Bài giảng sinh học 9 bài ô nhiễm môi trường (24)

CHÚC CÁC EM
H ỌC SINH H ỌC
T ỐT


KI ỂM TRA BÀI CŨ
Câu 1: Tác động của con người tới môi trường qua
Câu
2: kìTác
của
con
các thời
nhưđộng
thế nào?
Vai
trò người
của conlàm
ngườisuy
trong
thoái
trường
tựtrường?
nhiên như thế nào?
việc bảomôi
vệ, cải
tạo môi
- Thời kì nguyên thủy: Đốt rừng, đào hố săn bắt thú dữ →
Nhiều
hoạt
động
của

con
người
đã
gây
hậu
giảm diện tích rừng.
quả
Mất cân
bằng
xói rừng
mònlàm
đất
- Xã
hộixấu:
nông nghiệp:
Trồng
trọt,sinh
chănthái,
nuôi. Phá
khu
cư,lũ
khu
xuất tích
→ thay
đổi đất
và tầng
→dân
gây
lụtsảndiện
rộng,

hạn
hán nước
kéo mặt.
dài,
- Xã
hộihưởng
công nghiệp:
thácngầm
tài nguyên
xâyđổi,
dựng
ảnh
mạchKhai
nước
khí bừa
hậubãi,
thay
nhiều khu công nghiệp → đất càng thu hẹp. Rác thải rất lớn.
nhiều
loài
sinh
vật
bị
mất,
các
loài
quí
hiếm
có
→ Hạn chế phát triển dân số, sử dụng có hiệu quả các nguồn

cơbảo
tuyệt
chủng.
tàinguy
nguyên,
vệ các
loài sinh vật, kiểm soát và giảm thiểu
các nguồn chất thải gây ô nhiễm, lai tạo giống có năng suất
phẩm chất tốt.


Ti ết 57:
Ô NHIỄM
MÔI
TRƯỜNG


22

Ti ết 57: Ô nhi ễm môi
tr ường

II ––Click
Nghiên
cTitle
ứTitle
utrph
ả là
Ô
nhi

ễadd
madd
môi
ường
toto
Click
gì?
hệ

Ô NHIỄM
MÔI TRƯỜNG ĐẤT


22

Ti ết 57: Ô nhi ễm môi
tr ường

II ––Click
Nghiên
cTitle
ứTitle
utrph
ả là
Ô
nhi
ễadd
madd
môi
ường

toto
Click
gì?
hệ

Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG NƯỚC


22

Ti ết 57: Ô nhi ễm môi
tr ường

II ––Click
Nghiên
cTitle
ứTitle
utrph
ả là
Ô
nhi
ễadd
madd
môi
ường
toto
Click
gì?
hệ

Ô NHIỄM KHÔNG KHÍ


22

Ti ết 57: Ô nhi ễm môi
tr ường
II ––Click
Nghiên
cTitle
ứTitle
utrph
ả là
Ô
nhi
ễadd
madd
môi
ường
toto
Click

gì?
hệ
Nhắc
lại
các
loại môi
môi
Ô

nhiễm
môi
trường
Nơi
nào
bị
ô
nhiễm
Ô
nhiễm
chủ
yếu
trường
sống
của Biểu
sinh
là gì? trầm
trường
trọng?
do
vật?
hiện ô nhiễm của những
→ Có
nhiều
loạiđó
ô nhiễm
môi
môi
trường
như thế

- Ô nhiễm môi trường là hiện
trường:
*tượng
Cónào?
4 loại
trường
sống bị
môimôi
trường
tự nhiên
sinhbẩn,
vật:
-của
Ô
nhiễm
môiđồng
trường
nhiễm
thờiđất.
làm
thay
đổi các
tính
chất
lí hóa,
-Môi
Ở
thành
rác
thải,

bụi
trường
trong
đất.
--Ô
nhiễm
môiphố:
trường
không
sinh
môi
trường
gây
khói,học
chấtcủa
thải
công
nghiệp...
khí.
Hoạt
động
Hoạt
- tác
Môi
trường
trênsống
mặt
đấtđộng
và
hại

đến đời
con
- nhiễm
Ở khí.
nông
phân
bón,
-không
Ô
trường
nước…
người
vàmôi
cácthôn:
sinh vật
khác.
của
contrừ sâu..
của tự
thuốc
-người
Môi trường nước. nhiên

- Môi trường sinh vật

I – Ô nhiễm môi trường
là gì?


