Bài giảng sinh học 9 bài ô nhiễm môi trường (3)

Phòng GD&ĐT huyện đầm hà

Môn: Sinh học 9
Người thực hiện: Đinh Xuân Cường
Đơn vị: Trường THCS Đại Bình


Kiểm tra bài cũ
Chọn câu trả lời đúng?
Câu 1: Tác động nào sau đây làm cho rừng bị thu hẹp nhanh nhất?
a. Dân số tăng nhanh dẫn đến chặt phá rừng để lấy gỗ làm nhà, đóng bàn
ghế, , lấy đất trồng trọt, chăn nuôi.
b. Khai thác khoáng sản bừa bãi.
c. Cầu đường, giao thông phát triển.
d. Đô thị hóa tăng nhanh.
2. Tác động nào sau đây dẫn tới xói mòn và thoái hóa đất nhiều nhất?
a. ở Việt Nam 3/4 diện tích đất là đồi núi, có độ dốc cao.
b. Lượng mưa nhiều.
c. Trên bờ biển, sóng nước dạt cát vào bờ, gió- mưa đẩy và cuốn cát tràn vào
đồng ruộng.
d. Rừng bị chặt phá nhiều.



Bài 54.

ô nhiễm môi trư
ờng
I. Ô nhiễm môi trường là gì?
- Khái niệm: Ô nhiễm môi trường là hiện tượng môi trường tự nhiên
bị bẩn, đồng thời các tính chất vật lý, hóa học, sinh học của môi trư

ờng bị thay đổi, gây tác hại tới đời sống của con người và các sinh
vật khác.
- Nguyên nhân: - Do hoạt động tự nhiên
- Do hoạt động của con người.
II. Các tác nhân chủ yếu gây ô nhiễm môi trường
1. Ô nhiễm do các chất khí thải ra từ hoạt động công nghiệp và sinh
hoạt.


Ph­¬ng tiÖn vËn t¶i

« nhiÔm
kh«ng khÝ
§un nÊu trong gia ®×nh
Ch¸y rõng
S¶n xuÊt
c«ng nghiÖp


Bảng 54.1. Các nguyên nhân gây ô nhiễm không khí
Hoạt động
1. Giao thông vận tải:
- Ô tô
- Máy bay
- Xe lửa
2. Sản xuất công nghiệp:
- Nhà máy
- Xí nghiệp hóa chất
3. Sinh hoạt:
- Đun nấu

4. Cháy rừng

Nhiên liệu bị đốt cháy
- Xăng, dầu,
- Xăng, dầu
- Than đá, xăng dầu
- Than đá
-

Xăng dầu, than củi, khí đốt

-

Củi, than, dầu lửa, khí đốt

- Cây rừng

- Kể tên những hoạt động đốt cháy nhiên liệu tại gia đình em và hàng
xóm có thể gây ô nhiễm môi trường?


Bài 54.
I. Ô nhiễm môi trường là gì?

ô nhiễm môi trư
ờng

II. Các tác nhân chủ yếu gây ô nhiễm môi trường

1. Ô nhiễm do các chất khí thải ra từ hoạt động công nghiệp và sinh hoạt

- Các khí độc hại cho cơ thể: CO2; CO; SO2; NO2 và bụi.
- Nguyên nhân: Do quá trình đốt cháy nhiên liệu (gỗ củi, than đá, dầu
mỏ, khí đốt, . . .)
2. Ô nhiễm do hóa chất bảo vệ thực vật và chất độc hóa học


- Hóa
Trả lời:
chấtCác
bảohóa
vệ chất
thực bảo
vật và
vệ chất
thực độc
vật và
hóachất
họchóa
theohọc
nước
thương
mưa tích
chảytụvào
--- Hóa
chất
bảo
vệbảo
thựcphát
và

chất
độc
hóahóa
học
theo
nước
mưa
ngấmtích
chảy
vào
Mô
tả
con
đường
tán
cáchơi
chất
đó?
Các
hóa
chất
vệvật
thực
vật
vàloại
chất
độc
hóa
học
thường

-đại
Hóa
chất
bảo
vệ
thực
vật
và
chất
độc
hóa
học
trong
không
khíkhí,
theo
nư
trong
dương,
đất,
hồ
một
ao
phần
nước
hòa
ngọt,
tan
đại
trong

dương
và
nước
phân
và
tán
bốc
trong
hơi
vào
không
trong
không
bám
xuống
ao
hồ, một
đất, làm
phầnôhòa
nhiễm
tan nguồn
trong hơi
nước
nước
ngầm.
và bốc hơi vào trong không khí.
tụ
ở những
nào?
ớc

mưa
phân
tánthể
đitrường
khắp
nơi
trên mặt đất.
và ngấm
khí.
vào môi
cơ
sinh vật.


