khủng hoảng tài chính Đông Á
năm 1997 và công ty đã rất vất vả để tăng doanh số bán và duy trì lợi nhuận.

SVTH: Nguyễn Định Nguyên Đức

1


Chương 1. Giới thiệu về hãng xe Mitsubishi

Hình 1.1. Yataro Iwasaki người sáng lập Mitsubishi.
Hình ảnh Logo với “ba viên kim cương” đỏ hướng về 3 phía được thiết kế
bởi Yataro Iwasaki, người sáng lập Mitsubishi. Biểu tượng này được lấy từ gia
huy của gia tộc Tosa, gia tộc đầu tiên đã thuê Yataro Iwasaki làm việc và nóc nhà
được lấy được thiết kế với 3 hình thoi chụm đầu vào nhau thành một khối của gia
đình ông.

Hình 1.2. Logo biểu tượng của hãng Mitsubishi.
1.1.2. Lịch sử hình thành và phát triển
Tuy chính thức thành lập năm 1970 nhưng thực chất Mitsubishi cho ra đời
chiếc xe đầu tiên từ năm 1917, Model A khi còn là công ty Mitsubishi

Shipbuilding Co., Ltd. Đây là chiếc ô tô được sản xuất hàng loạt đầu tiên của Nhật
Bản, là kiểu xe sedan 7 chỗ, hoàn toàn được làm bằng tay dựa trên mẫu xe Fiat

SVTH: Nguyễn Định Nguyên Đức

2


Chương 1. Giới thiệu về hãng xe Mitsubishi

Tipo 3. Model này đắt hơn so với các đối thủ đến từ 2 châu lục Âu – Mỹ. Đến
năm 1921, con số xuất xưởng của model này dừng lại ở 22 xe.

Hình 1.3. Mitsubishi Model A.
Năm 1939, Mitsubishi Shipbuilding sáp nhập với Mitsubishi Aircraft Co.,
một công ty chuyên sản xuất động cơ máy bay được thành lập năm 1920. Công
ty mới sáp nhập có tên là Mitsubishi Heavy Industries (MHI) và trở thành công
ty tư nhân lớn nhất Nhật Bản. MHI tập trung sản xuất máy bay, tàu thủy, xe lửa
và thiết bị máy móc. Tuy nhiên, năm 1937, công ty đã cho ra đời model PX33,
chiếc sedan đầu tiên dùng cho quân đội. Đây là chiếc xe du lịch dẫn động 4 bánh
đầu tiên của Nhật, với công nghệ lắp ráp sẽ được công ty sử dụng trong suốt 50
năm sau để sản xuất xe thể thao và gặt hái được vô số thành công.

Hình 1.4. Mitsubishi PX33.

SVTH: Nguyễn Định Nguyên Đức

3



Chương 1. Giới thiệu về hãng xe Mitsubishi

Ngay khi chiến tranh thế giới thứ 2 kết thúc, công ty bắt tay ngay vào việc
sản xuất ô tô. Xe buýt Fuso lại tiếp tục được sản xuất, loại xe chở hàng cỡ nhỏ 3
bánh Mizshima và xe scuto (vétpa) Silver Pigeon cũng được phát triển rầm rộ.
Tuy nhiên, các tập đoàn công nghiệp lớn của Nhật Bản đều bị giải thể theo yêu
cầu của lực lượng Đồng Minh vào năm 1950 và MHI bị tách thành 3 công ty nhỏ,
đều tham gia phát triển và sản xuất ô tô: West Japan Heavy – Industries, Central
Japan – Industries, và East Japan Heavy – Industries. Đầu những năm 60, nền
kinh tế Nhật Bản phát triển mạnh, mức lương cơ bản tăng cao là tiền đề chắp cánh
cho loại xe gia đình ra đời. Central Japan Heavy – Industries, ngày nay là công ty
Shin Mitsubishi Heavy – Industries, đã thành lập một ban chuyên về ô tô ngay tại
trụ sở công ty năm 1953. Để đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng, Mitsubishi
500 ra đời, theo sau là Minica (1962) – chiếc compact 4 chỗ siêu nhỏ, động cơ 2
kỳ, 359cc vẫn còn tồn tại đến tận nay và Colt 1000, model đầu tiên của dòng xe
gia đình cỡ nhỏ, Colt đã ra đời năm 1963.

Hình 1.5. Mitsubishi Colt 1000.
West Japan Heavy – Industries (nay là Mitsubishi Shipduilding &
Engineering) và East Japan Heavy – Industries (nay là Mitsubishi Nihon –
Industries) cũng tiến hành mở rộng sản xuất ô tô từ thập niên 50. Đến năm 1964,
3 công ty lại được sáp nhập thành Mitsubishi Heavy Industries. Trong 3 năm liền
doanh số bán của công ty là 75.000 xe/năm. Nối tiếp thành công là sự ra đời của
chiếc Ganlant vào năm 1969. Lúc này công ty quyết định nên có một công ty con
chỉ tập trung hoạt động trong ngành công nghiệp ô tô và Mitsubishi Motors
Corporation (MMC) được thành lập vào ngày 22/4/1970 dưới sự lãnh đạo của
một kỹ sư lắp ráp máy bay nổi tiếng, Tomio Kubo.