2

Ti ết 57: Ô nhi ễm môi
tr ường

II – Nh ững Click
tác to
nhân
ch ủ y ếu gây ô
add Title
nhi ễm:

Quan sát hình 54.1 SGK và thảo luận nhóm điền vào
Hãy
bảng
cho
54.1biết
SGK
các
các
tác
nguyên
nhân nhân
chủ yếu
gây gây
ô nhiễm
ô nhiễm
không
khí?trường?
( kĩ thuật khăn trải bàn )
môi

Sản xuất công nghiệp

Phương tiện vận tải

* Các tác nhân chủ yếu gây ô nhiễm môi trường:
- Ô nhiễm do các chất khí thải ra từ hoạt động
công nghiệp và sinh hoạt.
Ô nhiễm
- Ô nhiễm do hóa chất bảo vệ thực vật và chất độc
không khí
hóa học.
- Ô nhiễm do chất phóng xạ.
- Ô nhiễm do các chất thải rắn.
Cháy rừng

Đun nấu


Ti ết 57: Ô nhi ễm môi
tr ường

II – Nh ững Click
tác to
nhân
ch ủ y ếu gây ô
add Title
nhi ễm:

2

Quan sát hình 54.1 SGK và thảo luận nhóm điền vào bảng 54.1 SGK các
nguyên nhân gây ô nhiễm không khí? ( kĩ thuật khăn trải bàn )
Hoạt
Hoạt động
động
Sản xuất công
nghiệp

Phương tiện
vận tải

Ô nhiễm
không khí

Cháy rừng

Đun nấu

Nhiên
Nhiên liệu
liệu bị
bị đốt
đốt cháy
cháy

1.Giao
Giaothông
thôngvận
vậntải:
tải:

1.
Ô tô,
tô xe máy, tàu lửa
--Ô

Xăng, dầu, than đá
-….
Xăng, dầu,
……………………
……………………

2.Sản
Sảnxuất
xuấtcông
công
2.
nghiệp:
nghiệp:
--Luyện kim, hóa chất,
dệt,…
-

Xăng, dầu, than đá
-….
Than đá,
………………………..
………………………..

3. Sinh hoạt:
3. Sinh hoạt:

- Đun nấu, chế biến
thực
phẩm…
-

Than củi, khí đốt, rác
thải, bả lên men, rơm
……………………….
rạ…
……………………….

Bảng 54.1 SGK: Các nguyên tố gây ô nhiễm không khí


2

Ti ết 57: Ô nhi ễm môi
ườtác
ng nhân ch ủ
Nhtr
ững

II –Click to add Title
y ếu gây ô nhi ễm:

Hãy
kể những
hoạt
Những
chất độc

hạiđộng
nào đốt
cháy
liệu
đình
đượcnhiên
thải ra
từtại
cácgia
hoạt
em
và đốt
hàng
xóm có thể gây ô
động
cháy?
nhiễm không khí? Em sẽ làm
gì trong trường hợp này?
→ Quá trình đốt cháy các
nhiên liệu tạo ra các chất độc
hại:hiện
CO,tượng
CO2, SO
… và
2, NO2, do
→ Có
ô nhiễm
bụi.
than,
bếp dầu, xưởng sản

xuất ( nếu có ) → Tuyên
truyền người dân hiểu và có
biện pháp giảm bớt ô nhiễm.