- Chất độc hóa học làm rụng lá
cây do quân đội Mĩ sử dụng
trong chiến tranh ở miền Nam
Việt Nam.

- Một trong những nạn nhân
của chất độc hóa học.


Qu¸i thai vµ dÞ d¹ng do chÊt ®éc hãa häc g©y ra.


Bài 54.
I. Ô nhiễm môi trường là gì?

ô nhiễm môi trư

ờng

II. Các tác nhân chủ yếu gây ô nhiễm môi trường
1. Ô nhiễm do các chất khí thải ra từ hoạt động công nghiệp và sinh hoạt

2. Ô nhiễm do hóa chất bảo vệ thực vật và chất độc hóa học
- Thuốc
những
Thuốc bảo
bảovệvệthực
thựcvậtvậtgồm
gồm
các loại
loại:nào?
thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ,
thuốc diệt nấm gây bệnh.
-Việc
Việcsử
sửdụng
dụngthuốc
thuốcbảo
bảovệ
vệthực
thựcvật:
vật có hiệu quả và bất lợi gì?
+ hiệu quả: làm tăng năng suất cây trồng.
+ Tác động bất lợi: tới toàn bộ hệ sinh thái, ảnh hưởng tới sức
khỏe con người.
3. Ô nhiễm do các chất phóng xạ

Hình 54.4. Sữa bò bị
nhiễm chất phóng xạ.
- Gây
Các chất
đột biến
phóng
ở ngư
xạ
có và
ời
khảsinh
năng
vật,gây
gâyảnh
ra
hưởng
một
số như
bệnhthế
di nào tới
con người
truyền,
bệnh
và ung
sinhthư.
vật?
- Chủ
Nguồn
yếuô là

nhiễm
từ chất
phát
sinh của
thải
ra từcông
đâu?trường
khai thác chất phóng
xạ, các nhà máy điện
nguyên tử, . . . Và qua
những vụ thử vũ khí
hạt nhân.


Thành phố Nagasaki Nhật Bản bị đánh Mĩ đánh bom nguyên tử


Bài 54.
I. Ô nhiễm môi trường là gì?

ô nhiễm môi trư
ờng

II. Các tác nhân chủ yếu gây ô nhiễm môi trường
1. Ô nhiễm do các chất khí thải ra từ hoạt động công nghiệp và sinh hoạt

2. Ô nhiễm do hóa chất bảo vệ thực vật và chất độc hóa học
3. Ô nhiễm do các chất phóng xạ
- Gây đột biến ở người và sinh vật, gây ra một số bệnh di truyền, bệnh
ung thư.

- Chủ yếu là từ chất thải của công trường khai thác chất phóng xạ, các
nhà máy điện nguyên tử, . . . Và qua những vụ thử vũ khí hạt nhân.
4. Ô nhiễm do các chất thải rắn


-- Điền
Qua
nội dung
thông
thích
tinI.bạn
hợp
vào
đọc,
bảngtheo
54.2
em:
những
Chấtthải
chất
thảirắn
như
thải
rắnnào
gâyđược
ô
Đọc phần
thông
tin mục
4. vừa

Ô
nhiễm
do
các
chất
thế
coi là chất
nhiễm
mà em
thảithường
rắn? gặp quanh nơi ở hoặc trên đường tới trường
Tên chất thải

Hoạt động thải ra chất thải

- Giấy vụn

- Sinh hoạt, sản xuất công nghiệp

- Rác thải

- Sinh hoạt

- Túi nilon

- Sinh hoạt

...

...

- Học sinh trường ta, có trường hợp nào thải các chất thải trên, ra
môi trường làm ô nhiễm môi trường không?
- Bản thân em phải làm gì trước hành động ấy?


Bài 54.
I. Ô nhiễm môi trường là gì?

