các phương phao lai

Baøi 7 :

Caùc phöông phaùp lai
GV soạn : Nguyễn ThanhThủy
Trường THPT Vũng Tàu
Thành phố Vũng Tàu

LOGO








 Qua hình ảnh trên em hãy cho biết thế nào
là tự thụ phấn ?
 Tự thụ phấn và giao phối cận huyết
khác nhau cơ bản ở điểm nào ?



 Trong thí nghiệm về 1 giống ngô :
Chiều cao trung bình 2,93 m, năng suất trung bình 47,6tạ/ha
Bò bắt buộc tự thụ phấn qua 15 thế hệ
Chiều cao cây 2,46m , năng suất 24,1tạ/ha .
Đến thế hệ thứ 30 :
Chiều cao cây 2,34m, năng suất 15,2tạ /ha .

 Em có nhận xét gì về kết quả trên?

 Hiện tượng đó được gọi là gì ?


I. Tự thụ phấn- Giao phối cận huyết và hiện
tượng thoái hóa :
1, Khái niệm :

•Tự thụ phấn : Là trường hợp giao tử đực và giao tử cái
tham gia thụ tinh trên cùng 1 hoa lưỡng tính hay từ
những hoa đơn tính cùng một cây .


Giao phối cận huyết (giao phối gần) :
Là sự giao phối giữa những cơ thể cùng chung bố mẹ
hoặc giữa bố mẹ với con cái của chúng .


Hiện tượng thoái hóa giống :
Ở cây trồng : tự thụ phấn bắt buộc qua nhiều thế hệ thì
các thế hệ sau sẽ : sinh trưởng phát triển chậm , chống
chòu kém , xuất hiện các tính trạng xấu , năng suất giảm
nhiều cây chết .

Ở vật nuôi : giao phối cận huyết làm sức đẻ giảm , xuất
hiện các quái thai dò hình , cơ thể suy yếu .


 Tại sao lại có hiện tượng thoái hóa
giống ?

Đời đầu
Đời sau

Tỉ lệ %

Aa

Dị hợp tử 100 Đồng hợp tử 0

Aa

50 = ( 1/ 2 )

I2

Aa

25 = ( 1/ 2 )

I3

Aa

12,5 = ( 1/ 2 )

3

87,5

I4

6,25 = ( 1/ 2 )

4

93,75

I5

3,125 = ( 1/ 2 )

5

96,875

M

M

M

In

( 1/ 2 ) n

1 −( 1/ 2 )

I1

1

50

2

75

n

Sự biến đổi tỉ lệ thể dị hợp và thể đồng hợp trong quần thể tự thụ phấn


2. Nguyên nhân sự thoái hóa giống :
* Tỉ lệ thể dò hợp trong quần thể giảm dần → Ưu thế lai
giảm dần .
* Tỉ lệ thể đồng hợp tăng , trong đó các gen lặn có hại
được biểu hiện ra kiểu hình .




Vì sao trong luật hôn nhân gia đình người ta
không cho những người có quan hệ huyết thống
lấy nhau ?


 Trong chăn nuôi và trồng trọt người ta có
sử dụng phương pháp tự thụ phấn và giao
phối cận huyết không ?

 3.Vai trò của phương pháp tự thụ phấn :
* Củng cố một tính trạng mong muốn
* Là bước trung gian tạo dòng thuần để chuần bò lai khác
dòng tạo ưu thế lai .
•* Phát hiện gen xấu để loại bỏ .







 Những đặc điểm đó gọi là gì ?
 Vì sao ưu thế lai thể hiện cao nhất ở f1
sau đó giảm dần qua các thế hệ ?
 Vì sao cơ thể lai khác dòng có ưu thế
hơn bố mẹ chúng ?
Ví du : P AABB x aạbb
f1
AaBb
Giả sử có alen a,b quy đònh tính trạng lặn có hại thì f1
chúng có biểu hiện không ?

 Vì sao ưu thế lai giảm dần qua các thế
hệ ?


 II.Lai khác dòng – Ưu thế lai :
 1. Hiện tượng ưu thế lai :
Khi lai 2 dòng thuần chủng có kiểu gen khác nhau thì ở f1

có sức sống hơn hẳn bố mẹ : sinh trưởng nhanh , phát
triển mạnh , chống chòu tốt ,năng suất cao .
Ưu thế lai biểu hiện rõ nhất trong lai khác dòng – Lai
khác dòng có đồng đều cao về phẩm chất và năng suất .
Ưu thế lai biểu hiện cao nhất ở f1 sau đó giảm dần qua
các thế hệ .


Em haừy giaỷi thớch cụ sụỷ cuỷa ửu theỏ lai ?


 2. Nguyên nhân của ưu thế lai :
a. Giả thuyết về trạng thái dò hợp :
Trong cơ thể lai phần lớn các gen nằm trong cặp gen dò hợp
trong đó các gen lặn không được biểu hiện .
AABBCC x
aabbcc
AaBbCc



 b. Giả thuyết vế tác động cộng gộp của các gen trội có lợi :
Một dòng mang 2 gen trội lai với một dòng mang 1 gen trội cho
dòng mang 3 gen trội có lợi .
AAbbCC
AaBbCc

x

aaBBcc