I – Ô nhiễm môi trường là gì?
II – Những tác nhân chủ yếu
gây ô nhiễm:

1) Ô nhiễm do các chất khí thải
ra từ hoạt động công nghiệp và
sinh hoạt:


2

Ti ết 57: Ô nhi ễm môi
ườtác
ng nhân ch ủ
Nhtr
ững

II –Click to add Title
y ếu gây ô nhi ễm:

Các hóa chất bảo vệ thực vật
và chất độc hóa học thường
tích tụ ở những môi trường
nào? Mô
đường

phát tán
- Thuốc
bảotả
vệcon
thực
vật, chất
loại
hóa
đó? sâu vào
độccác
hóa
học
… chất
→ ngấm
đất, tích tụ ao hồ, sông suối, đại
dương
→ ô nhiễm
nước
→
Hóa chất
tích tụnguồn
trong đất
→→
gâyôbất
lợi cho
hệ sinh
và
gây
nhiễm
nguồn

nướcthái
ngầm.
ảnh hưởng đến sức khỏe con
-người.
Hóa chất tích tụ trong ao, hồ,
sông, suối → gây ô nhiễm nguồn
nước.
- Hóa chất còn bám vào cơ thể
sinh vật.

I – Ô nhiễm môi trường là gì?
II – Những tác nhân chủ yếu
gây ô nhiễm:

1) Ô nhiễm do các chất khí thải ra từ
hoạt động công nghiệp và sinh hoạt:

2) Ô nhiễm do hóa chất bảo vệ thực vật
và chất độc và chất độc hóa học:


2

Ti ết 57: Ô nhi ễm môi
ườtác
ng nhân ch ủ
Nhtr
ững

II –Click to add Title

y ếu gây ô nhi ễm:

Nổ bom nguyên tử ở Hirosima

Đám mây phóng xạ khổng lồ


2

Ti ết 57: Ô nhi ễm môi
ườtác
ng nhân ch ủ
Nhtr
ững

II –Click to add Title
y ếu gây ô nhi ễm:


2

Ti ết 57: Ô nhi ễm môi
tr ường
Nh ững tác nhân ch ủ

II –Click to add Title
y ếu gây ô nhi ễm:

Chất phóng xạ có nguồn gốc từ
đâu? Chất phóng xạ gây ra

những tác hại gì?
- Từ nhà máy điện nguyên tử, vũ khí
hạt nhân, chất thải của các công
trường khai thác chất phóng xạ…
- Chất phóng xạ vào cơ thể người và
động vật thông qua chuỗi thức ăn.
→ Tác hại: có khả năng gây đột biến
ở người và sinh vật.

I – Ô nhiễm môi trường là gì?
II – Những tác nhân chủ yếu
gây ô nhiễm:

1) Ô nhiễm do các chất khí thải ra từ
hoạt động công nghiệp và sinh hoạt:
2) Ô nhiễm do hóa chất bảo vệ thực vật
và chất độc và chất độc hóa học:

3) Ô nhiễm do các chất phóng xạ:


2

Ti ết 57: Ô nhi ễm môi
ườtác
ng nhân ch ủ
Nhtr
ững

II –Click to add Title

y ếu gây ô nhi ễm:

Một số
bệnh
và tật
di
truyền
do đột
biến


2

Ti ết 57: Ô nhi ễm môi
ườtác
ng nhân ch ủ
Nhtr
ững

II –Click to add Title
y ếu gây ô nhi ễm:

- Hoạt
tế thải
ra nông
bông nghiệp,
băng bẩn,
Các
chất động
thải từy hoạt

động
chấtkim
thảitiêm,...
sinh hoạt
từ nhựa
dọa
tới gồm
đời sống
biển
- ChấtRác
thảithải
từ hoạt
độngđe
xây
dựng
có đấtsinh
, đá,vật
vôi,
cát,...