ô nhiễm môi trư
ờng

II. Các tác nhân chủ yếu gây ô nhiễm môi trường
1. Ô nhiễm do các chất khí thải ra từ hoạt động công nghiệp và sinh hoạt

2. Ô nhiễm do hóa chất bảo vệ thực vật và chất độc hóa học
3. Ô nhiễm do các chất phóng xạ
4. Ô nhiễm do các chất thải rắn
5. Ô nhiễm do sinh vật gây bệnh


- Đọc thông tin mục 5 Ô
nhiễm do sinh vật gây bệnh
- Các cách phòng tránh bệnh
sốt rét?
- Tiêu diệt muỗi mang kí sinh
trùng sốt rét bằng nhiều cách
như: diệt bọ gậy, giữ cho nơi
ở luôn thoáng đãng, sạch sẽ,
giữ vệ sinh nguồn nước để

muỗi không sinh sản . . . Và
đi ngủ phải mắc màn.

Hình 54.4. Muỗi truyền mầm bệnh sốt rét sang người


- Nguyên nhân của bệnh giun
sán?
- Do: ăn thức ăn không nấu
chín, không rửa sạch có
mang mầm bệnh như trứng
giun, ấu trùng sán, . . .
- Nguyên nhân dẫn tới mắc
các bệnh tả, lị?
- Do ăn thức ăn không vệ
sinh, bị nhiễm các sinh vật
gây bệnh như vi khuẩn E. coli
Hình 54.6. Người ăn gỏi cá (thịt cá sống)
bị nhiễm bệnh sán lá gan.


Bài 54.

ô nhiễm môi trư
ờng

I. Ô nhiễm môi trường là gì?
- Khái niệm:
- Nguyên nhân:
II. Các tác nhân chủ yếu gây ô nhiễm môi trường

1. Ô nhiễm do các chất khí thải ra từ hoạt động công nghiệp và sinh hoạt
Các chất khí chủ yếu gây ra đó là: CO2; CO; SO2; NO2 và bụi.
2. Ô nhiễm do hóa chất bảo vệ thực vật và chất độc hóa học
- Thuốc bảo vệ thực vật: thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ, thuốc diệt mầm gây bệnh và
chát độc hóa học Điôxin,
- Con đường phát tán các loại hóa chất:
3. Ô nhiễm do các chất phóng xạ
- Nguồn gốc: từ các chất thải của công trường khai thác chất phóng xạ, nhà máy điện
nguyên tử, thử vũ khí hạt nhân.
- Tác hại: Gây đột biến ở người và sinh vật, bệnh ung thư ở người.
4. Ô nhiễm do các chất thải rắn
- Tên các chất thải:
- Hoạt động thải ra chất thải:
5. Ô nhiễm do sinh vật gây ra
- Nguồn gốc: từ các chất thải không được sử lý: phân, nước thải sinh hoạt, xác đv,
(Đọc nghi nhớ cuối bài)


1. Những hoạt động nào của con người gây ô nhiễm môi trư
ờng?
- Sản xuất công nghiệp
- Hoạt động giao thông vận tải
- Đun nấu trong gia đình
- Chất thải sinh hoạt, công nghiệp
- Chiến tranh
2. Những tác nhân gây ô nhiễm môi trường?
- Các chất khí thải ra từ hoạt động công nghiệp và sinh hoạt
- Hóa chất bảo vệ thực vật và chất độc hóa học
- Các chất phóng xạ
- Các chất thải rắn

- Các sinh vật gây và truyền bệnh


Công việc về nhà
--Học
Họcthuộc
thuộcphần
phầnghi
ghinhớ
nhớcuối
cuốibài
bài
--Trả
Trảlời
lờicâu
câu3,3,44vào
vàovở
vởbài
bàitập
tập
--Đọc
Đọctrước
trướcbài
bài55.
55.ÔÔnhiễm
nhiễmmôi
môitrường
trường(tiếp
(tiếptheo)
theo)

Chuẩn
Chuẩn bị
bị nội
nội dung
dung về
về nguyên
nguyên nhân
nhân gây
gây ôô nhiễm
nhiễm
môi
môi trường
trường công
công việc
việc mà
mà con
con người
người đã
đã và
và đang
đang
làm
làmđể
đểhạn
hạnchế
chếôônhiễm
nhiễmmôi
môitrường.
trường.

H·y b¶o vÖ m«i tr­êng v× mét tr¸i ®Êt:
“Xanh - S¹ch - §Ñp”