SVTH: Nguyễn Định Nguyên Đức


4


Chương 1. Giới thiệu về hãng xe Mitsubishi

Một trong chiếc lược mở rộng nhằm tăng lượng xe xuất khẩu của Kubo là
liên minh với các công ty ô tô nước ngoài danh tiếng. Vì vậy, năm 1971, MHI đã
bán 15% cổ phần của Mitsubishi Motors Corporation cho đại gia Chrysler, Mỹ.
Nhờ hợp đồng này mà Chrysler đã bán model Galants tại Mỹ với tên gọi Dodge
Colts, đẩy doanh số bán của Mitsubishi Motors Corporation lên tới hơn 250.000
xe/năm. Năm 1976, Galants được bán tại Úc dưới cái tên Chrysler Scorpion. Số
xe xuất xưởng hàng năm tăng từ 500.000 xe (1973) lên tới 965.000 xe (1978) khi
Chrysler bán xe Galant với tên gọi Dodge Challenge và Plymouth Sapporo. Tuy
nhiên, đây lại chính là khởi nguồn dẫn tới xích mích: Chrysler nhận thấy nguồn
lợi nhuận lớn thu được từ những chiếc xe subcompact do Mitsubishi Motors
Corporation sản xuất trên thị trường quốc tế, trong khi Mitsubishi Motors
Corporation thấy rằng ông lớn nay đang can dự quá nhiều vào việc ra quyết định
của công ty.

Hình 1.6. Mitsubishi Galant.
Năm 1980, doanh số bán của Mitsubishi Motors Corporation đạt mức 1
triệu xe. Cũng trong năm này, để tránh bị phá sản, Chrysler buộc phải bán chi
nhánh tại Úc cho Mitsubishi Motors Corporation và tên công ty được đổi thành
Mitsubishi Motors Australia Ltd (MMAL).
Năm 1982, lần đầu tiên thương hiệu Mitsubishi được giới thiệu tại thị
trường Mỹ cùng với model Tredia sedan, Cordia và Starion coupe được bán tại
thị 70 đại lý thuộc 22 bang. Đến cuối thập niên 80, Mitsubishi Motors Corporation
thực hiện chiếc dịch quảng cáo trên TV và lên kế hoạch tăng mạng lưới đại lý của
hãng lên 340 đại lý. Kết quả, năm 1989, doanh số bán toàn cầu của Mitsubishi lên
tới 1.5 triệu xe/năm.


SVTH: Nguyễn Định Nguyên Đức

5


Chương 1. Giới thiệu về hãng xe Mitsubishi

Hình 1.7. Mitsubishi Starion.
Năm 1982, Mitsubishi ra mắt mẫu Pajero (được gọi là Shougun ở Anh hay
Montero ở Tây Ban Nha, Ấn Độ và Châu Mỹ, trừ Braxin), là model SUV thành
công nhất của Mitsubishi. Pajero nhanh chóng trở thành chiếc xe bán chạy nhất
thế giới và giành giải thưởng “Chiếc 4 x 4 của năm” tại Anh, Pháp, Tây Ban Nha
và Tây Đức. Mức dù doanh số bán xe SUV và xe tải nhẹ được đánh giá là bùng
nổ tại Mỹ nhưng các công ty sản xuất ô tô Nhật Bản lại gạt bỏ ý kiến cho rằng
điểu này cũng có thể xảy ra tại đất nước mặt trời mọc của họ. Tuy nhiên, Hirokazu
Nakamura, Chủ tịch mới của Mitsubishi từ năm 1989, lại đầu tư ngân sách vào
nghiên cứu và phát triển xe SUV. Kết quả, Nakamura đã giành phần thắng trong
lần đánh cược này: dòng xe dẫn động 4 bánh của Mitsubishi từ Pajero, Mini kei
car đến xe khách Delica đã trở thành làn sóng tiêu thụ xe SUV tại Nhật Bản trong
những năm đầu thập niên 90. Đến năm 1995, thị phần trong nước của công ty tăng
tới 11,6%.

SVTH: Nguyễn Định Nguyên Đức

6


Chương 1. Giới thiệu về hãng xe Mitsubishi


Hình 1.8. Mitsubishi Pajero (1982).
Mở rộng sản xuất ra nước ngoài cũng được tiến hành nhanh chóng thông
qua hợp đồng liên minh với các hãng như Hyundai (Hàn Quốc), Proton
(Malaysia), Volvo (Thụy Điển), PSA Peugeot Citoën (Pháp).
Mitsubishi Motors Corporation dự kiến sẽ tung ra thị trường model xe ô tô
điện với công nghệ chuyển động iMiEV (Mitsubishi In - wheel motor Electric
Vehicle) vào năm 2009. Đồng thời hãng cũng lên kế hoạch cho các doanh nghiệp
và các thành phố tự trị thuê xe mini car và đợi đến năm 2010 sẽ cho bán tại các
điểm bán lẻ.
1.2.

CÁC DÒNG XE Ô TÔ MITSUBISHI TẠI VIỆT NAM
Vina Star Motor nhà phân phối độc quyền của Mitsubishi Motors
Corporation tại Việt Nam từ năm 1994. Các dòng xe ô tô của Mitsubishi Motors
Corporation được công ty giới thiệu đến người tiêu dùng Việt Nam gồm:
Mitsubishi Pajero (8/1996), Mitsubishi Jolie (8/1998), Mitsubishi Lancer
(5/2000), Mitsubishi Grandis (7/2005), Mitsubishi Zinger (9/2008), Mitsubishi
Triton (12/2008), Mitsubishi Pajero Sport (8/2011), Mitsubishi Mirage (10/2013).

SVTH: Nguyễn Định Nguyên Đức

7


×