2

Ti ết 57: Ô nhi ễm môi
tr ường
Nh ững tác nhân ch ủ

II –Click to add Title
y ếu gây ô nhi ễm:

Hoàn thiện bảng 54.2 SGK?
Tên chất thải Hoạt động thải
Tên chất thải ra
Hoạt
động
chất
thảithải
→ Chất thải: công
nghiệp,
ra chất
thải
- Giấynghiệp,
vụn
- Sinh
nông
thải hoạt,
tự
xâysản
- Giấy vụn chất
Sinh
hoạt,
sản
xuất
công
nghiệp
dựng, chất thải xuất
y tế, rác
côngthải
nghiệp
gia đình → gây ô nhiễm môi

trường.
- Túi nilon
- Sinh hoạt, sản
- nghiệp
xuất công
- Bông- băng
ngành y tế

- bệnh
- Chất thải
viện

- Rác-thải

- Sinh- hoạt

I – Ô nhiễm môi trường là gì?
II – Những tác nhân chủ yếu
gây ô nhiễm:

1) Ô nhiễm do các chất khí thải ra từ
hoạt động công nghiệp và sinh hoạt:
2) Ô nhiễm do hóa chất bảo vệ thực vật
và chất độc và chất độc hóa học:
3) Ô nhiễm do các chất phóng xạ:

4) Ô nhiễm do các chất thải rắn:


2

Ti ết 57: Ô nhi ễm môi
tr ường
Nh ững tác nhân ch ủ

II –Click to add Title
y ếu gây ô nhi ễm:

Các
sinh
vật
bệnh
cógiun
Để
Kể
Nguyên
phòng
tên
một
nhân
tránh
sốgây
của
bệnh
các
bệnh
ởbệnh
người
do
nguồn

từ
đâu?
sinh
do
sán,sinh
vật
tả,gốc
vật
lị,
gây
sốt
gây
nên
rét?
ra?
chúng ta
cần có biện pháp gì?
-→
Phân, rác,
chết sinh
vật,
sốtxác
rét,
tả, rác,
lị,
→ Bệnh
Các chất
thảibệnh
( phân,
…

không
thu
gom,
xửthương
lí đúng
bệnh
giun
sán,
bệnh
nước
thải,
xác
chết
sinh
vật...)
→
Nguyên
nhân
là
do
ăn,
cách
đã tạo
môitránh
trường
cho
hàn
…
→
Cách

phòng
bệnh
không
được
xử
lý
đúng
cách
uốngsinh
mấtvật
vệ gây
sinh,bệnh
môi cho
trường
nhiều
sốt
rét
là
tiêu
diệt
muỗi
mang
đã
tạo bị
raômôi
trường tốt cho
sống
nhiễm...
người
và động vật

phát
triển.
khí
sốtbệnh
rét
bằng
cácsinh
sinhtrùng
vật gây
phát
nhiều
triển. cách: diệt bọ gậy, nơi ở
thoáng mát, vệ sinh nguồn
nước, ăn uống hợp vệ sinh…

I – Ô nhiễm môi trường là gì?
II – Những tác nhân chủ yếu
gây ô nhiễm:

1) Ô nhiễm do các chất khí thải ra từ
hoạt động công nghiệp và sinh hoạt:
2) Ô nhiễm do hóa chất bảo vệ thực vật
và chất độc và chất độc hóa học:
3) Ô Người
nhiễm do
phóng
xạ:
ăncác
cáchất
bị sán

lá gan
4) Ô nhiễm do các chất thải rắn:

5) Ô nhiễm do sinh vật gây bệnh:

Muỗi truyền bệnh sốt rét sang người


Ti ết 57: Ô nhi ễm môi
tr ường
I – Ô nhiễm môi trường là gì?
- Ô nhiễm môi trường là hiện tượng môi trường tự nhiên bị nhiễm bẩn, đồng thời làm thay đổi các tính
chất lí hóa, sinh học của môi trường gây tác hại đến đời sống con người và các sinh vật khác.
II – Các tác nhân chủ yếu gây ô nhiễm:
1) Ô nhiễm do các chất khí thải ra từ hoạt động công nghiệp và sinh hoạt:
- Quá trình đốt cháy các nhiên liệu tạo ra các chất độc hại: CO, CO2, SO2, NO2, … và bụi.
2) Ô nhiễm do hóa chất bảo vệ thực vật và chất độc hóa học:
- Thuốc bảo vệ thực vật, chất độc hóa học … → ngấm sâu vào đất, tích tụ ao hồ, sông suối, đại dương → ô
nhiễm nguồn nước → gây bất lợi cho hệ sinh thái và ảnh hưởng đến sức khỏe con người.
3) Ô nhiễm do các chất phóng xạ:
- Từ nhà máy điện nguyên tử, vũ khí hạt nhân, chất thải của các công trường khai thác chất phóng xạ…
- Chất phóng xạ vào cơ thể người và động vật thông qua chuỗi thức ăn.
→ Tác hại: có khả năng gây đột biến ở người và sinh vật.
4) Ô nhiễm do các chất thải rắn:
- Chất thải: công nghiệp, nông nghiệp, chất thải tự xây dựng, chất thải y tế, rác thải gia đình → gây ô
nhiễm môi trường.
5) Ô nhiễm do sinh vật gây bệnh:
- Phân, rác, xác chết sinh vật,… không thu gom, xử lí đúng cách đã tạo môi trường cho nhiều sinh vật gây
bệnh cho người và động vật phát triển.

Ti ết 57: Ô nhi ễm môi tr ường

Củng cố, hướng dẫn về nhà:
Trong
loại
môiquả
trường
môi về,
trường
dễrửa
bị ô
Khi ăncác
rau
hoặc
mua thì
từ chợ
mặc nào
dù đã
nhiễm
nhất? nước
Vì sao?
sạch, ngâm
muối và nấu chín nhưng vẫn có thể bị
ngộ độc. Hãy giải thích nguyên nhân?
→ Nước là loại môi trường dễ bị ô nhiễm nhất.
- Vì: các loại chất hữu cơ, vô cơ dùng trong công nghiệp, nông
→ Có và
thểtrong
do những

nghiệp
sinh nguyên
hoạt củanhân
con sau:
người cuối cùng đều đổ vào
- Do
rau quả.
ao,
hồ,người
sông, trồng
suối, nguồn
nước ngầm, đại dương.
- Do người vận chuyển rau quả đi nơi khác để buôn bán đã sử
dụng thuốc bảo vệ không đúng qui cách.
- Dùng sai thuốc.
- Dùng thuốc quá liều lượng.
- Thuốc không đảm bảo chất lượng.
- Không tuân thủ về thời gian thu hoạch, thu hoạch quá sớm
sau khi mới phun thuốc.


Ti ết 57: Ô nhi ễm môi tr ường

Củng cố, hướng dẫn về nhà:
Khoanh tròn vào chữ cái a, b … ở đầu câu đúng trong các câu cho
sau:
1) Hoạt động của con người không gây ô nhiễm môi trường:
a. Giao thông vận tải.
b. Giáo dục.
c. Chiến tranh.

d. Sản xuất công nghiệp.
2) Tác nhân chủ yếu gây ra nhiễm môi trường là:
a. Do các loài sinh vật trong quần xã sinh vật tạo ra.
b. Các điều kiện bất thường của ngoại cảnh, lũ lụt, thiên tai.
c. Tác động của con người.
d. Sự thay đổi khí hậu.


Ti ết 57: Ô nhi ễm môi tr ường
Củng cố, hướng dẫn về nhà:
Bài tập: Hình thành bảng đồ tư duy cho nội dung bài học?


Ti ết 57: Ô nhi ễm môi tr ường

Củng cố, hướng dẫn về nhà:

Hướng dẫn về nhà:
Câu 4 trang 165 SGK: Do trồng rau, quả
đã sử dụng thuốc bảo vệ thực vật không
đúng cách. Ví dụ: dùng sai loại thuốc,
thuốc không đảm bảo chất lượng, dùng
không đúng liều lượng, không tuân thủ thời
gian thu hoạch …


Ti ết 57: Ô nhi ễm môi tr ường

Dặn dò:
-Trả lời câu hỏi 1, 2, 3, 4 trang

165 SGK.
- Xem trước bài “ Ô nhiễm môi
trường (tt) ”
- HS tìm hiểu các biện pháp hạn
chế ô nhiễm môi trường.